ناشنوایان و کمشنوایان نسبت به بیتوجهی صدا و سیما به خود اعتراض دارند. آنها میخواهند ماده ۲۱ قانون حمایت از افراد دارای معلولیت اجرا شود و برنامه های تلویزیونی برای استفاده افراد کمشنوا و ناشنوا با زیرنویس پخش شود. آنها همچنین از اینکه صدا و سیما و مدیران شبکههای نمایش خانگی دغدغه حقوق ناشنوایان را ندارند، ناراحت هستند.
بی توجهی به معلولیت ناشنوایان
«رادین اورومی»، مدیر خدمات توانبخشی موسسه حمایت از افراد با افت شنوایی (محاش) در این باره به شرق گفت: «وقتی در مورد افراد دارای معلولیت صحبت میشود ابتدا به معلولیت جسمی-حرکتی، نابینایی و در نهایت معلولیت های دیگر اشاره میشود. معلولیت ناشنوایی از معلولیتهای پنهانی است که مسایل و مشکلاتشان به چشم نیامده در نتیجه نسبت به نیازهایشان نیز بیتوجهی میشود. در حالیکه اگر یک ناشنوا یا کمشنوا باطری سمعکش تمام شده و یا همراهش نباشد، زندگی و ارتباطش با دیگران مختل میشود یا به دلیل قطع بودن عصب شنوایی اگر سیم کاشت حلزون، دچار مشکل یا قطعی شود، فرد به صورت کامل ناشنوا خواهد بود.»
دغدغهای برای ناشنوایان نیست
به عنوان نمونهای مهم، در حال حاضر متروی تهران با علایم ملموسی برای نابینایان مناسبسازی و دسترسپذیر شده است که البته در این زمینه هنوز جای کار زیاد بوده و ضعفهایی وجود دارد اما یک ناشنوا برای اطلاع از ایستگاهها هیچ راهنما یا امکانی برای دسترسی ندارد.
بارها پیش آمده است که ناشنوایان مسیر را اشتباه رفتند و یا از مقصد اصلی جا ماندند. حق طبیعی افراد ناشنوا برای استفاده از امکانات نادیده گرفته شده و هیچ دغدغهمندی وجود ندارد که حتی از خودش سوال کند که ناشنوا و کمشنوا باید با این ضعف در خدمترسانی چگونه زندگی کند.
مطالبه حق قانونی
مطابق با تاکید قانون سالهای سال است که نسبت به فعال شدن زیرنویس برنامههای تلویزیونی برای استفاده افراد کمشنوا و ناشنوا مطالبهگری شده، اما هرگز به درخواست و نیاز ناشنوایان توجهی نشده است. در حالیکه ناشنوایان حق قانونی خود را میخواهند و انتظار بالاتری ندارند. رسانه ملی وظیفه دارد که تولیداتش را برای اقلیتها و افراد دارای معلولیت مناسبسازی کند در حالیکه هیچ ناشنوایی امکان استفاده از تلویزیون برایش فراهم نیست.
از مطالبهگری دست نمیکشیم
مدیر خدمات توانبخشی موسسه حمایت از افراد با افت شنوایی گفت: «ناشنوایان نمیتوانند نسبت به حقوق از دست رفتهشان بیتفاوت بمانند. باید صدایمان را به مجریان قانون برسانیم و آنقدر مطالبهگری کنیم تا گام به گام به خواستههایمان نزدیک شویم. یک ناشنوا هم نمیتواند بشنود و هم نمیتواند صحبت کند. او با معلولیتهای پنهانی دست و پنجه نرم میکند در حالیکه مشکلات و چالشهای روز افزونش دیده نشده و یا جدی گرفته نمیشود.»
ناشنوایان ایرانی بیبهره از امکانات ساده
در کشورهای دیگر کنترل تلویزیون به دکمهای مجهز است که در صورت انتخاب، تمام برنامهها با زیرنویس نمایش داده میشود و برای افراد با نیازهای ویژه مناسب سازی شده است و یا فرد ناشنوا و کمشنوا در سینما عینک مخصوصی دارد که فیلم را با زیرنویس نمایش میدهد. تکنولوژی پیشرفت کرده اما ناشنوایان در ایران همچنان از امکانات طبیعی و ساده محروم هستند.
گرانی سمعک و کاشت حلزون
دغدغههای ناشنوایان آنقدر زیاد و ریشهای است که پرداختن به هر کدام از آنها زمانبر بوده و به اتحاد و همراهی جمعی انجمنها و فعالان این حوزه نیازمند است. گرانی هزینههای جراحی کاشت حلزون، خرید سمعک، خدمات گفتار درمانی و توانبخشی همه از مشکلات اصلی ناشنوایان است که سالها در مورد آنها حق خواهی کردهاند اما فعال کردن زیرنویسهای تلویزیونی کمترین و سادهترین حق است که برای رسانه ملی هزینه خاصی هم ندارد.
سریالی با ۱۰ بار پخش تکراری هم زیر نویس ندارد
برای نمونه، شبکه آیفیلم تمام سریالهای تلویزیونی را با تکرار نشان میدهد، به عنوان نمونه سریالی مثل مختارنامه بیش از ۱۰ بار تکرار شده اما حتی یکبار هم با زیرنویس پخش نشده است تا ناشنوایان هم بفهمند که این سریالها چه محتوایی دارند.
فعال شدن زیرنویس در برنامهها باعث میشود تا به دایره لغات، ارتباطات و دانستنیهای افراد ناشنوا افزوده شود. حتی مدیران شبکههای نمایش خانگی هم چنین امکانی را برای ناشنوایان فراهم نمیکنند.