نحوه برقراری ارتباط با دیگران، یکی از مهم‌ترین بخش‌‌های زندگی انسان به عنوان یک موجود اجتماعی محسوب می‌شود. هرچقدر که در ایجاد رابطه مثبت و تاثیرگذار با سایرین بهتر عمل کنیم، شانس خود را برای موفقیت در زندگی اجتماعی افزایش داده‌ایم. شناخت انواع سبک های ارتباطی کمک زیادی به ما در این زمینه خواهد کرد.
جالب است بدانید که به طور کلی ۴ سبک برای برقراری ارتباطی با دیگران تعریف شده‌اند. هر کس برای نزدیک شدن، صحبت کردن، برقراری دوستی و … با سایر افراد، از یکی از این ۴ روش استفاده می‌کند. جالب‌تر این‌که بسیاری از افراد، حتی سبک ارتباطی خود را هم نمی‌شناشند؛ چه برسد به روش برقراری ارتباطی دیگران!
اگر می‌خواهید در ارتباط با دیگران بهترین عملکرد را داشته باشید، نیاز مبرمی به شناخت سبک ارتباطی فرد مقابل خود دارید. به عبارت دیگر، شما باید بتوانید بر اساس سبک رفتاری هر فرد، یک سبک ارتباطی موثر را به کار ببرید.
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به بررسی انواع سبک های ارتباطی و تفاوت آنها با همدیگر بپردازیم. اگر به دنبال روابط موثر با دیگران هستید، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
سبک ارتباطی چیست و انواع آن کدامند؟
تعریف سبک ارتباطی به یک بیان ساده عبارت است از نحوه برخورد هر فرد در مواجهه با دیگران. سبک ارتباطی شامل زبان گفتار، زبان بدن، واکنش‌های متقابل و … می‌شود. شاید در نگاه اول این‌گونه به نظر برسد که شناخت این سبک از اهمیت زیادی برخوردار نیست؛ اما در عمل هرگز نباید از کنار این موضوع ساده بگذرید!
شاید بارها و بارها برای شما پیش آمده باشد که در نزدیک شدن به یک فرد به مشکل برخورد کرده باشید! نگران نباشید زیرا همه ما این مشکل را حداقل یک بار تجربه کرده‌ایم! به نظر شما ریشه اصلی این اتفاق در چیست؟ احتمالا درست حدس زده‌اید: روش غلطی را برای برقراری ارتباط انتخاب کرده‌اید.
اگرچه به نظر می‌رسد موضوع سبک های ارتباطی بسیار وسیع است؛ اما به طور کلی هر فردی که قصد نزدیک شدن به دیگران را دارد، از یکی از ۴ روش و سبک زیر استفاده می‌کند:
- سبک ارتباطی منفعل
- سبک ارتباطی تهاجمی
- سبک ارتباطی قاطعانه
- سبک ارتباطی منفعل-تهاجمی
در قد اول، ما باید با ویژگی‌های این سبک‌ها و تفاوت‌های آنها با همدیگر آشنا شویم. تنها در این صورت است که می‌توانیم سبک ارتباطی دیگران را تشخیص داده و متناسب با همان سبک، به آنها نزدیک شویم.
سبک ارتباطی منفعل
افرادی که از این سبک ارتباطی استفاده می‌کنند، معمولا ساکت هستند و به دنبال جلب توجه دیگران نیستند. آنها در طول یک مکالمه یا ارتباط، معمولا بی‌تفاوت عمل می‌کنند و موضع محکمی ندارند.
افراد منفعل معمولا احساسات خود را بروز نمی‌دهند و از نیازهای‌شان هم حرف نمی‌زنند. بنابراین بسیار دشوار است که بدانیم چه زمانی ناراحت هستند و در چه مواقعی به کمک نیاز دارند.
شما می‌توانید سبک ارتباطی منفعل را بر اساس ویژگی‌های زیر تشخیص دهید:
- ناتوانی در نه گفتن
- زبان بدن ضعیف
- نگرش آسان به موضوعات مختلف
- عدم ارتباط چشمی
- صدای آرام در هنگام صحبت کردن
- عذرخواهی مداوم
- بی‌قراری در رفتار
حال سوال مهم این‌جاست که چگونه به یک فرد که از سبک ارتباطی منفعل استفاده می‌کند نزدیک شویم. برای این کار، می‌توانید روش‌های زیر را امتحان کنید:
- یک رویکرد مستقیم داشته باشید: سعی کنید به صورت مستقیم و خصوصی با او صحبت کنید. افراد با سبک ارتباطی منفعل معمولا در جمع و مباحث گروهی راحت نیستند.
