همه چیز درباره سرد مزاج ها: از رژیم غذایی مزاج سرد و خشک تا تعدیل آن
مزاج سرد و خشک یکی از مزاج‌های چهارگانه است. به افرادی دارای این مزاج سوداوی هم می‌گویند. سودا یکی از خلط‌های موجود در بدن است که معادل آن در طبیعت خاک در نظر گرفته می‌شود. افرادی که مزاج سوداوی دارند دارای خصوصیات روحی و جسمانی مشترکی هستند.
در این مقاله از ایده آل مگ درباره این مزاج با شما صحبت می‌کنیم و درباره نحوه اصلاح و تعدیل خلط سودا راهکارهایی را به شما می‌گوییم. با ما همراه باشید.
مزاج سرد و خشک یا سوداوی چیست؟
از نظر علم مزاج شناسی سودا سنگین‌ترین، غلیظ‌ترین و تیره‌ترین لایه خون است و از گلبول‌های قرمزی که رسوب کردند، تشکیل می‌شود. رنگ سودا سیاه و مزه آن بین ترشی، گس و شیرینی است. سبک زندگی و خوردن غذاهای سودا زا در تولید سودا نقش مهمی دارد. بیشترین بخش این خلط در طحال ذخیره می‌شود و قسمتی از آن هم همراه خون است تا به اعضایی مثل استخوان‌ها که برای تغذیه به سودا نیاز دارند، غذا برساند.
سودا از تجمع، سوختن و رسوب سایر اخلاط به خصوص خلط صفرا هم به وجود می‌آید. وجود مقدار کمی از این خلط در بدن حیاتی و ضروری است؛ اما در صورتی که در هر یک از اندام‌های بدن رسوب کند، می‌تواند باعث سردی کردن و بیماری شود. طبع سودا، سرد و خشک است و افرادی با غلبه این خلط را افراد سوداوی می‌نامند.
به چه افرادی سرد مزاج گفته می‌شود؟
در تشخیص گرمی یا سردی مزاج، توجه به برخی خصوصیات ظاهری و رفتاری می‌توانند به شما کمک کند، به این موارد توجه کنید:
- هیکل ریز‌اندام و تشکیل شده از پوست و استخوان بیشتر نشان‌دهنده خشکی و سردی مزاج است.
- هیکل درشت و مملو از چربی نشان‌دهنده تری و سردی مزاج است.
- موهای کم‌پشت و نازک نشان‌دهنده سردی مزاج است.
- پوست سبزه و تیره نمایانگر مزاج سرد و خشک و پوست سفید نشان‌دهنده مزاج سرد و تر است.
- افراد سرد مزاج غالبا احساس سرما می‌کنند و در تماس پوستی، دست‌ها و بدن آن‌ها سرد است.
- تعریق، ادرار و مدفوع بدون بو نشان‌دهنده سردی مزاج است.
- خواب زیاد نشان‌دهنده مزاج سرد و تر و خواب منقطع و ناآرام مخصوص افراد دارای مزاج سرد و خشک است.
- احتیاط، تامل، محافظه‌کاری و ترس هم از خصوصیات روحی افراد سرد مزاج است؛ اما خشکی مزاج سرعت عمل افراد را فارغ از سردی یا گرمی مزاج، بالا می‌برد.
خصوصیات جسمانی و روانی افراد دارای مزاج سرد و خشک چیست؟
نماد طبیعی خلط سودا، خاک است؛ بنابراین برای شناخت افراد سوداوی باید خصوصیات خاک را در نظر بگیریم.
طبیعت خاک، سرد، سنگین، غیرمنبسط و فشرده است و به خودی خود حرکتی نمی‌کند. خاک‌ها انواع مختلفی دارند این نشان می‌دهد که افراد دارای مزاج سرد و خشک هم طیف وسیعی از رفتارها و سبک زندگی‌ها را دارند. در ادامه با مهم‌ترین خصوصیات جسمی و اخلاقی افراد دارای مزاج سرد و خشک آشنا می‌شویم.
خصوصیات جسمانی
داشتن این خصوصیات جسمانی می‌تواند معرف فردی با مزاج سرد و خشک باشد:
- افراد سوداوی مزاج ظاهری لاغر و ضعیف با استخوان‌بندی ظریف دارند.
- مشخصه اصلی این افراد، وجود استخوان‌های باریک و کشیده است؛ چون سودا باعث کشیدگی استخوان‌ها می‌شود.
- چاقی در این افراد معمولا در ناحیه میان‌تنه یعنی کمر و شکم ایجاد می‌شود.
