آشنایی با گیاه افوربیا تیروکالی؛ آموزش نگهداری، تکثیر و درمان بیماری‌ها

اگر از علاقه‌مندان گونه‌های خاص و متفاوت گل و گیاه باشید، حتما تا به حال نام افوربیا تیروکالی را شنیده‌اید. افوربیا تیروکالی که به نام‌های مختلفی شناخته می‌شود، به دلیل داشتن ظاهری زیبا و سازگاری بالا، در حال حاضر به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای هر خانه تبدیل‌شده است.

اگر به دلیل مشغله‌ی زیاد وقت رسیدگی به گیاهان خود را ندارید، دیگر نگران نباشید. راه حل شما خرید یک افوربیا تیروکالی زیبا است. نگهداری از این گیاه از آنچه به نظر می‌رسد بسیار آسان‌تر است. اگر دوست دارید با نحوه‌ی نگهداری این گیاه  آشنا شوید، توصیه می‌کنیم این مقاله از مجله ایده‌ آل مگ را از دست ندهید.

آَشنایی با گل افوربیا تیروکالی

افوربیا تیروکالی از خانواده‌ی «EUPHORBIACEA» است. نام علمی این گیاه «Euphorbia tirucalli» است. افوربیا بومی مناطق آفریقا است. افوربیا تیروکالی با نام‌های مختلفی از جمله گیاه چوب، کاکتوس مدادی، بوته شیر، شاخ گوزنی شناخته می‌شود.

این گیاه ساقه‌های باریک و کمی دندانه‌دار دارد. ارتفاع کاکتوس مدادی می‌تواند به سه تا پنج متر (در شرایط مطلوب به ۱۰ متر) می‌رسد.

به ندرت ممکن است روی ساقه‌های آن برگ‌های ریزی رشد کنند، اما به سرعت همه آن‌ها خواهد ریخت. این گیاه زیبا هیدروکربن لاتکس تولید می‌کند که از آن می‌توان برای تولید نفت استفاده کرد. افوربیا تیروکالی اخیرا به یکی از محبوب‌ترین گیاهان برای آپارتمان تبدیل‌شده است. در ادامه هر آنچه برای نگهداری از این گیاه باید بدانید را خواهید خواند.

بهترین شرایط برای نگهداری از افوربیا تیروکالی

کاکتوس‌های مدادی به راحتی در محیط داخلی رشد کرده و به نگهداری خاص و پیچیده‌ای نیاز ندارند. در صورتی که شرایط مورد نیاز رشد گیاه را فراهم کنید، خواهید دید که یکی از بهترین و آسان‌ترین انتخاب‌ها برای هر خانه افوربیا تیروکالی است.

دما و نور مناسب

افوربیا تیروکالی از گیاهان نور دوست است و برای زنده ماندن و رشد به روزانه شش ساعت نور نیاز دارد. برای پرورش این گیاه در آپارتمان باید روشن‌ترین نقطه در خانه را برای قرار دادن آن انتخاب کنید. در خانه‌های ایرانی پنجره‌ی جنوبی می‌تواند انتخاب خوبی باشد. به این نکته توجه کنید که نباید این کاکتوس را در مقابل نور مستقیم خورشید قرار دهید، چون ساقه‌های آن‌ می‌سوزد و لکه‌های قهوه‌ای روی آن‌ها ظاهر می‌شود.

اگر خانه شما به اندازه کافی نورگیر نیست، می‌توانید از لامپ‌های مخصوص رشد این گیاهان استفاده کنید؛ به خصوص اگر جایی که زندگی می‌کنید زمستان‌های طولانی و تاریکی دارد، باید از لامپ‌های مکمل برای تامین نور مورد نیاز این گیاه استفاده کنید.

بهترین دما برای پرورش کاکتوس مدادی، بازه‌های دمایی ملایم و گرم از 18 تا 21 درجه سانتی‌گراد است. دمای اطراف گیاه نباید به زیر 10 درجه سانتی‌گراد برسد؛ چرا که این کاکتوس نسبت به سرما بسیار حساس است و از بین خواهد رفت. در زمستان نوک سرشاخه‌ها به رنگ قرمز در می‌آید که این روند کاملا طبیعی است.

