علائم سرطان پوست؛ چطور سرطان پوست را تشخیص دهیم؟

سرطان پوست یکی از سرطان‌های شایع در دنیا است. این نوع از سرطان، در صورت تشخیص به موقع، قابل درمان است. شناخت علائم سرطان پوست، یکی از راه‌های تشیخص زودهنگام این بیماری است.

با تشخیص زودهنگام این بیماری شما می‌توانید از راه‌های درمانی ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر لستفاده کنید. علاوه بر هزینه‌ها، با تشخیص و درمان به موقع، از سرایت سرطان به سایر بخش‌های بدن نیز جلوگیری می‌کنید.

در این مقاله از ایده آل مگ قصد داریم تا بیشتر درباره سرطان پوست با شما صحبت کنیم، علائم و روش‌های شناسایی این بیماری را معرفی و راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به آن پیشنهاد کنیم.

سرطان پوست چیست؟

همان‌طور که گفته شد، سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در دنیاست. سالانه حدود 3 میلیون نفر به این سرطان مبتلا می‌شوند.

در صورتی که سیستم ایمنی بدن نتواند تغییرات ایجاد شده در DNA سلول‌های پوستی را خنثی کند، این سلول‌ها به صورت غیرطبیعی تکثیر خواهند شد. این تکثیر غیرطبیعی، سرطان پوست نامیده می‌شود.

عوامل مختلفی در ابتلای افراد به این بیماری تاثیر دارند که می توان آن‌ها را به عوامل محیطی و ژنتیکی تقسیم کرد. مانند سایر انواع سرطان، ژنتیک در این مورد نیز نقش مهمی‌تری دارد و اگر افراد دارای سابقه خانوادگی باشند، احتمال ابتلای آن‌ها افزایش می‌یابد.

بعد از سابقه خانوادگی، باید به عوامل زیر اشاره کرد:

• پوست روشن: داشتن پوست روشن، خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. افراد دارای پوست روشن به دلیل داشتن رنگدانه‌های کمتر، بیشتر در خطر آفتاب سوختگی و آسیب‌های پوستی توسط اشعه فرابنفش خورشید هستند. این آسیب‌ها می‌تواند در دراز مدت باعث ایجاد سرطان شود.
• آفتاب‌سوختگی‌های شدید: آفتاب‌سوختگی به صورتی که با ایجاد تاول‌های دردناک همراه باشد، مخصوصا در دوران کودکی و نوجوانی، ریسک ابتلا به این نوع از سرطان را افزایش می‌دهد.
• زمان‌های طولانی در برابر نور خورشیدن بودن: هر چند که نور خورشید باعث تولید ویتامین D، در بدن ما می‌شود اما قرار گرفتن در معرض نور آن به مدت طولانی، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری داشته باشد.
• زندگی در مناطق گرم و مناطق مرتفع: افرادی که در مناطق گرم و آفتابگیر مثل دشت‌های بیابانی زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع از سرطان‌ها هستند. البته افرادی که در مناطق مرتفع زندگی می‌کنند نیز، ریسک بالای ابتلا به این نوع از سرطان را دارند.
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری‌هایی مانند ایدز یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی بدن (بیماران مبتلا به ام‌اس، سلیاک و …) سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در خطر ابتلا به انواع سرطان و البته سرطان پوست هستند.
• درمان با اشعه: برخی از روش‌های درمانی و تشخیصی نیز خطر ابتلای فرد به سرطان را افزایش می‌دهند. یکی از این روش‌های درمانی، روش‌های مبتنی بر اشعه هستند.
• مواد سرطان‌زا: از دیگر مواردی که خطر ابتلای فرد به انواع سرطان به خصوص سرطان پوست را افزایش می‌دهد، مواد شیمیایی هستند. تماس طولانی مدت با موادی مانند پرکلرواتیلین (ماده شوینده خشک شویی‌ها)، ریسک ابتلا را افزایش می‌دهد.

انواع سرطان پوست

پوست از لایه‌ها و سلول‌های مختلفی تشکیل شده‌است. با سرطانی شدن هر یک از این سلول‌ها، نوع خاصی از سرطان پوست ایجاد می‌شود. در ادامه، با انواع سرطان‌های پوست آشنا می‌شویم.

کارسینوم سلول بازال (Basal cell carcinoma)

این نوع از سرطان پوست که به اختصار BCC نامیده می‌شود، حدود 80 درصد از موارد ابتلا را به خود اختصاص می‌دهد. BCC به صورت یک زائده گرد صورتی رنگ دیده می‌شود.

