دیدنی های دامغان تاریخی ؛ شهر صد دروازه و هزار جاذبه

دامغان، شهر اولین و قدیمی‌ترین مسجد ایران، یکی از شهرهای تاریخی کشور در حاشیه‌ی دشت کویر در استان سمنان است. شهری زیبا و کهن و پر رمز و راز ، با دیدنی‌های فراوان، تاریخی دیرینه و آثاری ارزشمند، که زمانی یکی از توقفگاه‌های مهم در مسیر کاروان‌های بزرگ تجاری بود. در بیشتر کتب جغرافیا و تاریخ، نام دامغان برده شده  و تمامی نوشته‌های آنها، اشاره بر اهمیت و اعتبار شهر قدیمی و تاریخی دامغان دارد.

یکی از دلایل اهمیت این شهر تاریخی و زیبا این بود که، دامغان جزء قدیمی‌ترین شهرهای پارتی ایران بود. شهری که در سر راه جاده ابریشم قرار داشت و مسیر گذر از غرب به شرق از گذشته‌های دور تا به امروز بوده است. در این مقاله از ایده آل مگ با دامغان کهن و باستانی، شهر صد دروازه ایران و جاذبه‌های گردشگری چشم نو‌ازش، بیشتر آشنا خواهید شد.

ویژگی‌های جغرافیایی دامغان

شهر دامغان در دامنه جنوبی البرز و در ۱۲۰ کیلومتری شرق سمنان و ۷۰ کیلومتری غرب شاهرود واقع شده است. قسمت اعظم مساحت شهرستان دامغان را دشت و قسمت دیگر را کوهستان تشکیل می‌دهد. این شهرستان، از شمال به کوههای البرز و از جنوب به دشت کویر و از غرب به شهرستان سمنان و از شرق به شهرستان شاهرود محدود است. شهر دامغان بر سر راه تهران و مشهد واقع شده و تا پایتخت ۳۴۳ کیلومتر فاصله دارد.

وجه تسمیه نام دامغان

نام دامغان از «ده» و «مغان» تشکیل شده است. «ده» را به معنای روستا و «مغان» را به معنای مگی ترجمه می‌کنند. این نام توسط زرتشتیان داده شده و درباره آن می‌گویند: در سالهای دور، یعنی نزدیک به چهارصد سال پیش از میلاد، جمعی از مغان در مسیر رودخانه این شهر (چشمه علی که در دره کوههای شمالی جاری است) ساکن شدند و جامعه‌ای مدنی را بوجود آوردند.  همین امر سبب شد نام ده مغان را برای آن انتخاب کنند. این نام به مرور زمان به دمغان و سپس به دامغان تبدیل شد.

تاریخچه شهر باستانی دامغان ( از قدیمی‌ترین شهرهای پارتی ایران زمین)

دامغان شهر تاریخی دیار قومس، از قدیمی‌ترین شهرهای پارتی ایران زمین و مشهور به شهر صد دروازه (به یونانی: هکاتوم پیلس Hecatompylos) بود. می‌گویند دروازه ورودی آن سرخه و دروازه خروجی آن ری آباد میامی بوده است. این شهر کهن و دیدنی، در حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، عظمتی قابل توجه و تماشایی داشت.

تا قرن دوم میلادی نیز، دامغان اهمیت خود را حفظ کرد و مرکز ایالت بزرگ قومس بود. نام کهن دامغان «کومِش، کومِس یا قومش، قومس» در کتیبه سارگون دوم آشوری، پات نانه آمده ‌است یعنی شهری که ۹۹ نگهبان دروازه‌ها دارد. دور شهر دامغان را هم، کاملاً دیوار کشیده بودند، به طوریکه گفته می‌شود به قدری دیوارهای ستبری داشته که دو درشکه از کنار هم بر روی دیوار رد می‌شدند. بازمانده‌های آن دیوار هم‌اکنون هم دیده می‌شود و به نام دیوار بارو مشهور است.