- رنگ پوست سوداوی‌ها، سفید مایل به خاکستری، جوگندمی یا سبزه مایل به تیرگی است.
- روی پوست این افراد معمولا لکه‌های تیره و خال دیده می‌شود.
- پوست سوداوی‌ها سرد، خشک و دارای منافذ متوسط است.
- موها هم در این افراد خشک، ضخیم، نسبتا پرپشت، گاهی مجعد و به رنگ سیاه مات هستند.
- سوداوی‌ها بدن پرمویی دارند و موخوره در این افراد زیاد دیده می‌شود.
- رگ‌های دست این افراد مشخص، نازک، تیره و به صورت غیربرجسته است.
![ویژگی‌های افراد با مزاج سرد و خشک]()
- ناخن‌های آن‌ها شکننده است.
- سوداوی‌ها تعریق کمی دارند.
- آن‌ها معمولا غلظت خون دارند.
- نبض باریک، کم قدرت، نسبتا کند اما سفت وسخت از ویژگی‌های این افراد است.
- سودای‌ها چشم‌هایی ریز به رنگ قهوه‌ای یا میشی و تیرگی زیر چشم دارند. عروق سفیدی چشم آن‌ها مشخص نیست. در صورت غلبه سودا هم سفیدی چشمشان به تیرگی می‌گراید.
- این افراد بینی، زبان و دهان خشکی دارند و مزه صبحگاهی دهانشان شور است.
- به خاطر خشکی مغز، شامه‌ای قوی و گوش‌هایی تیز دارند.
- با طمانینه، آرام و حساب‌شده صحبت می‌کنند.
- نسبت به سرما حساس‌اند و در فصول سرد، بیشتر از سایر افراد لباس می‌پوشند.
- سوداوی‌ها خواب خرگوشی دارند. طول می‌کشد تا به خواب روند و با کوچکترین سر و صدایی هم از خواب می‌پرند. دیدن کابوس‌های ترسناک، قبرستان، افتادن از پرتگاه و خواب‌هایی از این دست از مشکلات افراد سوداوی است.
- طعم‌های شور و شیرین را ترجیح می‌دهند.
- این افراد اشتهای کاذب زیاد، توان هضم پایین و نفخ معده زیادی دارند؛ به علاوه اهل ریزه‌خواری هستند.
- میل جنسی در وجود آن‌ها نسبتا زیاد است اما توان جنسی کمی دارند.
خصوصیات روحی و روانی
به موازات خصوصیات جسمی و ظاهری، وجود حالات و صفات روحی زیر هم می‌تواند نشان‌دهنده فردی با مزاج سرد و خشک باشد:
- افراد سوداوی افرادی درونگرا و ساکت هستند. آن‌ها از جمع گریزانند و ترجیح می‌دهند در تنهایی و آرامش باشند.
- این افراد اهل حساب و کتاب، دوراندیشی و نظم هستند. به طور کلی نظم و ترتیب از خشکی مزاج منشا می‌گیرد.
- کمال‌گرا و واقع‌بین هستند.
- اهل برنامه‌ریزی‌های دقیق و توجه زیاد به تمام جزئیات هستند.
- سوداوی مزاج‌ها بسیار امانت‌دار هستند و در امانت خیانت نمی‌کنند.
- منطقی رفتار می‌کنند و خود را درگیر احساسات نمی‌کنند.
- محتاط و میانه‌رو هستند و ریسک نمی‌کنند.
- معمولا تحمل و استقامت زیادی ندارند و زود خسته می‌شوند.
- قبل از تصمیم‌گیری‌ها، وسواس و تردید زیادی دارند؛ اما پس از آن در تصمیمات خود خیلی ثابت قدم و استوار هستند و با لجبازی و یکدندگی تصمیمات خود را تا به آخر پیش می‌برند.
- شور و اشتیاق فراوانی نسبت به اهداف خود دارند.
- دوستانی قابل اتکا و وفادار هستند.
- افراد خیال‌پردازی هستند.
- اهل قهر کردن، کینه‌توزی و انتفام‌جویی هستند.
- سوداوی‌ها به راحتی به دیگران اعتماد نمی‌کنند.
- شخصیتی وسواسی، منتقد و در عین حال، حساس، زود‌رنج و بدبین دارند.
![خصوصیات اخلاقی طبع سرد و خشک]()
- بی‌قرار و نگران‌اند. این افراد اهل غصه خوردن و خود‌خوری هستند.
- سوداوی‌ها بیشتر مواقع با خود، دچار درگیری فکری هستند و حتی گاهی با خودشان صحبت می‌کنند.
