جاهای دیدنی گمیشان | شهری زیبا و تپه ای نقره ای
گُميشان يا گُميش تپه شهري از توابع شهرستان ترکمن در استان گلستان ميباشد که از جاذبههای گردشگری و طبیعی فراوانی برخوردار است. اين شهر با بندر ترکمن حدود ۱۹,۵ کيلومتر فاصله دارد. نام این شهر از واژه ترکمني کُميش دَفه گرفته شده و به معني “تپه نقرهاي” است. این تپه از نقاط تاریخی این منطقه محسوب میشود و از این تپه اشياي گرانبهايي يافت ميشود. اکنون اين تپه، آرامگاه و قبرستان ترکمنها است. در ادامه جاهای دیدنی گمیشان را معرفی و بررسی خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
اکثریت مردم شهرستان گمیشان از قوم ترکمن هستند و به زبان ترکمنی صحت میکنند. گمیشان در سال 1388 از شهرستان بندر ترکمن جدا شده است. این شهرستان از طرف شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به بندرترکمن، از شرق به آق قلا و از طرف غرب به دریای خزر محدود میشود.
گمیشان از دو بخش (مرکزی، گل دشت)، دو شهر (گمیشان (کمیش دپه) و سیمین شهر، 4 دهستان، 32 آبادی مسکونی تشکیل شده است. مردم این شهر بیشتر از راه کشاورزی به امرار معاش میپردازند. تولید فرش و گلیم، صیادی و تولید خاویار، کشاورزی و صنایع دستی از جمله منابع در آمدی این شهر میباشند.
قدمت گمیشان
این شهرستان از پیشینه تاریخی کهنی برخوردار است و از قدیمیترین شهرهای ترکمن نشین شمال کشور محسوب میشود. گمیشان در واقع نام منطقهای متشکل از شهرهای کمیش دپه، خواجه نفس، امچلی، قارقی و روستاهای اطراف آن است که قبلاً در آنجا گاو و گوسفند پرورش داده میشد. پیش از شکل گیری کمیش دپه به شکل امروزی، دست کم سه اثر مهم تاریخی که قدمت آنها به قبل از اسلام میرسد، در نزدیکی آن وجود دارد که در به وجود آمدن این شهر به ویژه دیوار دفاعی آن بیتاثیر نبوده اند. آثار کمیش دپه شامل تپه کوره سو ( دوره تاریخی اسلامی ) و دیوار دفاعی گرگان ( قزل آلانگ ) مربوط به دوره ( پارت و ساسانی ) است.
این شهر در گذشته دارای معماری چوبی بوده که تعدادی از خانههای چوبی دوران قاجاری هنوز در این منطقه وجود دارند. گمیش تپه مهمترین بندر شمال ایران در آن دوره بوده که با روسها تجارت نفت و ابریشم داشته است. گمیشان اواخر دوره قاجار از پر جمعیتترین آبادیهای دشت گرگان بوده است.
جاهای دیدنی گمیشان
این شهر از جاذبههای مختلف گردشگری و طبیعی بهرهمند است. از مناطق گردشگری و باستانی این شهرستان میتوان تالاب بین المللی گمیشان، گل افشان نفتیلیجه، بافت قدیم شهر گمیشان، موزه مردم شناسی، دیوار تاریخی گرگان، قیزلر قلعه و تپه قارن یارق را نام برد. بازار هفتگی گمیش تپه چهارشنبه بازار و سیمین شهر شنبه بازار نیز از دیگر جاهای دیدنی گمیشان محسو بمیشوند. برخی از روستاهای این شهرستان نیز بازار هفتگی دارند. گمیشان دارای نوار ساحلی بسیار زیبای خزر است. این منطقه در دشت وسیع سرسبزی قرار گرفته و میتواند در توسعه و رونق گردشگری و صنعت توریسم این منطقه نقش بسیار مؤثر و مفیدی ایفاء کند. این شهر از از نظر اقلیمی به علت وسعت کم شهرستان و نزدیکی به دریا، در تابستان آب و هوای گرم و مرطوب و در فصل سرد دارای آب و هوای سرد و ملایم است.
همچنین بخوانید: جاهای دیدنی بندرگز | شهری مملو از درختچه های گز
تالاب بین المللی گمیشان
این تالاب بین المللی سالانه میزبان پرندگان مهاجر فراوانی است که دیدنیها و زیباییهای منحصر به فردی در این نقطه خلق میکنند. تالاب بین المللی گمیشان یکی از چند تالاب بین المللی استان گلستان است که هر ساله میزبان هزاران پرنده مهاجریست که زمستان خود را در این تالاب و دیگر تالابهای بین المللی استان گلستان سپری میکنند. پرندگان مهاجر این تالاب عمدتاٌ با سرد شدن هوا در بخشهای روسیه به این تالاب میآیند.
این پرندگان معمولاً از آبان ماه وارد ایران می شوند و تا اوایل فروردین در اینجا می مانند. این تالاب سالانه میزبان بیش از 22 گونه پرنده ازجمله فلامینگو، عقاب شاهی، بالابان، قو، حواصیل، پرلا، سار، مرغابی سر حنایی، مرغابی سر سبز، گیلانشاه خال دار، کوکر، آبچلیک، خوتکا، کاکایی، لک لک، پلیکان، سلیم طلایی، چکاوک، غاز خاکستری و پرستوی دریایی است.
گل فشان قارن یارق
یکی از پدیدههای جالب این منطقه، گل فشان قرن یارق است که در گذشته از دهانه آن به جای مواد مذابی و گدازه، گل همراه گاز از آن خارج میشده است. به طور کلی گل فشان قرن یارق پدیده ای طبیعی و آتشفشانی پیر و فرسوده میباشد. این گل فشان اکنون به صورت تپهای مخروطی بوده که تاثیر فرسایش در آن کاملا مشهود است. شباهت مکانیسم گل فشان به فورانهای آتشفشانی موجب شده که نام آن را آتشفشان گل نامند. منابع مختلف قطر دهانه آن را از 500 تا 700 متر ثبت کردهاند.
قارن یارق یک کلمه ترکمنی است، در این زبان به معنی شکم پاره و یا جایی که شکم زمین شکافته و پاره شده میباشد. این گل فشان فعال از دور به صورت یک تپه بزرگ و دوار به نظر میآید. این تپهها بر اثر گل فشانهای گذشته ایجاد شده اما در مناطق گودتر هنوز هم خروج مواد گل آلود و آب در حال انجام است.
همچنین بخوانید: جاذبه های گردشگری کردکوی | بهشت گمشده گلستان
موزه مردم شناسی گمیشان
این موزه در ساختمانی تاریخی معروف به خانه گوکلانی که قدمت آن به دوره پهلوی اول میرسد و در میانه بافت سنتی و زیبای شهر گمیشان قرار دارد. موزه گمیشان به معرفی صنایع دستی، محصولات و ویژگیهای این اقوام، آداب و رسوم و آیین خاص آنان در بخشهای معرفی یک خانواده ترکمن، بخش بافندگی همچون قالی بافی، نمد مالی و گلیم بافی، بخش سوزندوزی، ساخت زیورآلات سنتی و حصیر بافی و بخش معرفی مشاغل بومی و آیین های سنتی میپردازد. کارگاههای آموزشی، بخش دیگری از این موزه را تشکیل میدهند که با هدف حفظ و احیای صنایع دستی مردم ترکمن فعال میباشند.