راهکارهای کاهش سردردهای دوران بارداری

سردردهای دوران بارداری به طور معمول در زنان به دلیل تغییرات و نوسانات هورمونی حین حاملگی شایع و رایج هستند.

به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب دانشگاه شهید بهشتی تهران در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، در طی دوره بارداری ممکن است سردردهای زنان حامله تشدید شده و یا کاهش یابند.

در صورتی که سردردهای مکرر بدون دلیل طی بارداری دارید، بهتر است برای بررسی بیشتر حتماً به پزشکان متخصص مراجعه فرمایید. زیرا ممکن است علامتی از یک وضعیت خطرناک به نام پره اکلامپسی باشد که نیاز به مداخله متخصص زنان و زایمان دارد.

سردرد های دوران حاملگی

بارداری دوره ای بسیار زیباست که سرآغاز هستی و آفرینش محسوب می شود. اما گاه برخی از زنان در این دوره به دلایل بروز مشکلات متعددی ممکن است بارداری را به سختی بگذرانند که یکی از این مسایل سردردهای بارداری است.

به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب دانشگاه شهید بهشتی تهران، سردرد اختلالی شایع در بین زنان چه در دوره بارداری و چه خارج از آن است. اما چه این سردردها طبیعی باشند و چه غیر طبیعی، لازم است این موضوع توسط پزشکان متخصص بررسی و علت آن مشخص گردد.

اغلب سردردهای دوره بارداری از نوع سردردهای تنشی هستند. اما در کنار آنها سردردهای میگرنی به خصوص از نوع میگرن های یک طرفه در دوره بارداری رایج می باشند. در زنان دارای میگرن، ممکن است سردردهای میگرنی ابتدای بارداری تشدید شده و سپس در ماه های بعد به تدریج تخفیف یابند؛ اما برای سایرین ممکن است تغییری در شدت و فراوانی سردردهای میگرنی طی بارداری ایجاد نشود.

نوع دیگر از سردردهای بارداری که زیاد هم رایج نیستند، سردردهای خوشه ای می باشند. در این نوع از سردرد زن باردار به طور ناگهانی در زمان های مشابهی به طور روزانه و مستمر سردردهای شدیدی اطراف شقیقه و یا چشمان خود دارد. خوشبختانه سردردهای خوشه ای در دوره بارداری زیاد رایج و عمومی نیستند.

علت سردرد های شدید در دوران بارداری چیست؟

بسیاری از زنان در طول دوره بارداری سردرد را تجربه می کنند. عمده سردردهای دوره بارداری در سه ماهه اول و سه ماهه سوم بارداری رخ می دهند. اگر شما یک زن باردار هستید ممکن است در محدوده هفته نهم بارداری خود متوجه افزایش سردردهایتان شوید. به گفته دکتر صمدیان استاد دانشگاه شهید بهشتی، در کنار تغییرات هورمونی، سردردهای مراحل اولیه بارداری می توانند به دلیل افزایش حجم خون سازی بدن شما نیز باشند. همچنین سایر دلایل عمده سردردهای دوره بارداری به شرح زیر هستند:

• نداشتن خواب کافی
• ترک کافئین (قهوه) و تئین (چای) و نوشابه های کافئین دار
• کاهش قند خون
• کم آبی بدن
• داشتن استرس و تنش
• وضعیت ضعیف بدنی به ویژه هم راستا با بزرگتر شدن جنین
• ابتلا به اختلالات اضطرابی
• ابتلا به اختلالات خلقی به ویژه افسردگی

به خاطر داشته باشید، این علل و نیز نوع سردردهای شما در هر دوره از بارداری ممکن است متفاوت از دوره دیگر باشند. دلایل و علل سردردهای بارداری در ۳ ماهه اول با سه ماهه سوم تفاوت زیادی دارند که باید توسط پزشک متخصص بررسی شوند.

سردرد حاملگی و جنسیت جنین

در دوره بارداری متوجه خواهید شد که تقریباً همه متخصص در این زمینه هستند و هر کس نظری در مورد مسایل حاملگی و چگونگی برطرف ساختن و یا تعبیر آن دارد! یکی از این موارد جنسیت جنین شما می باشد. موارد بسیار زیادی در مورد شیوه ایجاد جنسیت در جنین و نیز رابطه علایم و نشانه های بارداری با جنسیت جنین گفته شده است که به طور معمول بیشتر در حد داستان و افسانه هستند تا واقعیت. به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب دانشگاه شهید بهشتی تهران، یکی از مسایل خرافی در مورد رابطه بین سردرد حاملگی و جنسیت جنین است. طبق دانش پزشکی موجود و آخرین پژوهش های صورت گرفته در حوزه پزشکی زنان و زایمان، دقیق ترین روش برای تعیین جنسیت جنین، سونوگرافی در هفته ۲۰ بارداری است.