- نسبت به سایر مزاج‌ها، قوی‌ترین قدرت اراده را دارند و کارها را بالاخره به بهترین نتایج ممکن می‌رسانند.
مشاغل مناسب برای مزاج سرد و خشک چیست؟
گفتیم که افراد سوداوی مزاج، بسیار جزئی‌نگر هستند و چیزهایی را می‌بینند که غالبا از نگاه سایر افراد دور می‌ماند. با توجه به همین خصوصیت می‌توان گفت که افراد سوداوی مزاج در مشاغلی که به دقت زیاد نیاز دارند موفق هستند.
افراد دارای مزاج سرد و خشک منتقدین زبردستی هم هستند و اشکال کارها را زود پیدا می‌کنند؛ در واقع این افراد همان‌هایی هستند که به اصطلاح مو را از ماست بیرون می‌کشند.
سوداوی‌ها تا حدی هم خودمحور هستند؛ پس بهتر است که در مشاغل فردی انجام وظیفه کنند و محیط کاری بی‌سر و صدا و آرامی داشته باشند. آن‌ها همیشه افکار و آرزوهای بلندی در سر دارند و جالب است بدانید که بزرگترین ریاضی‌دانان و فیلسوفان مزاج سوداوی داشته‌اند.
بعضی از مشاغل حساس و دقیق که افراد با مزاج سرد و خشک می‌توانند در آن‌ها موفق باشند، عبارتند از:
- نویسندگی
- تعمیر وسایل مختلف
- ساعت‌سازی
- مشاغل پزشکی حساس و دقیق مثل جراحی چشم
- داستان‌نویسی
- تاریخ‌نگاری و روزنامه‌نگاری
- حسابداری
- نگهبانی و حراست
- پلیس آگاهی و بازپرس
- طراحی و فعالیت‌های هنری
رژیم غذایی مناسب مزاج سرد و خشک چیست؟
به طور کلی غذاهایی با طبع گرم و تر برای افراد دارای این مزاج، مناسب است؛ در واقع خوردن این غذاها باعث ایجاد تعادل در طبع این افراد می‌شود.
غذاهای مناسب
افراد دارای مزاج سرد و خشک بهتر است در مصرف گوشت زیاده روی نکنند و در بین انواع گوشت هم بیشتر از گوشت‌های گرم مثل گوشت گوسفند، شتر، بوقلمون، کبوتر، گنجشک و سار استفاده کنند. غذاهای مناسب برای این افراد عبارتند از:
- آبگوشت با گوشت گوسفند و استخوان و دنبه، بدون گوجه‌فرنگی و رب
- انواع سوپ‌ها و آش‌های ایرانی
- انواع متنوع خورشت‌های ایرانی
- انواع غذاهای گیاهی مانند آلو اسفناج، کدو تنبل و سالادهای فصل همراه جوانه‌ها بخصوص جوانه گندم
- عسل، حلیم، کاچی، نخودآب با گوشت ماکیان، شیربادام
میوه‌ها
تمام میوه‌های شیرین به شرط آن که در فصل خود مصرف شوند برای این افراد مفید هستند:
- مرکبات شیرین
- سیب
- انار
- انجیر
- انبه
- خرمای شیره‌دار
- زیتون رسیده
- موز
- آناناس
- قیسی
- کدو حلوایی
- توت
- کشمش
- بادام
سبزیجات و صیفیجات
افراد سوداوی برای ایجاد تعادل در طبع می‌توانند سبزی و صیفیجات زیر را بخورند:
- سبزی‌ها به غیر از گشنیز
- کاهو با مصلح آن (مانند سکنجبین)
- هویج
- زردک
- کرفس
- جوانه گندم
- خربزه و طالبی
- کلم قمری
- شلغم
- بذرهای ملین مثل تخم بارهنگ، قدومه شیرازی، تخم ریحان و تخم شربتی
لبنیات
به طور کلی افراد دارای طبع سرد و خشک بهتر است از لبنیات به دلیل طبع سردشان کمتر استفاده کنند؛ اما می‌توانند شب‌ها شیر گرم را همراه با مصلحاتش یعنی خرما یا عسل بخورند.
