ریتالین که در ساختار آن متیل فنیدات وجود دارد یک محرک سیستم عصبی مرکزی است. متیل فنیداتها اثرات مشابهی به یکدیگر دارند و دارای کاربرد دارویی مشابه آمفتامین ها و کوکائین هستند. ریتالین در دسته بندی قرصها و کپسولها قرار می گیرد و بیشتر برای کودکان و بزرگسالان به دلیل اختلال کمبود توجه و بیش فعالی یا ADHD یا اختلال نارکولپسی مورد استفاده قرار میگیرد. ریتالین خاصیت آرامبخش دارد و به فرد بیمار کمک میکند تا روی کارها بیشتر متمرکز شود.
مصرف ریتالین باید زیرنظر پزشک باشد. تهیه ریتالین از داروخانهها بدون داشتن نسخه امکان پذیر نیست. متاسفانه مشاهده شده که دانش آموزان و دانشجویان برای بالا بردن بازده خود و عدم احساس خستگی به مصرف قرص ریتالین روی آوردهاند. مصرف ریتالین بدون نظارت پزشک علاوه بر اعتیاد به دارو باعث بروز عوارض جانبی میشود. سوء مصرف ریتالین حتی امکان مرگ را به همراه دارد. ریتالین به خاطر ساختار خاص خود شباهتهایی به ماده مخدر شیشه دارد. این شباهت بین ریتالین و ماده مخدر شیشه باعث شده که از این دارو برای جلوگیری از عوارض ناشی از ترک شیشه استفاده شود.
ریتالین خود میتواند باعث اعتیاد شود. سوء مصرف ریتالین میتواند بسیار خطرناک باشد. مصرف این دارو باید کاملا تحت نظارت پزشک باشد. از مصرف بیش از دوز تجویزی پزشک به شدت خودداری کنید. این که قرص ریتالین برای ترک شیشه مفید است یا نه بستگی به فرد و میزان اعتیاد او دارد.
در واقع پزشک موظف است تا بررسی کند برای ترک شیشه نیازی به مصرف ریتالین هست یا خیر. استفاده از ریتالین توسط همه افراد معتاد به شیشه کار درستی نیست، چرا که ممکن است علاوه بر مواد مخدر فرد بیمار را به مصرف ریتالین نیز معتاد کند. مصرف ریتالین میتواند عوارض جانبی بسیاری با خود به همراه داشته باشد.
اعتیاد به ریتالین
ریتالین برای درمان بیمارهایی مانند ADHD است مورد استفاده قرار میگیرد، اما این دارو توسط نوجوانان و بزرگسالان مورد سوء مصرف قرار میگیرد. سوء مصرف و اعتیاد به ریتالین بین نوجوانان و جوانان بسیار بیشتر از بزرگسالان است. متاسفانه مشاهده شده که افراد برای افزایش بازده خود و افزایش تمرکز و کاهش خستگی، به مصرف ریتالین روی میآورند. امروزه در کشورمان از بین هر ۱۰ دانشجو حدود ۶ دانشجو سابقه مصرف ریتالین داشته است.
این آمار بسیار خطرناک است. ریتالین بخاطر داشتن ساختاری شبیه به مواد مخدر پتانسیل بالایی برای اعتیاد افراد دارد. از جمله علائم جسمی، روانی و رفتاری ناشی از اعتیاد به ریتالین میتوان به کم شدن اشتها، تحریک پذیری، اضطراب و استرس زیاد، افزایش ضربان قلب، افسردگی، سوء ظن، وحشت زدگی و … اشاره کرد. اگرچه اعتیاد به ریتالین میتواند خسارت قابل توجهی به فرد وارد کند، اما با درمان جامع، بیشتر اثرات آن برطرف می شود.
ریتالین در طبقه بندی دارویی هم ردیف با مورفین، آمفتامین و کوکائین قرار میگیرد. ریتالین یک هدف درمانی شناخته شده از نظر پزشکی دارد اما مستعد سوء مصرف است.