برخی طرح این شهر را به هوشنگ نسبت داده‌اند. اشک سوم و تیرداد اشکانی هم در سال ۲۴۹ پیش از میلاد، آن را پایتخت خود اعلام کردند. دامغان مدتی پایتخت زمستانی اشکانیان بود و تا کشته شدن یزدگرد، آخرین پادشاه ساسانی موقعیت خود را حفظ کرد. اردشیرساسانی پس از آنکه در سال ۳۹۷ قبل از هجرت پیغمبر اسلام، اردوان اشکانی را کشت و سلسله اشکانیان منقرض شد، مدتی پایتخت زمستانی خود را دامغان و تیسفون قرار داد. در دوره‌های حکومت امویان، عباسیان، طاهریان، سامانیان، سربداران و دیلمیان نیز، دامغان از موقعیتی ممتاز برخوردار بود.

جاهای دیدنی و جاذبه‌های گردشگری شهر دامغان

۱-مسجد تاریخانه دامغان ( قدیمی‌ترین مسجد ایران )

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، مهم‌ترین و کهن‌ترین عمارت در میان دیدنی‌های تاریخی دامغان، مسجد تاریخانه است که در جنوب شرقی دامغان قرار دارد. این مسجد را به جرات می‌توان یکی از عبادتگاه‌های باشکوه و ارزشمند ایران کهن معرفی کرد. بنای نخستین مسجد، آتشکده‌ای بوده که با الگوبرداری از ساختمان‌های دوران حکومت ساسانیان، احداث شده و در قرن دوم هجری قمری، زمانیکه اعراب مسلمان بر ایران مسلط شدند، تغییر کاربری داده و به اولین مسجد ایران تبدیل شد.

در مورد وجه تسمیه این بنای کهن، این طور به نظر می‌رسد که «تاری» به معنای «خدا» بوده و در نهایت، تاریخانه به معنای خانهٔ خداست. بنابراین پس از آنکه این اثر تاریخی به مسجد تغییر یافت، به «ناری خانه» و پس از آن نیز به «تاریخانه» شهرت یافت. قدمت بنای تاریخانه مربوط به دوره ساسانیان و همچنین سده‌های ۲ و ۳ و ۵ ه‍جری قمری می‌باشد. شیوهٔ معماری مسجد هم برگرفته از معماری ساسانی است و نمونهٔ بسیار زیبا و کاملی از مساجد سده‌های آغازین اسلام به‌شمار می‌رود.

ساختمان مسجد شامل یک صحن یا حیاط مرکزی و رواق‌های سرپوشیده پیرامون آن می‌شود. ‌ شبستان مسجد بر روی هجده ستون مدور (سه ردیف شش تایی) استوار شده‌، که این ستون‌ها یک متر و نیم قطر دارند و از نظر ویژگی‌های معماری همانند ستون‌های کاخ‌های ساسانی هستند. طاق‌های  آجری مسجد نیز، به طاق‌های دورهٔ پیش از اسلام، یعنی عهد ساسانی شباهت بسیار دارد.

همچنین مسجد تاریخانه دارای ۲۶ ستون دایره‌ای شکل با ارتفاعی نزدیک به ۶ متر از زمین تا پشت بام است که آن را «چهل ستون» و این مسجد را «مسجد چهل ستون» نیز می‌نامند. مناره‌ای آجری در دوره سلجوقیان به این مجموعه افزوده شده،‌ که اکنون ۲۵ متر ارتفاع و ۸۶ پله از داخل دارد و بدنهٔ آن با آجرکاری تزیین شده‌ است. این مسجد ۱۳۰۰ ساله، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

۲- مدرسه موسویه دامغان

یکی دیگر از بناهای تاریخی و دیدنی دامغان، مدرسه موسویه است که در سال ۱۲۷۰ هجری قمری توسط «حاج موسی آقای قاجار» در محله بالای کوه دباغان شهر دامغان بنا شد. «محمدحسن‌خان صنیع‌الدوله» در کتاب مطلع‌الشمس این مدرسه را از بناهای دوره ناصرالدین شاه نامیده است. مدرسه موسویه که به «مدرسه آقا» نیز شهرت دارد، به صورت کثیرالاضلاع از آجر ساخته شده و دارای ۱۰ اتاق می‌باشد که از سطح زمین نزدیک به ۱/۵ متر بلندتر است.

روبروی درِ مدرسه از داخل، یک تالار فوقانی وجود دارد که ۵ درِ آن به طرف حیاط مدرسه باز می‌شود و پشت آن حیاط خلوتی وجود دارد که در برخی مواقع در آن مجلس درس تشکیل می‌شد. در گذشته میرزا فتح‌الله که از عالمان وقت بود در این تالار تدریس می‌کرد. حاج موسی آقای قاجار که بانی مدرسه می‌باشد در مجاورت مدرسه، مسجدی نیز ساخته است.