نوشیدنی‌ها
نوشیدنی‌ها می‌توانند شامل انواع دمنوش‌ها، عرقیجات و شربت‌ها باشند و عبارتند از :
- دمنوش‌ها: بادرنجبویه، دارچین، زنجبیل، زعفران، گل‌گاوزبان
- شربت‌های با طبع گرم: شربت عسل، شیره انگور، شیره خرما
- عرقیات سنتی: عرق نعناع، عرق پونه، بهارنارنج، بیدمشک
مواد غذایی مضر برای مزاج سرد و خشک چیست؟
غذاهای زیر برای افراد سوداوی مزاج مضر است و می‌تواند باعث بیماری آن‌ها شود:
- زیاده روی در مصرف گوشت بخصوص گوشت گاو و گوساله
- غذاهای مانده و بیات
- غذاهای چرب و شور
- ماهی دودی و ماهی شور
- جگر، دل و قلوه
- عدس
- آب یخ
- نوشابه‌های گازدار
- دوغ
- کشک
- ماست
- پنیر
- ترشیجات
- شیرینی‌جات قنادی
- فست‌فودها
- چای
- قهوه
- نسکافه
- سرکه
- ادویه‌جات تند
- خیارشور
- غذاهای نشاسته‌ای مانند ماکارونی
- سیب زمینی
- کلم و گل کلم
- قارچ
- سس و رب گوجه‌فرنگی
- ساندویچ و پیتزا
- بادمجان
- روغن‌ها و خوراکی‌های کارخانه‌ای
عوامل ابتلا به سودا چیست؟
برخی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به سودا عبارتند از:
- رژیم‌های غذایی نامناسب تشکیل شده از انواع فست‌فودها یا غذاهای بیات شده و مانده از شب
- پرخوری و ریزه‌خواری
- ناهار خوردن
- مصرف مشروبات الکلی و دخانیات (الکل بسیار گرم است اما مصرف آن در دراز مدت باعث ابتلا به سودا می‌شود.)
![مزاج سرد و خشک]()
- ابتلا به بیماری‌های مزمن و مستمر
- خواب بین الطلوعین، خوابیدن در هنگام غروب آفتاب و همچنین خواب زیاد
- قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های صوتی و آب و هوایی
- خندیدن یا نخندیدن بیش از اندازه
- قرار گرفتن در موقعیت‌های اضطراب‌آور و استرس‌زا
- افسردگی، بدبینی و غم زیاد
- تحریکات جنسی ناتمام و ناقص
- عدم تحرک و فعالیت جسمی کافی
- قرار گرفتن مستمر در معرض سردی‌ها مثلا آب و هوای سرد
- استفاده بیش از اندازه و مداوم از رنگ‌های تیره مانند خاکستری و مشکی
- قرار گرفتن زیاد در معرض امواج الکترومغناطیسی موبایل و کامپیوتر
- نشستن مداوم که باعث تجمع سودا در اندام های تحتانی می‌شود
- ایستاده غذا خوردن
- سفرهای طولانی و دائم داشتن
- مصرف نگهدارنده‌ها
- نبودن انس و الفت (آسمانی و زمینی)
علائم شایع در تشخیص سودا مزاجی چیست؟
غلبه خلط سودا در افراد می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. این علائم به محیط زندگی، سن، جنسیت، قدرت بدنی و وضعیت روحی افراد بستگی دارد؛ اما در صورت بروز علائم زیر باید نسبت به تعدیل مزاج اقدام شود:
- احساس ناامیدی
- احساس دلزدگی، بی‌حوصلگی و بی‌علاقگی در انجام کارها
- بی‌حال و خسته بودن
- پرخوری یا بی‌اشتهایی
- انزوا طلبی زیاد
- احساس بی‌میلی نسبت به روابط زناشویی
- تحریک‌پذیری زیاد
- یکباره و بی‌علت به گریه افتادن
- احساس دردهای بی‌دلیل در قسمت‌های مختلف بدن بدون داشتن شواهدی از بیماری
- بروز لک‌ها و کهیرهای پوستی
- خشکی و ترک ترک شدن زبان
- یبوست
- رفلاکس اسید معده
- داشتن افکار بیهوده و آزار‌دهنده به خصوص فکر خودکشی
چگونه سرد مزاجی را تعدیل کنیم؟
برای تعدیل سردی مزاج ابتدا باید یک فرد متخصص، مزاج پایه فرد بیمار را تعیین کند؛ سپس باید تعیین شود که مزاج او تا چه حد از تعادل خارج شده است.
خارج شدن مزاج از حالت تعادل در طول زمان اتفاق می‌افتد؛ پس برای تعدیل آن هم باید زمان صرف کرد. فرد بیمار باید راهکارهای تعدیل مزاج را در بازه زمانی مشخص و نه چندان کوتاه انجام دهد. داشتن قدرت اراده و تلاش شخصی فرد بیمار در این مورد بسیار مهم است.
