معرفی انواع سبک های مدیریت {4 سبک اصلی}

به رویکردی که یک مدیر برای هدایت سازمان یا تیم خود اتخاذ می‌کند، سبک مدیریت گفته می‌شود. پروژه‌ها، تیم‌ها، وظایف و کسب‌ و کارهای مختلف به سبک ‌های مدیریت متفاوتی نیاز دارند. اگر سبک مدیریت شما با نیازهای سازمان سازگار نباشد، محکوم به شکست هستید.

تحقیقات نشان می‌دهد که سازمان‌ها در 82 درصد موارد به اشتباه یک نفر را به عنوان مدیر انتخاب می‌کنند و بیشتر اوقات این اشتباه به نامناسب بودن سبک مدیریت آن شخص مربوط می‌شود. مدیریت ضعیف انگیزه کارکنان را از بین می‌برد و بهره‌وری سازمان را کاهش می‌دهد.

هر یک از سبک های مدیریت روی انگیزه و رفتار کارکنان تاثیر متفاوتی دارد؛ بنابراین، آشنایی با هر سبک و یادگیری معایب و مزایای آن‌ برای افرادی که می‌خواهند یک مدیر موفق باشند، ضروری است.

با ما تا انتهای این مقاله از ایده آل مگ همراه باشید تا درباره این موضوع اطلاعات بیشتری کسب کنید.

مدیریت چیست و سبک‌های آن کدامند؟

مدیریت به معنی به‌کارگیری منابع مالی و هدایت نیروی انسانی برای رسیدن به اهداف مورد نظر سازمان است؛ در حالی که سبک مدیریت به روشی اشاره دارد که یک مدیر از آن برای تحقق اهداف شرکت استفاده می‌کند؛ یعنی روشی است که مدیر از طریق آن برنامه‌ریزی، سازماندهی، تصمیم‌گیری، تفویض اختیار و نظارت بر کارکنان را انجام می‌دهد.

سبک مدیریت انتخاب شده بسته به شرکت، سطح مدیریت، صنعت، فرهنگ و همچنین خود شخص می‌تواند بسیار متفاوت باشد. مدیر موثر کسی است که بتواند سبک خود را در پاسخ به عوامل مختلف تنظیم کند و در عین حال، تمرکز خود را بر دستیابی موفقیت‌آمیز به اهداف حفظ کند.

نکته مهم این است که بتوانید سبک مدیریتی خود را تشخیص دهید. این کار به شما کمک می‌کند که درک بهتری از نحوه برقراری ارتباط و حمایت از تیم خود به دست آورید.

سبک مدیریت رویایی

در سبک رویایی که گاهی اوقات به آن الهام‌بخش، کاریزماتیک، استراتژیک یا مقتدرانه گفته می‌شود، مدیر نقشه راه را ارائه می‌دهد و کارمندان از این نقشه به عنوان راهنما استفاده می‌کنند.

برخلاف مدیران مستبد، مدیران با سبک رویایی خود را درگیر جزئیات روزمره نمی‌کنند. در عوض، روی انگیزه و هم‌سویی تیم متمرکز می‌شوند تا همه در یک جهت حرکت کنند. این دسته از مدیران تمایل به ایجاد انگیزه دارند و از اعضای تیم خود می‌خواهند که جزئیات مربوط به نحوه رسیدن به اهداف را مدیریت کنند.

هنگام بررسی سبک ‌های مدیریت و انتخاب سبک رویایی باید ویژگی‌های شخصیتی خود را در نظر بگیرید. اگر به طور طبیعی یک رهبر کاریزماتیک و برون‌گرا هستید، ممکن است سبک رویایی برای شما مناسب باشد. این سبک برای افراد درونگرا یا افرادی که از قرارگیری در کانون توجه آزرده می‌شوند، چالش‌برانگیز است.

سبک رویایی به هوش هیجانی بالا، ریسک‌پذیری و توانایی مدیریت تغییر نیاز دارد. کسانی که این سبک را انتخاب می‌کنند، باید ذهن بازی داشته باشند تا بتوانند بازخوردهای کارمندان را جمع‌آوری کرده و در صورت بروز مشکل تغییراتی در برنامه خود ایجاد کنند.

سبک مدیریت رویایی برای تیم‌هایی که از توانایی خودمدیریتی برخوردار هستند و به توجه و نظارت زیادی نیاز ندارند، مناسب است. اگر تیم شما از اعضای کم تجربه تشکیل شده است، ممکن است این سبک مدیریتی برای آن موثر نباشد.

