شاید این ادعا که این روزها همه به دنبال سرمایه گذاری در بورس هستند خیلی بیراه نباشد. جهان پیرامون ما با سرعتی باور نکردنی در حال تغییر است و ما انسانها نیز به عنوان بخشی از این مجموعه تحت تاثیر این تغییرها قرار گرفتهایم. یکی از بارزترین جلوههای این تغییرات را در میتوان در مسائل اقتصادی و روشهای کسب درآمد و امرار معاش مشاهده کرد.البته بازار بورس و سرمایه گذاری در آن واژه و مبحثی جدید نیست؛ اما این روزها بسیار بیشتر از قبل بر سر زبانها افتاده و سرمایه گذاران را به سمت خود کشانده است. اگر از تازه کاران بورس به شمار میروید و به تازگی تصمیم گرفتهاید که وارد این عرصه شوید؛ پیشنهاد میکنم حتما تا انتهای این مطلب همراه ایده آل مگ باشید تا به یک سوال مهم پاس دهیم : چگونه وارد بورس شویم ؟
وقتی که تعدادی از تجار و بازایان اروپایی نزدیک به هزار سال قبل و زمانی که از ضررهای متوالی خسته شده بودند؛ تصمیم گرفتند عده ای را در سود و زیان تجارت خود سهیم کنند هرگز فکر نمیکرند در حال ایجاد چه انقلاب عظیمی در اقتصاد هستند. اگر بخواهیم به بیانی ساده فلسفه بورس را بیان کنیم به این یک جمله کوتاه خواهیم رسید : شریک کردن دیگران در سود و زیان احتمالی.
فهرست مطالب
تاریخچه بورس در جهان و ایران
تاریخ پیدایش بورس را به قرن ۱۴ میلادی نسبت میدهند. جایی که بعضی از بازرگانان روسی تصمیم گرفتند که برای انجام یک تجارت بزرگ در آسیا، دیگران را به سرمایه گذاری تشویق کرده و آنها را در سود و زیان این تجارت شریک کنند. بورس در زبان فرانسوی به معنی کیف پول میباشد . وقتی که در قرن ۱۵ میلادی در شهر بلژیک در کنار خانه اشراف زادهای به نام ” واندر بورس ” تعدادی از تجار اقدام به حراج محصولات خود نمودند؛ هیچوقت فکر نمیکردند بعدها جهانیان با چه عظمتی از نوآوری و خلاقیت آنها یاد کنند.
در ایران اما بورس برای اولین بار در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی خود را نشان داد و اساسنامه این بازار در این سال و توسط فردی بلژیکی نوشته و تقدیم مسئولان ایرانی شد. البته ۲۶ سال طول کشید تا این اساسنامه رسما تصویب شده و بورس در ایران شروع به فعالیت نماید. کارهای مقدماتی نیز بیش از ۵ سال به طول انجامید و سرانجام در سال ۱۳۴۶ اولین معاملات در بازار بورس تهران انجام گرفتند.
بیایید بورس را بهتر بشناسیم
قبل از هرچیز باید بدانیم که بورس یک نوع بازار است؛ بنابراین ویژگیهای ابتدایی بازارها را در خود دارد. هر بازاری از سه بخش مهم و اساسی تشکیل میشود: خریدار، فروشنده و جنس مورد معامله. قسمت سوم یعنی همان جنس مورد معامله میتواند واقعی یا مالی باشند. واقعی همانند زمین و ماشین و مالی مانند سهام شرکتها. حال بیایید به شناخت بورس برگردیم: بورس بازاری است که در آن داراییهای مالی از قبیل سهام شرکتها و اوراق بهادار معامله میشوند. البته ما سه نوع بورس داریم : بورس کالا ، بورس ارز و بورس اوراق بهادار. اما در این نوشته ما به معرفی بورس اوراق بهادار پرداخته و هرجا از واژه۹ بورس استفاده کردیم منظور همان بورس اوراق بهادار است.
حال که با مفاهیم اولیه بورس آشنا شدیم؛ بهتر میتوانیم به تفسیر و تحلیل این بازار بپردازیم. پس میتوانیم این مفهوم را برای بورس تعریف کرده و آن را گسترش دهیم : بورس بازاری است که در آن سرمایه گذاران بر روی بعضی از فعالیتهای تجاری سرمایه گذاری کرده و در سود و زیان این فعالیتها شریک میشوند.
در نظر بگیرید که یک سرمایه محدود دارید و هیچ ایده اقتصادی خاصی نیز برای آن ندارید. از طرفی با توجه به وضعیت تورم نیز اصلا دوست ندارید پولتان را در بانک بگذارید و هر روز شاهد افت بیش از پیش ارزش آن باشید. در این شرایط چه راهی برای استفاده از سرمایهتان به ذهنتان خطور میکند ؟ اینجا همان نقطهای است که شما را با بورس آشنا کرده و پیوند میدهد. شما با همین سرمایه محدود در بازار بورس سرمایه گذاری کرده و تعدادی از سهمهای یک شرکت به خصوص را خریداری مینمایید. با این کار شما نسبت به سرمایه و تعداد سهمهای خود از این شرکت، در سود و زیان آن شریک میشوید.