۳- مقبره پیر علمدار

در شمال شرقی شهرستان دامغان و در مجاورت مسجد جامع این شهرستان، بنایی متعلق به دوران حکومت «سلطان مسعود غزنوی» قرار دارد که به «مقبره‌ی پیر علمدار» شهرت یافته است. این اثر تاریخی در واقع برجی است مدور، بسیار زیبا و ساخته شده از آجر که ارتفاعش به ۱۳ متر می‌رسد. به نظر می‌رسد که این برج، آرامگاه یکی از فرمانروایان قومس یا همان دامغان قدیم به نام «محمد بن ابراهیم»، پدر «ابوحرب بختیار» است.

بنایی که در اوایل قرن ۵ هجری قمری و در زمان سلطان مسعود غزنوی و ممدوح منوچهری دامغانی و به دستور او احداث شده است. این اثر تاریخی علاوه‌ بر هنر آجرکاری آن که شهرت بسیاری دارد، بواسطه‌ی کتیبه‌ای ساخته شده از گچ که در اطراف ایوان مقرنس برج قرار گرفته  نیز بسیار مشهور است. برج یا مقبره پیر علمدار، از جمله شاهکارهای معماری آجری ایران و یکی از زیباترین ابنیه و دیدنی‌های دامغان به حساب می‌آید.

۴- منطقه چشمه علی دامغان

منطقه چشمه علی، یکی از معروفترین جاذبه‌های گردشگری دامغان به حساب می‌آید. این منطقه دیدنی در شمال شهر دامغان و حدود ۳۰ کیلومتری این شهر و در بین روستای آستانه و شهر دیباج واقع شده و از طرف شمال به دو استان شمالی گلستان و مازندران راه دارد. رودخانه چشمه علی، تنها رودخانه دائمی دامغان است و آب این چشمه از کوه‌های شمالی سرچشمه می‌گیرد.

این منطقه به خاطر سرسبزی و خوش آب و هوا بودنش، از زمان‌های بسیار دور، مورد توجه مسافران، به‌ویژه سلاطین قاجار بوده است. دو ساختمان در این مکان از دوره قاجار باقی مانده، ساختمان آغا‌ محمدخانی که در دوره حکومت آغا محمدخان قاجار ساخته شده و ساختمان فتحعلی شاهی که در دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است.

بنای آغا‌ محمدخانی، ساختمانی دو طبقه در مقابل استخر دوم می‌باشد که با طاق‌نماهای زیبای جناغی و تزئینات مقرنس کاری آجری، دیده می‌شود. در داخل استخری که آب چشمه علی پس از گذشتن از دل سنگ‌ها وارد آن می‌شود هم، ساختمان دو طبقه‌ای با پلان به صورت تقریبی مستطیل و در دونما ساخته شده که به آن ساختمان فتحعلی شاهی می‌گویند. در این ساختمان، به دلیل قرار گرفتن در داخل آب، از ملات ساروج که استحکام مناسبی دارد، استفاده شده است.

۵- مسجد جامع تاریخی دامغان

بنای تاریخی مسجد جامع دامغان، در شمال شرقی شهر دامغان احداث شده است. این مسجد در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. درباره تاریخ ساخت آن اما، گمان‌های متفاوتی وجود دارد. عده‌ای‌ قدمت مناره این مسجد را به نیمه قرن پنجم هجری قمری متعلق می‌‌دانند.

کریستی ویلسون تاریخ ساخت مناره مسجد را سال ۴۵۹ تخمین زده است. گروهی دیگر تاریخ ساخت بنای اولیه مسجد جامع دامغان را، به قرن‌های اولیه هجری قمری نسبت می ‌دهند. البته این مسجد در طول زمان کاملا ویران شد و میرزا محمدخان سپهسالار صدر اعظم دوران قاجار، آن را مجددا بنا کرد.

