قرص ریتالین چیست؟ عوارض و تاثیرات آن
ریتالین برای درمان کمبود توجه یا ADHD و نوعی اختلال خواب به نام نارکولپسی مورد استفاده قرار میگیرد. ریتالین با تغییر مقادیر خاص مواد طبیعی در مغز کار میکند. متیل فنیدات که ساختار اصلی ریتالین را تشکیل میدهد در دستهای از داروها قرار میگیرد که به عنوان محرک شناخته میشوند.
ریتالین باعث افزایش توجه، افزایش تمرکز و کنترل مشکلات رفتاری شما میشود. همچنین ریتالین میتواند به شما در سازماندهی وظایف و بهبود مهارتهای گوش دادن کمک کند؛ اما عوارضی نیز می تواند داشته باشید و به علت ساختار خاص خود پتانسیل بالایی برای سوء مصرف و اعتیاد دارد. از این رو مصرف این دارو باید حتما زیر نظر پزشک باشد و از مصرف خودسرانه آن به شدت پرهیز شود. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی کلی در مورد چیستی، نحوه مصرف و عوارض این دارو ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
ریتالین چیست؟
هیدروکلراید ریتالین، متیل فنیدید هیدروکلراید USP، محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS) است که به عنوان قرص 5 ، 10 و 20 میلی گرم در دسترس است. Ritalin-SR به عنوان قرصهای آزاد شده 20 میلیگرم برای تجویز خوراکی در دسترس است. متیل فنیدید هیدروکلراید هیدروکلراید متیل α-فنیل-2-piperidineacetate است، و فرمول ساختاری آن به صورت زیر است:
ریتالین دارویی برای تحرک سیستم عصبی مرکزی است. این دارو برای درمان اختلال بیشفعالی یا کمبودتوجه ADHD مورد استفاده قرار میگیرد. ریتالین ممکن است به افزایش توجه و کاهش تپش قلب و بیش فعالی در بیماران مبتلا به ADHD کمک کند.
هیدروکلراید متیل فنیدات USP یک پودر بلوری خوب و بیبو است. محلولهای آن اسیدی است. این ماده به طور آزاد در آب و متانول محلول است، در الکل محلول است و در کلروفرم و استون، کمی محلول است. وزن مولکولی آن 269.77 است.
عناصر غیرفعال قرص ریتالین: D&C زرد شماره 10 (قرص 5 و 20 میلی گرم) ، FD&C Green No. 3 (قرص 10 میلی گرم)، لاکتوز، استئات منیزیم، پلی اتیلن گلیکول، نشاسته (قرص 5 و 10 میلی گرم)، ساکارز، تالک و تراواکانت (قرص 20 میلی گرم).
قرصهای ریتالین-SR: ترکیبات سلولز، الکل سستئاریل، لاکتوز، استارتات منیزیم، روغن معدنی، پوویدون، دی اکسید تیتانیوم و زین است.
مصرف قرص ریتالین
اکثر پزشکان برای افرادی که دارای اختلال بیشفعالی یعنی کمبودتوجه (ADHD) هستند داروی ریتالین را تجویز میکنند. این دارو به کنترل میزان دو ماده شیمیایی در مغز کمک میکند که تأثیر خوبی بر دوپامین و نوراپی نفرین دارد.
ریتالین را دقیقاً مطابق پزشک معالج خود مصرف کنید. تمام دستورالعملهای موجود روی برچسب نسخه را دنبال کنید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز مصرف را تغییر دهد. ریتالین را بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.
در صورت تغییر مارک یا کارخانه سازنده قرص، یا شکل متیل فنیدید، ممکن است میزان دوز مصرفی تغییر کند. ریتالین ممکن است اعتیادآور باشد. هرگز این دارو را به شخص دیگری برای مصرف پشنهاد ندهید. داروها را در مکانی نگه دارید که دیگران نتوانند به آن مکان مراجعه کنند. برای جلوگیری از مشکلات خوابآلودگی، این دارو را صبح مصرف کنید.
قرصهای ریتالین و قرصهای ریتالین SR حداقل باید 30 تا 45 دقیقه قبل از غذا مصرف شوند. قرص را کاملاً ببلعید. شکستن قرص ممکن است باعث شود دارو به یکباره آزاد شود.