مزایا

یکی از مزایای مدیریت رویایی این است که انگیزه کارکنان را برای رسیدن به اهداف و پیدا کردن راه حل‌های مشترک افزایش می‌دهد.

مدیریت رویایی اعتماد بین مدیران و کارکنان را افزایش می‌دهد. مدیران با سبک رویایی برای انجام کار به تیم خود متکی هستند و در نتیجه، کارمندان نسبت به نقش‌ خود استقلال بیشتری دارند.

وقتی انسان روی کارهایی که انجام می‌دهد کنترل بیشتری داشته باشد، احساس رضایت می‌کند. اینکه اجازه دهید انگیزه‌های شخصی کارکنان به کارشان جهت بدهد، بهترین کاری است که یک مدیر می‌تواند برای تقویت تعامل و اعتماد به نفس تیم انجام دهد.

سبک رویایی اعضای تیم را به سخت‌تر کار کردن تشویق می‌کند؛ چون همه اعضا واقعا به کار خود علاقه‌مند هستند. اگر این سبک به خوبی اجرا شود، خلاقیت و تفکر خارج از چارچوب را تقویت می‌کند.

معایب

نقطه ضعف سبک مدیریت رویایی این است که عدم تمرکز بر جزئیات می‌تواند مشکلاتی را به دنبال داشته باشد، به خصوص اگر اعضای تیم شما بی‌تجربه یا جدید باشند.

به همین دلیل، مدیریت رویایی معمولا برای تیم‌های باتجربه و حرفه‌ای بهتر است؛ یعنی برای کارکنانی مناسب است که از دانش کافی برخوردار هستند و می‌توانند با نظارت کم یا بدون نظارت کار خود را انجام دهند.

سبک مدیریت تحول آفرین

از سایر سبک ‌های مدیریت می‌توان به سبک تحول آفرین اشاره کرد. مدیران تحول آفرین مبتکر هستند و معمولا بر این باورند که تنها راه رقابت و نوآوری، رشد و به چالش کشیدن وضعیت موجود است. آن‌ها کارکنان را از منطقه امن خود خارج کرده و به آن‌ها می‌فهمانند که از آنچه که در ابتدا فکر می‌کردند، توانمندتر هستند.

سبک تحول آفرین بر ایجاد محیطی متمرکز است که از نوآوری پشتیبانی می‌کند. مدیران تحول‌ آفرین که عمدتا برای تیم‌های خلاق استفاده می‌شوند، تلاش می‌کنند فرهنگی ایجاد کنند که سازگاری، نوآوری و حل مسئله را تشویق کند.

این مدیران همیشه در کنار کارمندان خود هستند، با آن‌ها همکاری می‌کنند و هر کاری که از دست‌شان بر بیاید برای بهتر شدن و موفقیت کارکنان انجام می‌دهند.

مدیران تحول آفرین روی رشد حرفه‌ای تیم خود سرمایه‌گذاری می‌کنند و به جای پروژه‌های کوتاه‌مدت، بیشتر به توسعه بلندمدت توجه دارند. این موضوع اغلب به معنی تعیین اهداف بلندمدت و چالش‌برانگیز برای اعضای تیم است.

مزایا

معمولا استفاده از سبک مدیریت تحول آفرین سازگاری، حل مسئله و نوآوری را افزایش می‌دهد. کارکنانی که با این سبک مدیریتی هدایت می‌شوند، با تغییر یا پروژه‌های چالش‌برانگیز سازگارتر هستند.

علاوه بر این، در این سبک مدیریتی آزادی عمل کارکنان به حل خلاقانه مشکلات و توسعه محصول کمک می‌کند.

معایب

سبک مدیریت تحول آفرین به نوع خاصی از کارمندان نیاز دارد. اگر اعضای تیم برای سازگاری با تغییرات آماده نباشند یا تغییرات خیلی سریع اتفاق بیفتند، ممکن است تمایلی به پیروی از ایده‌ها نداشته باشند.

این سبک بر تعیین اهداف دشوار متکی است؛ بنابراین اگر تیم شما فاقد انگیزه کافی برای دستیابی به آن‌ها باشد، می‌تواند نتیجه معکوس بدهد؛ در نتیجه، گاهی اوقات سبک تحول آفرین به فرسودگی شغلی و استعفای کارکنان منجر می‌شود.

از سوی دیگر، انتخاب این سبک مدیریتی ممکن است باعث شود کارکنان بیش از حد کار کنند و قادر به مدیریت استرس نباشند.

سبک مدیریت مربیگری

مربیگری یا کوچینگ، یکی از سبک های مدیریت است که در آن مدیران خود را مربی و کارکنان را اعضای ارزشمند تیم تلقی می‌کنند و بر رشد حرفه‌ای و شخصی آن‌ها تاکید دارند.