برای سردرد در بارداری چه بخوریم

یکی از ساده ترین روش های کاهش سردرد در بارداری این است که روش تغذیه خود را اصلاح نماییم. به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب دانشگاه شهید بهشتی تهران در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، رعایت نکاتی ساده در رژیم غذایی می تواند به میزان زیادی در کاهش و مدیریت سردرد در بارداری به زنان باردار کمک نماید. نکات تغذیه ای کاهش سردرد در دوره بارداری عبارتند از:

• نوشیدن بیشتر آب و مایعات
• برنامه غذایی منظم
• رژیم غذایی درست و مناسب که توسط متخصص تغذیه برای بارداری شما تجویز شده است.

در عین حال زنانی که سابقه میگرن دارند برای پیشگیری و کاهش حملات میگرن خود لازم است از مواد زیر در رژیم غذایی خود تا جایی ممکن پرهیز نمایند:

برای سردرد در بارداری چه قرصی بخوریم؟

به گفته دکتر محمد صمدیان، به دلیل اینکه دوره بارداری زمان بسیار حساسی است، مصرف بسیاری از داروهای مسکن می تواند خطرناک محسوب شود. بسیاری از داروهایی که ما به طور معمول برای درمان و تخفیف سردرد خود مصرف می  کنیم، در صورت استفاده حین دوره بارداری منجر به نقص عضو جنین خواهند شد. در صورتی که سردرد خفیف داشته باشید می توانید پارستامول و یا در صورت تجویز پزشک استامینوفن مصرف نمایید.

در عین حال لازم به ذکر است انواع مسکن های حاوی کافئین، کدئین، ضد التهاب، ایبوپروفن و آسپیرین را نباید به هیچ عنوان در دوره بارداری برای درمان سردردهای بارداری مصرف نمایید. گاهی اوقات در صورت داشتن پره اکلامپسی، ممکن است پزشک شما به طور محدود و کنترل شده اقدام به تجویز آسپیرین برای درمان آن نماید. اما لطفاً توجه نمایید که به هیچ وجه مصرف آسپیرین برای درمان سردرد دوره بارداری نمی باشد.

درمان سردرد در بارداری

روش های متعددی برای درمان سردرد در بارداری وجود دارند. همانطور که در بخش قبلی بیان شد به هیچ وجه برای درمان سردرد در بارداری از آسپیرین و ایبوپروفن استفاده نکنید. حتی برخی پژوهش های نشان داده اند مصرف استامینوفن (تیلنول) در دوره بارداری ممکن است منجر به آسیب هایی نهفته بر دستگاه عصبی جنین شود. به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب دانش شهید بهشتی تهران در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، روش هایی بسیار ساده برای کاهش سردرد در بارداری بدون نیاز به مصرف دارو وجود دارند که عبارتند از:

• مصرف میزان زیاد آب و مایعات
• استراحت بدنی کافی
• افزایش ساعت های خواب
• استفاده از کیسه یخ روی گردن برای سردردهای تنشی
• استفاده از حوله و کمپرس داغ برای سردردهای سینوسی
• نرمش روزانه و حرکات کششی
• پیاده روی حداقل روزی ۳۰ دقیقه
• استفاده از روش های مدیریت استرس همچون بیوفیدبک، نوروفیدبک، آرمیدگی عضلانی و یادگیری مهارت های روانی مدیریت استرس
• مصرف کو آنزیم Q10 و مکمل منیزیم
• کاهش زمان کار
• فیزیوتراپی
• عدم مصرف الکل
• عدم مصرف دخانیات

درمان میگرن در بارداری با طب سنتی

در مورد طب سنتی توجه به یک نکته بسیار مهم است مواد غذایی می توانند اثرات دارویی داشته باشند که برخی از این اثرات از نظر علمی تایید شده است به همین دلیل حتی مصرف گیاهان و عرقیجات نیز باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود.