بلوغ چیست ؟ همه چیز در رابطه با دوران بلوغ

رسیدن به دوران بلوغ درست مانند طلوع خورشید بعد از تاریکی شب، یک امر قطعی و اجتناب‌ناپذیر است! این دوران معمولا بین 8 تا 16 سالگی شروع می‌شود؛ اما آغاز آن در میان همه افراد، یکسان نیست. در نهایت، همه به نقطه شروع تغییرات جسمی و روحی، خواهند رسید!

قبل از هر چیز، باید بدانید که بلوغ یک بخش کاملا طبیعی از رشد انسان است. در یک کلام می‌توان گفت که بلوغ زمانی شروع می‌شود که بدن فرد از کودکی به سمت بزرگسالی می‌رود. اما این تغییرات معمولا به آرامی و در طول چند سال، تکمیل می‌شوند.

در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم دوران بلوغ در نوجوانان و علائم و نشانه‌های آن را به صورت کامل بررسی کنیم. اگر به دنبال یکم راهنمای جامع درباره بلوغ هستید، حتما تا پایان با ما همراه باشید.

نکته: این مقاله به شکلی جمع‌آوری شده است که مطالعه آن، هم برای نوجوانان و هم والدین آن‌ها، کاملا مفید و راهبردی خواهد بود.

بلوغ چیست ؟

بلوغ زمانی شروع می‌شود که بدن فرد، به سمت بزرگسالی تغییر می‌کند. اولین علامت بلوغ در پسران، بم شدن صدا و رشد موهای صورت است. این در حالیست که بلوغ دختران، با شروع دور‌ه‌های قاعدگی و بزرگ شدن پستان‌ها آغاز می‌شود.

متوسط سن شروع بلوغ در دختران 11 سال و در پسران، 12 سال است. با این‌حال، شروع این دوران در بین سنین 8 تا 16 سالگی، کاملا طبیعی است. بنابراین اگر فرزند شما دیرتر یا زودتر از دوستان خود وارد دوره بلوغ شد، اصلا نگران نباشید.

سرعت تغییرات بدن انسان در دوران بلوغ، از هر دوره دیگری (به جز دوران نوزادی) بیشتر است. فرقی نمی‌کند کجا به دنیا آمده باشید، پسر باشید یا دختر، چه نژادی داشته باشید، بهرحال دوران بلوغ را پشت سر خواهید گذاشت!

تقریبا هیچ دو نفری در جهان، دوران بلوغ مشابهی ندارند! بلوغ به یک‌باره رخ نمی‌دهد و مراحل مختلف آن، ممکن است در طول سال‌ها خود را نشان دهند. برخی از علائم بلوغ در همان سنین پایین ظاهر می‌شوند؛ در حالی بعضی دیگر، ممکن است سال‌ها بعد سر و کله‌شان پیدا شود!

بلوغ از کجا می‌آید؟

اگرچه همه بلوغ را پذیرفته‌اند، اما همچنان دلیل علمی آن برای بسیاری از افراد، ناشناخته باقی مانده است. زمانی که انسان به سن خاصی می‌رسد، مغز شروع به ترشح یک هورمون به نام آزاد کننده گنادوتروپین یا به اختصار GnRH می‌کند. تغییرات جسمی بدن در دوران بلوغ، دقیقا به خاطر ترشح این هورمون است!

هنگامی که GnRH به غده هیپوفیز (غده‌ای نخودی شکل که درست زیر مغز قرار دارد) می‌رسد، این غده دو هورمون بلوغ دیگر را در جریان خون ترشح می‌کند: هورمون لوتئینیزه کننده (به اختصار LH) و هورمون محرک فولیکول (به اختصار FSH).

فارغ از این‌که پسر باشید یا دختر، این هورمون‌ها در بدن شما ترشح می‌شوند. البته به این نکته توجه داشته باشید که بسته به جنسیت شما، این هورمون‌ها روی بخش‌های خاصی از بدن، تاثیر می‌گذارند.

