اگر قرار بود عشق تیشه به دست بگیرد و از خودش یک یادگاری روی زمین بسازد؛ احتمالا چیزی شبیه به تاج محل از آب در می‌آمد! که البته اغراق نیست اگر بگوییم همین تاج محل را هم عشق بنا کرد و نه معماران و کارگران و حتی پادشاهان!
بنای تاریخی تاج محل در کشور هندوستان، یادآور یک عشق جان‌سوز است! عشقی که در آن عاشق در فراق معشوق، آن‌چنانی یادبودی برایش می‌سازد که تا قرن‌ها بعد هم، هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند!
در باب عظمت، بزرگی، زیبایی و … تاج محل همین بس که این بنا در لیست عجایب هفتگانه جدید جهان قرار گرفته است! حقیقتا عشق اگر عشق باشد، باید چنین اثری داشته باشد و جهان را انگشت به دهان بگذارد!
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ با ما همراه باشید تا داستان یک عشق و صد البته یادگاری بی‌نظیر آن یعنی تاج محل را روایت کنیم.
تاج محل کجاست
“شهاب الدین محمد شاه جهان” پنجمین پادشاه از سلسله گورکانی در هندوستان، در سال ۱۰۶۷ هجری قمری در این سرزمین به پادشاهی رسید.
چیزی که اسم شاه جهان را در تاریخ جاودانه کرده، نه فتوحات جنگی این پادشاه بوده و نه عدل و انصاف و سخاوت وی. آنچه باعث شد نام شاه جهان در تاریخ حک شود، بی‌شک “تاج محل بود”
در فاصله ۲۰۰ کیلومتری از پایتخت هندوستان (دهلی نو)، شهر آگره یا آگرا واقع شده است. بنای تاج محل در این شهر و در یک فضای مرمری ساخته شده است. خود بنا هم به رنگ سفید و از مرمر ساخته شده است.
قطعا شما هم با ما موافق هستید که عظمت این بنا فقط مدیون دو نفر نیست! باز هم به روایات و اسناد تاریخی رجوع می‌کنیم و این بار می بینیم حداقل ۲۰ هزار نفر و به مدت ۲۲ سال برای ساخت این عمارت تلاش کرده‌اند!
همانطور که می دانید در سال ۲۰۰۷ فهرستی تحت عنوان عجایب هفتگانه جدید منتشر شد و کاملا طبیعی بود که تاج محل هم در این لیست قرار داشته باشد.
شاه جهان و یک عشق حقیقی
بیایید یکبار دیگر به سراغ شاه جهان، این شاه عاشق برویم. در تار و پود تاج محل عشق جریان دارد و یک غم فراق. زیباترین تعبیر را در مورد تاج محل یک شاعر هندی اینگونه بیان کرده است:
تاج محل یک قطره اشک بر صورت جهان است!
شاه جهان در طول زندگی خود دو بار ازدواج کرد. از همسر اول ایشان اطلاعاتی در دست نیست، اما همسر دوم این پادشاه باعث خلق بنای باشکوه تاج محل شد.
“ارجمند بانو” نام یک دختر اشرافی ایرانی بود که در سن ۱۹ سالگی به همسری شاه جهان در آمد. نام هندی این بانو “ممتاز محل” بود و به همین دلیل بنای یادبود ایشان، به نام “تاج محل” مشهور شد.
در طول زندگی مشترک ۱۸ ساله ممتاز محل و شاه جهان، این زوج ۱۴ فرزند آوردند که البته فقط ۷ نوزاد زنده مانده و بزرگ شدند. شاه جهان به شکل فرا زمینی عاشق همسرش بود. این عشق در حدی زیاد بود که این پادشاه حتی در هنگام عزیمت به جنگ هم همسرش را با خود همراه می‌کرد.
یک سال بعد از اینکه شاه جهان به پادشاهی رسید، به قصد سرکوب افغان‌ها راهی جنگ شد و مطابق معمول همسرش را هم با خود برد.
در طول سفر، ممتاز محل که برای چهاردهیمن بار باردار بود، دچار درد ناگهانی شد و جان خود را از دست داد. طبق روایات شاه جهان قبل مرگ همسرش بر بالین وی حاضر شد و در این میان، ممتاز محل دو درخواست از شاه جهان ابراز کرد:
بعد از فوت ممتاز محل، شاه جهان تا یک سال برای همسرش عزاداری کرد و حتی بنا به برخی روایات ، موهای این شاه عاشق در فراق همسرش سفید شد!
بعد از یک سال عزاداری، شاه جهان دستور ساخت تاج محل را صادر کرد و اینگونه بود که حاصل تلاش ۲۲ ساله بیش از دو هزار نفر، در نهایت زیباترین و ماندگارترین یادبودی که یک نفر می‌توانست برای همسرش بنا کند را خلق کرد.
ساختمان تاج محل
همانطور که گفتیم تاج محل دارای یک معماری کاملا ایرانی-اسلامی است. بنابراین ساختمان اصلی این بنا، مطابق انتظار یک مسجد است.
