نوشیدنی های سالم برای کودکان
در مورد نوشیدنی های سالم برای کودکان و اضافه وزن آنها تحقیقات زیادی انجام شده است. تحقیقات نشان می‌دهد نوشیدنی هایی که کودکان میل می‌کنند در سلامت و میزان وزن آنها بسیار تاثیرگذار است. بسیاری از مراقبین کودک و والدین، برحسب تصور غلط، در طول روز به کودک آب میوه و نوشیدنی های میوه‌ای می‌دهند و تصور می‌کنند با اینکار ویتامین اضافی به کودک خود می‌رسانند. در صورتی‌که اگر به برچسب این آب میوه‌ها نگاهی دقیق بیندازید و به مواد تشکیل دهنده آن توجه کنید، متوجه خواهید شد که میزان قند موجود در این نوشیدنی‌ها بسیار زیاد است.
شکم کودکان فضای کافی برای غذاها و نوشیدنی هایی که مواد مغذی اصلی مورد نیاز برای رشد آنها را در اختیار نمی‌گذارد، ندارد. متاسفانه بسیاری از کودکان با مصرف نوشیدنی های ناسالم، خطر کمبود مواد مغذی در بدنشان را افزایش می‌دهند. یکی از اهداف این مقاله معرفی بهترین نوشیدنی سالم برای کودکان براساس سن آنها برای والدین می‌باشد.
نوشیدنی های سالم برای کودکان کدامند؟
برنامه غذایی کودک باید حاوی مواد مغذی اساسی باشد زیرا کودک در طول روز فعالیت جسمی دارد و میزان انرژی صرف شده توسط کودک بیش از یک فرد بالغ است. هر نوشیدنی که برای بدن مفید باشد و حاوی مواد معدنی و مغذی باشد یک نوشیدنی سالم برای کودکان است. نوشیدنی های سالم برای کودکان نوپا، پیش دبستانی‌ها و کودکان بزرگتر می‌تواند موارد زیر باشند.
- آّب
- آب با طعم طبیعی
- آب نارگیل
- اسموتی‌های خاص
- شیر فاقد شکر
- شیرهای گیاهی فاقد شکر
- برخی از دم‌نوش‌های گیاهی
شیر نوشیدنی بسیار سالم
شیر یکی از نوشیدنی های سالم برای کودکان است که کودک زندگی خود را با آن آغاز می‌کند و بهتر است شیر مادر باشد و در صورت استفاده از شیر خشک باید طبق فرمول مصرف شود. در حدود شش ماهگی کودک کم کم می‌تواند با غذاهای جامد آشنا شود. در حدود دوازده ماهگی به بعد می‌توانید به کودک خود شیر معمولی دهید. چربی موجود در شیر، انرژی لازم برای رشد کودک را فراهم می‌کند. شیر به علت داشتم کلسیم و ویتامین ِD برای رشد و نمو کودک بسیار مفید است و چربی موجود در آن می‌تواند به رشد کودک کمک کند، بنابراین بهتر است به فرزند خود شیر پرچرب دهید و تغذیه کودک با شیر مادر نیز می‌تواند ادامه داشته باشد.
کودکان به علت دوست داشتن مواد غذایی شیرین به خوردن شیر کاکائو، شیر با توت فرنگی و یا شیر شکر دار تمایل دارند. در صورت مصرف این نوع شیرها توسط کودک، دقت کنید که مصرف آنها به طور عادت روزانه نشود، زیرا به علت ایجاد کم اشتهایی در کودک می‌تواند سلامت کودک را به خطر اندازد.
در دوازده ماهگی می‌توانید در صورت تمایل از شیر برنج، شیر جو دوسر استفاده کنید. اما این نوشیدنی‌ها حاوی پروتئین و B12 به اندازه کافی نمی‌باشند و کودکان باید مقدار زیادی گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، ماست و پنیر بخورند تا بتوانند پروتئینی که از شیر گاو دریافت نمی‌کنند را بدست آورند.
قبل از سن دوسالگی از دادن شیر بز، شیر گوسفند، شیر نارگیل و شیر بادام به کودک خودداری کنید. همچنین از دادن شیر سویا به کودک تا قبل از دو سالگی خودداری کنید مگر اینکه به توصیه پزشک باشد و مطمئن شوید که غنی شده است.
آب با طعم طبیعی
آب یکی دیگر از نوشیدنی های سالم برای کودکان است و نوشیدن آن برای کودکان در طول روز مفید و ضروری می‌باشد. از آنجایی‌که آب فاقد طعم می‌باشد، ممکن است برای کودک کسل کننده شود، بنابراین می‌توانید با دادن طعم طبیعی به آب، نوشیدن آن را برای کودک لذت بخش کرد. برای این کار می‌توانید بدون اضافه کردن شکر و کالری اضافه و جوشاندن مقداری لیمو یا توت فرنگی داخل آب، آن را برای کودک تبدیل به یک نوشیدنی سالم و خوش طعم کنید.
