bas در آزمایش خون چیست؟ basophil در آزمایش خون

بازوفیل‌ها یک سری از گلبول‌های سفید خون هستند و در مغز استخوان ساخته می‌شوند. این سلول‌های خونی جرئی از سیستم ایمنی و سلامت بدن هستند. پزشکان ممکن است برای کمک به تشخیص برخی مشکلات بهداشتی، آزمایش سطح بازوفیل را تجویز کنند. پایین بودن سطح بازوفیل یا به اصطلاح BAS در آزمایش خون ممکن است، نشان‌دهنده نوعی آلرژی یا یک بیماری دیگر باشد. بالا بودن درصد این گلبول‌ها هم حکایت از یک بیماری خودایمنی یا یک اختلال خونی دارد.

بازوفیل‌ها کم تعدادترین نوع گلبول‌های سفید خون هستند؛ مثلا اگر ۱۰ هزار گلبول سفید در بدن شما وجود داشته باشد، فقط یک تا ۳۰ عدد از آن‌ها بازوفیل هستند.

در این مقاله به بررسی نقش بازوفیل‌ها و همچنین چگونگی تشخیص نرمال یا غیر نرمال بودن تعداد آن‌ها در بدن می‌پردازیم. اگر به دنبال درک نقش BAS در آزمایش خون و توانایی خواندن برگه آزمایش خون هستید، با ایده آل مگ همراه شوید.

بازوفیل چیست ؟

در بدن انسان انواع مختلفی از گلبول‌های سفید وجود دارند، که همگی آن‌ها نقشی حیاتی در سلامت افراد ایفا می‌کنند. گلبول‌های سفید با میکروب‌های تهاجمی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها مبارزه و به حفظ سلامت بدن کمک می‎کنند.

گلبول‌های سفید خون به دو دست گرانولوسیت‌ها و آگرانولوسیت‌ها تقسیم می‌شوند. گرانولوسیت‌ها درون خون اندامک‌ها یا گرانول‌هایی دارند که آن‌ها را قادر به تولید مواد خاصی مثل هیستامین، هپارین و آنتی‌بای می‌کند. آگرانولوسیت‌ها این توانایی را ندارند و برای نابودی میکروب‌ها آن‌ها را به داخل سلول خود می‌کشند و نابود می‌کنند.

بازوفیل‌ها (basophil) در دسته گرانولوسیت‌ها قرار می‌گیرند. همان‌طور که در شکل بالا می‌بینید، این سلول‌های خونی دارای گرانول‌هایی هستند که به آن‌ها توانایی تولید مواد خاصی را می‌دهد.

کارکرد basophil

وجود بازوفیل برای پاسخ طبیعی سیستم ایمنی بدن به مهاجمانی مانند میکروب‌های عفونی ضروری است. بازوفیل همچنین در پاسخ بدن به آلرژن‌ها نقش مهمی دارد. وقتی که یک آلرژن مضر وارد بدن می‌شود، سیستم ایمنی بدن با تلاش برای جداسازی و نابودی آن به ورود این ماده نامفید پاسخ می‌دهد.

در زمان پاسخ سیستم ایمنی بدن به آلرژن، بازوفیل‌ها با آزاد کردن هیستامین باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شوند؛ علاوه بر موارد گفته شده، بازوفیل‌ها نقش مهمی در لخته نشدن خون در بدن ایفا می‌کنند. این سلول‌های خونی ماده‌ای به نام هپارین که نوعی رقیق کننده ذاتی خون است، تولید می‌کنند.

آزمایشات

پزشکان معتقد هستند که تعداد بازوفیل‌ها در بدن ارتجاعی است؛ به این معنی که عدد آن‌ها به دلیل حمله مهاجم‌ها به بدن، ممکن است افزایش یا کاهش پیدا کند. این ویژگی به پزشکان اجازه می‌دهد از آزمایشات بازوفیل استفاده کنند تا به آنها در تشخیص شرایط زمینه‌ای و واکنش‌های حساسیت شدید کمک کند.

