بهترین زمان کاشت درخت انجیر و نحوه نگهداری آن

درخت انجیر بسیار خارق‌العاده است. این درخت به خاطر میوه‌اش و همچنین زینتی بودن، محبوبیت زیادی دارد. اگر قصد پرورش و نگهداری درخت انجیر را دارید، حتما می‌دانید که انتخاب بهترین زمان کاشت نهال انجیر در رشد و به ثمر رسیدن آن بسیار موثر است.

تصمیم‌گیری اشتباه در زمان کاشت درخت انجیر، می‌تواند منجر به نتیجه نامطلوب و ناموفق شود. به همین خاطر، در این مطلب از مجله ایده آل مگ تصمیم‌ داریم درباره اینکه بهترین زمان کاشت نهال انجیر چه زمانی و چه فصلی از سال است، همچنین نحوه کاشت، نگهداری و پرورش اصولی و نیازهای تغذیه‌ای آن صحبت کنیم.

کاشت درخت انجیر و شرایط  مناسب برای رشد آن

درخت انجیر از گیاهان بومی آسیای غربی، خانواده تیره‌توت‌ها و دارای 600 گونه است. این درخت در مناطقی با تابستان‌های گرم و زمستان‌های معتدل، رشد خوبی دارد.

البته این به معنای عدم پرورش انجیر در مناطق سرد نیست. کاشت درخت انجیر در مناطق سرد نیاز به مراقبت بیشتری دارد. در آب و هوای سرد، بهتر است که در محیط‌های بسته یا گلخانه‌ای نگهداری شوند.

ارتفاع درخت انجیر بسته به نوع گونه و محیط رشد آن متفاوت است. به طور معمول، ممکن است ارتفاع آن تا 10 متر برسد. رنگ، اندازه و طعم میوه انجیر، بسته به گونه آن متفاوت است.

رنگ میوه رسیده در زمان برداشت ممکن است سبز، بنفش، زرد یا قهوه‌ای باشد. ماندگاری میوه انجیر نسبتا کم است، به همین خاطر بیشتر به صورت مربا و خشک از آن استفاده می‌کنند. نیازهای رشد درخت انجیر، در ادامه ذکر شده‌اند:

وضعیت نور

این درخت مکان‌های آفتابگیر را بیشتر دوست دارد. بنابراین در هنگام کاشت نهال انجیر به این مورد هم توجه داشته باشید. برای پرورش انجیر مکان آفتابگیر را انتخاب کنید، تا میوه‌دهی بهتری داشته باشد.

وضعیت خاک

درخت انجیر تقریبا در هر خاکی رشد می‌کند. با این حال، در خاک‌های با زهکشی مناسب، عملکرد بهتری نشان می‌دهد. کاشت انجیر در خاک‌های شنی و لومی بر خاک‌های رسی ترجیح داده می‌شود.

عمق یک و نیم متر برای رشد ریشه گیاه کافی است. برای رشد قوی و نتیجه بهتر، لازم است که قبل از کاشت، خاک را با کوددهی، از مواد آلی غنی کنید. PH خاک به اندازه زهکشی خاک اهمیت ندارد، البته PH بین شش تا هشت شرایط بهتری برای رشد درخت انجیر فراهم می‌کند.

وضعیت دما

درخت انجیر از لحاظ دمایی، گیاه حساسی نیست. تقریباً در شرایط دمایی مختلف امکان رشد و پرورش آن وجود دارد. با این حال دمای بین 25 تا 35 درجه سانتی‌گراد برای رشد آن بسیار مناسب است.

چه موقع از سال بهترین زمان کاشت نهال انجیر است؟

اولین اقدام در رابطه با کاشت درخت انجیر که باید درست درباره آن تصمیم بگیرید، کاشت درخت در زمان مناسب است. اوایل ماه اسفند و نیمه اول ماه فروردین، بهترین زمان برای کاشت درخت انجیر هستند.

در این موقع، نهال در خواب است و رشد آن متوقف شده است. با کاشت در روزهای ابری که احتمال بارش باران وجود دارد، می‌توانید نتیجه بهتری مشاهده کنید.

لازم است بدانید که بهترین زمان کاشت نهال انجیر از لحاظ خشک نشدن گیاه، حائز اهمیت است.

کاشت درخت انجیردر حیاط

برای کاشت درخت انجیر در حیاط به فضای بزرگ نیازی نیست. این گیاه در یک گلدان یا باغچه کوچک هم قابلیت کاشت دارد. با فرض اینکه یک نهال جوان را برای کاشت انتخاب کرده‌اید، کاشت درخت انجیر را مرحله به مرحله با هم مرور می‌کنیم.

مرحله اول: انتخاب مکان مناسب، به اندازه انتخاب بهترین زمان کاشت نهال انجیر دارای اهمیت است. اگر قصد کاشت نهال  در حیاط را دارید، مکانی را انتخاب کنید که در معرض تابش مستقیم خورشید قرار دارد.