Adderall و ریتالین
هر دو Adderall (آمفتامین و دگزوآروفتامین) و ریتالین (متیل فنیدات) محرکهای سیستم عصبی مرکزی هستند که برای درمان اختلال بیشفعالی یا کمبودتوجه استفاده میشوند. مصرف ریتالین بر عملکرد شناختی و فرایندهای اندیشه در رفتار بیماران اثر میگذارد. مصرف ریتالین اثرات منفی بر روی بدن مانند افزایش ضربان قلب و سایر موارد را به همراه دارد.
یکی از عوارض مهم خطرناک در ریتالین اعتیاد به این قرص است. سایر عوارض جانبی از مصرف این دارو شامل افزایش ضربان قلب بالا، تحریکپذیری، کاهش اشتها، تهوع میباشند. این دارو با داروهای فشارخون و داروهای دیگر هم به شدت تعامل دارد. افرادی که از این دارو مصرف میکنند باید از مصرف کافئین جلوگیری کنند.
عوارض قرص ریتالین
هیدروکلراید ریتالین، محرک سیستم عصبی مرکزی CNS است، که به عنوان قرصهای 5، 10 و 20 میلی گرم برای تجویز خوراکی مورد استفاده قرار میگیرد. ریتالین اس آر به عنوان قرصهایی با دوام 20 میلی گرم پایدار برای تجویز خوراکی مورد استفاده قرار میگیرند. از اجزای تشکیل دهنده ریتالین اس آر میتوان به ترکیبات سلولزی، الکل سستئاریل، لاکتوز، استارتات منیزیم، روغن معدنی، پوویدون، دی اکسید تیتانیوم و زین اشاره کرد.
از قرص ریتالین و ریتالین اس آر برای درمان اختلالات کمبود توجه و بیش فعالی در کودکان 6 ساله و بزرگتر و همچنین درمان نارکولپسی استفاده میشود. مقدار و نحوه مصرف دارو در هر فرد متفاوت است. دوز مصرف دارو باید کاملا حساب شده و دقیق باشد. از مصرف دارو بیشتر از دوز تجویزی توسط پزشک به شدت خودداری کنید. در این مقاله قصد داریم تا دربارهی عوارض قرص ریتالین بیشتر صحبت کنیم.
پزشک معالج شما موظف است که قبل از تجویز ریتالین برای شما خطر سوء استفاده و وابستگی به دارو را ارزیابی کند. همچنین پزشک موظف است وابستگی را در طول دورهی درمان کنترل کند. پزشک موظف است که به طور دورهای نیاز به استفاده از ریتالین یا ریتالین اس آر را دوباره ارزیابی کند.
برای پیشگیری از سوء مصرف ریتالین پزشک باید آموزشهای لازم را به بیماران ارائه دهد. هر دارویی در کنار نتایج مثبتی که برای بیمار دارد ممکن است باعث تغییراتی شود که مورد انتظار نباشد. ریتالین هم از این قضیه مستثنی نیست و مصرف این دارو میتواند با عوارض جانبی همراه باشد. بیمار در صورت مواجهه با عوارض جانبی ناشی از مصرف ریتالین باید پزشک خود را از شرایط مطلع سازد. سوء مصرف ریتالین میتواند باعث اعتیاد به این دارو شود. سوء استفاده از ریتالین حتی امکان مرگ برای بیمار دارد.
دوز مصرفی
پزشک در ابتدای فرایند درمان کودکان، معمولا دوز کمی برای آنها تجویز میکند. این دوز معمولا با 5 میلی گرم خوراکی دو بار در روز قبل از صبحانه و ناهار شروع میشود. پزشک بنا به شرایط بیمار، دوز را به تدریج 5 تا 10 میلی گرم در هفته افزایش میدهد. از مصرف ریتالین بیشتر از 60 میلی گرم در روز برای کودکان توصیه نمیشود.
