آزمایش PPD چیست و در چه مواردی تجویز می شود ؟

سل (TB) یک عفونت بسیار خطرناک است که ناشی از باکتری مایکوباکتریوم سل (MTB) است. در حالی که بیشتر این عفونت‌ به صورت نهفته و خاموش باقی می‌مانند، حدود ۱۰ درصد از کل عفونت‌های سل به “سل فعال” تبدیل می‌شوند که در صورت عدم درمان، نیمی از افراد آلوده را از بین می‌برد. به همین دلیل، مهم است که اگر فکر می‌کنید به بیماری مبتلا هستید، سریعاً آزمایش ppd را انجام دهید.

در این مقاله ایده آل مگ به اطلاعات کاملی را درباره این آزمایش برای شما گردآوری نموده است تا با مراحل آزمایش PPD آشنا شوید.

سل چیست؟

سل یک بیماری فوق‌العاده شایع است. تقریباً یک چهارم جمعیت جهان به باکتری‌های عامل بیماری آلوده شده‌اند. با این حال، در مناطق پیشرفته جهان، مانند ایالات متحده، بسیار کمتر مشاهده می‌شود. این بیماری عفونی ریه‌ها و همچنین سایر قسمت‌های بدن را درگیر می‌کند و از طریق عطسه، گفتار، سرفه یا آب دهان به راحتی گسترش می‌یابد. برای درمان این بیماری،پزشک متخصص انواع داروهای آنتی بیوتیک را تجویز کند. سل واکسن نیز دارد که از آن در مناطق پر خطر استفاده می شود.

علائم سل

بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها، دوره کمون یا مدت زمان لازم برای ایجاد علائم پس از ابتلای فرد به سل، از چند هفته تا سال‌ها متفاوت است. علائم رایج عفونت سل فعال شامل سرفه – و سرفه کردن خون یا خلط – درد قفسه سینه، خستگی و تعریق شبانه است. سل می‌تواند در طی عفونت به ریه‌ها آسیب برساند و باعث التهاب شود که نفس کشیدن را دشوار می‌کند. یک بیمار مبتلا به عفونت سل فعال ممکن است دارای اشعه ایکس قفسه سینه غیرطبیعی نیز باشد.

سابین اهرت، استاد میکروب شناسی و ایمونولوژی در پزشکی ویل کرنل در نیویورک، می‌گوید: اگرچه سل می‌تواند با ذات‌الریه یا بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) اشتباه گرفته شود، اما علائم خاص و آزمایش‌های تشخیصی، سل را به یک تشخیص ساده تبدیل می‌کند.

از طرف دیگر، عفونت نهفته سل، هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و فقط آزمایش تشخیصی می‌تواند نشان دهد که آیا فرد به عفونت مبتلاست یا نه.

اهرت می‌گوید، مشخص نیست که چه عواملی باعث فعال شدن عفونت سل نهفته می‌شود و چرا بیماری برخی افراد هرگز به شکل فعال در نمی‌آیند.

فرآیند تست سل

آزمایش سل دو نوع اساسی دارد:

تست پوستی (آزمایش ppd) – آزمایش‌های پوستی PPD سریع و کم تهاجمی هستند. ابتدا، پزشک یا پرستار شما بازوی شما را با الکل آغشته می‌کند تا باکتری‌های سطحی را از بین ببرد. سپس، آنها یک تزریق کوچک حاوی PPD (پروتئین خالص مشتق شده) تزریق می‌کند. یک جوش کوچک ایجاد می‌شود، اما در عرض چند ساعت از بین می‌رود. پس از ۴۸-۷۲ ساعت، شما به مطب پزشک باز خواهید گشت، و پرستار یا پزشک بازوی شما را بررسی می‌کنند تا ببینند آیا به آزمایش  ppd واکنش نشان داده‌اید یا خیر. اگر ناحیه متورم نباشد، نتیجه آزمایش شما احتمالاً منفی است. اگر ناحیه متورم باشد، احتمالا تست سل شما مثبت است.

آزمایش خون – در این آزمایش، پزشک یا پرستار مقدار کمی خون را از بازوی شما بیرون می‌کشد و سپس آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می‌فرستد. به طور معمول، شما فقط به یکی از این آزمایشات احتیاج دارید. پزشک بر اساس عوامل مختلفی تصمیم می‌گیرد که کدام گزینه برای شما مناسب باشد.

