چگونه کودک خود را نماز خوان کنیم؟
روح هر کودکی همچون لوح سفیدی است که هر آنچه به او می گوییم و هرآنچه که می بیند را در روح خود ثبت و ضبط می کند. به همین دلیل بسیار مهم است که چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم و بسیار مهم تر این است که نزد فرزندانمان چگونه رفتار کنیم؟ بسیاری از تربیت های بنیادین را فرزندان ما از خانواده کسب می کنند در همین راستا نقش اساسی والدین در تربیت کودک انکار ناپذیر است. در این مقاله تلاش خواهیم کرد راهکارهایی را در رابطه با چگونه کودک خود را نمازخوان کنیم؟ برای خانواده ها ارائه دهیم.
نقش خانواده و والدین متدین در نماز خوان کردن کودکان
اگر در خانواده ای والدین به نماز اول وقت توجه لازم را داشته باشند سبب می شود تا روح عبادت و نماز در میان فرزندان رشد و ارتقا یابد. بنابراین پدر و مادر نمازخوان الگوی بسیار مناسب و بجایی برای عبادت کردن فرزندان خود هستند.
یکی از مکان های مهم و حائز اهمیت در این راستا خانه و خانواده می باشد که بیشتر اخلاقیات از همین مکان به کودکان انتقال می یابند. برای سلامت و آرامش خانواده بسیار مهم است یاد خدا با نماز و عبادت زنده نگه داشته شود و روح معنوی اعضای خانواده در راهی اصولی پرورش یابد. اگر در خانه ای فضایل اخلاقی و روح معنوی از بین برود به گفته قرآن کریم باعث تاریکی می شود. یکی از عوامل به وجود آوردن معنویت در خانه و خانواده همانا نماز و یاد خدا می باشد. اگر والدین با نصحیت های رفتاری و نه گفتاری کودکان خود را به نمازخواندن تشویق کنند این خود پاسخی برای این سوال است که چگونه کودک خود را نماز خوان کنیم؟ طبق اصول و احکام دین اسلام نیز پدر و مادر باید فرزندان خود را در سن هفت سالگی نمازخوان نمایند.
برای این امر والدین می توانند کودکان خود را تشویق کنند. تشویق بر دو نوع است یا تشویق معنوی و غیرمادی است و یا مادی و غیر معنوی است. تشویق مادی می تواند مثل هدیه دادن و یا پول دادن باشد و تشویق معنوی می تواند الگو قرار دادن و الگو معرفی کردن فرزند نزد دوستان و آشنایان باشد.
نقش سیستم آموزشی و مسئوالان در نماز خوانی کودکان
در سیستم آموزشی نباید به زور و اجبار متوسل شد و در واقع باید تدبیری اندیشیده شود که کودکان خود به نماز خواندن علاقمند گردند. این تدابیر می تواند طیفی از آفرین گفتن و تشویق های کلامی تا محبت کردن و هدیه دادن را در بر بگیرد. این عوامل باعث می شوند که محبت بین کودکان و مسئوالان و سیستم آموزشی نیز بیشتر شود.
محتواهای آموزشی نیز باید به گونه ای خداپرستانه و عبادت پرور باشند البته باز هم نباید به شیوه مستقیم این مطالب را در کتاب ها بیان داشت بلکه باید در کنه و عمق مطالب روح عبادت وجود داشته باشد تا به صورت غیر مستقیم در ضمیر ناخودآگاه کودکان جای پیدا کند همین می تواند راهی باشد برای اینکه چگونه کودک خود را نماز خوان کنیم؟
از نکات دیگری که باید به آن توجه لازم را مبذول داشت قرار دادن کودک در محیط نماز خواندن می باشد. به تجربه ثابت شده است فرزندانی که از کودکی راهی مسجد و مکان های عبادت شده اند در بزرگسالی نیز نمازخوان بوده اند. شرکت کردن در مراسم های دینی و عبادتی روح عبادت را در میان کودکان پرورش می دهد.
