بهترین برنامه ریزی روزانه برای فعالیت کودکان

تربیت درست و اصولی کودکان، مهم‌ترین دغدغه والدین به شمار می‌رود و هیچ تردیدی در این رابطه وجود ندارد. اما حتی همین دغدغه مهم بدون داشتن یک برنامه ریزی مناسب، قطعا راه به جایی نخواهد برد!

روش‌های تربیتی قدیمی اگرچه بسیار ارزشمند هستند؛ اما به درد دنیای شلوغ و پر زرق و برق امروز نمی‌خورند! دوران بازی کودکان در کوچه و تکالیف شبانه را فراموش کنید! این روزها باید برای لحظه لحظه زندگی فرزند خود، برنامه داشته باشید.

همان گوشی یا تبلت که در اختیار کودک قرار دارد، می‌تواند ساعت‌ها ذهن او را درگیر کند؛ بدون آن‌که کوچکترین فایده‌ای برای او داشته باشد! برنامه‌ها و بازی‌های آنلاین، پیام رسان‌ها، اینستاگرام و … همگی به نوعی برای تربیت کودک، تهدید محسوب می‌شوند.

در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به آموزش برنامه ریزی برای کودکان در سنین مختلف بپردازیم. با ما تا انتها همراه باشید تا به یک دید روشن‌تر از فعالیت‌های روزانه فرزند خود، دست پیدا کنید.

چرا برنامه ریزی برای کودکان مهم است؟

زمانی که کودک در مدرسه حضور دارد، خیال والدین هم راحت است! بهرحال مطمئن هستند که فرزند آن‌ها برای چند ساعت، تحت نظارت یک سیستم آموزشی تایید شده، در حال یادگیری مهارت‌های فنی و عمومی است.

اما ماجرا از زمانی شروع می‌شود که کودک از مدرسه به خانه برمی‌گردد و باید مدت زمانی طولانی را در منزل باشد. بدون داشتن یک برنامه برای این اوقات فراغت، او می‌تواند زمان خود را به هر شکلی بگذارند و این اصلا جالب نیست!

اشتباه نکنید؛ منظور ما این نیست که باید تمام آزادی‌های کودک از او گرفته شوند و همه چیز بر اساس نظر و میل والدین باشد! بلکه منظور ایجاد یک چهارچوب زمانی است که کودک مطابق آن، می‌تواند وقت آزاد داشته باشد.

زمانی که برای فعالیت‌های فرزند خود در طول شبانه روز برنامه داشته باشید، خیالتان راحت است که ذهن او بیش از حد درگیر مسائل بی‌اهمیت یا غیرضروری نمی‌شود و حتی مشکل عدم تمرکز در کودکان نیز با برنامه ریزی بهبود می یابد.

از منظر یک روانشناسی کودک خوب، بازی کردن حق مسلم هر کودک است و هیچ کس نمی‌تواند این حق را از او بگیرد. استفاده از ابزارهای آنلاین هم ظاهرا اجتناب ناپذیر است. از طرفی دیگر گذراندن وقت با دوستان هم لازمه رشد صحیح او به شمار می‌رود. اما مهم است که برای همه این‌ها، برنامه داشته باشد.

تقسیم کردن زمان‌های شبانه‌روز به فعالیت‌هایی از قبیل مطالعه، بازی، وقت گذرانی با دوستان، تماشای تلویزیون، خواب و … دقیقا پاسخ به این سوال است که برنامه ریزی چیست.

به این ترتیب، کودک تحت نظارت غیر مستقیم والدین (نظارت مستقیم و مداوم احساس آزادی را از کودک سلب می‌کند) می‌تواند تحت یک ساختار منظم، به همه فعالیت‌های لازم و مورد نیاز بپردازد.

