گلوتن چیست و چه کسانی نباید گلوتن بخورند؟
گلوتن چیست و چه کسانی نباید گلوتن بخورند؟ برای اینکه بهتر با این مفهوم آشنا شوید باید بدانید گلوتن چیست و چه کسانی نباید آن را مصرف کنند. در ادامه تعریف ساده‌ای از گلوتن ارائه داده‌ایم که هر شخصی بتواند به راحتی آن را درک کند، از این رو پیشنهاد می‌کنیم در ادامه مطلب همراه ما باشید تا به شما بگوییم که گلوتن چیست و چه فواید و ضررهایی برا انسان دارد.
گلوتن چیست
گلوتن ترکیبی پروتئینی است که به وفور در جو، گندم و چاودار وجود دارد. حال در اینجا سوالی پیش می‌آید که گلوتن از چه اجزایی تشکیل شده است و برای انسان، ممکن است چه ضررهایی داشته باشد؟
در این مقاله ما از گلوتنی که در گیاهان خانوادۀ چمنیان وجود دارد صحبت می‌کنیم، ولی در دانه ذرت و برنج نیز پروتئینی به نام گلوتن وجود دارد که دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی می‌باشد.
وجود گلوتن در گیاهان باعث ایجاد چسبندگی در میان مواد آن‌ها می‌شود و مانند زنجیره، ترکیبات گیاهان را کنار هم نگه می‌دارد. همان‌طور که اگر کیک و یا نان در منزل تهیه کرده باشید قطعا حالت چسبندگی خمیر را مشاهده کرده‌اید، که دلیل آن وجود گلوتن در آرد است.
همچنین زمانی که کیک و یا نان پخته می‌شود گلوتن باعث پف کردن آن‌ها می‌شود و در عین حال تمام اجزای نان را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد.
چه کسانی نباید گلوتن مصرف کنند؟
به طور کلی خوردن گلوتن برای بدن ضرر دارد که از خوردن بیش از اندازه آن باید خودداری کنید. در این بین برخی افراد اصلا نباید آن را مصرف کنند. افرادی که به این ماده پروتئینی حساسیت دارند و بدنشان به آن واکنش نشان می‌دهد نباید به خوردن آن اصرار داشته باشند. حال باید بدانید این افراد چه کسانی هستند؟
- کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک می‌باشند.
- کسانی که به گلوتن حساسیت دارند.
- کسانی که دارای سندروم روده‌ی تحریک پذیر هستند.
- همچنین افرادی که به گندم حساسیت دارند.
بیماری سلیاک چیست؟
علاوه برا اینکه شما باید بدانید که گلوتن چیست باید با بیماری سلیاک و علائم آن نیز آشنا شوید، شاید بیشتر افراد با این بیماری آشنا نباشند یا به نظرشان بیماری عجیب غریبی باشد، ولی باید بدانید این بیماری ارثی است و حتی کسانی که به آن مبتلا هستند از وجودش اطلاعی ندارد و تنها برخی از علائم آن ممکن است فرد را اذیت کند.
این بیماری به عنوان یک اختلال خود ایمنی روده‌ی کوچک شناخته شده است. اختلال خود ایمنی حالتی است که بدن برخی از باکتری‌های مفید را به عنوان سلول‌های بیگانه شناسایی می‌کند و به آن‌ها حمله می‌کند. این حالت به این صورت است که بدن حتی به سلول‌های مفید خود نیز حمله می‌کند و در نهایت به آن‌ها آسیب می‌رساند.
بیماری‌های دیگری که دارای اختلال خود ایمنی هستند شامل: رماتیسم قلبی، دیابت نوع اول، آسم و ام اس می‌باشند. این اختلال باعث آسیب رساندن به پرزهای روده کوچک می‌شود که وظیفه جذب مواد غذایی را دارد. در نهایت افرادی که به گلوتن حساسیت دارند و یا مبتلا به بیماری سلیاک هستند، با خوردن گلوتن سیستم ایمنی‌شان واکنش نشان می‌دهد و در نهایت باعث آسیب رساندن به پرزهای روده کوچک می‌شود.
با این کار فعالیت آنزیم‌های روده کوچک این افراد دچار اختلال می‌شود و جذب مواد غذایی برای آن‌ها مشکل می‌شود، همچنین مواد مضری وارد خون می‌شود، که به طور کلی می‌توان گفت بدن با جذب این مواد با مشکلات زیادی روبرو می‌شود،چرا که تمام آن‌ها برای بدن مضر هستند.