متوسط دوز مصرفی در بزرگسالان 20 تا 30 میلی گرم در روز است. ریتالین به صورت خوراکی در دوزهای تقسیم شده 2 یا 3 بار در روز مصرف شود. بهترین زمان استفاده از قرص ریتالین 30 تا 45 دقیقه قبل از غذا است. حداکثر دوز کل روزانه 60 میلی گرم است. اگر با مصرف ریتالین با اختلالات خواب مواجه میشوید بهتر است که دارو را قبل از ساعت 6 مصرف کنید.
در مصرف ریتالین باید حتما توجه داشته باشید که قرصها نباید جویده شده و حتما باید بلعیده شود. مصرف بخشی از قرص باعث از کار افتادن آن میشود. ریتالین اس آر مدت زمان طولانیتری بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد. برای درمان اختلالات بیش فعالی ممکن است نیاز به استفاده طولانی مدت از دارو باشد. پزشک موظف است که در دورههای مختلف شرایط بیمار را بررسی کند و دوز مصرفی او را تنظیم کند. جویدن دارو میتواند باعث افزایش دوز ریتالین و در نتیجه شدت عوارض قرص ریتالین شود.
بیشتر بخوانید: قرص ضد بارداری یاز | طریقه مصرف و عوارض یاز
قطع صرف دارو
در صورت بروز عوارض قرص ریتالین با شدت بالا پزشک موظف است دوز داروی مصرفی شما را کاهش دهد. در صورت تداوم، پزشک موظف به قطع مصرف دارو برای بیمار است. در صورتی که پس از تنظیم دوز مناسب در دورهی یک ماهه اثری از بهبود در فرد بیمار مشاهده نشود، پزشک باید مصرف دارو را قطع کرده و روش دیگری را برای درمان پیش گیرد.
عوارض جانبی
دوز توصیه شده ریتالین روزانه حداکثر 60 میلی گرم در 2 یا 3 دوز تقسیم شده است. ریتالین ممکن است با رقیق کنندههای خون، کلونیدین، دوبوتامین اپی نفرین، ایزوپروترونول، داروهای سرما خوردگی، سیترات پتاسیم، سدیم استات، بی کربنات سدیم، اسید سیتریک و پتاسیم سیترات سدیم سیترات و اسید سیتریک سازگاری نداشته باشد.
افرادی که مشکلات جدی قلبی دارند نباید این دارو را مصرف کنند. این دارو ممکن است فشار خون و ضربان قلب شما را افزایش دهد. اگر فشار خون بالا، نارسایی قلبی، سابقه حمله قلبی یا ضربان قلب غیر طبیعی دارید، از پزشک درباره خطر ناشی از مصرف قرص ریتالین نوارتیس سوال کنید.
از دیگر عوارض قرص ریتالین میتوان به عصبی بودن، تحریک، اضطراب، مشکلات خواب، دل درد، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، تپش قلب، سردرد، مشکلات بینایی، تعریق، بثورات پوستی، روان پریشی، بی حسی، احساس سرما در دست یا پا اشاره کرد.
در صورت بروز علائم و واکنشهای آلرژیک مانند تورم لبها، زبان یا گلو با پزشک خود تماس حاصل کنید. در صورت مواجهه با مشکلاتی نظیر علائم مشکلات قلبی، درد قفسه سینه، مشکل تنفس، علائم روان پریشی و توهم، مشکلات رفتاری جدید، پرخاشگری، خصومت، پارانویا، علائم مشکلات گردش خون، بی حسی، درد، احساس سرماخوردگی، زخم های غیر قابل توضیح و یا تغییر رنگ پوست در انگشتان یا انگشتان پا سریعا با پزشک خود تماس بگیرید. متیل فنیدات میتواند بر رشد کودکان تاثیر بگذارد. اگر کودک شما هنگام استفاده از این دارو به میزان عادی رشد نمی کند، قضیه را با پزشک خود در میان بگذارید.