از طرفی دیگر، نداشتن برنامه ریزی می‌تواند کفه یکی از فعالیت‌های بالا را نسبت به دیگری‌ها سنگین کند و این اصلا خوب نیست! کودک نباید بیش از اندازه با تلفن‌ هوشمند یا تبلت وقت بگذارند و به همین نسبت، نباید کمتر از حد معمول بخوابد.

داشتن برنامه ریزی روزانه از جمله اموری است که می تواند عامل ترقی و پیشرفت هر فرد باشد و در این زمینه برنامه ریزی برای کودکان دستکم دو حسن دارد نخست اینکه بچه ها نظم پذیرتر می شوند و دوم اینکه باعث تربیت کودک مسئولیت پذیر می شوند. کارهای روزانه براساس برنامه، انسان را در مسیر مشخص و معینی قرار می دهد و کودکانی که با برنامه کار می کنند نسبت به کودکان دیگر هدفمندتر روز خود را سپری می کنند و در نهایت اطلاعات و آگاهی بیشتری نیز کسب می کنند. این اطلاعات و مهارت ها به طور قطع در زندگی آینده آنان موثر خواهد بود و این دسته از بچه ها را در مقابل نامایملات پیرامون و جامعه ورزیده تر می کند. بهترین برنامه ریزی روزانه برای فعالیت کودکان کمک می کند آن در مسیری قرار گیرند که در آن دیگر از بلاتکلیفی خبری نیست  و این دسته از بچه ها هر صبح برای انجام هدفی از خواب بر می خیزند و پس از یک روز فعالیت هدفمند، با هدف و برنامه نیز به بستر خواب می روند.

برنامه ریزی برای خواب کودک

کودکان دارای برنامه، برای خواب و استراحت خود نیز برنامه ریزی می کنند چون بدون استراحت و خواب مناسب، سایر برنامه ها نیز اجرایی نخواهد شد. از طرف دیگر کودکان خسته و خواب آلود نمی توانند در طول روز با هوشیاری و آمادگی ذهنی بالا سایر برنامه ها را اجرا کنند. بنابراین زمان مناسب و خواب کافی کودک از مهم ترین نیازهای زندگی هر کودکی است و در هیچ شرایطی نمی توان نسبت به آن بی اهمیت بود.

زمان بازی کودک

پس از استراحت وخواب شبانه که برای کودکان یک ضرورت محسوب می شود کارهای روزانه او که براساس یک برنامه ریزی طرح شده است، آغاز می شود. کودکان پس از صبحانه معمولا به مدرسه می روند و تعدادی که سن کمتری دارند یا در خانه می مانند یا به مهدکودک می روند. بچه هایی که در خانه می مانند پس از صرف صبحانه به بازی می پردازند. این بازی می تواند با اسباب بازی یا همسالانش مانند بچه های فامیل و همسایه باشد.

برنامه ریزی وعده غذایی کودک

کودکان برای فعالیت های روزانه نیاز به انرژی و نیرو دارند و این انرژی و قوت را با صرف غذاهای مقوی دریافت می کنند. برنامه غذایی کودکان باید براساس یک نظم و در موعد مقرر برای آنان تهیه شود و به طور کامل نیز آن را صرف کنند تا بتوانند فعالیت های روزانه و برنامه ها را به خوبی اجرا کنند.

برنامه ریزی برای تعامل کودک با خانواده

کودکان درکنار بازی و سایر برنامه های روزانه، نیازمند معاشرت و تعامل با خانواده (والدین یا برادر و خواهر) خود هستند. به همین دلیل ضروری است که در برنامه ها به این مهم توجه شود و حتی معاشرت و ارتباط با سایر افراد از جمله بستگان و بچه های آنان در برنامه شان گنجانده شود. معاشرت و تعامل کودکان با خانواده ها و همچنین سایر وابستگان، کودکان را اجتماعی تر می کند و همین ارتباط، آنان را برای ورود به اجتماع بزرگتر مثل مهدهای کودک، دوره پیش دبستانی و مدرسه آماده می کند.