مدیرانی که سبک مربیگری را انتخاب می‌کنند، علاقه زیادی به آموزش و تماشای رشد کارکنان خود دارند و تا زمانی که تیم یاد بگیرد و در نتیجه پیشرفت کند، در برابر شکست کوتاه‌مدت صبور هستند.

افراد با سبک مدیریت مربیگری روی نیازهای تیم خود سرمایه‌گذاری کرده و بیشتر نقش مربی را در مقابل نقش سنتی رئیس ایفا می‌کنند؛ یعنی برای مشاوره و راهنمایی در دسترس هستند و همیشه به دنبال فرصت‌هایی برای کمک به پیشرفت کارمندان خود می‌گردند.

به عنوان مثال، فرض کنید یک کارمند علاقه زیادی به بازاریابی درونگرا نشان می‌دهد. رهبری که از سبک مدیریت مربیگری پیروی می‌کند، فرصت‌هایی را برای این کارمند پیدا می‌کند تا روی پروژه‌های بازاریابی درونگرا کار کند؛ همچنین فضا و منابعی را که برای توسعه مهارت‌هایش نیاز دارد، در اختیار او قرار می‌دهد و او را تشویق می‌کند که در رویدادهای مرتبط شرکت کند.

وقتی کارمندان به مشاوره و راهنمایی نیاز دارند، سبک مدیریت مربیگری به خوبی عمل می‌کند. این سبک برای سازمان‌هایی مناسب است که مدیران آن‌ها از دانش و تجربه کافی در زمینه فعالیت خود برخوردار هستند. اگر تجربه کافی ندارید یا سازمان در شرایط بحرانی به‌سر می‌برد، بهتر است از سبک مربیگری استفاده نکنید.

مزایا

سبک مدیریت مربیگری به کارکنان نشان می‌دهد که مدیران به موفقیت و رفاه آن‌ها اهمیت می‌دهند. این موضوع کارکنان را برای تولید کار باکیفیت ترغیب می‌کند و باعث می‌شود که آن‌ها به دلیل اعتمادی که به مدیران خود دارند، هم راضی‌تر باشند و هم احساس امنیت بیشتری داشته باشند.

معایب

سبک مدیریت مربیگری ممکن است به ایجاد یک محیط کاری ناسالم منجر شود؛ چون کارمندان برای دستیابی به فرصت‌های رشد یا پیشرفت شغلی شروع به رقابت می‌کنند.

از سوی دیگر، تاکید بیش از حد بر رشد حرفه‌ای بلندمدت می‎‌تواند خطر نادیده گرفتن اهمیت پروژه‌های کوتاه‌مدت را به همراه داشته باشد.

سبک مدیریت دموکراتیک

یکی از مهم‌ترین سبک ‌های مدیریت که باید حتما با آن آشنا شد، سبک دموکراتیک است. این سبک مدیریتی بر این اصل استوار است که عقل و اندیشه گروهی بهتر از اندیشه فردی است و هر کسی بدون توجه به موقعیت یا عنوانی که دارد، سزاوار اظهار نظر است.

فرآیند تصمیم‎گیری یک مدیر دموکراتیک به شدت تحت تاثیر کارمندان است. در این سبک، ارتباط موثری بین تمام اعضای سازمان وجود دارد و کارکنان و مدیران برای رسیدن به اهداف مشخص شده با یکدیگر همکاری می‌کنند.

مدیرانی که سبک دموکراتیک را انتخاب می‌کنند، کارکنان را به مشارکت دعوت می‌کنند و از آن‌ها می‌خواهند که ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. به عبارت دیگر، اعضای تیم تشویق می‌شوند که با بیان افکار، ایده‌ پردازی، پیشنهادات و راه حل‌های خود هم به یکدیگر و هم به رشد شرکت کمک کنند.

در سبک مدیریت دموکراتیک، شما به عنوان مدیر اختیار تصمیم‌گیری نهایی را برای خود حفظ می‌کنید، اما قبل از هر تصمیمی، افکار، ایده‌ها و توصیه‌های اعضای تیم را بررسی کرده و در نظر می‌گیرید. با توجه به اینکه کارمندان در فرآیند تصمیم‌گیری دخالت دارند، می‌توانند تاثیر زیادی روی تصمیمات شما داشته باشند.

کسی که می‌خواهد سبک دموکراتیک را انتخاب کند باید از مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های تصمیم‌گیری، ذهن باز و توانایی درک نظرات و دیدگاه‌های مختلف برخوردار باشد تا بتواند بر این سبک تسلط پیدا کند.