گفتگو و صحبت درباره نماز و عبادت
این وظیفه خطیر نیز بر عهده والدین بوده که لازم است بیشتر بحث‌های مربوط به عبادت و نماز خواندن را در حضور بچه‌ها مطرح کنند آن هم نه به شیوه‌ی مستقیم بلکه به حالت گفتگو بین پدر و مادر که باعث می شود تاثیر غیر مستقیمی بر روی فرزندان داشته باشد. این گفت و گوها می توانند در قالب‌هایی چون شعر، قصه و یا به صورت طراحی و نقاشی باشد تا تاثیر لازم را بر روح و روان کودک گذاشته و به کنجکاوی وا دارد.
ارتباط داشتن با دوستان اهل نماز
پدر و مادر باید تلاش کنند تا با آدم‌های دیندار و خداپرست رفت و آمد کرده و ارتباط برقرار نمایند. به این دلیل که این دست از خانواده‌ها دارای فرزندان نمازخوان هستند و قادر هستند بر فکرها و کارهای کودکان تاثیر مثبتی داشته باشند. آداب معاشرت و تعامل کودکان در این برهه بسیار مهم و اساسی می باشد که چگونه بتوانند با کودکان نماز خوان سایر خانواده‌ها تعامل و معاشرت داشته باشند.
نماز خواندن در حضور کودکان
یکی از بهترین راه‌ها برای ایجاد شوق و علاقه به نماز و عبادت در فرزندان آموزش دادن به شیوه بصری می باشد، چون این دسته از آموزش‌ها اثر بیشتری دارند و سبب یادگیری و ایجاد رفتار جدید و تغییر رفتار سابق در فرزندان می شوند. از سوی دیگر آموزش بصری دارای عمق بیشتری بوده و نسبت به آموزش‌های دیگر زودتر تاثیر می گذارند. پدر و مادرانی که گاهی فرزندان خود را با خوش‌اخلاقی و دعوت مهربانانه به مسجدها و مکان‌های مذهبی فرا می خوانند، می توانند در اینکه چگونه کودک خود را نمازخوان کنیم؟ موفق‌تر از سایرین عمل کنند. البته باید در نظر داشت که نباید منجر به دلزدگی و خستگی کودکان خود شوند تا تاثیر مثبت را از این رفتار خود دریافت کنند. اگر اینگونه نباشد در آخر متوسل به تنبیه می شویم اما بهترین روش تنبیه کودک چیست؟
پرهیز کردن از رفتار ناخوشایند
پدر و مادر برای نماز خوان کردن کودک خود نباید رفتار ناخوشایند با آن‌ها داشته باشند تا کودکان از انجام دادن تکالیف دینی سر باز نزنند. چند نمونه از رفتارهای ناخوشایندی که ممکن است والدین داشته باشند به شرح زیر می باشد:
- تلقین حس اجبار به کودک برای نمازخواندن
- قرار دادن فرایض دینی در زمان‌های فراغت و تفریح کودک
- کودکان خود را با فرزندان نمازخوان دیگران مقایسه می کنند
- ایجاد حس دلزدگی و خستگی در کودک با انجام بیش از حد تعقیب های نماز
سخن آخر
اگر می خواهیم کودک خود را نمازخوان کنیم تمام جوانب امر را باید به دقت مد نظر داشته باشیم و به گونه‌ای باشد که کودک از حس خواندن نماز احساس خوشایندی و خوشحالی کند. نکته‌ی دیگری که باید توجه داشت این است که کودکانمان را اهل مطالعه و کتاب نماییم تا بتوانند موضوعات مورد علاقه خود را در کتاب‌ها بیابند و مطالعه کنند. باز هم تاکید می کنیم که تمام این رفتارهای خوب و خوشایند از خانواده و به خصوص پدر و مادر به فرزندان انتقال می یابند و تاثیر اولیه و مستقیمی در پرورش روح عبادی فرزندان می گذارد.
