آینده شغلی رشته عمران در ایران چگونه است؟
احتمالا شما هم با مشاهده عملیات ساخت و ساز در پروژه های ساختمانی، به کوشش‌های کارکنان و مهندسان پروژه توجه کرده‌اید. شکی نیست که بدون استخدام مهندس عمران، امکان توسعه اقتصادی و ساخت زیرساخت‌های شهری وجود نخواهد داشت. بیمارستان‌ها، ورزشگاه‌ها، سازه های دریایی، بنادر، فرودگاه‌ها و برج‌های مرتفع، همگی حاصل فکر، خلاقیت و مهارت‌های مهندسان عمران و معماری هستند.
این در حالی است که توسعه زیرساخت‌های موجود در حمل و نقل زمینی و ریلی مانند تمام مسیرهای جاده‌ای، تونل‌ها، پل‌ها و تقاطع‌های هم‌سطح، محصول دانش و تخصص موجود در رشته مهندسی عمران است. به شکلی که می‌توان دستاوردهای این شاخه از مهندسی را شاخصی برای توسعه‌یافتگی جوامع مختلف دانست. در این مقاله با معرفی این شاخه از مهندسی، به بررسی بازار کار رشته مهندسی عمران می‌پردازیم.
معرفی رشته مهندسی عمران
بناها و زیرساخت‌های شهری را می‌توان جزء اولین مواردی دانست که نظر هر مسافر و شهروندی را به خود جلب خواهند کرد. این سازه‌های مهندسی، حاصل کار مهندسان عمران هستند. برج میلاد در تهران، سد کارون 4 در استان چهارمحال بختیاری، برج بین‌المللی تهران (بلندترین برج مسکونی ایران)، سد سیمره در ایلام و سد دز در خوزستان، تنها نمونه‌هایی از دستاوردهای مهندسی عمران در ایران هستند.
این در حالی است که یکی از مهم‌ترین نمادها و شاخص‌های توسعه‌یافتگی در جهان، میزان پیشرفت‌های حاصل‌شده در رشته مهندسی عمران (civil engineering) است.
به‌عنوان‌مثال پل High Mosel Bridge با ارتفاع 158 متر در کشور آلمان، پل گلدن گیت (Golden Gate Bridge) در سان‌فرانسیسکو آمریکا، پل میلو (Viaduc de Millau) بلندترین پل جاده‌ای جهان با ارتفاع 343 متر در جنوب فرانسه، پل میان‌گذر دریاچه پونچاترین (Lake Pontchartrain Causeway) در ایالت لوئیزیانای آمریکا و ورزشگاه آشیانه پرنده (Bird’s Nest) در چین، همگی از شاهکارهای مهندسی عمران در جهان هستند.
همین موضوع موجب می‌شود تا آگهی استخدام مهندس عمران، جزء مهم‌ترین آگهی‌های استخدامی در بازار کار کشورهای مختلف باشد. در ایران رشته مهندسی عمران، به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین رشته های مهندسی شناخته می‌شود.
به شکلی که بسیاری از فارغ التحصیلان دوره دبیرستان بعد از گرفتن کارنامه قبولی خود، رشته مهندسی عمران را به‌عنوان یکی از اولویت‌های انتخاب رشته خود در دانشگاه معرفی می‌کنند. رشته مهندسی عمران با داشتن گرایشهای مختلف، می‌تواند زمینه‌های کاری متنوعی را در اختیار مهندسان عمران قرار دهد.
در ادامه این مقاله ضمن معرفی برخی از گرایشهای محبوب در رشته مهندسی عمران، به بازار کار و درآمد رشته مهندسی عمران در ایران نگاهی خواهیم انداخت.
گرایشهای رشته مهندسی عمران در ایران
اگر به ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری علاقه دارید، بهتر است بدانید که رشته مهندسی عمران می‌تواند این خواسته شما را برآورده نماید. مهندسی عمران با داشتن گرایشهای مختلف، یکی از بهترین رشته های مهندسی برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است. در ادامه، فهرستی از گرایشهای رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی ارشد آورده شده است:
- مهندسی محیط‌زیست
- مهندسی و مدیریت ساخت
- حمل و نقل
- مهندسی سواحل، بنادر و سازه های دریایی
- مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی
- راه و ترابری
- مهندسی و مدیریت منابع آب
- ژئوتکنیک
- زلزله
- سازه
بعد از تحصیل در مقطع کاردانی و کارشناسی رشته مهندسی عمران، امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را خواهید داشت. در ادامه، به معرفی برخی از گرایشهای رشته مهندسی عمران خواهیم پرداخت.
ژئوتکنیک
یکی از فرصت‌های استخدام مهندس عمران، در ارتباط با گرایش خاک و پی است. شناسایی مشخصات و ویژگی‌های خاک و بررسی میزان مقاومت خاک در برابر بارهای واردشده به آن، در حوزه کاری مهندسی عمران با گرایش ژئوتکنیک قرار دارد. در حقیقت یکی از اولین اقداماتی که پیش از شروع عملیات پروژه های عمرانی انجام می‌شود، شناسایی مشخصات خاک و پی است.