در صورت نداشتن علائم آیا دادن تست PPD ضروری است؟

اگر هیچگونه علائم سل ندارید، در صورت وجود موارد زیر نیاز به TB خواهید داشت:

• شما HIV / AIDS دارید
• شما از داروهای تزریق وریدی استفاده می‌کنید
• شما با شخص دیگری که سل دارد تماس داشته اید
• شما به کشورهایی با نرخ بالای آلودگی مثل هند، چین، اندونزی، فیلیپین سفر کرده اید.
• شما یک کارمند مراقبت‌های بهداشتی هستید و افرادی را که در معرض خطر بالای سل هستند درمان می‌کنید.

آزمایش PPD و سل

آزمایش پوستی مشتق شده از پروتئین خالص (آزمایش ppd) آزمایشی است که تعیین می‌کند شما سل دارید یا خیر. وقتی سیستم ایمنی بدن شما ضعیف می‌شود، سل می‌تواند فعال شود و علائمی مانند موارد زیر را از خود نشان دهد:

• تب
• کاهش وزن
• سرفه کردن
• عرق شبانه

اگر سل به آنتی بیوتیک پاسخ ندهد، از آن به عنوان سل مقاوم در برابر دارو یاد می‌شود. این یک مشکل جدی بهداشت عمومی در بسیاری از مناطق جهان، از جمله جنوب شرقی آسیا و آفریقا است. وقتی سل بدن شما را آلوده می‌کند، به عناصر خاصی از باکتری‌ها، مانند مشتق پروتئین خالص، حساسیت بیشتری پیدا می‌کند. تست PPD حساسیت فعلی بدن شما را بررسی می‌کند.

چه کسی باید آزمایش PPD انجام دهد؟

سل یک بیماری بسیار مسری است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می‌زند که سل بعد از HIV و ایدز به عنوان بزرگترین قاتل جهانی است. اگر در زمینه مراقبت‌های بهداشتی فعالیت می‌کنید، باید آزمایش پوست PPD را انجام دهید. همه کارکنان مراقبت‌های بهداشتی باید به طور مرتب از نظر سل بررسی شوند.

تفسیر نتایج آزمایش PPD

اگر ناحیه ای از پوست که تزریق PPD دریافت کرده اید متورم نباشد یا فقط ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از تزریق فقط کمی متورم باشد، نتایج آزمایش منفی است. نتیجه منفی به این معنی است که شما به احتمال زیاد به باکتری عامل سل آلوده نشده‌اید. میزان تورم ممکن است برای کودکان، افراد مبتلا به HIV ، افراد مسن و سایر افراد در معرض خطر متفاوت باشد.

یک واکنش کوچک و تورم در محل آزمایش (۵ تا ۹ میلی‌متر تورم سفت) می تواند نشان دهنده نتیجه مثبت برای افراد زیر باشد:

• استروئید مصرف می‌کنند
• HIV داشته باشند
• پیوند عضو انجام داده‌اند
• دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند
• با کسی که سل فعال دارد تماس نزدیک داشته است
• در عکس رادیولوژی از قفسه سینه دارای عفونت های مشکوک باشد.

اعضای این گروه‌های پرخطر ممکن است نیاز به درمان داشته باشند، اما نتیجه مثبت همیشه به این معنی نیست که آنها سل فعال دارند. برای تأیید تشخیص آزمایشات بیشتری لازم است.

واکنش‌های بزرگتر (۱۰ میلی متر تورم یا بیشتر) در افراد زیر نشان دهنده نتیجه مثبت است:

• در دو سال گذشته آزمایش پوستی PPD منفی داشته‌اند.
• مبتلا به دیابت، نارسایی کلیه یا سایر مواردی هستند که خطر سل را افزایش می‌دهند.
• کارکنان مراقبت‌های بهداشتی هستند.
• معتادان تزریقی هستند.
• مهاجرانی هستند که از کشوری آمده‌اند که در پنج سال گذشته میزان سل بالایی داشته است.
• زیر ۴ سال هستند.
• نوزادان، کودکان یا نوجوانانی هستند که در تماس با بزرگسالان پرخطر قرار گرفته‌اند.
• در شرایط خاص گروهی مانند زندان‌ها، خانه‌های سالمندان و پناهگاه‌های بی‌خانمان زندگی کنند.