بهتر است برای اینکه درخت حداکثر بهره‌مندی را از تابش نور خورشید داشته باشد، فاصله درخت انجیر از دیوارها و موانع را حداقل شش متر در نظر بگیرید. خاکی که نهال در آن کشت داده می‌شود، باید دارای زهکشی مناسب و مواد آلی کافی برای رشد درخت انجیر باشد.

مرحله دوم: با استفاده از یک بیل محکم، گودالی در زمین حفر کنید. گودال حفر شده باید از سیستم ریشه نهال، بزرگ‌تر باشد. به طور متوسط گودال را دو تا سه برابر بزرگتر حفر کنید. سپس به آرامی نهال را داخل گودال قرار دهید و اطراف آن را با خاک بپوشانید.

مرحله سوم: اضافه کردن مالچ به اطراف درخت کاشته شده در داخل زمین یا گلدان بسیار به کاشت موفق آن کمک می‌کند. تقریبا یک لایه هفت سانتی‌متری روی خاک اطراف نهال، مالچ بپاشید.

در صورت کاشت نهال انجیر در داخل گلدان، باید هر سه تا پنج سال آن را به گلدان بزرگتر منتقل کنید. در زمان خواب گیاه می‌توانید کار انتقال را انجام دهید.

نحوه نگهداری درخت انجیر و برداشت میوه

اکنون که بهترین زمان کاشت نهال انجیر و  نحوه کاشت آن را یاد گرفتید، لازم است برای پرورش و نگهداری درخت انجیر از نکات مراقبت آن آگاه شوید.

خوشبختانه درخت انجیر در دسته درختان مقاوم قرار می‌گیرد، به همین خاطر نگهداری و پرورش آن وقت زیادی از شما نمی‌گیرد.

آبیاری درخت انجیر

درختان تازه کاشته تا زمانی که ریشه آنها تثبیت شود، باید مرتب آبیاری شوند. خشک شدن سطح خاک درخت انجیر، زمان آبیاری گیاه را مشخص می‌کند. توجه داشته باشید که در زمان آبیاری، تا عمق رشد ریشه‌ها، گیاه باید سیراب شود.

دقت داشته باشید که میزان آبیاری درخت انجیر در فصل گرما با فصل سرما متفاوت است.

کوددهی درخت انجیر

درخت انجیر در مقایسه با درختان میوه دیگر به کوددهی کمتری نیاز دارد. چرا که مواد مغذی مورد نیاز خود را از خاک و مواد آلی دریافت می‌کند.

با این حال، برای تقویت درخت انجیر در اوایل فصل رشد، می‌توانید از کودهای شیمیایی حاوی فسفر، پتاسیم و نیتروژن مانند 10-10-10 (تقویت میوه)، کود 20-20-20 (تقویت میوه) و کود 5-5-20 (تقویت برگ)استفاده کنید.

در کنار کود شیمیایی می‌توان از کود حیوانی نیز برای درخت انجیر استفاده کرد. از کودهای حیوانی اثربخش در تقویت درخت انجیر می‌توان به پهن گاو، اسب و گوسفند اشاره کرد. در ضمن مواد آلی موجود در کود حیوانی برای درخت انجیر باعث اصلاح خواص فیزیکی و شیمیایی خاک همچون، زهکشی و PH آن می‌شوند.

هرس درخت انجیر

درخت انجیر در مقایسه با درختان میوه دیگر، به هرس کمی احتیاج دارد. با توجه به اینکه هرس کردن درخت جهت کنترل و نگهداری بهتر، میوه‌دهی بیشتر و برداشت میوه آسان‌تر حائز اهمیت است، هرس درخت انجیر سالانه انجام می‌شود.

چه مدت طول می‌کشد تا درخت انجیر میوه بدهد؟

نهال انجیر پس از کاشت در زمین به طور متوسط بعد از دو الی سه سال شروع به  میوه‌دهی می‌کند. البته بسته به نوع گونه و شرایط جغرافیایی، این زمان متفاوت است.

برخی از انواع این گیاه یک بار در سال میوه می‌دهند؛ در حالی که برخی دیگر دو بار در سال باردهی دارند.

علت زرد شدن و ریزش برگ‌های درخت انجیر چیست؟

برای تشخیص درست علت زرد شدن و ریزش برگ‌های درخت انجیر لازم است که بررسی دقیق انجام شود. اما به طور معمول در فصل زمستان، برگ‌های درخت انجیر شروع به ریزش می‌کنند.

تغییرات ناگهانی محیطی هم می‌تواند باعث ناراحتی درخت و ریختن و زرد شدن برگ‌های آن شود. به همین خاطر در هنگام جابه‌جایی، بهتر است که آرام آرام درخت انجیر را به محیط جدید آن عادت دهید.

بهترین فاصله بین دو درخت انجیر چقدر است؟

در کنار انتخاب بهترین زمان کاشت نهال انجیر باید به موارد مهم دیگری همچون رعایت فاصله میان درختان دقت داشته باشید. انتخاب فاصله مناسب بین دو درخت به خاطر رشد ریشه‌ها و همچنین حرکت ماشین‌ها و دیگر ادوات کشاورزی دارای اهمیت است.

