زخم معده و مهمترین علائم و روش‌های درمان آن را بشناسید
معده انسان دارای یک لایه مخاط ضخیم است که باعث می‌شود اسیدهای تولید شده برای هضم غذا، به دیواره‌های داخلی معده آسیب نرسانند. زمانی که این لایه از بین می‌رود، اسیدها به صورت مستقیم به دیواره‌ها حمله کرده و باعث ایجاد زخم معده می‌شوند.
تخمین زده می‌شود که 75 درصد از افرادی که به زخم معده مبتلا می‌شوند، تا مدت‌ها هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. در نهایت و زمانی که این زخم‌ها خیلی شدید می‌شوند، برخی از علامت‌ها خود را نشان می‌دهند. به همین دلیل، شناخت به موقع این بیماری، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به بررسی زخم معده و عوامل ایجاد آن بپردازیم. همچنین روش‌های درمان این زخم‌های مرموز را نیز معرفی خواهیم کرد. لطفا تا پایان با ما همراه باشید.
زخم معده چیست؟
زخم‌های معده، به زخم‌هایی گفته می‌شوند که در دیواره‌های معده یا قسمت‌های فوقانی روده کوچک (اثنی عشر) ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها به ندرت در مری هم دیده می‌شوند که به آن‌ها، زخم‌های مری گفته می‌شود.
همان‌‌طور که اشاره شد، زخم معده یا به صورت کلی زخم‌های گوارشی زمانی ایجاد می‌شوند که لایه مخاط دستگاه گوارش از بین برود. در این شرایط، اسید معده می‌تواند به دیواره‌های گوشتی معده، لایه فوقانی روده کوچک و در مواردی هم لوله مری حمله کند.
زخم معده روی لایه داخلی شکم شما ایجاد می‌شود. در حالی که زخم اثنی عشر، در قسمت انتهای بالای روده کوچک (اندامی که هضم و جذب بسیاری از غذاها را انجام می‌دهد) ظاهر می‌گردد.
دلایل ایجاد زخم معده
به طور کلی در صورتی که لایه مخاطی دستگاه گوارشی بیش از حد نازک شده یا معده شما بیش از حد اسید تولید کند، ممکن است به زخم معده دچار شوید. دو دلیل اصلی زخم معده عبارتند از:
باکتری‌ها
مهمترین باکتری که می‌تواند باعث زخم معده شود، H. pylori نام دارد که به میکروب معده هم معروف است. این باکتری تقریبا در معده نیمی از افراد وجود دارد و در بیشتر موارد، منجر به زخم معده نمی‌شود. اما می‌تواند مقدار اسید را افزایش دهد، لایه محافظ مخاط را تجزیه کرده و دستگاه گوارش را تحریک کند.
کارشناسان از نحوه انتشار عفونت H.pylori مطمئن نیستند. با این‌حال، مواردی مانند مصرف آب و غذای آلوده می‌تواند باعث ابتلای فرد به این باکتری شوند.
قرص‌های مسکن خاص
در صورتی که برای مدت طولانی از برخی قرص‌های مسکن مانند آسپرین استفاده کنید، به احتمال زیاد به زخم معده دچار می‌شوید. همین امر در مورد سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) از قبیل ایبوپروفن و ناپروکسن هم صادق است.
علاوه بر این دو دلیل اصلی، سیگار کشیدن و مصرف الکل هم می‌تواند باعث ایجاد زخم معده در فرد شوند. استرس و مصرف غذاهای تند اگرچه باعث ایجاد زخم در معده و روده کوچک نمی‌شوند، اما درمان آن‌ها را بسیار سخت می‌کنند.
مهمترین علائم زخم معده
احساس درد و سوزش، مهمترین علامت زخم معده است. شما این درد را معمولا در قسمت وسط شکم و در بین وعده‌های غذایی تجربه می‌کنید. این درد ممکن است با مصرف داروهای آنتی اسید، برای مدتی متوقف شود.