مسجد جامع دامغان، دارای دو در ورودی بوده که یکی در شمال شرقی به زیر گنبد قیصریه و دیگری در جنوب شرقی به محله خوریا راه دارد. در صحن حیاط مسجد چهار شبستان قرار گرفته و در سمت شرق هم، شبستان دیگری واقع شده که به مسجد زیر زمینی معروف است. این شبستان دارای ۱۰ ستون مربع شکل بوده و سقف آن به صورت گنبدهای کوچکی بنا شده که گنبدها یک در میان وسط آن باز است.

در اطراف ۱۸ عدد طاقچه ساخته شده و در گوشه جنوب غربی شبستان هم، محراب قرار دارد. گنبد بالای سر محراب، دارای گچ بری‌های زیبایی با نقوش گل و گیاه می‌باشد. این شبستان یا مسجد زیرزمینی هم به دستور میرزا محمدخان سپهسالار، حاکم دامغان در زمان قاجار ساخته شده است.

۶- برج طغرل دامغان

از دیگر جاذبه‌های تاریخی و کهن و دیدنی شهرستان دامغان، بنایی قدیمی در بخش جنوبی روستای «مهماندوست» این شهرستان است. سازه‌ای که به «برج طغرل» شهرت یافته و شاید علت نامگذاری آن، شباهت بسیار آن به «برج طغرل شهر ری» باشد. این برج از آجر ساخته شده و دقت و مهارت بسیاری در آجرکاری آن لحاظ شده، به طوری که هنوز پس از گذشت نزدیک به ۱۰۰۰ سال، پیچ و خم تزئینات آن از مسافت چند متری مشخص است.

این برج در سال ۴۹۰ هجری قمری مطابق با فرمانروایی سلطان سنجر سلجوقی ساخته شد. با وجود این که قسمتی از ساختمان برج خراب شده، ولی قسمت باقیمانده، قدمت این بنا را تأیید می‌کند.

۷- برج چهل دختر دامغان

برج چهل‌ دختر، یکی دیگر از ابنیه تاریخی و دیدنی شهر دامغان به حساب می‌آید که در بخش غربی این شهرستان قرار دارد. برج چهل دختر بنایی قدیمی و سازه‌ای آجری است که در پشت آرامگاه امامزاده جعفر، در کنار جاده‌ی دامغان به سمنان و با ارتفاعی بالغ بر ۱۵ متر ساخته شده است. با توجه به کتیبه‌ای تقریبا ناخوانا به خط میخی که در بخش خارجی برج قرار دارد، می‌توان گفت قدمت آن به حدود اواسط قرن ۵ هجری قمری می‌رسد.

ساختمان چهل‌دختر دامغان، به دلیل بهره‌مندی از گنبدی بزرگ، تزئینات زیبای نمای بیرونی، خطاطی و نیز استحکام قابل توجه آن که با گذشت زمان بسیاری همچنان پابرجاست، یکی از ارزشمندترین و زیباترین آثار تاریخی باقیمانده از ایران کهن در شهرستان تاریخی دامغان است که با توجه به کتیبه‌ی موجود به نظر می‌رسد که به همت «باو شجاع اسفر بیگی، پیر اصفهان» احداث شده باشد.

۸- کویر رملی (شن های روان)

کویر رملی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی دامغان به شمار می‌رود. این منطقه کویری از حاشیه‌های جنوبی شهرستان دامغان شروع شده و تا روستای یزدان آباد در ۷۵ کیلومتری شهر دامغان ادامه پیدا می‌کند.  منطقه کویر رملی، با پوشش گیاهی تنک در محاصره شن‌های روان است و هر چه جلوتر بروید به ‌ویژه از روستاهای حسن آباد، امروان و خورزان به بعد، شن‌های روان شدت می‌یابند و کویر رملی صورت خود را نمایان‌تر می‌سازد. مقدار گیاهان به شدت کاهش می‌یابند و خاک زمین هم نرم‌تر، خشک‌تر و بی‌برتر می‌شود.

در کویر رملی دامغان، انبوه شن بیشتر از هر چیز دیگر به چشم می‌خورد. خاکی زرد رنگ و متمایل به خاکستری و هر از گاهی چند بوته نازک کوچک و درختچه طاق و گز که در مبارزه هستی مشاهده می‌شود. بادها این شن‌های آجری رنگ و زرد تیره را به‌صورت تپه در می‌آورد و این تپه‌ها با هر طوفانی جای خود را تغییر می‌دهند.