سبک مدیریت دموکراتیک برای تیم‌هایی که دائما به دنبال تغییر و بهبود فرآیندهای خود هستند، مناسب است؛ همچنین زمانی موثر است که تصمیمات بلندمدت اتخاذ شده کل شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

مزایا

انتخاب سبک دموکراتیک از میان انواع سبک ‌های مدیریت باعث می‌شود کارکنان احساس کنند که ارزشمند هستند و صدایشان شنیده می‌شود؛ در نتیجه، در محل کار از تمام توان و پتانسیل خود برای رسیدن به اهداف استفاده می‌کنند. وقتی بدون نظرخواهی از کارکنان تصمیم‌گیری می‌شود، آن‌ها احساس می‌کنند که کنار گذاشته شده‌اند.

علاوه بر این، سبک دموکراتیک کارکنان را تشویق می‌کند که مشکلات خود را حل کنند و ایده های جدید و مبتکرانه ارائه دهند. تیم‌هایی که مدیر دموکراتیک دارند، اغلب ایده‌های خلاقانه‌تری ارائه می‌دهند؛ چراکه همه اعضای گروه با هم در طوفان فکری شرکت می‌کنند.

وقتی شما به عنوان مدیر نظرات و پیشنهادات اعضای تیم خود را جویا می‌شوید، آن‌ها را تشویق می‌کنید که خودشان فکر کنند و در قبال تصمیمات و نتایج تیم مسئولیت بیشتری را به عهده بگیرند؛ چون در حال انجام کاری هستند که خودشان در فرآیند شکل‌‌گیری آن دخیل بوده‌اند.

علاوه بر این، با بررسی ایده‌های دیگران می‌توانید به راه‌ حل‌های بهتر و نتایج بزرگ‌تری برسید، در حالی که اگر می‌خواستید به تنهایی در مورد همه چیز تصمیم‌گیری کنید، ممکن بود به چنین موفقیتی دست پیدا نکنید.

معایب

زمان‌بر بودن بزرگ‌ترین نقطه ضعف مدیریت دموکراتیک است. اگر در شرایطی قرار بگیرید که نیاز به تصمیم‌گیری سریع داشته باشید، فرصت نمی‌کنید ایده‌ها، نظرات و پیشنهادات سایر اعضای تیم را بررسی کنید.

برای جلوگیری از بروز این مشکل، بهتر است ایده‌ها و پیشنهادات را به طور ناشناس جمع‌آوری کنید تا این سوء تفاهم ایجاد نشودکه از شخص خاصی طرفداری می‌کنید.

کدام سبک مدیریت را انتخاب کنیم؟

اکنون که با انواع سبک ‌های مدیریت آشنا شدید، باید تعیین کنید که کدام سبک با شخصیت و کسب و کار شما همخوانی بیشتری دارد.

گاهی اوقات سبک مدیریت یک رهبر ذاتی در نظر گرفته می‌شود، اما در حقیقت، تا حدی توسط شرایط دیکته می‌شود. هیچ رویکرد واحدی وجود ندارد که برای همه افراد و همه وظایف در همه شرایط مناسب باشد. موفق‌ترین مدیران انعطاف‌پذیر هستند و از طیف وسیعی از سبک‌ها به طور مناسب استفاده می‌کنند.

خودآگاهی کلید انتخاب سبک مدیریتی مناسب برای استفاده در شرایط مختلف است. شما باید نقاط قوت خود را بشناسید، دقیقا بدانید در چه زمینه‌های فاقد دانش کافی هستید و همچنین نقاط ضعف و قوت کارکنان‌تان را بررسی کنید تا بتوانید در مورد انتخاب بهترین سبک مدیریت تصمیم بگیرید.

مدیران کارآمد در زمان‌ها و موقعیت‌های مختلف از سبک‌های مختلف مدیریتی برای دستیابی به اهداف و رفع نیازهای سازمان استفاده می‌کنند. هنگام تصمیم‌گیری برای انتخاب سبک مدیریتی مناسب باید عوامل زیر را در نظر بگیرید:

• مهارت‌، تجربه و شخصیت خودتان
• نیازهای تیم و میزان تجربه و مهارت اعضا
• نگرش‌ها و شخصیت افرادی که مدیریت آن‌ها را بر عهده دارید
• فرهنگ سازمان و تیم
• اهداف سازمان و تیم
• حجم کار و سرعت لازم برای انجام آن

مشکل این است که اکثر قریب به اتفاق مدیران از خود نمی‌پرسند که کدام سبک مدیریت مناسب است؛ آن‌ها سبکی را انتخاب می‌کنند که با آن آشنایی بیشتری دارند یا برایشان راحت‌تر است. این عدم انعطاف می‌تواند به فاجعه ختم شود.