آب نارگیل
آب نارگیل به علت داشتن پتاسیم، منیزیم و ویتامین C برای تامین مواد مغذی کودکان بسیار مفید است. در هنگام بیمار شدن کودک برای رفع اسهال و استفراغ به کار می‌رود. به علت شیرین بودن می‌تواند جایگزین نوشیدنی‌های ورزشی برای کودکان باشد. هنگام خرید آب نارگیل به برچسب آن دقت کنید که حاوی قند و کالری اضافه نباشد.
اسموتی‌های خاص
یک راه برای اضافه کردن میوه، سبزیجات به برنامه غذایی کودک درست کردن اسموتی‌های خوشمزه برای کودک می‌باشد. از خرید اسموتی‌ها از بازار خودداری کنید، زیرا ممکن است حاوی قند و کالری اضافه باشد و به سلامت کودک لطمه وارد کند. پیشنهاد می‌شود که اسموتی را به طور خانگی تهیه کنید. در صورتی که حاوی مواد مغذی باشد می‌تواند برای کودک بسیار مفید باشد و به علت داشتن مواد مغذی، اسموتی را به عنوان میان وعده و یکی دیگر از نوشیدنی های سالم برای کودکان بدهید.
دم نوش‌های گیاهی
چای به علت داشتن کافئین و ایجاد اختلال در خواب کودک نوشیدنی مناسبی برای آنها نمی‌باشد اما برخی از دم نوش‌ها مانند دمنوش نعنا و بابونه می‌توانند بسیار مفید باشند. نوشیدنی دمنوش نعناع باعث ایجاد آرامش در کودکان و بزرگسالان می‌شود و برای کاهش اضطراب توصیه می‌شود. نوشیدنی بابونه نیز برای رفع مشکلات گوارشی نوشیدنی بسیار عالی می‌باشد.
بهترین نوشیدنی سالم برای کودکان
وقتی کودکتان احساس تشنگی می‌کند بهترین نوشیدنی سالم برای کودکان، که به او خواهید داد آب است. هنگامی که کودک شما به طور مرتب در طول روز مقدار زیادی آب بنوشد، او تشنه و خسته نمی‌ماند. این امر به ویژه در هوای گرم یا هنگامی که کودک شما در حال گردش است بسیار مهم است. آب به علت نداشتن کالری باعث کاهش اشتها در کودکان نخواهد شد. کودکان به دلیل اینکه در حال رشد هستند و متابولیک بالایی که دارند بیشتر از بزرگسالان به آب نیاز دارند و همچنین نوشیدن مقدار زیادی آب می‌تواند به عملکرد بهتر مغز و جلوگیری از یبوست در کودکان نیز کمک کند.
راه‌هایی برای تشویق کودکان به نوشیدن آب
- نوشیدنی اصلی خود را آب قرار دهید. وقتی فرزندان شما می‌بینند که شما آب را به عنوان نوشیدنی انتخاب می‌کنید، احتمالاً آنها نیز این کار را می‌کنند.
- با دادن بطری و یا لیوان به فرزندتان، به آنها بیاموزید چطور از شیر آب به‌راحتی می‌توانند آب تهیه کنند.
- در زمان وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها روی میز، یک پارچ آب قرار دهید.
- آب سرد را درون یک ظرف در یخچال نگهداری کنید. می‌توانید مکعب‌های یخی یا تکه‌های میوه یخ زده را اضافه کنید تا برای فرزندتان جذابیت داشته باشد.
- هنگام بیرون رفتن با کودک خود از بطری‌های آب پر شده استفاده کنید.
نوشیدنی های سالم برای کودکان که منبع غذایی هستند
نوعی از نوشیدنی هایی سالم برای کودکان خاصیت غذایی دارد، به این معنا که این نوشیدنی‌ها منبع غنی از پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها هستند. این نوشیدنی ها برای کودکانی که در خوردن غذا اختلال دارند و یا کم وزن هستند، بسیار مناسب است. از دادن نوشیدنی‌های مغذی به کودکان نوپا خودداری کنید. این نوشیدنی ها سه نوع هستند که شامل موارد زیر می‌باشند.
- فرمول‌ها : این نوشیدنی ها مختص اختلال در کودکان می‌باشد به این معنا که به کودکانی که اشتهای حاد دارند، اختلالات غذایی دارند و یا به بیماران سرطانی داده می‌شود. تا حد امکان از قرار دادن این نوشیدنی ها در برنامه غذایی کودک خودداری کنید مگر اینکه به اصرار پزشک باشد.