اثرات جانبی
- سوء مصرف قرص ریتالین و اعتیاد به آن
- حساسیت به متیل فنیدات یا سایر مواد تشکیل دهنده ریتالین و ریتالین اس آر بین بسیاری از افراد مشهور است
- بحران فشار خون بالا با استفاده همزمان از مهارکننده های مونوآمین اکسیداز و مصرف مواد مخدر
- واکنشهای جدی قلبی عروقی
- افزایش فشار خون و ضربان قلب
- به خطر افتادن سلامت روانی
- سرکوب طولانی مدت رشد
- و …
اعتیاد به دارو
محرکهای CNS، از جمله ریتالین و ریتالین اس آر، پتانسیل بالایی برای سوء مصرف دارند. سوء مصرف ریتالین میتواند بسیار خطر آفرین باشد. علائم و نشانه های سوء مصرف از محرک CNS شامل افزایش ضربان قلب، تنفس ، فشار خون، تعریق، بیش فعالی، بی قراری، بی خوابی، کاهش اشتها، از دست دادن هماهنگی، لرزش و … شود. مصرف بیش از اندازه ریتالین حتی ممکن است منجر به مرگ شود. بهترین روش برای پیشگیری از سوء مصرف دارو توسط بیمار ارزیابی بیمار توسط پزشک است. پزشک موظف است که در طول فرایند درمان، علائم سوء مصرف ریتالین را توسط بیمار ارزیابی کند.
علائم مصرف بیش از حد ریتالین
- تعریق
- کم آبی
- استفراغ
- لرزش
- بی قراری
- توهم
- وحشت
- اسپاسم
- پرخاشگری
- افسردگی
- ضربان قلب سریع
- فشار خون بالا
- تشنج
- تورم یا بیحسی پاها، دستها یا مچ پا
- هذیان
- آسیب کلیه
- درد پایین شکم
- روانپریشی با علائمی که شبیه به بیماری اسکیزوفرنی است
- حمله قلبی ناگهانی (حتی بدون سابقه بیماری قلبی)
علائم اعتیاد به قرص ریتالین
درست مانند سایر محرکها، ریتالین سطح گیرندههای نورون در مغز را افزایش میدهد. دوپامین یک ماده شیمیایی طبیعی موجود در مغز است که برای فعال کردن سیستم پاداش مغز ضروری است. سیستم پاداش مغز، رفتاری را تقویت میکند که تولید دوپامین را فعال میکند. برخی از مبتلایان به ADHD، حمل و نقل بیش از حد دوپامین دارند، که منجر به سطح پایین دوپامین در مغز میشود. ریتالین این حمل و نقلها را مسدود میکند و سطح دوپامین را در حد سالم نگه میدارد، باعث افزایش توجه، تمرکز و .. میشود. با این حال، ریتالین مقدار بسیار بالایی از دوپامین را برای رسیدن به گیرندههای مغز برای کسانی که ADHD ندارند، ایجاد میکند.
علائم اعتیاد به ریتالین شامل موارد زیر است:
- مصرف ریتالین در مقادیر بیشتر یا مدت طولانیتر از مقدار تجویز شده
- مدت زمان طولانی استفاده از ریتالین
- میل بسیار برای استفاده از ریتالین
- عدم مسئولیتپذیری در خانه، محل کار یا مدرسه
- جداشدن از خانواده و دوستان
- تغییرات ناگهانی در خلق و خو، مانند نوسانات خلقی
- ظاهر شدن علائم ترک قرص به دلیل قطع ناگهانی یا کاهش سریع دوز
- برای به دست آوردن تأثیر مورد نظر به ریتالین بیشتری نیاز دارید
- ادامه استفاده از ریتالین، حتی هنگامی که میدانید بیماری روانی یا جسمی ندارید
درمان اعتیاد به ریتالین
البته بسته به زمان شروع استفاده از ریتالین دوره درمانی ممکن است متفاوت باشد. کسانی که آن را در سنین جوانی استفاده میکنند، غالباً برای غلبه بر وابستگی جسمی و روحی به آن، زمان بیشتری نیاز دارند، زیرا بیشتر دوران جوانی را قرص مصرف کردهاند. برنامههای درمانی برای اعتیاد به ریتالین باید رفتارهای زیربنایی و فرآیندهای فکری باشد که علت استفاده از ریتالین را هدف قرار دهد. بطور مثال ایجاد یک عادت، یک فعالیت تفریحی و …
برنامه های درمانی برای اعتیاد به ریتالین معمولاً شامل روشهای رفتاری مانند رفتارشناختی است تا فرد یاد بگیرد که چگونه علائم ADHD را بدون دارو مدیریت کند. همچنین یک داروی ADHD جایگزین و غیر اعتیادآور به نام Strattera وجود دارد که اغلب برای افرادی که از ADHD و اعتیاد رنج میبرند تجویز میشود. این دارو میتواند یک جایگزین سالم برای استفاده از ریتالین یا سایر محرکها باشد. رواندرمانی میتواند در کمک به فرد برای یادگیری مهارتهای مقابله و مدیریت علائم ADHD بسیار مفید باشد.