مدیران موفق می‌دانند که برای سناریوها و پروژه‌های مختلف به سبک‌های متفاوتی نیاز دارند. حتی ممکن است برای اعضای مختلف تیم هم لازم باشد از سبک ‌های مدیریت متفاوتی استفاده کنند.

به عنوان مثال، سبک رهبری رویایی برای یک کارمند باتجربه، قابل اعتماد و باانگیزه مطلوب است، اما برای یک کارمند تازه کار مناسب نیست. یک مدیر موفق می‌تواند با تغییر موقعیت سبک مدیریت خود را تغییر دهد.

افراد به شیوه‌های مختلف مدیریت به طور منحصر به فرد پاسخ می‌دهند

تیپ شخصیتی کارمندان و سطح تجربه آن‌ها می‌تواند روی سبک مدیریت شما تاثیر بگذارد.

به عنوان مثال، اگر اعضای تیم شما تجربه کمی دارند یا اصلا تجربه ندارند یا اگر هنوز نقاط قوت، ضعف و نحوه کار اعضای تیم خود را نمی‌دانید، بهتر است برای تسهیل یادگیری از سبک مدیریت مربیگری استفاده کنید یا حتی ممکن است لازم باشد یک رویکرد مستبدانه را انتخاب کنید که در آن شما تنها تصمیم‌گیرنده هستید.

همان‌طور که با تیم خود آشنا می‌شوید، می‌توانید به تدریج مسئولیت‌های مدیریتی را به دیگران محول کنید.

سبک رویایی هم که در آن شما یک چشم‌انداز را ترسیم می‌کنید و به تیم خود اجازه می‌دهید که با کمترین نظارت در جهت رسیدن به آن کار کند، می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

موقعیت‌های مختلف به سبک ‌های مدیریت متفاوت نیاز دارند

هنگام انتخاب سبک مدیریت، اعتماد هم عامل مهمی است که باید در نظر بگیرید. اگر هنوز در حال ایجاد اعتماد و اعتبار با تیم خود هستید، ممکن است عاقلانه باشد که تلاشی هماهنگ برای به اشتراک گذاشتن دانش خود و درخواست نظرات انجام دهید و با اقدامات مختلف نشان دهید که علاقه‌مند به کار تیمی هستید.

اگر روحیه تیم پایین است و برای دستیابی به اهداف، حفظ مشتریان و… در تلاش هستید، می‌توانید سبکی را انتخاب کنید که در آن تیم خود را با دقت بیشتری راهنمایی کنید. هنگام استفاده از چنین سبکی باید منافع همه را در نظر بگیرید، حتما تصمیمات خود را برای کارکنان توضیح دهید و از آن‌ها حمایت کنید. این کار به نوبه خود می‌تواند روحیه تیم را تقویت کند.

وظایف مختلف به سبک ‌های مدیریت متفاوت نیاز دارند

اگر یک کار حیاتی است و باید به سرعت یا به درستی انجام شود، ممکن است لازم باشد از یک سبک مستبدانه یا دستوری استفاده کنید. وقتی یک کار برای اعضای تیم شما کاملا جدید است یا انجام آن به نظارت دقیق نیاز دارد، می‌توانید چنین رویکردی را انتخاب کنید.

کلام پایانی

سبک مدیریت شما به فرهنگ سازمان و اهداف آن و همچنین ویژگی‌های اعضای تیم بستگی دارد. امروزه انواع سبک ‌های مدیریت وجود دارد که هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.

شما نمی‌توانید سبکی را پیدا کنید که برای همه مناسب باشد. در عوض، باید ویژگی‌های شخصیتی و خلق و خوی خود، خصوصیات کارمندان و نوع کسب و کار را به خوبی شناسایی کنید تا بتوانید یک رویکرد مدیریتی مناسب را انتخاب کنید.

به خاطر داشته باشید که لازم نیست همیشه فقط از یک سبک مدیریت استفاده کنید. شما می‌توانید چند مورد را امتحان کنید تا ببینید چه چیزی برایتان مناسب است؛ همچنین می‌توانید با ترکیب قسمت‌های مورد علاقه‌ خود از هر یک سبک‌ها، سبک مدیریتی خود را ایجاد کنید.

از کشف و خلاقیت نترسید. هدف نهایی این است که سبکی را پیدا کنید که همه برای شما مناسب باشد و هم بهترین‌ها را برای کارمندان‌تان به ارمغان بیاورد.

سوالات متداول