مهم‌ترین علائم کبد چرب در افراد لاغر را بشناسید!
شايد می‌پرسيد علائم كبد چرب در افراد لاغر چيست؟ يا اينكه می‌گوييد با اينكه لاغر هستم به بيماری كبد چرب مبتلا شده‌ام، مگر علت كبد چرب، چاقی يا اضافه وزن بالا نيست؟ پس چطور ممكن است کبد من چرب شده باشد؟ اگر چنين است اين مقاله برای شماست.
اين درست است كه درصد بالايی از مبتلایان به كبد چرب، چاق هستند، اما گاهی عوامل ديگری چون مصرف الكل، مصرف داروهای ضد بارداری در خانم‌ها، استفاده از داروهای كورتونی، داروهای شیمی‌درمانی، تغذيه ناسالم، فشار خون بالا، ديابت و… در چرب شدن كبد دخالت دارند. بنابراين كبد چرب تنها مختص افراد چاق نيست و يك فرد لاغر هم ممکن است به این بیماری دچار شود.
با اين مقاله از ایده آل مگ همراه شويد تا اطلاعات مفيدی درباره بيماری كبد چرب در افراد لاغر و راه‌های پيشگيري و درمان آن به دست آوريد.
كبد چرب چيست و چه انواعی دارد؟
كبد دومین عضو بزرگ بدن شماست كه بيش از 500 عملكرد را برای سالم نگه داشتن بدن انجام می‌دهد. از مهم‌ترین این عملکردها باید به فيلتر سموم، هضم غذا، كنترل قند خون، ذخيره سازی انرژی، توليد صفرا، توليد پروتئين، ذخيره سازی آهن و… اشاره نمود.
اما متاسفانه اين عضو سخت كوش و حياتي نيز همانند ديگر اعضای بدن آسيب‌پذير است و چنانچه از آن مراقبت نشود به بیماری‌های مختلفی چون كبد چرب مبتلا می‌شود.
كبد چرب زمانی ايجاد می‌شود كه مقادير زيادی چربی در سلول‌های كبدی جمع شود. اگر چه هر كبد سالم به طور طبيعی دارای مقدار كمی چربی است، اما اگر اين چربی به بيش از پنج تا 10% از وزن كبد برسد، عملكرد كبد را مختل كرده و در صورت حاد شدن آن را از كار می‌اندازد.
بیماری کبد چرب بسته به عوامل ایجادکننده به دو نوع کبد چرب الکلی و غیرالکلی تقسیم می‌شود؛
بیماری کبد چرب الکلی
این نوع بیماری فقط در افرادی که سوء مصرف نوشیدنی‌های الکلی دارند، ایجاد می‌شود. تنها راه درمان این نوع از کبد چرب، قطع مصرف الکل است، در غیر این صورت بیماری به مراحل حادتر خود یعنی سیروز کبدی (التهاب شدید بافت‌های کبدی که عملکرد آن را مختل می‌کند) می‌رسد.
استئاتو هپاتیت الکلی مرحله پیشرفته‌تری از بیماری کبد چرب الکی است و زمانی رخ می‌دهد که بیمار علاوه بر چربی مازاد کبد، به التهاب کبدی نیز مبتلا شده است. چنانچه این بیماری نادیده گرفته شود، کبد به حادترین نوع اختلال خود یعنی سیروز و یا حتی سرطان کبد دچار می‌شود.
بیماری کبد چرب غیرالکلی
این نوعی بیماری مزمن کبدی، با تجمع بیش از حد چربی در سلول‌های کبد ظهور پیدا می‌کند و در بیمارانی که الکل مصرف نمی‌کنند به عنوان کبد چرب غیر الکلی شناخته می‌شود. متاسفانه با افزایش شیوع چاقی و دیابت نوع 2 این بیماری در حال تبدیل شدن به یک مشکل جدی است.
