آشنایی با علائم کم کاری تیروئید در مردان

یکی از دلایل ناتوانی جنسی و ناباروری در مردان، کم کاری غده تیروئید است. تیروئید یکی از غدد درون‌ریز بدن است که هورمون‌های آن متابولیسم را کنترل می‌کند. شناخت علائم کم کاری تیروئید در مردان باعث شناسایی بیماری در مراحل اولیه و درمان آن می‌شود.

کم کار تیروئید درمان پیچیده‌ای ندارد و کافیست بیمار روزانه مقدار مشخصی از لووتیروکسین را مصرف کند. با مصرف این دارو علائم بیماری به مرور زمان کاهش می‌یابد و ناتوانی‌های جنسی چون عدم نعوظ برطرف می‌شود.

مردانی که ناتوانی جنسی و افسردگی دارند یا دچار مشکلات نابروری هستند بهتر است قبل از هر چیز کم کار بودن تیروئید خود را چک کنند.

در این مطلب از ایده آل مگ به سراغ کم کاری تیروئید در مردان رفته‌ایم و مطالب مفیدی درباره علائم و روش درمان تیروئید کم کار در مردان گردآوری نموده‌ایم. در ادامه با ما همراه باشید.

کم کاری تیروئید چیست؟

تیروئید یکی از غدد درون‌ریز بدن است. این غده پروانه‌ای شکل در جلوی گردن قرار دارد و 4 هورمون مهم و حیاتی تولید می‌کند. هورمون‌های تیروکسین یا T4، تری‌یدوتیرونین یا T3، تری‌یدوتیرونین معکوس یا RT3 و کلسی‌تونین توسط تیروئید تولید می‌شوند. سه هورمون اول در تنظیم تنفس، ضربان قلب و دمای بدن و آخرین هورمون در تنظیم کلسیم بدن نقش دارند.

هورمون TSH هیپوفیز عملکرد غده تیروئید را کنترل می‌کند. افزایش و کاهش این هورمون باعث تغییر در میزان ترشح هورمون‌های تیروئید می‌شود.

کم کاری تیروئید یا Hypothyroidism زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند هورمون تیروئید به اندازه کافی تولید نشود. بسته به این‌که ترشح کدام هورمون یا هورمون‌ها کاهش یابد، بیماری می‌تواند علائم و عوارض مختلفی داشته باشد.

این وضعیت می‌تواند ناشی از کاهش هورمون TSH هیپوفیز، کمبود ید در رژیم غذایی یا برخی از بیماری‌های خودایمنی باشد.

آیا کم کاری تیروئید خطرناک است؟

بله، در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه درمان نشود می‌تواند بر روی سلامت انسان تاثیرات منفی زیادی بگذارد؛

گواتر: کاهش غلظت هورمون‌های تیروئید در خون، محرک تیروئید برای ترشح هورمون‌های بیشتر است. این تحریک بیشتر به مرور زمان باعث بزرگ شدن این غده می‌شود. به تیروئید بزرگ شده، گواتر گفته می‌شود. شاید بزرگ شدن تیروئید چیز مهمی نباشد اما این موضوع بر وضعیت ظاهری تاثیر منفی می‌گذارد و در مواردی پیشرفته، گواتر در تنفس و بلع مشکل ایجاد می‌کند.

مشکلات قلبی: کاهش هورمون‌های تیروئید در خون باعث افزایش غلظت کلسترول بد بدن می‌شود. این موضوع می‌توان بر روی سلامت قلب و به خصوص عروق کرونر تاثیر منفی بگذارد و خطر سکته قلبی را افزایش دهد.

مشکلات روحی: افسردگی یکی از عوارض جانبی Hypothyroidism در مراحل اولیه است. در صورتی که فرد بیمار تحت درمان قرار نگیرد، وضعیت روز به روز بدتر خواهد شد. در موارد حادتر، تیروئید کم کار ممکن است باعث کندی عملکرد ذهن شود.

نوروپاتی محیطی: کمبود هورمون‌های تیروئید در طولانی مدت باعث آسیب به اعصاب محیطی می‌شوند. این آسیب ممکن است باعث بی‌حسی و گزگز در قسمت‌‎های آسیب‌دیده شود.

میکسدما: یکی دیگر از عوارض خطرناک کم‌کاری تیروئید در دراز مدت است. از مهم‌ترین علائم این بیماری باید به حساسیت شدید سرما، خواب‌آلودگی، بی‌حالی و در مواردی بی‌هوشی‌های بی‌دلیل اشاره نمود. افرادی که علائم میکسدما دارند باید سریعا تحت درمان‌های پزشکی فوری قرار گیرند.

ناباروری: کاهش هورمون‌های تیروئیدی باعث کاهش کیفیت هورمون‌های جنسی می‌شود. این موضوع خود باعث کاهش سطح تستوسترون و در نهایت کاهش قدرت باروری است.

آیا مردان هم به کم کاری تیروئید مبتلا می‌شوند؟

به طور کلی تیروئید کم‌کار بیشتر در زنان دیده می‌شود اما مردان هم به این بیماری دچار می‌شوند. متاسفانه امروزه آمار مردان مبتلا به این بیماری در حال افزایش است.