تدابیر لازم برای اصلاح مزاج سرد و خشک چیست؟
افرادی که مزاج سرد و خشک دارند باید بدانند که در صورت تعدیل طبع، می‌توانند به افرادی شاخص و موفق تبدیل شوند؛ افرادی که با تعیین هدف و اراده قوی خود می‌توانند منشا تغییرات بسیاری باشند.
متاسفانه امروزه سبک زندگی شهرنشینی باعث افزایش خلط سودا می‌شود؛ ما روزانه در معرض امواج مضر بسیاری هستیم، کمتر فعالیت می‌کنیم و در سبد غذایی روزانه ما هم انبوهی از غذاهای آماده و فست فودها وجود دارد.
با استفاده از راهکارهای زیر می‌توان مزاج سرد و خشک را اصلاح کرد:
- در پیش گرفتن یک رژیم غذایی گرم و تر بخصوص در فصل‌های سرد سال
- پرهیز از خوردن غذاهای سودازا و در صورت ضرورت مصرف کم آن‌ها
- مصرف آب میوه‌هایی مثل سیب و هویج
- برطرف کردن یبوست با استفاده از خاکشیر
- دوری از محیط‌های سرد و خشک
- دوری از آب و هوا و محیط‌های آلوده و پرترافیک
- ماساژ پوست با روغن‌های گرم مثل روغن زیتون و کنجد
- استفاده از روغن بادام شیرین برای جلوگیری از خشکی بینی
- داشتن برنامه منظم برای تفریح و خوشگذرانی و رفتن به طبیعت
- استفاده از یک لیوان آب جوشیده ولرم در مواقع عصبانیت
- معاشرت با افراد شاد، دیدن فیلم‌های خنده‌دار و پرکردن اوقات فراقت برای پرهیز از افکار بیهوده
- استفاده از موبایل و کامپیوتر در حد تعادل
- 10 تا 15 دقیقه پیاده‌روی روزانه
- حمام کوتاه با آب ولرم؛ ماندن زیاد در حمام پوست این افراد را خشک می‌کند
- ماساژ بدن با روغن‌های گرم
- پرهیز از شست‌و‌شوی زیاد؛ تماس زیاد با آب، سردی بدن را افزایش می‌دهد.
- سفرهای کوتاه به مناطق گرمسیری به خصوص در فصل پاییز و زمستان
- 6 تا 7 ساعت خواب مفید شبانه؛ بی‌خوابی، کم‌خوابی و خوابیدن بی‌موقع در روز برای این افراد مضر است.
- خوردن گلاب قبل از خواب یا پاشیدن گلاب روی بالش؛ این کارها باعث افزایش آرامش خواب و جلوگیری از کابوس دیدن می‌شود.
- انجام بادکش گرم به خصوص در فصول سرد با دستور پزشک
سخن آخر
درمان بیماری‌های ناشی از غلبه اخلاط حتما باید زیر نظر یک متخصص توانمند طب سنتی انجام شود؛ پس از خود‌درمانی بپرهیزید و در صورتی که احساس نامطلوبی دارید سعی کنید در اولین فرصت به متخصص طب سنتی مراجعه کنید.
اگر سوالی درباره مزاج سرد و خشک دارید، از ایده آل مگ بپرسید.
سوالات متداول
غلظت خون، بواسیر، واریس، اختلالات خواب، اگزمای پوستی، وسواس‌های فکری، دوقطبی، افسردگی، یبوست و انواع سرطان‌ها از غلبه خلط سودا ایجاد شوند.
بهتر است افراد دارای مزاج سرد و خشک از رنگ‌هایی استفاده کنند که باعث ایجاد نشاط و شادابی و بالا رفتن حرارت و گرمی خون می‌شود. به این ترتیب زمینه‌های ابتلا به بیماری افسردگی کمتر می‌شود. رنگ‌های مناسب برای سوداوی‌ها صورتی، زرد، بنفش، لیمویی، زرشکی، آبی و سبز هستند.
خلط سودا با مصرف غذاهای سودازا، زمان طولانی در تماس با حرارت یا نور خورشید بودن، بالا رفتن خلط صفرا که سوختن آن تبدیل به سودا می‌شود و افزایش خلط بلغم و رسوب آن به صورت سودا افزایش می‌یابد.
در پاسخ این سوال باید گفت چون این افراد تمایل به ریزه‌خواری دارند، احتمال اضافه وزن و چاقی در آن‌ها زیاد است. افرادی دارای این مزاج، بهتر است در میان‌وعده‌های خود از موادغذایی کم‌کالری استفاده کنند.