علائم جسمی سوء استفاده از ریتالین
بحث را متمرکز روی علائمی میکنیم که با سوء مصرف ریتالین آشکارا قابل مشاهده هستند. برای این که یک متخصص بهداشت و روان بتواند شخصی را که دارای اختلال در مصرف ریتالین است را تشخیص دهد، حداقل باید ۲ از ۱۱ علائم ممکن در مدت یک سال درمان بیمار را مشاهده کند. در ادامه به توضیح ۱۱ علامت ناشی از سوء مصرف ریتالین میپردازیم.
- مصرف ریتالین بیش از دوز تجویزی توسط پزشک و آنچه در ابتدا برنامه ریزی شده یا در نظر گرفته شده بود.
- احساس این که فرد باید مصرف ریتالین را کاهش دهد اما قادر به انجام چنین کاری نباشد.
- اختصاص زمان زیادی برای استفاده و تهیه ریتالین و یا استفاده بیش از حد از ریتالین
- میل و اشتیاق زیاد برای استفاده از ریتالین
- اختلال در زندگی روزمره به دلیل استفاده از ریتالین. بیمار در صورت سوء مصرف ریتالین قادر به انجام کامل یا صحیح وظایف مورد نیاز مربوط به خانواده، مدرسه یا کار نیست.
- ادامه مصرف ریتالین حتی اگر باعث ایجاد مشکلات در روابط شود.
- مصرف دارو حتی در شرایط خطرناک
- مصرف ریتالین حتی در شرایطی که که باعث تشدید مشکل بهداشتی شود.
- مقاومت نسبت به دارو
- کاهش علائم ناشی از ترک ریتالین با قطع کردن مصرف ریتالین.
- اختلال در سایر فعالیتها و روابط به خاطر سوء مصرف ریتالین.
عوارض جانبی
ممکن است فرد از قرص ریتالین برای ترک شیشه خودسرانه استفاده کند در حالی که از عوارض جانبی ناشی از مصرف ریتالین آگاهی لازم ندارد. بنا بر گزارشهای جمع آوری شده درباره ریتالین، افرادی که دچار سوء مصرف ریتالین هستند، احساس زیادی را تجربه میکنند که ممکن است باعث مرگ فرد شود. سوء مصرف ریتالین ممکن است باعث کسلی، افسردگی و یا خستگی فرد شود. این احساسات ممکن است قابل مشاهده باشد.
سوء مصرف ریتالین ممکن است باعث تشدید عوارض جانبی ناشی از مصرف ریتالین شود. از جمله شایعترین عوارض مصرف ریتالین میتوان به اعتیاد یا بروز اختلال در استفاده از محرک، کم اشتهایی، درد معده، سردرد، بی خوابی، اضطراب، تحریک پذیری و آشفتگی، سرگیجه، حالت تهوع، تپش قلب و … اشاره کرد. از عوارض ناشی از سوء مصرف ریتالین میتوان به تشنج، تاری دید، تغییر بینایی، فشار خون بالا، پارانویا، سوء ظن، افسردگی، توهم بصری، عفونت پوست، عفونت ویروسی و … اشاره کرد.
داروهای اعتیاد آوری مانند ریتالین، از نظر درمانی استفاده میشوند ، اما بیماران به ندرت دچار اختلال در مصرف دارو میشوند. اختلال در مصرف دارو مشروط بر این است که از برنامه درمانی پزشک پیروی کنید یا نه. با افزایش دوز، عوارض جانبی احتمالی و خطر آسیب نیز افزایش پیدا میکند.
اگر فردی مقدار زیادی ریتالین مصرف کند، احتمال خطر مرگ وجود دارد. این دارو میتواند باعث حمله قلبی نیز شود. مصرف این دارو باید حتما زیر نظر پزشک معالج باشد.
سخن آخر
در افرادی که دچار اعتیاد به مواد مخدر مانند شیشه هستند، پزشک معالج شاید قرص ریتالین برای ترک شیشه تجویز کند. ریتالین به خاطر ساختاری شبیه به مواد مخدر باعث کاهش اثرات ناشی از ترک شیشه میشود. اگر به فکر مصرف قرص ریتالین برای ترک شیشه هستید حتما باید به پزشک مراجعه کنید. استفاده خودسرانه و بدون مشورت پزشک میتواند باعث سوء مصرف ریتالین و اعتیاد به این داروی محرک شود.