سینه کبوتری در کودکان: علت، علائم و درمان آن
پکتوس کاریناتوم که به آن سینه کبوتری نیز گفته می شود، یک بدشکلی در دیواره سینه است که استخوان قفسه سینه و دنده ها به سمت جلو و بیرون آمده است. تقریبا از هر 1500 کودک، یک نفر به این مشکل مبتلا می شود و در بین پسران شایع تر است.
این مشکل معمولا به صورت نامتقارن است و یک سمت سینه بیشتر از طرف دیگر متاثر می شود. بعلاوه بعضی کودکان ممکن است با بیرون آمدگی سینه در یک سمت و قیفی شکل (یا پکتوس اکسکاواتوم) در سمت دیگر سینه مواجه شوند.
سینه کبوتری معمولا با رشد کودک و مخصوصا با رسیدن به دوره بلوغ، بدتر می شود. تقریبا در حدود 15 درصد از کودکان مبتلا به سینه کبوتری، در ادامه به اسکولیوز نیز مبتلا می شوند. سینه کبوتری دو شکل اصلی دارد:
برآمدگی غضروفی غده ای: تقریبا در حدود 95 درصد موارد سینه کبوتری را برآمدگی غضروفی غده ای تشکیل می دهد که به آن سینه مرغی نیز گفته می شود،
برآمدگی غضروفی چنگالی: که تحت عنوان سینه کبوتری دمنده نیز گفته می شود، شکل نادری از سینه کبوتری است و درمان آن پیچیده تر است.
عوامل و پارامترهای موثر در افزایش احتمال ابتلا به سینه کبوتری
دلیل مشخصی برای ابتلای کودکان به سینه کبوتری وجود ندارد و اگرچه در بعضی از مطالعات به عامل ژنتیکی اشاره شده، اما اکثر کودکان مبتلا به سینه کبوتری با سابقه خانوادگی ابتلا به این مشکل مواجه نبوده اند و شواهد کافی برای اثبات این موضوع وجود ندارد. سینه کبوتری معمولا در کودکانی رخ می دهد که بعضی مشکلات ژنتیکی بخصوص را داشته باشند. از جمله این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سندروم مارفان
- سندروم اهلرز-دانلوس
- اختلالات متابولیک مثل هموسیستینوری
- سندروم نونان
- سندروم مورکیو
- بیماری استخوانهای شکننده
- سندروم کافین-لوری
- سندروم قلبی-صورتی-پوستی
- اختلالات کروموزومی
نشانه‌های سینه کبوتری
اصولا بیرون آمدگی استخوان های قفسه سینه را می توان تنها نشانه این مشکل دانست. از نشانه های دیگری که ممکن است بعضی نفرات تجربه کنند عبارتند از:
- تنگی نفس، که در حین ورزش طبیعی است
- درد در نقاطی که با رشد غیرطبیعی غضروف همراه شده است.
- عفونت های تنفسی
- آسم
- خستگی
- درد سینه
- ضربان سریع قلب
گاهی اوقات ظاهر یک سمت سینه کبوتری از طرف دیگرش بدتر است و سمتی که برآمدگی کمتری دارد به شکل تورفتگی در می آید که به آن پکتوس اکسکاواتوم (یا سینه قیفی شکل) گفته می شود. این مشکل می تواند به بروز بعضی مشکلات پزشکی نیز منجر شود:
- بیماری قلبی
- اسکولیوز، انحنای غیرطبیعی ستون فقرات که به افتادگی شانه هم منجر می شود.
- قوز یا کیفوز
- ناهنجاریهای عضلانی اسکلتی دیگر
- اختلالات بافت های پیوندی، مثل سندروم مارفان
- اختلال الگوی رشد
تشخیص سینه کبوتری
پزشک بعد از انجام معاینه کودک می تواند وجود یا عدم وجود سینه کبوتری را تشخیص دهد. پزشک با استفاده از تصاویر اشعه ایکس قفسه سینه می تواند عمق سینه (از جلو تا پشت) را اندازه گیری کند و آن را با مقدار نرمال عمق سینه مقایسه کند و در صورت بزرگتر بودن این مقدار از حد میانگین، کودکتان به سینه کبوتری مبتلا است. استفاده از تصاویر اشعه ایکس به پزشک در تشخیص ابتلای کودک به اسکولیوز یا ناهنجاری های استخوانی دیگر نیز کمک می کند. از آزمایشات دیگری که شاید بتواند به پزشک در فرایند تشخیص کمک کند عبارتند از:
- نوار قلب (ECG یا EKG): آزمایشی که فعالیت الکتریکی قلب کودک را ثبت می کند و وجود آریتمی یا فشار وارد بر عضلات قلب را نشان می دهد.
- اکوی قلب: آزمایشی که با استفاده از امواج صوتی ثبت شده بر روی یک حسگر الکترونیکی و ایجاد تصویری از قلب و دریچه های آن به ارزیابی ساختار و عملکرد قلب می پردازد.
- سی تی اسکن قلب: آزمایشی که به منظور بررسی شدت مشکل مورد استفاده قرار می گیرد و به گروه پزشکی در تعیین طرح درمان کمک می کند.
درمان
اگرچه سینه کبوتری می تواند در بعضی کودکان و نوجوانان با نشانه ها و عوارض جانبی همراه شود، اما عمده مشکل آن در بخش زیبایی است و درمان آن نیز براساس نشانه هایش است.
عملکرد بریس چگونه است؟
کودکتان باید بریس را در خانه و در زمان خواب هم بپوشد؛ فرایند اصلاح سینه کبوتری معمولا یک سال طول می کشد. باید بدانید که مدت زمان فرایند درمان به صورت مستقیم، تحت تاثیر مداومت و مدت زمان استفاده کودک از بریس است.
بستن بریس در خانه
- هرروز بعد از باز کردن بریس، پوست سینه را برای وجود خراشیدگی یا زخم بررسی کنید. قرمزی اندک در ناحیه سینه طبیعی است اما نباید نشانی از زخم و جوش در آن باشد. پوشیدن یک تیشرت در زیر بریس می تواند از ایجاد خراش یا زخم در پوست سینه جلوگیری کند.
- تعرق پوست در زیر بریس طبیعی است و به همین دلیل هم باید هرروز پوست جلو و پشت بدن کودک را بعد از باز کردن بریس، بشویید و سپس آن را خوب خشک کنید.
- اعمال فشار اندکی از سوی بریس بر روی بدن طبیعی است، اما اگر این فشار تبدیل به یک درد مداوم شود باید با پزشکش تماس بگیرید، زیرا ممکن است که اندازه و یا مدل بریس برای کودکتان مناسب نباشد.
اگر هر نگرانی یا سوالی درباره فرایند درمان کودک به وسیله بریس دارید، باید با پزشک کودکتان تماس بگیرید.
جراحی در چه حالتی یک گزینه مناسب خواهد بود؟
معمولا تنها زمانی از جراحی استفاده خواهد شد که بستن بریس تاثیری نداشته باشد و یا فرد از سن بلوغ گذشته باشد. بعلاوه ممکن است که پزشک در افرادی که نشانه های شدیدی دارند نیز از جراحی استفاده کند. روش راویچ یک درمان به کمک جراحی است که قسمتهای غیرعادی غضروف در آن تراشیده می شود و استخوان های قفسه سینه در موقعیت نرمالش قرار می گیرد.
در مواردی لازم است که جراح ابتدا قفسه سینه را بشکند تا بتوان آن را در محل درستش قرار داد. شاید لازم باشد که میله های فلزی به صورت موقت در قفسه سینه قرار داده شود و با سیم به دنده ها بسته شوند.