بنا به دستور شاه جهان، سنگ های مرمر سفید به شهر آگره آورده و در ساخت این مسجد، به کار رفتند. تاج محل دو بنای دیگر هم در دو طرف مسجد اصلی دارد:
اولی یک مسجد سه گنبدی به رنگ قهوه‌ای و دومی یک مهمان‌سرا که بعدها به عنوان مهمان‌سرای خصوصی شاه جهان مورد استفاده قرار گرفت.
بنای تاج محل در زمینی به وسعت ۱۸ هکتار ساخته شده است . همچنین ساختمان اصلی این بنا، ۵۸ متر ارتفاع و ۵۶ متر هم پهنا دارد. این اثر شگفت‌انگیز در سال ۱۹۸۳ توسط سازمان یونسکو، به ثبت جهانی رسید.
گفته می‌شود برای ساخت این بنا مبلغ بسیار زیادی هزینه شد. اگر بخواهیم با ارزش پول امروزی هزینه ساخت تاج محل را برآورد کنیم، ساخت این یادبود تقریبا ۱ میلیارد دلار برای شاه جهان آب خورد!
تاج محل را بسیاری، متقارن‌ترین بنای جهان می‌دانند. جالب است بدانید چهار گوشه این بنا دقیقا به یک اندازه و متقارن هستند.
ساختمان اصلی این مسجد در طول شبانه روز تغییر رنگ می‌دهد . اگر صبح‌ها به این بنا نگاه کنید، آن را صورتی رنگ می‌بینید. هر چه به پایان روز نزدیک‌تر می‌شویم، رنگ آن به سمت سفید شیری متمایل می‌شود. در نهایت در شب هم تاج محل به رنگ طلایی در می‌آید.
چند حقیقت جالب درباره تاج محل
اکنون توجه شما عزیزان را به چند حقیقت جالب و خواندنی درباره تاج محل جلب می‌نماییم:
- نام تاج محل در معنای لغوی به معنی تاج و نگین کاخ‌ها است.
- این بنا در شمال هندوستان واقع شده است.
- این مجموعه یک باغ بزرگ و یک حوضچه بازتابی هم دارد.
- در زمان حکومت انگلیسی‌ها در هند، این مجموعه محوطه سازی شد تا بیشتر شبیه به چمن ممنوعه در لندن به نظر بیاید.
- این بنا روزهای جمعه به دلیل عبادت تعطیل است.
- این اعتقاد که معماران این بنا بعد از ساخت آن به قتل رسیدند تا نتوانند آن را تکرار کنند، از اساس غلط است و هیچ مدرکی در این زمینه موجود نیست.
- استاد احمد لاهوری معمار اصلی تاج محل، ایرانی بود
- قبر ممتاز محل و شاه جهان بدون هیچ گنبدی در یک سردخانه در زیر ساختمان اصلی قرار دارد.
- به غیر از شاه جهان و ممتاز محل، هیچ کسی در داخل این بنا دفن نشده است.
- برای انتقال مصالح به شهر آگرا، بیش از ۱ هزار فیل به کار برده شدند.
- در سال ۱۸۵۷ میلادی، سربازان بریتانیایی در جریان شورش، سنگ های قیمتی دیوارهای تاج محل را غارت کردند
- بعد از ساخت تاج محل ، شاه جهان توسط پسرش در بازداشت خانگی قرار گرفت.
- چندین بنای جعلی در اطراف تاج محل ساخته شد تا در جریان جنگ‌ها، خلبانان و بمب افکن‌ها گیج شده و بنای اصلی را بمباران نکنند.
- در اطراف تاج محل تا شعاع ۴ هزار مایل، فقط وسایل نقلیه الکترونیکی مجاز به تردد می هستند (برای جلوگیری از انتشار گازهای آلوده کننده و زرد نشدن سنگ‌ها)
- تاج محل در زیر سازه اصلی به شکل نگران کننده‌ای در حال ترک خوردن است
- یک ثروتمند بنگلادشی با صرف ۵۸ میلیون دلار یک ماکت از تاج محل را در این کشور ساخت تا بنگلادشی‌های فقیر هم بتوانند تاج محل را از نزدیک ببینند.
- یک هتل و مجتمع خرید بسیار لوکس با الهام از ساختمان تاج محل، در دبی در حال ساخت است.
کلام آخر
تاج محل روایت‌گر یک دلداگی تاریخی و ماندگار است. آن‌جا که شاه جهان، چنان عاشق همسر ایرانی خود یعنی ممتاز محل می‌شود، که بعد از فوت او باشکوه‌ترین بنای یادبودی که جهان به خود دیده بود را به یاد معشوق از دست رفته خود، بنا نمود.
در این مقاله سری به هندوستان و شهر آگرا زدیم تا با تاج محل بیشتر آشنا شویم. اگر همچنان درباره این بنای باشکوه سوالی دارید، حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.