خاک مناسب

درست مانند سایر گیاهان خانواده کاکتوس، افوربیا هم به خاکی سبک با خاصیت زهکشی بالا نیاز دارد. حتما در بستر این گلدان از شن ریز استفاده کنید تا زهکشی مورد نیاز این گیاه تامین شود. برای افزایش سرعت رشد افوربیا می‌توانید کمی خاک برگ به مخلوط خاک آن اضافه کنید.

میزان آب مورد نیاز

اصول آبیاری افوربیا تیروکالی تا حد زیادی به آب و هوایی که در آن زندگی می‌کنید، بستگی دارد؛ اما به طور کلی گیاهان آپارتمانی مقاوم که به آب کم نیاز دارند، سازگاری خوبی با شرایط آب و هوایی خشک داشته و نیازی نیست که حساسیت زیادی بر آبیاری، زمان و مقدار آن داشته باشید.

در تابستان‌های مناطق خشک، هر هفت تا 10 روز یک بار گیاه خود را آبیاری کنید. اگر گرمای منطقه از حد معمول بسیار بالاتر رفت، تعداد دفعات آبیاری را افزایش دهید. هنگامی که دمای هوا شروع به خنک شدن می‌کند، هر 10 تا 14 روز گیاه را آبیاری کنید.

در فصل زمستان هر سه تا چهار هفته یک بار خاک خشک و تشنه خواهد شد که باید آن را آبیاری کنید. در این فصل حتما حداقل ماهی یکبار خاک را آبیاری کنید تا از خشک شدن کامل خاک و چروک شدن ساقه‌های گیاه جلوگیری شود. آبیاری بیش از اندازه نیز پوسیدگی ریشه و ساقه را به همراه خواهد داشت.

این الگوها برای آبیاری تا زمانی صحیح هستند که گیاه نور کافی دریافت کند. اگر گیاهانتان نور کافی دریافت نمی‌کنند، آبیاری را هم باید کاهش دهید؛ چرا که آبیاری زیاد و نور کم باعث پوسیدگی ریشه می‌شود.

یک راه خوب برای تشخیص فرا رسیدن زمان آبیاری، بررسی رطوبت خاک است. در فاصله‌ی بین دو آبیاری باید سطح خاک تا عمق سه سانتی‌متری خشک شود. اگر در پرورش گیاهان بی‌تجربه هستید، بهتر است تعداد دفعات آبیاری گیاه را کم کنید و با توجه به ظاهر گیاه آبیاری را افزایش دهید.

کود مناسب

افوربیا تیروکالی به طور معمول نیازی به کود دهی ندارد؛ اما در صورت نیاز، در فصل رشد (بهار و تابستان) می‌توان از کودهای حاوی پتاس بالا مانند کود 20-20-20 استفاده کرد. یکی دیگر از کودهای قابل‌ استفاده برای این گیاه کود 36-12-12 است که باید هر دو هفته یک بار استفاده شود.

اگر علاقه‌ای به استفاده از محصولات شیمیایی ندارید، می‌توانید از کودهای خانگی مانند پوست تخم مرغ، تفاله چای و قهوه استفاده کنید. به یاد داشته باشید که زیاده‌روی در کوددهی می‌تواند به اندازه زیاده‌روی در آبیاری به افوربیا آسیب برساند.

تعویض گلدان

اگر برای گیاه شرایط مناسب فراهم شود این گیاه بیشتر از یک متر رشد خواهد کرد. با رشد گیاه و بزرگ شدن اندازه آن باید گیاه را به گلدان بزرگ‌تری انتقال دهید. برای این کار می‌توانید ۴۰ درصد از خاک آن را بردارید و به جای آن کود ورمی کمپوست بریزید.بهترین زمان برای تعویض گلدان کاکتوس مدادی تابستان است؛ چون گیاه با تنش سرمایی مواجه نمی‌شود.

روش های تکثیر افوربیا تیروکالی

تکثیر این گیاه به دو روش قلمه زدن و کاشت بذر صورت می‌گیرد:

قلمه زدن

بهترین و آسان‌ترین راه برای تکثیر افوربیا تیروکالی تکثیر این گیاهان از راه قلمه‌های ساقه آن است. اولین نکته‌ای که باید هنگام تهیه قلمه از این گیاه رعایت کنید، محافظت از پوست دست در برابر شیره‌ی آن است چون شیره این گیاه سمی است و پوست آسیب می‌زند.

بهترین بازه زمانی قلمه زدن تیروکالی، اواخر بهار تا اوایل تابستان است. برای تهیه قلمه ابتدا یک ساقه از گیاه مادر بریده و به مدت یک روز در سایه قرار دهید تا ته بریده‌شده ساقه خشک شود.