علائم بیماری سلیاک چیست؟
این بیماری دارای نشانه‌های ظاهری همچون کم خونی و بیحالی و خستگی، یبوست، افسردگی، خارش پوست، نفخ، مدفوع بدبو، سردرد و کاهش وزن می‌باشد. همان‌طور که می‌دانید این علائم در بسیاری از بیماری‌ها یکسان است و تشخیص اینکه فرد مبتلا به سلیاک است کمی مشکل است.
شروع این بیماری از همان بدو تولد در بدن کودک وجود دارد، ولی شاید والدین متوجه آن نشوند و تنها با خوردن گلوتن متوجه این بیماری در فرزند خود شوند. همچنین این بیماری در بدن بزرگ‌سالان نیز به تدریج علائم خود را بروز می‌دهد که شناسایی آن راحت نیست.
چگونه بفهمم سلیاک دارم؟
برای اینکه افراد بفهمند به بیماری سلیاک مبتلا هستند یا خیر باید آزمایش خون بدهند. برای این کار باید به پزشک مراجعه کنند و از آن‌ها تقاضای آزمایش tTG-IgA کنند. با انجام آزمایش اگر نتیجه مثبت بود به احتمال زیاد به شما بیوپسی روده را نیز توصیه می‌کنند. با آزمایش بیوپسی روده از روده کوچک شما یک نمونه برمی‌دارند تا بدانند به چه میزان آسیب دیده است.
حساسیت به گلوتن (حساسیت غیر سلیاکی)
گلوتن چیست و چرا مصرف آن برای بسیاری از افراد منع شده است؟ برخی افراد معتقد هستند اگر به بیماری سلیاک مبتلا نباشند می‌توانند به راحتی گلوتن مصرف کنند، ولی این‌گونه نیست زیرا روز به روز بر تعداد افرادی که دچار حساسیت به گلوتن هستند اضافه می‌شود.
حتما نباید به بیماری سلیاک مبتلا باشید تا از خوردن گلوتن صرفه نظر کنید، زیرا برخی افراد به این ماده پروتئینی حساسیت دارند در نتیجه باید این افراد نیز از خوردن گلوتن امتناع کنند. کسانی که به گلوتن حساسیت دارند بدنشان بیماری را با علائمی همچون اسهال، معده درد، نفخ و بیحالی نشان می‌دهد.
هنوز به طور کامل مشخص نشده است که چه تعداد افرادی دارای این‌گونه حساسیت هستند، زیرا شناسایی علائم این حساسیت بسیار مشکل است چرا که ممکن است در بعضی از اوقات این علائم نشان دهنده حساسیت به ماده غذایی دیگری باشد. به طور مثال در گندم ماده‌ای وجود دارد که در زنجیره‌ی کربوهیدرات وجود دارد و علائم حساسیت به آن بسیار شبیه به حساسیت به گلوتن می‌باشد.
تشخیص حساسیت به گلوتن
حال که دانستید که گلوتن چیست برای تشخیص این بیماری بهتر است چند هفته رژیم غذایی بدون گلوتن را امتحان کنید. سپس به علائمی که بدنتان از خود نشان می‌دهد توجه کنید، ببینید آیا نشانه‌هایی که از قبل داشته‌اید رفع شده است یا خیر.
بعد از این دوره دوباره به رژیم غذایی خود گلوتن را اضافه کنید. اگر با رژیم اولی نشانه‌های حساسیت به گلوتن از بین رفت و دوباره با افزودن گلوتن علائم شروع شد به طور حتم شما مبتلا به حساسیت گلوتن می‌باشید، در نتیجه باید این ماده پروتئینی را از برنامه غذایی خود حذف کنید.
سخن پایانی
با مطالعه این مطلب دانستیم که گلوتن چیست و وجود آن در مواد غذایی چه مشکلاتی می‌تواند برای بسیاری از افراد به وجود بیاورد و همچنین چگونه می‌تواند در فعالیت‌های روده کوچک اختلالاتی را ایجاد کند. از این رو توصیه می‌کنیم که حتما از حساسیت بدن خود نسبت به گلوتن آگاهی پیدا کنید، تا از عوارض مصرف آن، بدن خود را ایمن نگه دارید. امیدواریم مراقبت از خودتان و حفظ سلامت بدنتان همیشه برای‌تان در اولویت قرار داشته باشد.