- نظر آنها را جویا شوید: از آنها نظر بخواهید و در عین حال، زمان زیادی را در اختیارشان قرار دهید که به پاسخی که قرار است بدهند فکر کنند.
- از آنها پاسخ‌های تشریحی بخواهید: سوالاتی که می‌توان با بله یا خیر به آنها جواب داد در ارتباط با افراد منفعل موثر نخواهند بود. بهتر است با مطرح کردن سوال‌های چالشی، این افراد را وارد بحث نمایید.
اگر با بررسی ویژگی‌های بالا به این نتیجه رسیده‌اید که شما هم از سبک ارتباطی منفعل در ارتباط با دیگران استفاده می‌کنید، حتما باید روی مهارت‌های ارتباطی خود کار کرده و آنها را تقویت کنید.
به دنبال فرصت‌هایی باشید که می‌توانید در آنها به راحتی با دیگران صحبت کنید. اگر در محافل گروهی راحت نیستید، سعی کنید از اطرافیان و عزیزان خود بخواهید که به صورت خصوصی با شما ملاقات کنند.
اگر نوشتن را ترجیح می‌دهید سعی کنید به جای گفتگوی مستقیم، از طریق ایمیل یا چت در برنامه‌های پیام‌رسان با دیگران در ارتباط باشید. با گذشت زمان، خواهید دید که به اشتراک‌گذاری آشکار افکارتان، فرصت‌هایی برای تعاملات مثبت ایجاد می‌کند.
سبک ارتباطی تهاجمی
یکی دیگر از سبک های ارتباطی به ارتباط تهاجمی معروف است. افرادی که از این روش استفاده می‌کنند، معمولا احساسات خود را به راحتی بیان کرده و تلاش می‌کنند که به دیگران مسلط شوند. البته این موضوع در بسیاری از موارد، منجر به از دست دادن ارتباط می‌شود.
سبک ارتباطی تهاجمی معمولا باعث می‌شود افراد قبل از فکر کردن، حرف بزنند یا رفتار کنند. این موضوع روی روابط آنها تاثیر منفی می‌گذارد و بهره‌وری آنها را به ویژه در محیط‌های کاری، کاهش می‌دهد.
برخی از نشانه‌های سبک ارتباط تهاجمی عبارتند از:
- قطع کردن حرف دیگران در حین صحبت کردن آنها
- تجاوز به حریم خصوصی افراد
- استفاده از حرکات و رفتارهای تهاجمی
- تماس چشمی شدید
اگر قصد نزدیک شدن به یک فرد با سبک ارتباط تهاجمی را دارید، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- آرام و قاطع باشید: از افرادی که از این سبک رفتاری استفاده می‌کنند نترسید! در حین ارتباط با این شخصیت‌ها سعی کنید آرام و منطقی باشید و از مواضع خود به راحتی کوتاه نیایید.
- مکالمه را در سطح حرفهای نگه دارید: سعی کنید گفتگو را به دور از مسائل شخصی و احساسات جلو ببرید.
- بدانید چه زمانی باید دور شوید: اگر احساس کردید طرف مقابل شما بیش از حد تهاجمی شده است یا دیگر امیدی به روند گفتگو نداشتید، از او دور شوید.
کاهش استرس هم می‌تواند تا حد زیادی به مدیریت تهاجم خود کمک کند. شما می‌توانید با درگیر شدن در فعالیت‌های بدنی، تمرین‌های افزایش تمرکز، مدیتیشن و … رویکردی سالم در کنترل موارد استرس‌زا داشته باشید.
سبک ارتباطی منفعل-تهاجمی
افرادی که از این سبک ارتباطی استفاده می‌کنند، به ظاهر منفعل هستند؛ اما اغلب انگیزه‌های تهاجمی‌تری دارند و این انگیزه‌ها اعمال آنها را کنترل و هدایت می‌کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این افراد، این است که معمولا حرف و عمل آنها، با هم مطابقت ندارد.