اکنون زمان ساختن بستر مناسب است. ترکیبی از خاک‌های پیت ماس + خاک برگ + ماسه تهیه کنید و قلمه‌ها را در عمق چهار تا پنج سانتی‌متری آن بکارید. بهتر است حین کاشتن قلمه‌ها، خاک بستر کمی مرطوب باشد. بعد از کاشتن، گلدان قلمه‌ها را در نور غیر مستقیم خورشید قرار دهید.

بهترین دما برای ایجاد ریشه در قلمه‌ها 18 تا 25 درجه سانتی‌گراد است. قلمه‌های تیروکالی پس از دو تا چهار هفته ریشه می‌دهند.

کاشت بذر

روش دیگر تکثیر کاکتوس مدادی کاشت بذر آن است. شما می‌توانید بذر این گیاه را از فروشگاه‌های باغبانی و گلفروشی‌ها تهیه کنید. بذرهای تیروکالی را باید در اواخر تابستان در مخلوطی از خاک‌های پیت ماس، خاکبرگ و ماسه بکارید و آن را در مکان گرم و مرطوب قرار دهید.

رایج‌ترین بیماری‌های گیاه آپارتمانی افوربیا تیروکالی

یکی دیگر از مواردی که بر محبوبیت این گیاه افزوده است، مقاومت بالای آن در برابر آفات و بیماری‌ها است. شیره‌ی سمی این گیاه باعث می‌شود تا حشرات و آفت‌ها از این گیاه تغذیه نکنند. بیشتر مشکلات کاکتوس مدادی ناشی از آبیاری‌ نادرست است. در ادامه با رایج‌ترین مشکلات این گیاه آشنا خواهیم شد.

لکه‌های قهوه‌ای بر روی گیاه

شایع‌ترین علت قهوه‌ای شدن برگ و ساقه‌ها در افوربیا تیروکالی آفتاب‌سوختگی است. این گیاه در نور آفتاب کامل عملکرد خوبی دارد؛ اما گرمای شدید یا تغییرات شدید آب و هوایی می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی ساقه می‌شود.

چروک شدن ساقه‌ها

چروک و پژمرده شدن ساقه‌ها نشانه کمبود ذخیره آب در گیاه است. برای برطرف شدن این مشکل، تعداد دفعات آبیاری را کمی افزایش دهید.

بوی نامطبوع

آبیاری بیش از اندازه، باعث پوسیدگی ریشه و ساقه می‌شود. بهترین راه مقابله با این مشکل، کاهش آبیاری گیاه و رطوبت هوا است. اگر گیاه شما دچار این مشکل شد، تهویه محل گیاه را هم بررسی کنید. در صورتی که محل افوربیا تهویه مناسبی نداشته باشد، گیاه دچار بیماریه‌های قارچی شود.

ریزش شاخه‌ها

زیاده‌روی در آبیاری باعث ریزش شاخ‌های  این گیاهان می‌شود. برای پیشگیری از این مشکل اجازه دهید که بین دو آبیاری، حداقل دو سانتی‌متر از خاک سطحی گلدان خشک شود.

غده‌های خاکستری روی ساقه

کاکتوس‌های مدادی به فوموپسیس (نوعی بیماری قارچی) حساس هستند. این بیماری به دلیل آبیاری بیش از حد ایجاد و باعث رشد غده‌های خاکستری زگیل مانند روی ساقه‌ها می‌شود.

این بیماری قارچی علاوه بر توقف رشد گیاه، باعث پوسیدگی ریشه هم می‌شود. برای مقابله با این بیماری ابتدا زهکشی خاک را بررسی و سپس آبیاری را کم‌تر کنید.

کلام پایانی

به طور کلی اگر به پرورش گل و گیاه علاقه‌مند هستید؛ اما کمبود وقت یا تجربه همیشه مانع موفقیت شما در این راه می‌شود، گیاه افوربیا تیروکالی را امتحان کنید. این گیاه آپارتمانی علاوه بر زیبا کردن خانه با ظاهر خاص خود، بسیار مقاوم است.

اگر درباره پرورش و نگهداری از این گیاه باز هم سوالی دارید می‌توانید آن را از ایده آل مگ بپرسید.

سوالات متداول درباره افوربیا تیروکالی