کارسینوم سلول بازال، بیشتر در افرادی با پوست‌های روشن و یا افرادی که به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند، ایجاد می ‌شود.

این ضایعه پوستی را می‌توان در هر بخشی از بدن مشاهده نمود اما وجود آن در پوست سر، گردن و بازوها شایع‌تر است.

در صورتی که این نوع از سرطان پوست به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان است. در صورتی تشخیص دیرهنگام BCC، ممکن است، سرطان به عمق پوست، اعصاب و یا حتی استخوان‌ها آسیب برساند.

از جمله مهمترین علائم سرطان پوست نوع BCC می توان به موارد زیر اشاره نمود؛

• ضایعه پوستی صورتی یا قهوه‌ای رنگ کمی برجسته
• حس لمس ضایعه، مومی یا مرواریدی ( در صورتی که ضایعه پوستی را لمس کنید، حسی مشابه لمس موم یا مروارید به شما دست خواهد داد)
• ضایعه خونریزی می‌کند، بهبود می‌باید اما به طور کامل برطرف نمی شود (خونریزی و بهبود به تناوب تکرار می‌شود)

سرطان سلول‌های سنگفرشی پوست (Squamous cell carcinoma)

بعد از BCC، سرطان سلول‌های سنگفرشی(SCC)، شایع‌ترین نوع سرطان پوست است. این نوع از سرطان نیز بیشتر در افراد دارای پوست‌های روشن و افرادی که زمان زیادی در برابر اشعه خورشید قرارگرفته‌اند، ایجاد می‌شود.

ضایعات پوستی مربوط به SCC، معمولا در گردن، گوش، صورت و پشت دست دیده می‌شود. سرطان سلول‌های سنگفرشی، معمولا به آهستگی گسترش می‌یابد و متاستاز نمی‌دهد.

ملانوما (Melanoma)

ملانوما را می‌توان، خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست نامید. این نوع از سرطان پوست، به سرعت گسترش می‌یابد و به اندام‌ها و بافت‌های دیگر سرایت می‌کند، پس تشخیص و درمان به موقع آن ضروری است.

این نوع از سرطان پوست، به دلیل قرارگرفتن طولانی مدت در برابر اشعه خورشید و یا برنزه کردن مکرر پوست ایجاد می‌شود.

این نوع از سرطان پوست، به صورت ضایعات قهوه‌ای رنگ ایجاد می‌شود. البته ممکن است ملانوما در خال‌هایی که روی بدن دارید نیز ایجاد شود.

از جمله مهمترین علائم سرطان پوست نوع ملانوما، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• لکه قهوه‌ای بزرگ در بخشی از پوست بدن
• خال غیرطبیعی
• تغییر در رنگ،اندازه و لمس خال‌های قبلی بدن
• ضایعه پوستی دردناک که احساس خارش و سوختگی دارد
• ضایعه پوستی با حاشیه نامنظم به رنگ های قرمز، قهوه‌، صورتی و کمبود
• ضایعات تیره رنگ در کف پا، کف دست، نوک انگشتان دست یا پا
• ضایعات تیره رنگ در غشا مخاطی دهان، بینی، واژن و مقعد

انواع نادر سرطان پوست

سرطان کارسینوم سلول بازال، سلول‌های سنگفرشی و سرطان ملانوما، مهمترین و شایع‌ترین انواع سرطان پوست هستند. در این میان، انواع دیگری از این نوع بیماری وجود دارد که موارد ابتلا به آن‌ها بسیار کم است.

سرطان سلول‌های مرکل: این نوع از سرطان از سلول‌هایی با همین نام آغاز می‌شود. افرادی که در معرض تابش شدید نور خورشید قرار دارند، بیشتر به این سرطان دچار می‌شوند. خطر متاستاز در سرطان سلول‌های مرکل بالاست و ممکن است سرطان به مغز، استخوان، کبد و ریه سرایت کند. افراد بالای 50 سال بیشتر در معرض ابتلا به این نوع از سرطان هستند.

Kaposi sarcoma(KS): به دلیل ابتلا به ویروس هرپس تناسلی ایجاد می‌شود. این سرطان می‌تواند به دهان، ریه‌ها و دستگاه گوارش متاستاز دهد. از علائم این بیماری باید به رشد تومورها در قسمت‌های مختلف پوست اشاره کرد.

Actinic keratosis: یک نوع ضایعه پیش‌سرطانی است که به دلیل تابش بیش از حد اشعه خورشید ایجاد می‌شود. در صورت عدم درمان، این ضایعه به کارسینوم سلول‌های سنگفرشی تبدیل می‌شود.