مهندسان عمران با بررسی رفتار مصالح زمین در مهندسی ژئوتکنیک یا مهندسی خاک و پی، نسبت به ارزیابی مشخصات فیزیکی و شیمیایی زمین اقدام می‌کنند. در گام بعدی مهندسان عمران می‌توانند قابلیت‌های خاک را ازنظر روانگرایی و شاخص‌های لرزه‌خیزی، برای احداث پروژه های ساختمانی موردبررسی قرار دهند.
مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی
یکی از گرایشهای رشته مهندسی عمران که به طراحی و ساخت سازه‌های آبی و هیدرولیکی می‌پردازد، گرایش مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی است. در این گرایش از مهندسی عمران، دانشجویان به مطالعه دروسی مانند هیدرولوژی مهندسی پیشرفته، هیدرولیک پیشرفته، سدهای بتنی و طراحی هیدرولیکی سازه‌ها می‌پردازند. از فرصت‌های استخدام مهندس عمران در این گرایش، می‌توان به فرصت های شغلی در وزارت نیرو و شهرداری‌ها اشاره کرد.
مهندسی سازه
تحلیل و طراحی سازه‌های فولادی و بتنی، در حوزه کار مهندسی سازه قرار دارد. ازآنجایی‌که بررسی پایداری سازه‌های مختلف جزء مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده در هنگام طراحی و ساخت پروژه های ساختمانی است، همواره فرصت‌های استخدام مهندس عمران با گرایش سازه موردتوجه کارفرمایان قرار دارند. برای موفقیت در این حرفه، داشتن دانش مهندسی عمران در کنار توانایی مدل‌سازی با نرم‌افزارهایی مانند SAFE و SAP2000 ضروری است.
آینده شغلی و فرصت‌های استخدام مهندس عمران
فارغ التحصیلان عمران می‌توانند در داخل یا خارج از کشور مشغول به کارشده و به طراحی و ساخت پروژه های عمرانی بپردازند. فرصت‌های استخدام مهندس عمران در وزارت نیرو، شهرداری‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، نهادهای نظامی و شرکت‌های دولتی و خصوصی، ازجمله مسیرهای شغلی قابل‌توجه در رشته مهندسی عمران هستند.
برای اینکه بتوانید وارد بازار کار رشته مهندسی عمران شوید، بهتر است حداقل دارای مدرک کارشناسی در این رشته مهندسی باشید. همچنین برای انجام فعالیت حرفه‌ای در بازار کار رشته مهندسی عمران، بهتر است در آزمون نظام‌مهندسی شرکت کنید. در این صورت امکان کاریابی سریع‌تر در حوزه‌های مسکن و شهرسازی را خواهید داشت.
درآمد رشته مهندسی عمران
فرصت‌های استخدام مهندس عمران می‌توانند به‌عنوان یکی از پول‌سازترین فرصت‌های استخدامی در کشور معرفی شوند. معمولا مهندسان عمران با سابقه کاری زیاد، می‌توانند حقوق و دستمزد قابل‌توجهی داشته باشند. همچنین داشتن تسلط به نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی عمران، روابط عمومی قوی و آشنایی با فرآیندهای اجرایی مهندسی عمران، می‌تواند در میزان حقوق و دستمزد یک مهندس عمران تأثیرگذار باشد.
از دیگر موارد موثر بر درآمد مهندسان عمران، می‌توان به منطقه محل فعالیت و نوع شرکت اشاره کرد. خوب است بدانید که متوسط درآمد یک کارشناس در رشته مهندسی عمران در تهران برای سال 1402، مبلغی معادل با 14.4 میلیون تومان در ماه است. به شکلی که این میزان از حقوق و دستمزد، با یک افزایش 37 درصدی نسبت به سال 1401 همراه بوده است.
این در حالی است که یک مدیر مهندسی عمران در تهران، متوسط حقوق و دستمزد خود را مبلغی به‌اندازه 27 میلیون تومان در ماه اعلام کرده است. همچنین یک مدیر مهندسی عمران در سایر شهرهای بزرگ، متوسط درآمدی به‌اندازه 24.3 میلیون تومان در ماه دارا است.
جمع‌بندی
مهندسی عمران یکی از محبوب‌ترین رشته های مهندسی در ایران و خارج از کشور است. ساخت و اجرای پروژه های عمرانی و ساختمانی، تنها با جذب و استخدام مهندس عمران امکان‌پذیر خواهد بود. در این مقاله، به معرفی رشته مهندسی عمران و گرایشهای این شاخه از مهندسی پرداختیم. همچنین با بررسی آینده شغلی و بازار کار رشته مهندسی عمران، به درآمد مهندسان عمران در ایران نگاهی انداختیم.