علت عمده کم‌ کاری تیروئید در مردان کمبود ید در رژیم غذایی است. در کشورهایی که کیفیت خاک پایین است و مسائل تغذیه بهینه محصولات کشاورزی رعایت نمی‌شود، کمبود ید در مواد غذایی بسیار شایع است.

این موضوع باعث می‌شود که حتی افرادی که سوتغذیه ندارند و وعده‌هایی غذایی را به طور کامل دریافت می‌کنند نیز دچار کمبود ید شوند. این کمبود ید بر عملکرد طبیعی غده تیروئید تاثیر می‌گذارد و باعث کاهش ترشح هورمون‌های آن می‌شود.

فعالیت بیشتر غده تیروئید برای جذب ید بیشتر، به مرور زمان باعث بزرگ شدن آن و ایجاد گواتر می‌شود.

استفاده از نمک‌های یددار و مکمل‌‎های حاوی ید می‌تواند تا حد زیادی از ابتلا به تیروئید کم‌کار جلوگیری کند.

علائم کم کاری تیروئید در مردان کدام است؟

به دلیل اینکه علائم کم کاری تیروئید در زنان نسبت  به آقایان شایع تر است، اغلب علائم کم کاری تیروئید در مردان نادیده گرفته می‌شود. پزشکان اغلب این علائم را به خستگی ناشی از کار، افسردگی، تاثیرات افزایش سن و کمبود ریزمغذی‌ها نسبت می‌دهند.

افراد می‌توانند با شناخت علائم تیروئید کم کار، این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهند. در چنین شرایطی فرد باید از پزشک خود بخواهد که میزان هورمون‌های تیروئیدی او را بررسی کند.

شاخص‌ترین علائم کم کاری تیروئید در مردان شامل موارد زیر است:

• حساسیت به سرما
• افزایش وزن
• گواتر
• یبوست
• خشکی پوست و شکنندگی ناخن
• کاهش انرژی و خستگی
• تحلیل رفتن بافت عضلانی
• از دست دادن عملکرد اجرایی
• کاهش تمرکز و حافظه
• کاهش اعتماد به نفس
• از دست دادن قدرت تصمیم‌گیری
• عدم توانایی مقابله با استرس
• کاهش سطح تستوسترون
• تاسی
• اختلالات نعوظ
• افسردگی
• اضطراب
• کلسترول بالا
• کاهش میل جنسی

عوارض کم کاری تیروئید در مردان

در صورتی که تیروئید کم کار مردان در مراحل اولیه تشخیص داده نشود و درمان آن به تعویق افتد می‌تواند تاثیرات منفی بسیاری بر روی میزان میل جنسی و باروری مردان بگذارد.

Hypothyroidism در مردان باعث افزایش سلول‌های بیضه‌ها و بزرگ‌شدن آن‌ها می‌شود. با افزایش تعداد سلول بیضه، تولید اسپرم‌های بارور کم‌ می‌شود. مطالعات پزشکی نشان داده است که رابطه مستقیمی بین کم کاری تیروئید و تعداد و تحرک اسپرم مردان وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود که Hypothyroidism بر روی باروری مردان تاثیر منفی بگذارد.

از دیگر عوارض جدی تیروئید کم کار در مردان باید به مشکلات قلبی اشاره نمود. همان‌طور که قبلا به این موضوع اشاره کردیم، Hypothyroidism باعث افزایش کلسترول خون می‌شود. کلسترول بالا خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می‌دهد.

مشکلات گردش خون و افزایش احتمال ابتلا به انواع عفونت‌ها نیز از جمله عوارض خطرناک Hypothyroidism در مردان است.

نقش تیروئید بر باروری مردان

امروزه نقش مهم تیروئید در باروری و فعالیت جنسی مردان اثبات شده است. هورمون‌های تیروئید می‌توانند بر میزان و کیفیت اسپرم مردان تاثیر بگذارند.

هورمون T3 تولید شده در تیروئید، تولید اسپرم در بیضه‌ها را کنترل می‌کند. هورمون T4 نیز باعث افزایش تحرک اسپرم‌ها می‌شود. تحرک اسپرم‌ها بسیار مهم است و تاثیر مستقیمی بر باروری مردان دارد.

از طرف دیگر هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در متابولیسم گلوکز در بیضه‌ها دارند. با کاهش این هورمون‌ها، سوخت و ساز گلوکز کاهش می‌یابد و به تبعیت از آن تولید اسپرم نیز کم می‌شود.

تاثیر کم کاری تیروئید بر تستوسترون

هورمون‌های تیروئید و مخصوصا T4 بر میزان هورمون جنسی SHBG مردان تاثیر مستقیم دارد.

SHBG به عنوان یک حامل تستوسترون در خون عمل می‌کند. تستوسترون بر روی SHBG قرار می‌گیرد و در خون گردش می‌کند. ترکیب تستوسترون و SHBG برای سلول‌ها و بافت‌های عضلانی قابل جذب است.