داروهای جایگزین ریتالین که اعتیادآور نیستند
Adderall و Ritalin دو دارو درمانی هستند که به طور گسترده برای درمان ADHD (اختلال بیش فعالی-کمبود توجه) تجویز میشوند. هر دو این داروها حاوی مواد محرک قوی هستند. اگر میخواهید بدانید آیا گزینههای غیراعتیادآور دیگری برای داروهایی مانند Adderall و Ritalin وجود دارد؟ پاسخ مثبت است ، اگرچه این جایگزینها به اندازه قرصهای اعتیادآور، اثر ندارند.
چندین گزینه غیرتحریککننده و غیراعتیادآور برای قرصهایی مانند Adderall و Ritalin وجود دارد. یكی از گزینههای اصلی، دارویی به نام اتوكستین است كه با نام تجاری Strattera فروخته میشود. Strattera اولین غیرمحرکی بود که از سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به عنوان یک درمان ADHD تأیید شد. همچنین این اولین داروی درمانی مصوب FDA برای استفاده بزرگسالان است (اگرچه پزشکان می توانند آن را برای کودکان و نوجوانان نیز تجویز کنند.) همانند داروهای تحریککننده ADHD، اتوکسستین سطح نوراپی نفرین مغز را افزایش میدهد. با این حال، سطح دوپامین را تقویت نمیکند. پزشکان همچنین گاهی اوقات داروهای غیراعتیادآور را که به طور خاص برای درمان ADHD در نظر گرفته نشدهاند تجویز میکنند.
- داروهای ضد افسردگی که باعث افزایش سطح نوراپی نفرین مغز میشوند
- برخی داروهای فشار خون بالا، از جمله گانفاسین (Tenex) و کلونیدین (Catapres) ، و
- داروی narcolepsy medafinil (Provigil)، که بعضی اوقات برای بزرگسالانی که به درمان مبتنی بر محرک پاسخ نمیدهند، تجویز میشود.
آیا کودکان می توانند ریتالین را مصرف کنند؟
برای کودکان بالای 6 سال جهت جلوگیری از پیشفعالی و ایجاد تمرکز کافی، ریتالین تجویز میشود. همچنین مهم است که پزشک والدین کودک را از عوارض این دارو مطلع سازد.
خرید قرص ریتالین
ریتالین برای درمان اختلالاتی نظیر کمبود توجه، بیش فعالی و نوعی اختلال خواب به نام نارکولپسی مورد استفاده قرار میگیرد. برای خرید این دارو شما نیاز به نسخه پزشک دارید. مصرف این دارو بدون مشورت و نظر پزشک خطرناک است. سوء مصرف این دارو میتواند حتی باعث مرگ بیمار شود. دوز مصرف این دارو کاملا باید زیر نظر پزشک معالج شما باشد.
از مصرف بیرویه این دارو به شدت خودداری کنید چرا که میتواند باعث تاثیرات جبران ناپذیری شود. این دارو که از خانواده محرکها به حساب میآید باعث خوشی بیدلیل میشود. علت خوشی بی دلیل ناشی از مصرف ریتالین ترشح دوپامین در مغز است. نتیجه مصرف این دارو این است که بیمار خستگی را احساس نمیکند و بيمار میتواند مدت طولانی تری بیدار باشد. این دارو توسط دانش آموزان برای بیدار ماندن در شب امتحان استفاده میشود، در حالی که این دارو علاوه بر اعتیاد عوارض جانبی بسیاری دارد.