بیماری کبد چرب غیرالکلی به دو نوع کبد چرب الکلی ساده و استئاتو هپاتیت غیرالکلی تقسیم می‌شود. اگر تجمع بافت چربی در کبد افزایش یابد ولی باعث ایجاد التهاب نشود، فرد دچار کبد چرب ساده شده است.
چنانچه علاوه بر چربی عوارض دیگری مانند التهاب در کبد دیده شود، فرد به استئاتو هپاتیت غیر الکلی مبتلا شده است.
عوامل ابتلا به کبد چرب کدام است؟
همانطور که گفته شد کبد چرب بر اثر انباشته شدن چربی اضافه در سلول‌های کبدی ایجاد می‌شود و این تجمع چربی ممکن است در اثر موارد مختلفی رخ دهد. به عنوان مثال:
- نوشیدن بیش از حد الکل
- چاقی یا اضافه وزن
- قند خون بالا
- فشار خون بالا
- تغذیه ناسالم
- سبک زندگی غلط
- چربی خون بالا
- بارداری
- رژیم‌های سخت لاغری یا کاهش وزن سریع
- مقاومت به انسولین
- مصرف غذاهای ناسالم
- بی‌تحرکی
- مصرف نوشیدنی‌های حاوی قند
- مصرف غذاهای چرب
آیا افراد لاغر هم به کبد چرب مبتلا می‌شوند؟
اغلب افراد لاغر با تصور اینکه کبد چرب فقط مختص افراد چاق است، مراقبت از کبد خود را نادیده می‌گیرند. اما چاقی تنها یکی از ده‌ها علل ایجاد کبد چرب است.
کبد چرب نوعی بیماری است که به گروه خاصی محدود نمی‌شود و چاق و لاغر یا پیر و جوان نمی‌شناسند. در این خصوص تمامی عواملی که در بالا آورده شده‌اند، روی کبد تاثیر منفی می‌گذارند و باعث بروز علائم كبد چرب در افراد لاغر می‌شود.
علائم كبد چرب در افراد لاغر
کبد چرب در بسیاری از موارد بدون علائم است. بنابراین افراد معمولاً در هنگام انجام آزمایشات دیگر از کبد چرب خود مطلع می‌شوند. با این وجود اگر به کبد چرب مبتلا باشید ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
- خواب آلودگی
- خستگی و ضعف
- از دست دادن اشتها
- بزرگ شدن کبد
- احساس درد در سمت راست و مرکز شکم
- استفراغ و سرگیجه
- بروز لکه‌‌های قهوه‌ای روی پوست گردن و زیر بغل‌ها
- خون دماغ شدن
- زردی چشم
- متورم شدن رگ‌های زیر پوست
- تورم شکم و پاها
- زردی پوست
- زردی قسمت سفیدی چشم
آیا می‌توان از ابتلا به کبد چرب پیشگیری کرد؟
بله، در مورد همه بیماری‌ها پیشگیری بهتر از درمان است. در مورد کبد چرب هم این موضوع صادق است. شما هم می‌توانند با رعایت برخی احتیاط‌های غذایی و داشتن سبک زندگی سالم از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.
شما می‌توانید برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری موارد زیر را رعایت کنید؛
- میزان قندهای ساده و شیرینی‌ها را در رژیم غذایی خود کاهش دهید
- میزان چریی موجود در غذای خود را کم کنید
- از روغن‌های سالمی چون روغن کنجد و روغن زیتون بیشتر استفاده کنید
- ورزش را به زندگی خود اضافه کنید (حداقل 3 بار در هفته)
اگر به كبد چرب مبتلا شدیم چگونه آن را درمان كنيم؟
متاسفانه تا كنون هیچ نوع داروی خاصی برای درمان كبد چرب به ثبت نرسیده است. اما اگر به هر یك از انواع بیماری‌های كبد چرب اعم از الكلی یا غیر الكلی مبتلا شده باشید، پزشكان برخی تغییرات در سبك زندگی را به شما توصیه می‌كنند كه می‌توانند به درمان بیماری كبد چرب كمك كنند. این تغییرات شامل:
- يك رژيم غذايی سالم داشته باشيد
- نمك و قندها را از رژيم خود حذف كنيد يا به حداقل برسانيد
- يك رژيم سرشار از سبزيجات و غلات كامل داشته باشيد
- از نوشيدن الكل اجتناب كنيد
- حداقل هفته‌ای سه روز ورزش کنید
نبودن داروی خاصی برای درمان كبد چرب به این معنا نیست كه این بیماری قابل درمان نباشد. خوشبختانه كبد چرب وضعیتی بازگشت‌پذیر دارد. چنانچه در مراحل اولیه كبد چرب باشید به راحتی می‌توانید با ایجاد تغییراتی در سبك زندگی خود آن را درمان كنید. این تغییرات علائم كبد چرب در افراد لاغر را نیز بهبود می‌بخشند.