فاصله بین دو درخت انجیر با توجه به نوع گونه درخت متفاوت است. با این حال فاصله بین آنها بین سه الی پنج متر در نظر گرفته می‌شود.

آفت‌ها، بیماری‌ها و مشکلات درخت انجیر کدامند؟

به طور کلی درخت انجیر در برابر آفت‌ها و بیماری‌ها بسیار مقاوم است. با این حال در شرایط محیطی نامناسب یا عدم توجه به نیازهای آن ممکن است دچار برخی از مشکلات شود.

درخت انجیر در محیط خانه بیشتر مستعد آفت‌ها است. در زیر به رایج‌ترین بیماری‌های درخت انجیر اشاره می‌کنیم:

بیماری زنگ (Rust)

علت اصلی این بیماری یک نوع قارچ به نام Cerotelium fici است. بیماری زنگ باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا زرد روی سطح فوقانی برگ‌های درخت می‌شود.

با استفاده از قارچ‌کش می‌توان از پیشرفت این قارچ جلوگیری کرد. در هنگام ابتلا به بیماری زنگ از آبیاری زیاد گیاه خودداری کنید و برگ‌های آلوده را از آن جدا کنید. قسمت‌های شلوغ را کمی خلوت کنید تا هوا بین شاخه‌های درخت جریان پیدا کند.

تهاجم

 پرنده‌ها و مورچه‌ها هم می‌توانند با حمله به درخت انجیر باعث ایجاد مشکل شوند. برای محافظت از میوه‌های درخت در برابر حمله پرند‌ه‌ها می‌توان در اطراف درخت تورهای نازک قرار داد.

با آویزان کردن حلقه‌های رنگی روی شاخه‌های درخت، می‌توان موجب ترس پرنده‌ها و کاهش خسارت آن‌ها شد. برای نابود کردن مورچه‌ها هم می‌توانید روی تنه درخت مخلوط پودر سنگ را بپشاید.

نماتدهای گره ریشه (Root-knot nematodes)

این بیماری نتیجه نوعی کرم حلقوی انگلی است که بیشتر به ریشه گیاه صدمه می‌زند و از این طریق در جذب مواد مغذی گیاه ایجاد مشکل می‌کند. مشاهده گره و تورم در ریشه‌های درخت انجیر، از آفت نماتد‌های گره ریشه خبر می‌دهد.

مقابله با این مشکل سخت است، با استفاده از سموم شیمیایی می‌توان تا حدی با آن مقابله کرد.

تریپس (Thrips)

تریپس نوعی حشره کوچک و بالدار است که باعث سوراخ کردن سطح برگ‌های درخت می‌شود. اگر روی سطح ساقه و برگ‌های درخت انجیر لکه‌هاس سیاه و زخم مشاهده می‌کنید، تریپس‌ها مقصر احتمالی آنها هستند. برای مقابله با آفت تریپس باید قسمت‌های آسیب دیده گیاه را جدا کرده و از منطقه دور کنید. استفاده از حشره‌‌‌‌‌‌‌کش هم برای مقابله با تریپس می‌تواند مفید باشد.

بلایت برگی (Leaf Blight)

این بیماری به علت وجود یک نوع قارچ ایجاد می‌شود. بلایت برگی درخت انجیر، بیشتر به صورت ایجاد لکه‌های زرد، پژمردگی برگ‌ها و مشاهده تارهای قارچ در زیر برگ‌ها قابل مشاهده اشت. بهترین راهکار برای مقابله با آن، جدا کردن قسمت‌های آسیب دیده است. استفاده از سم بردوفیکس هم می‌تواند مفید واقع شود.

سرخشکیدگی شاخه (Twig dieback)

این بیماری در درختان دیگر هم مشاهده می‌شود. پژمردگی و خشک شدن سرشاخه‌های درخت می‌تواند نشانه این آفت باشد. عدم نگهداری مناسب و عوامل استرس‌زا می‌تواند باعث سرخشکیدگی‌ شاخه‌ها شوند.

مشکل مشترک بین درختان انجیر چیست؟

درخت انجیر پرورش داده شده در داخل گلدان مانند دیگر گیاهان گلخانه‌ای ممکن است حمله حشرات همچون شته‌ها، مگس‌های سفید و کنه‌های عنکبوتی را تجربه کنند.

در حالی که درخت انجیر رشد یافته در محیط خارج از گلدان، به نماتدهای گره ریشه‌ای حساس هستند. این آفت با آلوده کردن ریشه درخت باعث کاهش توانایی جذب مواد مغذی توسط ریشه گیاه می‌شود.

کلام پایانی

با توجه به مطالب و نکته‌های گفته شده در بالا می‌توان اظهار کرد که با کمی دقت و توجه می‌توان بهترین درخت انجیر را در محیط خانه خود  پرورش دهید.

برای رشد سالم گیاه، حتماً نسبت به آبیاری و کوددهی آن توجه لازم را داشته باشید. با در نظر گرفتن بهترین زمان کاشت نهال انجیر و برنامه تغذیه‌ای مناسب از رشد ایده‌آل درخت انجیر در گلدان اطمینان حاصل خواهید کرد.

سوالات متداول