در Hypothyroidism با کاهش هورمون T4، میزان SHBG کاهش می‌یابد. تستوسترون بدون SHBG برای سلول‌ها قابل جذب نیست. از این رو مقدار تستوسترون آزاد خون مردان مبتلا به Hypothyroidism افزایش می‌یابد در حالی کمبود آن در سلول‌ها وجود دارد.

تحقیقات نشان داده که درمان مردان مبتلا به تیروئید کم کار با T4 تا حد زیادی مشکلات کمبود تستوسترون را برطرف کرده است

کدام یک از مردان باید آزمایش تیروئید بدهند؟

همان‌طور که در این مقاله به آن اشاره شد، علائم کم کاری تیروئید در مردان ممکن است با خستگی ناشی از کار زیاد، عوارض افزایش سن و افسردگی اشتباه گرفته شود.

وجود هر یک از علائم تیروئید کم کار در مردان می‌تواند هشدار جدی برای ابتلا به این بیماری باشد. مردانی که یکی از مشکلات زیر را دارند بهتر است از پزشک خود بخواهند تا میزان هورمون‌های تیروئید یا TSH هیپوفیز آن‌ها را بررسی کند:

• مشکلات نعوظ دارند
• بیضه‌های آن‌ها بزرگ شده است
• بافت عضلانی آن‌ها تحلیل رفته است
• مشکلات باروری دارند
• به تازگی دچار تاسی سر شده‌اند
• حساسیت به سرما در آن‌ها افزایش یافته
• میل جنسی خود را از دست داده‌اند
• مشکلات روحی مثل افسردگی، اضطراب و یا کاهش اعتماد به نفس دارند
• احساس می‌کنند که غده تیروئید آن‌ها بزرگ شده است

چگونه تیروئید کم کار را درمان کنیم؟

اگر آزمایش خون کاهش سطح طبیعی هورمون‌های تیروئیدی یا TSH هیپوفیز  را نشان دهد، پزشک با تجویز داروی لووتیروکسین درمان را آغاز خواهد کرد.  بیمار با دریافت این دارو احساس بهتری خواهد داشت و به مرور زمان علائم فروکش می‌کند.

نکته مهم در درمان با قرص لووتیروکسین، تعیین دوز آن است. احتمالا پزشک، شش تا هشت هفته بعد از شروع درمان، دوباره سطح هورمون‌های بدن را بررسی می‌کند تا از موثر بودن درمان مطمئن شود. این بررسی ممکن است تا شش ماه اول شروع درمان ادامه یابد.

کسانی که به تازگی درمان با لووتیروکسین را آغاز کرده‌اند، در صورت مشاهده عوارض جانبی این دارو باید حتما با پزشک خود مشورت کنند. این عوارض شامل افزایش اشتها، بی‌خوابی، تپش قلب و لرزش بدن است.

اگر کم کاری تیروئید در مراحل پیشرفته‌تر شروع شود یا بیمار مشکل عروق کرونر داشته باشد، شروع درمان با دوزهای کمتر دارو شروع می‌شود و به مرور زمان افزایش می‌یابد.

لووتیروکسین بهتر است هر روز در یک زمان مشخص و با معده خالی مصرف شود. بهترین زمان مصرف این دارو صبح‌ها یک ساعت قبل از صبحانه است.

مصرف مکمل‌های حاوی آهن، ضد اسیدهای دارای هیدروکسید آلومینیوم و مکمل‌های کلسیم ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد.

درمان گیاهی کم کاری تیروئید در مردان

استفاده از درمان‌های طب سنتی به عنوان یک درمان مکمل می‌تواند در کاهش علائم کم کاری تیروئید در مردان موثر باشد. متخصصان طب سنتی مصرف روغن نارگیل، سرکه سیب و عرق گزنه را به این بیماران توصیه می‌کنند.

از دیگر گیاهان مفید برای مردان مبتلا به کم کاری تیروئید گشنیز است. این مردان می‌توانند مصرف روزانه این گیاه پرخاصیت را در رژیم غذایی خود قرار دهند.

استفاده از دمنوش تخم گشنیز نیز می‌تواند در مدت کوتاهی عوارض تیروئید کم کار را بهبود دهد. برای تهیه این دمنوش 2 قاشق غذاخوری تخم گشنیز را درون 1 لیوان آب بریزید و اجازه دهید روی حرارت ملایم 20 دقیقه بجوشید. سپس آن را صاف کنید. اجازه دهید کمی خنک شود و آن را با یک قاشق چای‌خوری عسل میل کنید.

بهتر است این دمنوش را هر روز قبل از صبحانه مصرف کنید.

سخن پایانی

مردان باید بدانند که استفاده از داروهای گیاهی برای درمان علائم کم کاری تیروئید تنها می‌تواند تکمیل‌کننده درمان دارویی باشد. در صورتی که از داروهای گیاهی برای درمان خود استفاده می‌کنید به هیچ‌وجه مصرف قرص‌های لووتیروکسین را قطع نکنید.

اگر درباره علائم تیروئید کم کار در مردان و درمان آن سوالی دارید، می‌توانید آن را از ما بپرسید.

سوالات متداول