در دختران، FSH و LH تخمدان‌ها را هدف قرار می‌دهند که حاوی تخمک‌هایی هستند که از بدو تولد وجود داشته‌اند. این هورمون‌ها تخمدان‌ها را تحریک می‌کنند تا هورمون دیگری به نام استروژن تولید کنند. استروژن همراه با FSH و LH باعث بلوغ بدن دختر شده و او را برای بارداری آماده می‌کند.

بلوغ چه تاثیراتی روی بدن می‌گذارد؟

متاسفانه هیچ راهی برای فرار از بلوغ وجود ندارد؛ تحت هر شرایطی، تغییراتی را در بدن خود احساس خواهید کرد. تقریبا تمام افراد (چه دختر و چه پسر) شاهد جوش و آکنه روی صورت و بدن خود خواهند بود.

یکی دیگر از تاثیرات بلوغ روی بدن، تعریق بیشتر است. در دوران بلوغ، شما بیشتر عرق خواهید کرد و این عرق، بوی بدی هم دارد. شاید لازم باشد در این دوره، هر روز دوش بگیرید یا از خوشبو کننده‌های بدن استفاده کنید.

دیگر تاثیرات بلوغ بر بدن نوجوانان عبارتند از:

• رشد مو در ناحیه زیر بغل
• رشد مو در اطراف آلت تناسلی
• رشد مو روی بازوها و پاها
• احساس درد در ناحیه بازو و پا (درد رشد)

علائم بلوغ در پسرها

مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، تاثیرات عمومی بلوغ روی همه افراد (پسر و دختر) بودند. با این حال، دوران بلوغ می‌تواند تاثیرات اختصاصی زیر را روی پسرها ایجاد کند:

• بزرگ‌تر شدن آلت تناسلی و بیضه‌ها
• بم شدن صدا
• رشد مو روی صورت، سینه و پشت
• تورم در نوک سینه‌ها
• پسرها ممکن است “رویاهای مرطوب” ببینند (انزال غیر ارادی مایع منی در هنگام خواب)
• رشد 7 الی 8 سانتی‌متری قد
• عضلانی‌تر شدن بدن

علائم بلوغ در دخترها

دختران نوجوان هم در دوران بلوغ، با تغییرات اختصاصی زیر مواجه می‌شوند:

• رشد کردن و بزرگ‌تر شدن سینه‌ها
• پهن‌تر شدن باسن و ایجاد فرم منحنی در بدن
• شروع دوره‌های قاعدگی
• ضخیم‌تر و فرفری شدن موهای ناحیه آلت تناسلی
• دختران در دوران بلوغ، سالانه 5 الی 7.5 سانتی‌متر رشد خواهند کرد.
• بیشتر دختران در دوران بلوغ، اضافه وزن را تجربه خواهند کرد.

تاثیر بلوغ روی احساسات

همان‌طور که اشاره شد، بلوغ به وسیله هورمون‌ها ایجاد می‌شود. این هورمون‌ها می‌توانند روی احساسات مختلف فرد، تاثیر بگذارند. یکی از اولین نشانه‌های بلوغ، قوی‌تر و شدیدتر شدن احساس‌های شما است.

یکی دیگر از تاثیرات مهم بلوغ، تغییرات خلق و خو است. در این دوران، احساسات فرد به سرعت و به صورت کاملا تصادفی، تغییر می‌کنند.

در دوران بلوغ، احتمالا افکار و تمایلات جنسی بیشتری خواهید داشت. ممکن است به مردان، زنان و یا هر دو علاقه داشته باشید. گاهی اوقات به این حالت، دوست داشتن می‌گویند.  ممکن است در دوران بلوغ متوجه شوید که از نظر جنسی، بسیار هیجان‌زده هستید.

بلوغ یکی از گیج‌ کننده‌ترین دوران زندگی انسان است. گاهی اوقات، فرد احساس می‌کند که هیچ کنترلی روی احساسات خود ندارد. به شکلی که در یک لحظه احساس کند خوشبخت‌ترین انسان دنیاست و یک دقیقه بعد، خود را در قعر بدبختی ببیند.