تهیه ریتالین
برای خرید قرص ریتالین اول از همه شما باید زیر نظر پزشک قرار بگیرید. تهیه این دارو بدون مشاوره با پزشک بسیار خطرناک است. ریتالین مانند هر داروی دیگری با برخی داروها سازگاری ندارد. مثلا اگر شما از داروی اسید معده استفاده میکنید، در مصرف ریتالین باید خیلی دقت کنید. اگر به مشروبات الکلی و یا مواد مخدر اعتیاد دارید قضیه را حتما با پزشک خود در میان بگذارید. از مصرف ریتالین بدون مشورت با پزشک خودداری کنید. در صورت سوء مصرف ریتالین حتما به پزشک مراجعه کنید.
دوز مصرف قرص ریتالین
دوز مصرف قرص ریتالین بسته به نوع قرص (فوری، مداوم یا طولانی مدت) و همچنین سن دریافت کننده و وضعیت درمان (ADHD یا نارکولپسی)، میزان مصرف دارو متفاوت است. ریتالین برای کودکان ۶ سال و بزرگتر معمولا ۵ میلی گرم خوراکی توصیه میشود. مصرف این دوز و شرایط مصرف باید کاملا زیر نظر پزشک معالج باشد. عموما ریتالین قبل از صبحانه و ناهار مصرف میشود. دکتر بنا به شرایط بیمار ممکن است دوز را افزایش و یا کاهش دهد. مصرف ریتالین روزانه بیشتر از ۶۰ میلی گرم توصیه نمیشود.
دوز مصرف ریتالین در بزرگسالان به طور متوسط ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم در روز است. تعیین دوز مصرف ریتالین باید توسط پزشک تعیین شود. توجه داشته باشید که سوء مصرف ریتالین نه تنها باعث اعتیاد شما به این دارو، بلکه باعث بروز مشکلاتی در بدن نیز میشود. بهتر است که ریتالین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از صرف غذا مصرف شود. دوز مصرفی طبق دستور پزشک باید به ۲ یا ۳ بار در روز تقسیم شود و نباید کل دوز یک جا مصرف شود. حداکثر دوز مصرفی در کل روز ۶۰ میلی گرم است. اگر دارای مشکلات خواب هستید بهتر است دارو را قبل از ساعت ۶ مصرف کنید. این دارو باعث اختلالاتی در خواب شما نیز میشود.
درمان توسط ریتالین
زمانبندی اثرات قرص بستگی به نوع قرص (فوری، مداوم یا طولانی مدت) و همچنین دوز دارد. به طور معمول 30 تا 45 دقیقه طول میکشد تا دارو اثر کند، و این اثر میتواند تا هشت ساعت طول بکشد.
درمان دارویی بیماری ADHD ممکن است برای مدت طولانی مورد نیاز باشد. بطور دورهای میزان استفاده از ریتالین توسط دکتر بررسی میشود. در صورت نیاز، پزشک شما دوز را افزایش و یا کاهش میدهد. در صورت بدتر شدن علائم استفاده از ریتالین، دوز مصرفی را کاهش دهید و در صورت لزوم مصرف قرص ریتالین را قطع کنید. اگر بهبودی پس از تنظیم دوز مناسب در طی یک دوره یک ماه مشاهده نشود، مصرف دارو باید قطع شود.
علائم قطع ریتالین
علائم ترک ریتالین ممکن است چند ساعت پس از قطع دارو شروع شود و تا چند ماه ادامه یابد. علائم میتواند شامل تغییرات در ضربان قلب، افسردگی، خستگی، حالت تهوع، عصبی بودن، کابوس و تحریک شود. اگر علائم همچنان ادامه دارد با پزشک خود صحبت کنید.
سایر شرایط پزشکی که فرد از ریتالین استفاده نکند
شما در صورت حساسیت به دارو نباید ریتالین را مصرف کنید. همچنین اگر گلوکوم، علائم Tourette، سابقه گرفتگی عضلات شکمی دارید، نباید ریتالین را مصرف کنید. این دارو همچنین میتواند اضطراب شدید یا تحریکپذیری را بدتر کند. همچنین اگر دچار مشکلات قلبی، فشارخون بالا، تشنج، مشکلات گردش خون، سابقه بیماری روحی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی یا سابقه مصرف مواد هستید از مصرف این دارو باید اجتناب کنید.