تپه های شنی در نور صبحگاهی و غروب با برآمدگی‌های متناسب شیب‌‌های خود، حالتی زیبا و مسحور کننده به چشم گردشگر می‌آیند. در واقع کویر رملی دریایی انباشته از شن‌های نرم زرد و نارنجی رنگ است که در هنگام طوفان، این دریای شن به حرکت در آمده و مانند دریا موج می‌زند و با موج‌های عمیق خود همه جا را می‌پوشاند.

۹- تپه های مریخی

تپه‌‌ های مریخی، یکی از پدیده‌‌های زمین ‌شناختی بسیار جذاب و زیبا در شهر تاریخی دامغان‌ اند و منطقه وسیعی به مساحت حدود ۷ هزار هکتار را به خود اختصاص داده‌اند. این دسته از تپه‌ ها که بیشترین شباهت را در بین نمونه‌های موجود به تپه های سیاره مریخ دارند، در چند نقطه دامغان قرار گرفته‌اند كه اصلی‌ترین آن‌ها در دهستان تویه رودبار در مسیر روستای نمكه، در ۵۷ كیلومتری شمال دامغان و دیگری در نزدیكی روستای رشم و در ۱۳۰ كیلومتری جنوب دامغان است.

تپه های مریخی با رنگ های متنوعی که دارند، مناظری پدید آورده‌اند که مانند تابلوی نقاشی می‌ماند و بخش‌هایی از آن شباهت فوق العاده‌ای به سطح سیاره مریخ دارد. نکته جالب توجه اینکه، منطقه در صبح دارای یک طیف رنگ خاص و در عصر دارای طیف رنگی دیگری است. سطح رنگارنگ، تنها ویژگی تپه های دامغان نیست که آنها را شبیه به سیاره سرخ کرده؛ در این منطقه هیچ تنوع گیاهی وجود ندارد و دقیقا شبیه تصاویر ارسالی از دو کاوشگر “روح” و “فرصت” و مریخ‌نورد “کنجکاوی” از مریخ است.

بر این اساس، تپه های مریخی دامغان، به عنوان یكی از مهمترین مناطق شبیه به تپه های كره مریخ بر روی زمین، در سازمان هوا فضای آمریکا (ناسا) به ثبت رسیده است. همچنین این منطقه در كنار دره ستارگان قشم، گندم بریانك كرمان و منطقه‌ای در كاشان، به عنوان چهار پارك گردشگری فضایی در ناسا ثبت شده است. همچنین فضانوردان برجسته روس معتقدند، تپه های مریخی دامغان برای اجرای طرح‌های شبیه‌ سازی زندگی در مریخ مناسبترین گزینه هستند.

۱۰- گنبد زنگوله دامغان

گنبد زنگوله از بناهای به یادگار مانده از قرن هفتم هجری است. قدمت این بنا که از خشت خام ساخته شده را، به دوران ایلخانی نسبت می‌دهند. درباره این بنای رازآلود، نظریه‌های متفاوتی وجود دارد. وجود چند نمای قبر مانند در داخل بنا و عدم شناخت هویت واقعی بنا، روایت زیادی را در مورد مدفونین زیر این گنبد به وجود آورده است.

برخی این گونه می‌گویند که فردی به نام زنگارود از سرداران یعقوب لیث صفاری در اینجا مدفون بوده و نام گنبد نیز از نام او، وام گرفته ‌شده است. برخی دیگر معتقدند، شاید این مکان آرامگاه منوچهری دامغانی شاعر مسمط گوی ایرانی باشد که امروزه کسی نمی‌‌داند محل دفن دقیق او کجاست. این اثر تاریخی و دیدنی دامغان، در سال ۱۳۴۶ خورشیدی توسط وزارت فرهنگ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

۱۱- مقبره شاهرخ تیموری

در نزدیکی صحن امامزاده جعفر دامغان، بنایی چهار ضلعی وجود دارد که از آن به عنوان مقبره شاهرخ تیموری یاد می‌کنند. (بهتر است بدانید که شاهرخ تیموری از بزرگترین پادشاهان تیموری، مردی صلح‌جو و آرام بود که به علم و هنر علاقه فراوانی داشت.) ارتفاع این بنای آجری در حدود ۱۲ متر است و گنبدی مدور، آجری و کوچک دارد. شواهد دقیقی دال بر ادعای محل تدفین شاهرخ تیموری در این مکان وجود ندارد به همین دلیل عده‌ای معتقدند این بنا در گذشته تنها خانقاه بوده است.