- شیک‌ها : این نوشیدنی های غذایی مانند پروتئینکس یا نوتریلیت به طور روزانه می توان مورد استفاده قرار داد، زیرا آنها یک مکمل اصلی پروتئین‌ها و مواد مغذی ضروری هستند. یک لیوان در روز با شیر یا آب، به برآورده کردن نیاز روزانه مواد مغذی برای کودک کمک خواهد کرد.
- الکترولیت‌ها: الکترولیت‌ها حاوی یون‌هایی هستند که برای انتقال تکانه‌های عصبی در بدن مهم هستند. این نوشیدنی ها برای کمک به حرکت آسان در کودکان می‌باشد. هفت الکترولیت اصلی در بدن شامل سدیم، کلسیم، پتاسیم، کلرید، منیزیم، بی کربنات و فسفات می‌باشد.
نوشیدنی‌های الکترولیت در چه مواردی باید استفاده شوند؟
در صورت عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن باید از الکترولیت که یکی از نوشیدنی های سالم برای کودکان است، استفاده شود. اما لازم نیست مدام نگران تعادل الکترولیت در بدن کودک خود باشید، زیرا وعده‌های غذایی منظم به حفظ تعادل یون‌ها کمک می‌کند. اما کودکان به علت فعالیت بدنی زیاد و عرق کردن سریع‌تر از بزرگسالان دچار کمبود آب می‌شوند. عرق کردن می‌تواند باعث از بین رفتن الکترولیت در بدن شود و کودک احساس سرگیجه کند. وقتی کودکتان از اسهال و یا حرکات شل رنج می‌برد نوشیدنی‌های الکترولیت می‌تواند مفید باشد و به تعادل یون‌ها در بدن کودک کمک کند.
نوشیدنی‌های مضر برای کودکان زیر پنج سال کدامند؟
از دادن نوشیدنی‌های زیر به کودکان زیر پنج سال خودداری کنید.
- نوشیدنی‌های انرژی‌زا
- قهوه، چای و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- لیموناد
- آب میوه‌ها
- نوشیدنی‌های ورزشی
نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه، کولا و همچنین نوشیدنی‌های انرژی زا دارای کافئین می‌باشند و به علت ایجاد اختلال در خواب کودک و تند و تیز کردن کودکان، نوشیدنی مناسبی برای آنها نمی‌باشد و آب میوه به علت کاهش اشتهای کودک به خوردن شیر مادر یا شیرخشک و ایجاد پوسیدگی در دندان‌های آنان، به عنوان نوشیدنی های سالم برای کودکان نمی‌باشد. از مصرف این نوشیدنی ها به کودکان خود جلوگیری کنید. برای کودکان بزرگتر نیز آب میوه طبیعی و بدون قند اضافه می‌تواند گاهی مصرف شود.
نوشیدنی هایی که دارای قند اضافه می‌باشد برای کودکان توصیه نمی‌شود. این نوشیدنی شامل نوشیدنی هایی مانند آب میوه‌ها، آب ویتامین، نوشیدنی‌های انرژی زا یا نوشیدنی های ورزشی، نوشابه‌ها و دلسترها می‌باشد. این نوشیدنی خطر افزایش وزن کودکان را دارند
نتایج کلی
با توجه به اینکه کودکان در سن رشد می‌باشند و شکمی کوچک دارند، از دادن نوشیدنی های مضر به کودکان خودداری کنید. تحقیقات مربوط به نوشیدن نوشابه، آبمیوه و نوشیدنی های آب میوه‌ای نشان داده است که این نوشیدنی ها، به افزایش چاقی کودکان کمک می‌کنند. بررسی‌ها و مطالعات نشان می‌دهد کودکانی که روزانه بیش از یک لیوان از این نوشیدنی ها را میل می‌کنند، احتمال چاقی در آنها بیشتر است.
بسیاری از کودکان به طعم شیرین نوشابه‌ها علاقه دارند. بنابراین به کودکان خود بیاموزید که آب یکی از نوشیدنی های سالم برای کودکان است، زیرا فاقد چربی و قند می‌باشد و برای کودکان و بزرگسالان مناسب و کم هزینه است. به علاوه شیر نیز سالم ترین نوشیدنی برای کودکان است مگر اینکه کودک تحمل لاکتوز در شیر را نداشته باشد. در چنین مواردی مصرف شیر بدون لاکتوز یا نوشیدنی سویا غنی شده از کلسیم توصیه می‌شود.