مزایای بازار بورس
اولین و مهمترین فایده بورس این است که پول شما دچار به اصطلاح ” خوابیدگی ” نمیشود و ارزش آن پایین نمیآید. به عبارتی دیگر شما با سرمایهگذاری در بورس از سرمایه خود در مقابل تورم محافظت خواهید کرد. علاوه بر این از آنجا که این بازار کاملا قانونی میباشد؛ سرمایه شما در امنیت کامل در فعالیتهای اقتصادی شفاف و روشن شریک میشود و شما نگران کلاهبرداریها و از بین رفتن سرمایه خود نخواهید بود.
یکی دیگر از مزایای بورس برای شرکتها یا افرادی است که دارای ایدههای اقتصادی میباشند؛ اما سرمایه لازم برای اجرای آنها را ندارند. این افراد میتوانند با سرمایه دیگران کار خود را شروع کرده و البته سود خود را نیز در کمال رضایت با سرمایه گذاران تقسیم کنند. به عبارتی دیگر بورس باعث رونق اقتصادی و شکلگیری کسب و کارهای مختلف نیز میشود.
اگر با دیدی کلانتر نیز به بورس و مزایای آن نگاه کنیم میبینیم که این بازار از ایجاد نقدینگی در جامعه جلوگیری کرده و از شکلگیری تورم کاذب نیز ممانعت به عمل میآورد. از طرفی دیگر به کمک بازار بورس، توزیع ثروت عادلانهتر شده و هر کس نسبت به سرمایه خود میتواند به تولید ثروت و بهبود وضعیت معیشتی خود بپردازد.
با توجه به مواردی که گفته شد به راحتی قابل توجیه است که بازار بورس هم به نفع سرمایهگذار است؛ هم به نفع سرمایهپذیر و هم به نفع دولت و جامعه.
کارگزار بورس کیست ؟
کارگزار بورس یک شخص حقیقی یا حقوقی است که بین فروشنده و خریدار ارتباط برقرار میکند. به عبارتی دیگر کارگزار برای سهام عرضه شده خریدار پیدا میکند و برای سرمایهگذاری که به دنبال سرمایهگذاری است؛ سهام ماسب را در نظر میگیرد. تمامی معاملههای بازار بورس تحت نظر کارگزاران رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میگیرد. البته نقش کارگزاریها در بورس فقط به ارتباط بین سرمایهگذار و سرمایهپذیر محدود نمیشود؛ بلکه خدماتی از قبیل: ارائه اعتبار معاملاتی، مشاوره سرمایهگذاری برای صاحبان سرمایه، تخفیف کارمزد معاملاتی و ارائه کلاسهای آموزشی نیز توسط این کارگزارها انجام میگیرد.
برخی از کارگزاریها متناسب به سرمایه و البته فعالیت شما در بورس، به شما اعتبار معاملاتی عرضه میکنند. این اعتبار تقریبا شبیه به یک وام بانکی میباشد و از جذابترین بخشهای سرمایهگذاری در بورس محسوب میشود. بنابراین کارگزاریهای مختلف سعی میکنند تا با ارائه اعتبارهای معاملاتی چشمگیر شما را به سمت خود جذب کنند.
البته باید در نظر داشته باشید که در هر معاملهای که در بورس صورت میگیرد؛ مبلغی به عنوان کارمزد به کارگزار تعلق میگیرد. سقف این مبلغ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است. کارگزاریهای مختلف سعی میکنند با دادن تخفیفهای مناسب در زمینه کارمزد، سرمایهگذار و سرمایهپذیرهای بیشتری را به سوی خود بکشانند.
چگونه وارد بورس شویم ؟
اولین قدم برای ورود به بازار جذاب و هیجانانگیز بورس، دریافت کد بورسی است. این کد از سه حرف اول نام خانوادگی و پنج عدد تصادفی تشکیل شده است. بدون این کد شما اجازه هیچ فعالیتی را در بازار بورس نخواهید داشت. برای دریافت این کد باید به یکی از کارگزاریهای رسمی مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز را به آنان تحویل دهید. کارگزار مدارک شما را برای سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال کرده و معمولا بعد از ۲ روز کاری، کد بورسی شما صادر میشود. پ
مدارکی که شما برای دریافت کد بورسی باید به کارگزار ارائه دهید شامل موارد زیر است:
- اصل و تصویر شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
- اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی
- مشخصات حساب بانکی (نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، کد و نام شعبه، نوع حساب)
- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
- تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
- تکمیل فرم قرارداد انجام معاملات اینترنتی
بعد از تحویل مدارک و انجام فرایندهای اداری، کد بورسی شما صادر شده و میتوایند در بازار بورس به معامله و خرید و فروش بپردازید.