برای افرادی که عامل خطر شناخته شده سل ندارند، تورم سفت ۱۵ میلی‌متر یا بزرگتر در محل تزریق نشان دهنده واکنش مثبت است.

نتایج مثبت کاذب و منفی کاذب

افرادی که واکسن باسیل (BCG) علیه سل دریافت کرده‌اند ممکن است واکنش مثبت کاذب به آزمایش PPD داشته باشند. برخی از که شیوع بالایی از سل دارند، واکسن BCG را تزریق می‌کنند. پزشک با انجام عکسبرداری از قفسه سینه، سی تی اسکن و آزمایش خلط که به دنبال سل فعال در ریه‌ها است، نتایج مثبت را پیگیری می‌کند.

آزمایش پوست PPD بی‌خطر نیست. برخی از افراد آلوده به باکتری عامل سل ممکن است هیچ واکنشی نسبت به آزمایش نداشته باشند. بیماری‌هایی مانند سرطان و داروهایی مانند استروئیدها و شیمی درمانی که سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می‌کنند نیز ممکن است منجر به یک نتیجه منفی کاذب شود.

دلایل دیگر نتیجه مثبت کاذب عبارتند از:

• تجویز نادرست آزمون
• تفسیر نادرست از نتایج آزمون شما
• عفونت با مایکوباکتریوم غیر سل

همچنین ممکن است یک نتیجه منفی کاذب بدست آورید، به این معنی که آزمایش منفی است اما در واقع به سل آلوده شده‌اید. باز هم، تجویز نادرست آزمون یا تفسیر نتیجه می‌تواند منجر به نتیجه منفی کاذب شود. برخی از شرایط سیستم ایمنی بدن، به ویژه پیوند اعضا، ممکن است باعث آزمایش پوستی منفی کاذب شود.

اگر در چند هفته گذشته در معرض سل قرار داشته باشید، ممکن است هنوز آزمایش سل مثبت نداشته باشید. نوزادان، حتی اگر سل داشته باشند، ممکن است همیشه آزمایش پوستی مثبتی نداشته باشند. اگر نتیجه منفی ظاهر شود، اما خطر قرار گرفتن در معرض سل یا علائم شما نشان می‌دهد که احتمالاً به عفونت مبتلا شده‌اید، آزمایش دوم پوست را می‌توان بلافاصله انجام داد. آزمایش خون نیز می‌تواند در هر زمان انجام شود.

مراحل بعدی بعد از تست مثبت

آزمایش پوستی مثبت معمولاً همراه با عکس‌برداری از قفسه سینه انجام می‌شود. این می‌تواند به تعیین تفاوت بین بیماری سل فعال و عفونت سل نهفته کمک کند. پزشک شما به دنبال لکه‌های سفید است که نشان دهنده مناطقی است که سیستم ایمنی بدن شما به باکتری‌ها پاسخ می‌دهد.

ممکن است تغییرات دیگری در ریه‌های شما ناشی از بیماری سل وجود داشته باشد. پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد از سی تی اسکن به جای (یا به عنوان پیگیری) اشعه ایکس قفسه سینه استفاده کند زیرا سی تی اسکن تصاویری با جزئیات بسیار بیشتر فراهم می‌کند.

اگر تصاویر نشان دهنده وجود سل باشد، ممکن است پزشک آزمایش خلط شما را نیز تجویز کند. خلط مخاطی است که هنگام سرفه تولید می‌شود. این  آزمایش می تواند نوع باکتری سل را  که باعث عفونت شده تعیین نماید. این به پزشکان کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند کدام دارو را تجویز کنند.

در این مطلب با اطلاعاتی درباره بیماری سل و روش های تشخیص آن آشنا شدید و گروه های پرخطر و مستعد ابتلا به این بیماری را شناختید. اگر شما هم در تماس با یک بیمار مبتلا به سل بوده اید حتما در این باره با یک پزشک مشورت کنید.