توجه داشته باشید که هیچ اجباری وجود ندارد که به تنهایی، این دوران و بالا پایین‌های احساسی را سپری کنید. صحبت کردن با والدین و بزرگترها را فراموش نکنید. خاله، عمه، عمو، دایی، برادر، خواهر و … همه و همه می‌توانند مشاور شما در این دوران سخت باشند.

یافتن فعالیت‌هایی که سرگرم‌کننده و سالم هستند، می‌تواند به شما کمک کند تا با استرس و احساسات خود مقابله کنید و انرژی اضافی را آزاد کنید. فعالیت بدنی، نوشتن، موسیقی، هنر یا صحبت با دوستان، راه‌های خوبی برای ابراز احساسات به نظر می‌رسند.

در مورد بلوغ با چه کسی حرف بزنیم؟

کاملا بدیهی است که هر نوجوانی با سوالات زیادی درباره بلوغ و تغییرات بدن خود، دست و پنجه نرم خواهد کرد. صحبت کردن با والدین و کسانی که به آن‌ها اعتماد دارید، بهترین راه برای دریافت پاسخ سوال‌های شما است.

هر بزرگتری که در اطراف خود می‌شناسید، یک زمانی نوجوان بوده و دوران بلوغ را پشت سر گذاشته است. این افراد حتی اگر پاسخ سوال‌های شما را ندانند، می‌توانند شما را در دسترسی به منابع معتبر، راهنمایی کنند.

اما مطرح کردن این سوالات، هرگز آسان نیست. چون بسیاری از نوجوانان از صحبت کردن در مورد مسائل جنسی و تغییرات هورمونی با والدین و بزرگترها، احساس ناراحتی می‌کنند و این موضوع، کاملا طبیعی است. اما فراموش نکنید که والدین‌تان عاشقانه شما را دوست دارند و مطرح کردن این سوالات، به مرور زمان، راحت‌تر خواهد شد.

اگر برای شروع گفتگو با بزرگترها مشکل دارید، موارد زیر می‌توانند به شما کمک کنند:

• از قبل به آن‌ها اطلاع دهید که می‌خواهید درباره یک موضوع مهم صحبت کنید. این اتفاق باعث می‌شود که والدین شما غافل‌گیر نشوند و با تمرکز کامل به شما گوش دهند.
• به والدین و بزرگترهای خود نشان دهید که انتظار دارید آن‌ها با تمام تمرکز به شما گوش کنند.
• به سوالاتی که می‌خواهید بپرسید فکر کنید و ابتدا آن‌ها را یادداشت کنید.
• تا جایی که می‌توانید واضح باشید و سعی کنید در مورد آن‌چه می‌خواهید بدانید، باز و صادق باشید.
• اگر از پرسیدن سوالاتی در مورد بدن یا سلامت جنسی خود از طریق ایمیل یا پیام کوتاه، احساس راحتی می‌کنید، این کار را انجام دهید!
• مهم‌ترین چیز این است که با بزرگسالی که به او اعتماد دارید صحبت کنید. مهم نیست که چگونه باید این کار را انجام دهید.

اگر نمی‌توانید به صورت مستقیم با والدین خود صحبت کنید، به سراغ بزرگترهایی بروید که بیشتر با آن‌ها راحت هستید. برادر، خواهر، عمو، دایی و … می‌توانند راهنمای مناسبی برای گذراندن دوران بلوغ شما باشند.

کلام آخر

بلوغ یک دوره بسیار مهم در زندگی هر فرد محسوب می‌شود. شناخت علائم جسمی و احساسی این دوران، به نوجوانان کمک می‌کند تا به بهترین شکل، بلوغ را پشت سر بگذارند. به همین دلیل، در این مقاله به بررسی سیر تا پیاز بلوغ در پسرها و دخترها پرداختیم.

در صورتی که همچنان در ارتباط با بلوغ نوجوانان سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات همین مقاله با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.

سوالات متداول