خواندن داستان و قصه برای کودک

بازگویی داستان و قصه اثر بی بدیلی در خلاقیت، ابتکار و نوآوری کودکان دارد. آنان با گوش دادن به این قصه ها و داستان ها علاوه بر اینکه تجربیات زیادی از محتوای داستان کسب می کنند، ذهن آنان برای بروز خلاقیت ها و ابداعات آماده می شود. قصه ها توانمندی و مهارت کودکان را بالا می برد و این دسته از بچه ها بدون آنکه با مخاطرات  بیرون مواجه شوند در درون خانواده می توانند با گوش دادن یا مطالعه این مطالب به تجربیات تازه و جدیدی دست پیدا کنند.

از این رو خانواده ها باید برای تربیت کودک کتابخوان در طول روز فرصتی را اختصاص دهند تا کودکانشان از طریق این داستان ها به مهارت های مورد نیاز دست پیدا کنند.

استراحت بین روز کودک

کودکان مثل بزرگترها به طور طبیعی خسته می شوند و لازم است که در طول روز نیز، زمانی  برای استراحت داشته باشند. این استراحت نیروی آنان را برای ادامه فعالیت و پی گیری برنامه ها افزایش می دهد.

برنامه ریزی بهداشت کودک

کودکان برای ادامه زندگی باید سلامت و تندرست باشند و این سلامتی با رعایت بهداشت و پاکیزگی حاصل می شود. بنابر این لازم است ساعتی از روز را به این امور اختصاص دهند و بهداشت فردی مانند استحمام و مسواک زدن را به طور مرتب انجام دهند. استحمام به موقع می تواند شادابی و تندرستی کودکان را حفظ کند و این عامل سبب می شود که آنان راندمان فعالیت و یادگیریشان بالاتر رود.

مرتب کردن اسباب بازی

بچه ها پس از بازی ممکن است که اسباب بازی و وسایل خود را به طور غیرمرتب در  اتاق رها کنند به همین دلیل باید این وسایل برای بازی فردا در مکانی جمع آوری شود. کودکان باید از همین دوره یاد بگیرند که وسایل و اسباب بازی های خود را پس از بازی، جمع آوری و آن را در گوشه ای بگذارند تا در روزهای آینده به راحتی بتوانند آن را پیدا کنند و به بازی خود ادامه دهند. برخی از بچه ها که برنامه خاصی در زندگی خود ندارند نسبت به این مساله بی توجه هستند به همین دلیل معمولا زمان و ساعت زیادی از وقت خود را صرف پیدا کردن این وسایل می کنند و در این زمینه ناراحتی ها و مسایل زیادی هم تحمل می کنند.

فعالیت ها و سرگرمی های دیگر

کودکان علاوه بر فعالیت ها و بازی های بالا به فعالیت های دیگر مانند بازی با حیوانات و ..  نیاز دارند. بچه ها از همین سنین باید یاد بگیرند که با حیوانات مهربان باشند و در عین مواظبت از خود از آن ها نیز مراقبت کنند. کمک به شستن لباس ها و کارهایی از این قبیل، مسئولیت های دیگری است که می توان به کودکان محول کرد تا آنان در محیطی که در آن زندگی می کنند بیشتر با فعالیت ها و مشقات آن آشنا شوند.

آمادگی درسی

در این برنامه ریزی، تعیین وقتی برای آمادگی درسی از ضرورت های این کار است. کودکان برای آینده زندگی خود باید به مدرسه بروند و تحصیلات خود را ادامه دهند تا با مطالعات بیشتر، مهارت های زندگی و اجتماعی خود را افزایش دهند. در این زمینه حتی استفاده از کامپیوتر و شبکه های اجتماعی برای رشد سواد و تثبیت آموخته های خود از نیازهای ضروری است. برای حفظ نشاط و شادابی کودکان باید به امور ورزشی آنان نیز توجه کرد و این مهم در برنامه های روزانه آنان گنجانده شود.