در قسمت‌هایی از سر در ورودی تزئینات کاشیکاری چشم‌نوازی بر آجرهای بنا خودنمایی می‌کنند که به احتمال زیاد، این بنا به دستور شاهرخ تیموری ساخته شده باشد. بر بالای در جنوبی این مقبره نیز، این عبارت با خط ثلث بر روی کاشی نقش شده است: بناء هذا العماره فی ایام دوله السلطان الاعظم شاهرخ بهادر خلد الله ملکه.

۱۲- دژ گردکوه دامغان ( کهنسال‌ترین قلعه‌ کوهستانی ایران )

قلعه گردکوه یا گنبدان دژ، کهنسال‌ترین و پرصلابت‌ترین قلعه‌ کوهستانی ایران محسوب می‌شود. این قلعه تاریخی در غرب دامغان و در نزدیکی روستای قدرت آباد واقع شده و فاصله آن تا روستا ۸ کیلومتر و تا دامغان حدود ۱۵ کیلومتر است. دیوار های این قلعه از جنس سنگ و گچ می‌باشد که آنرا احاطه کرده‌اند. این قلعه سه آب انبار مسقف دارد که در قسمت جنوبی دژ واقع شده و هر سه به هم راه دارند. آب آنها از چشمه پیخار به وسیله جویی که قبلاً وجود داشته تامین می‌شد. قلعه گردکوه به شکل گنبد بوده و احتمالاً به همین خاطر آن را دژ گنبدان یا گنبدان دژ نامیده‌اند.

این قلعه تاریخی در شاهنامه فردوسی با نام دژ گنبدان آمده و قدمت قلعه به دوران اسماعیلیه برمی‌گردد. این دژ حدود دویست سال در تصرف اسماعیلیه بود و آخرین قلعه اسماعیلیه بود که سقوط کرد. پس از سقوط اسماعیلیان، گردکوه به دست حکام مغول افتاد و در نهایت، از سال ۸۰۰  هجری قمری، قلعه رو به ویرانی نهاد و اهمیت خود را از دست داد. باقیمانده قلعه تاریخی گردکوه، امروزه به یکی از جاهای دیدنی دامغان تبدیل شده است.

۱۳- خانه تاریخی لطفی

یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان دامغان، عمارتی است تاریخی و متعلق به حکومت قاجاریان که از بخش‌های متعددی از جمله خانه‌ی مستخدمین، اصطبل، حیاط بیرونی، حیاط پشتی، حیاط اندرونی و … تشکیل شده است. تزئینات انجام شده در این عمارت، بسیار زیبا و چشم‌نواز بوده و معماری و طرح بنا جالب و زیبا و تماشایی است. تماشای این ساختمان قدیمی برای علاقه‌مندان به تاریخ و بناهای تاریخی ایرانی، جالب و دوست‌داشتنی خواهد بود.

سخن پایانی

به جرات می‌توان گفت دامغان شهر هزار جاذبه است. وجود ابنیه و آثار تاریخی فراوان در کنار جاذبه‌های طبیعی و گردشگری، این شهر دیرینه پارسی را به یکی از مهمترین قطب‌های گردشگری ایران و استان سمنان تبدیل کرده است. گفتگو درباره همه این آثار و اماکن دیدنی دامغان، صرفا در چند خط میسر نیست. حتما باید به شهر صد دروازه سفر کنید و از نزدیک، شاهد هنر و معماری و تاریخ و طبیعت شگفت‌انگیزش باشید.

پیشنهاد می‌کنیم در سفر به دامغان، علاوه بر موارد ذکر شده حتما به سراغ منطقه گردشگری تویه دروار، آتشکده دروار، دیوار بارو، عمارت قراولخانه دامغان، آبشار پیر خوشتر، غار چاه دیو، غار شیربند، محوطه تاریخی تپه حصار، منطقه انگورستانی، کاروانسرای شاه عباسی دامغان و هزاران جاذبه دیگر این شهر کهن و دیدنی هم بروید. محصول معروف این شهر، پسته اعلای دامغان را هم می‌توانید با خود سوغات بیاورید.