این مورد از انواع سبک های ارتباطی معمولا سعی می‌کند موقعیت‌های مختلف را بدون سر و صدا، به نفع خود دستکاری کند. به عبارتی دیگر، این شخصیت‌ها در حرف آرام و منفعل به نظر می‌رسند؛ اما در عمل بسیار سلطه‌گر هستند.
از دیگر ویژگی‌های سبک منفعل-تهاجمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زیاد غر می‌زنند
- در صحبت‌های خود از طعنه و کنایه استفاده می‌کنند
- زمانی که به وضوح ناراحت هستید، یک چهره شاد از خود نشان می‌دهند
- به صورت نمایشی انکار می‌کنند
اگر قصد نزدیک شدن به یک فرد منفعل-تهاجمی را دارید، باید حسابی مراقب باشید. زیرا این شخصیت‌ها می‌توانند به راحتی زیر قول‌ها و تضمین‌های خود بزنند. از روش‌های زیر برای تعامل بهتر با این افراد استفاده کنید:
- درخواست‌های خود را به صورت واضح و روشن ارائه دهید: سعی کنید به گونه‌ای حرف بزنید یا رفتار کنید که هیچ جایی برای تفسیر یا قضاوت باقی نماند.
- با رفتار منفی آنها مقابله کنید: در مقابل رفتارهای منفی این افراد سکوت نکنید و به صورت مستقیم به آنها تذکر دهید. اگر گفتگوی دو نفره را موثر نمی‌دانید، برای این کار از یک شخص سوم کمک بخواهید.
- از آنها بازخورد بخواهید: از این افراد بخواهید که به صورت مستقیم و شفاف به رفتارها و حرفهای شما واکنش نشان بدهند و نظر خودشان را به صورت شفاف بیان کنند.
راهی برای دنبال کردن خطوط ارتباطی شفاف و صادقانه بیابید تا مطمئن شوید که احساس می‌کنید شنیده می‌شوید و گام‌های فعالی برای رسیدگی مستقیم به یک موقعیت بردارید.
سبک ارتباطی قاطعانه
یکی دیگر از انواع سبک های ارتباطی سبک قاطعانه است که معمولا محترمانه‌ترین و سازنده‌ترین الگوی ارتباطی و رفتاری محسوب می‌شود (به ویژه در محل کار). افرادی که از این سبک استفاده می‌کنند، معمولا احساسات، نظرات و ایده‌های خود را به صورت قاطع و در عین حال بسیار مودبانه و محترمانه بیان می‌کنند.
این افراد چالش‌های مختلف را به راحتی قبول می‌کنند، اما در عین حال برای نه گفتن، بسیار جسور هستند. یک شخصیت قاطع معمولا به حریم خصوصی دیگران تجاوز نمی‌کند و در عین حال، حد و مرزهای شخصی خود را هم حفظ می‌کند.
مهم‌ترین ویژگی‌های سبک ارتباطی قاطعانه عبارتند از:
- بیان سالم ایده‌ها و احساسات
- زبان مناسب بدن
- صدای شفاف و واضح
- ارتباط چشمی دوستانه
- تمایل به شرکت در مباحث گروهی
اگر در اطراف خود افرادی را سراغ دارید که از سبک ارتباطی قاطعانه استفاده می‌کنند، آنها را تشویق کنید تا ایده‌های خود را با شما به اشتراک بگذارند. سعی کنید این افراد را در موقعیت‌های رهبری قرار دهید و از آنها برای برخورد با افراد تهاجمی و منفعل کمک بگیرید.
کلام آخر
ارتباط بهتر و موثرتر با دیگران، به معنی موفقیت بیشتر در موقعیت‌های اجتماعی، رضایت بیشتر از شغل، لذت بردن بیشتر از ارتباطهای عاطفی و دوستانه و … است. بنابراین همه باید تلاش کنیم تا در برخورد با افراد مختلف، از یک سبک ارتباطی درست و اصولی استفاده کنیم.
در این مقاله به بررسی انواع سبک های ارتباطی و ویژگی‌های مختلف هر کدام از آنها پرداختیم. در صورتی که همچنان در این رابطه سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.