لنفوم پوستی: بیشتر به صورت بثورات و برجستگی‌های پوستی دیده می‌شود.

Keratoacanthoma: معمولا تومورهای پوستی خوش‌خیم را شامل می‌شوند. در صورتی که به موقع درمان نشوند، به کارسینوم سلول‌های سنگفرشی تبدیل می‌شوند.

تفاوت خال‌های سرطان‌زا با خال‌های غیرسرطانی

همان‌طور که در معرفی سرطان ملانوما گفتیم، ممکن است تغییر در خال‌های بدن و یا ایجاد خال جدید، نشانه‌هایی از ابتلا به سرطان پوست باشند. در این بخش قصد داریم تا تفاوت خال‌های طبیعی و خال‌های سرطانی را بیان کنیم.

این دو نوع خال، از نظر ظاهر با هم تفاوت‌هایی دارند؛

تقارن: عدم تقارن خال‌های سرطانی، آن‌ها را از خال‌های طبیعی متمایز می‌کند.

مرز خال: مرز خال‌های طبیعی، یکنواخت است. خال‌های سرطانی ملانوما، معمولا حاشیه مشخص ندارند و نمی‌توان مرز مشخصی بین پوست و آن‌ها مشخص نمود.

رنگ: مورد بعدی که می‌تواند به شما در تمایز خال‌های سرطانی و غیر سرطانی کمک کند، رنگ است. خال‌های طبیعی بدن رنگ قهوه‌ای یا برنز دارند. خال‌های سرطانی، رنگ های قرمز، سیاه، قهوه‌ای تیره، آبی یا بنفش دارند.

خونریزی: خال‌های غیرطبیعی، معمولا بدون دلیل خونریزی می‌کنند.

اندازه: خال‌های سرطانی معمولا اندازه‌ای بزرگ‌تر از 0.5 سانتی‌متر دارند.

روش‌های تشخیص سرطان پوست

در صورتی که علائم خطر ابتلا به سرطان پوست را در خود احساس کردید، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. این متخصص در ابتدا ضایعه پوستی شما را با کمک یک ذره‌بین معاینه خواهد کرد.

در صورتی که پزشک، به ضایعه پوستی مشکوک شود از روشی به نام درماتوسکوپی، برای اطمینان بیشتر استفاده می‌کند. در صورتی که تست درماتوسکوپی مثبت باشد، پزشک از سایر روش‌های تشخیص استفاده خواهد نمود.

نمونه برداری (Biopsy)

در این روش تشخیصی، متخصص با ایجاد یک شکاف، بخش یا تمام ضایعه را از پوست جدا می‌کند. بخش جداشده برای انجام تست‌های تشخیصی، به آزمایشگاه تحویل داده ‌می‌شود.

روش‌های تصویربرداری

بعد از تشخیص سلول‌های سرطانی در نمونه بیوپسی، پزشک برای اطمینان از عدم گسترش سرطان به بافت‌های مجاور، از روش‌های تصویربرداری استفاده می‌کند. سی‌تی‌اسکن، ام‌آرای و تصویربرداری اشعه ایکس از رایج‌ترین روش‌های تصویربرداری برای تشخیص متاستاز هستند.

چطور از سرطان پوست پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست باید مراقبت‌های زیر را انجام دهید:

• در ساعات 10 صبح تا 4 بعدازظهر از قرارگرفتن در برابر نورخوشید خودداری کنید.
• در تمام طول روز (حتی روزهای ابری)، ضدآفتاب با حداقل SPF 30 بزنید.
• استفاده از عینک آفتابی را فراموش نکنید.
• از برنزه کردن پوست خود خودداری کنید.
• مصرف برخی از داروها(داروهای ضد جوش و آکنه)، پوست را به اشعه خورشید حساس می‌کنند. در هنگام مصرف این داروها کمتر در مقابل نور خورشید قرار بگیرید.
• به طور مرتب پوست بدن خود را چک کنید، در صورت تغییر در وضعیت کک و مک‌ها و خال‌های خود، به پزشک مراجعه نمایید.

کلام آخر

یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به سرطان پوست، قرار گرفتن در معرض اشعه خورشید است، پس استفاده از ضدآفتاب‌ها را فراموش نکنید.

اگر شما نکات دیگری درباره سرطان پوست‌ و روش‌های تشخیص آن می‌دانید با ما درمیان بگذارید.

سوالات متداول