در بیشتر موارد تغییر سبك زندگی، كبد چرب را درمان می‌كند اما در صورت حادتر شدن بیماری و ایجاد عوارضی مانند التهاب، زخم، عفونت و سیروز كبدی پزشك درمان‌های دیگری چون جراحی و پیوند را پیشنهاد می‌دهد. این ها تعدادی از علائم کبد چرب حاد و شدید هستند.
كلام آخر
در این مقاله علائم كبد چرب در افراد لاغر ، علائم و عوامل ابتلا به كبد چرب و راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری را به شما معرفی کردیم.
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و عوارض احتمالی آن، داشتن یك سبك زندگی سالم بسیار حائز اهمیت است. اگر درباره علائم این بیماری در افراد لاغر و روش‌های درمان آن سوالی دارید می‌توانید آن را از ایده آل مگ بپرسید.
سوالات متداول
از آنجایی كه بیماری كبد چرب، اغلب با علائم اندك یا بدون علائم است، تشخیص آنها كمی سخت است و افراد ممكن است در نتیجه آزمایشات كبدی خود كه به دلایل دیگر انجام داده‌اند، متوجه ابتلا به این بیماری شوند. در چنین شرایطی پزشک با سوالاتی از سابقه پزشكی بیمار، معاینه فیزیكی، آزمایشات مختلف خونی و تصویری و همچنین مطمئن شدن از استفاده یا عدم استفاده بیمار از الكل در می‌یابد كه نوع کبد چرب بیمار چیست و در چه مرحله‌ای از بیماری قرار دارد. ( كبد چرب الكلی یا غیر الكلی )
در بیشتر موارد كبد چرب با تغییراتی در سبك زندگی و استفاده از گیاهان دارویی قابل درمان است و خطری جدی بیمار را تهدید نمی‌كند اما چنانچه این بیماری مورد توجه قرار نگیرد، ممكن است به بیماری جدی‌تر كبدی و سایر مشكلات سلامتی تبدیل شود و بیمار را خطر از دست دادن زندگی تهدید كند.
برخی از افراد مبتلا به بیماری كبد چرب دچار عوارضی از جمله اسكار كبدی (التهاب شدید که باعث ایجاد زخم می‌شود) می‌شوند. افزایش بافت‌های اسکار، در نهایت باعث سیروز کبدی می‌شد. سیروز در نهایت می‌تواند منجر به نارسایی كبد و سرطان كبد شود. کبد چرب با افزایش خطر بیماری‌های دیگر مانند بیماری‌های قلبی، كلیوی و دیابت در ارتباط است.
همانطور كه گفته شد كبد چرب محدود به گروه خاصی نمی‌شود و فقط مختص افراد چاق نيست. متاسفانه اين بيماری به دليل زندگی ماشينی امروزی و افزايش چاقی و ديابت، در سراسر دنيا در حال پيشرفت و همه‌گيری است. بنابراين هر رنج سنی اعم از پير و جوان، لاغر يا چاق، كودكان و جوانان مستعد ابتلا به آن هستند.
از آنجايی كه كبد چرب نوعی بيماری خاموش است و اغلب بدون علائم بروز می‌كند بايد پيشگيری از ابتلا به آن را در اولويت قرار داد.