این درد می‌تواند چند دقیقه یا چند ساعت طول بکشد و ممکن است روزها یا هفته‌های زیادی، شما را درگیر کند. سایر علائم زخم معده عبارتند از:
- احساس نفخ
- آروغ زدن
- کمبود اشتها یا کاهش وزن
- حالت تهوع
- مدفوع سیاه یا خونی
- استفراغ
- …
توجه داشته باشید که زخم معده ممکن است هیچ علامت مشخصی نداشته باشد و تنها با برخی آزمایش‌های پزشکی قابل تشخیص باشد. با این حال، در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
نحوه تشخیص زخم معده
قبل از کاری، پزشک از شما در رابطه با علائم و داروهای مسکن که مصرف می‌کنید، سوال خواهد کرد. در ادامه، سابقه پزشکی، نفخ شکم و درد بررسی می‌شوید. در بسیاری از موارد، همین مراحل برای تشخیص زخم معده کافی خواهند بود.
برای تشخیص قطعی زخم معده، پزشک ممکن است از آزمایش اشعه ایکس یا آندوسکوپی استفاده کند. در آزمایش آندوسکوپی، یک لوله نازک و خمیده، از مری، معده و روده کوچک شما عبور داده می‌شود. یک دوربین در انتهای لوله قرار دارد و از طریق، زخم‌های احتمالی بررسی می‌شوند.
برای تشخیص باکتری H.pylori ممکن است از معده شما تکه‌برداری شود. آزمایش خون، مدفوع و تنفس هم می‌تواند در غربال‌گری باکتری‌ها، به پزشک کمک کنند.
درمان زخم معده
بیشتر زخم‌های معده خود به خود بهبود پیدا می‌کنند. با این وجود، برخی از آن‌ها در صورت عدم درمان، عود کرده و شدید می‌شوند. این زخم‌ها ممکن است عفونت کرده یا دچار تورم شوند. در این صورت، عبور غذا از معده به سمت روده کوچک سخت می‌شود.
همچنین ممکن است پزشک برای مبارزه با اسید معده، داروهای ضد اسید تجویز کند. این داروها می‌توانند تولید اسید را در بدن شما، به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش دهند.
پیشگیری از ابتلا به زخم معده
اگر چه مصرف غذاهای تند و استرس می‌تواند درمان زخم معده را سخت کند، اما احتمال ابتلا به آن را افزایش نمی‌دهد. با این حال، چندین توصیه وجود دارند که عمل کردن به آن‌ها، می‌تواند احتمال ابتلا به این زخم‌ها را کاهش دهد.
مهمترین نکته در ارتباط با پیشگیری از زخم معده، کاهش مصرف برخی از داروهای مسکن است. برخی از افرادی که مبتلا به آرتریت یا سایر بیماری‌هایی هستند که باعث درد مزمن می‌شوند، هفته‌ها یا ماه‌ها از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده می‌کنند تا درد و تورم را کاهش دهند.
این داروها می‌توانند مخاطی را که از معده شما در برابر اسید محافظت می‌کند، تحت تاثیر قرار داده و احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش دهند. این مسکن‌ها عبارتند از:
- آسپرین
- ایبوپروفن
- ناپروکسن سدیم
برای کاهش احتمال ابتلا به زخم معده در صورت مصرف این داروها، موارد زیر را رعایت کنید:
- از کمترین دوز ممکن برای کنترل علائم خود استفاده کنید و به محض عدم نیاز، مصرف آن‌ها را متوقف کنید.
- این داروها را همراه با غذا مصرف کنید.
- در حین مصرف این داروها، نوشیدن الکل را قطع کنید.
کاهش استعمال دخانیات و مصرف الکل هم می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به زخم معده موثر باشد. این دو عادت، لایه مخاطی را که از معده شما در برابر اسید محافظت می‌کند نازک کرده و منجر به تولید اسید بیشتری می‌شوند.
کلام آخر
زخم معده یک بیماری بسیار شایع است که در بسیاری از موارد، هیچ علامتی ندارد. به همین دلیل، شناخت عوامل آن و تشخیص به موقع، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
در این مقاله به بررسی زخم معده و روش‌های پیشگیری و درمان آن پرداختیم. در صورتی که همچنان در این رابطه سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.