پزشکان معمولا برای تشخیص تعداد بازوفیل‌ها از آزمایش شمارش کامل خون یا همان « CBC » استفاده می‌کنند. برای یافتن تعداد مطلق و دقیق بازوفیل‌ها، آزمایش شمارش گلبول‌های سفید یا آزمایش اندازه گیری WBC در آزمایش خون هم باید انجام شود.

گاهی اوقات هم ممکن است پزشک نوعی خاص از آزمایش به نام تست فعالسازی بازوفیل یا «BAT» را تجویز کند. این آزمایش معمولا برای شناخت نوعی خاص از آلرژی استفاده می‌شود.

در طول آزمایش BAT  متخصصان پزشکی در آزمایشگاه، آلرژن‌های خاصی را بر روی خون افراد آزمایش می‌کنند. اگر فرد آلرژی داشته باشد، بازوفیل‌های موجود در نمونه خون او مولکول‌های خاصی را ترشح می‌کنند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که BAT در تایید آلرژی غذایی بسیار دقیق است؛ همچنین ممکن است برای نظارت بر پاسخ سیستم ایمنی بدن به آلرژن‌های غذایی هم مفید باشد.

وضعیت نرمال bas در آزمایش خون

بازوفیل‌ها نقشی اساسی در سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند؛ با این حال آنها درصد بسیار کمی از گلبول‌های سفید را تشکیل می‌دهند. در شرایط نرمال تنها ۰.۵ تا یک درصد از گلبول‌های سفید بدن را بازوفیل‌ها تشکیل می‌دهند.

مقدار طبیعی BAS در دوران بارداری

در صورتی که دوران بارداری طبیعی باشد، مقدار این فاکتور خونی تغییر چندانی نمی‌کند؛

• مقدار نرمال بازوفیل در سه ماهه اول: کمتر از یک درصد از تعداد گلبول‌های سفید خون یا کمتر از ۱۱۰ عدد در هر میکرولیتر خون.
• مقدار طبیعی BAS در سه ماهه دوم بارداری: کمتر از ۱ درصد گلبول‌های سفید یا کمتر از ۱۱۰ عدد در هر میکرولیتر خون.
• مقدار طبیعی بازوفیل در سه ماهه سوم: کمتر از یک درصد از گلبول‌های قرمز خون یا کمتر از ۱۱۰ عدد در هر میکرولیتر خون.

 مقدار نرمال basophil در نوزادان

تحقیقات نشان داده است که مقدار این فاکتور خونی در نوزادان تازه متولد شده هم باید کمتر از یک درصد از گلبول‌های سفید خون را تشکیل دهد.

مقدار طبیعی بازوفیل در کودکان

در کودکان هم مقدار مرجعی که برای بازوفیل خون در نظر گرفته می‌شود، همان مقدار کمتر از یک درصد از گلبول‌های سفید خون یا کمتر از ۱۱۰ عدد در هر میکرولیتر خون است.

افزایش bas در آزمایش خون

حال و بعد از اینکه دکتر برای شما آزمایش خون تجویز کرد؛ ممکن است نتیجه این تست نشان دهد که سطح بازوفیل‌ها در بدن شما بالاتر از حد نرمال است. این اتفاق ممکن است به چند دلیل رخ دهد:

التهاب خود ایمنی

تعداد بالای بازوفیل‌ها در بدن ممکن است نشان دهنده نوعی التهاب مزمن در بدن باشد.

 واکنش‌های ایمنی یا شرایط خودایمنی که باعث ایجاد التهاب می‌شوند عبارتند از:

• بیماری روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)
• لوپوس
• بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
• دیابت
• آلرژی
• آسم

کم کاری تیروئید

سطح بالای باوفیل هم ممکن است، نشانه عملکرد پایین غده تیروئید یا کم کاری تیروئید باشد. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که بدن هورمون تیروئید کافی تولید نکند. این مشکل ممکن است باعث کند شدن برخی عملکردهای بدن شود. کم کاری تیروئید می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند ، از جمله:

• افزایش وزن
• خستگی
• گرفتگی عضلات
• تورم در صورت
• یبوست
• ضعف
• احساس سرما

اختلالات میلوپرولیفراتیو

اختلالات میلوپرولیفراتیو بر گلبول‌های سفید خون تاثیر می‌گذارد و همچنین ممکن است باعث ایجاد سطح بسیار زیاد basophil شوند. این اختلالات شامل موارد زیر می‎باشند:

• میلوفیبروز: در مبتلایان به این بیماری، بافت فیبری جایگزین سلول‌های سازنده گلبول‌های خون در مغز استخوان می‌شود؛ به همین دلیل دیگر این سلول‌ها تولید نمی‌شوند.
• ترومبوسیتمی ضروری: این حالت باعث می‌شود بدن پلاکت‌های زیادی را ایجاد کند و منجر به لخته شدن بیش از حد خون شود.
• Polycythemia vera: این یک وضعیت خونی است که باعث می‌شود مغز استخوان بیش از حد سلول‌های قرمز خون تولید کند.

سرطان

در مواردی بسیار نادر و کمیاب ممکن است بالا بودن سطح بازوفیل‎‌ها در بدن، بیانگر نوعی خاص از سرطان خون باشد.

سطح پایین بازوفیل‌ها 

به پایین بودن غیر طبیعی سطح بازوفیل‌ها یا bas در آزمایش خون در اصطلاح باسوپنی گفته می‌شود. هنگامی که یک بازوفیل در پاسخ به مهاجم یا التهاب، گرانول‌های خود را آزاد می‌کند؛ خالی می‌شود.

از آنجا که یک بازوفیل خالی در آزمایش خون نشان داده نمی‌شود؛ این آزمایش ممکن است تعداد کمتری از این سلول‌ها را نشان دهد. شرایطی که می‌توانند باعث ایجاد سطح پایین بازوفیل شود عبارتند از:

پرکاری تیروئید

در مبتلایان به پرکاری تیروئید، غده تیروئید هورمون‎ها را بیش از حد تولید می‌کند و باعث می‌شود عملکرد بدن سریع‌تر شود. این پرکاری ممکن است علامت‌های زیر را داشته باشد.

• افزایش فشار خون
• افزایش ضربان قلب
• کاهش یا افزایش وزن
• تعریق بیش از حد

واکنش های آلرژیک

سطح پایین بازوفیل ممکن است ناشی از واکنش بدن به آلرژن باشد. این اتفاق باعث می‌شود بازوفیل‌ها هیستامین خود را آزاد کنند.

این واکنش‌های آلرژیک ممکن است دارای علائم زیر باشند:

• چشم‌های پف کرده و قرمز
• آبریزش بینی
• مخاط اضافی
• تنگی نفس
• کهیر

عفونت‌ها

بازوفیل‌ها بر عملکرد سیستم ایمنی بدن موثر هستند؛ بنابراین سطح پایین هم ممکن است نشان دهنده این باشد که بدن در حال مبارزه با عفونت است.

سخن پایانی

بازوفیل‌ها درصد کمی از گلبول‌های سفید را تشکیل می‌دهند؛ اما در سیستم ایمنی بدن نقشی اساسی دارند. سطح بازوفیلی که خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، ممکن است نشانه بیماری زمینه‌ای باشد.

علل اساسی بسیاری برای زیاد یا کم بودن سطح بازوفیل غیر طبیعی وجود دارند. هنگامی که پزشک دلیل بالا بودن یا پایین بودن سطح bas در آزمایش خون را مشخص کرد، می‌تواند در مورد گزینه‌های درمانی احتمالی مشاوره دهد.

اگر در مورد bas در آزمایش خون سوالی دارید، می‌توانید آن را از ایده آل مگ بپرسید.

سوالات متداول در مورد BASO یا BAS در آزمایش خون