از چه کسانی مشاوره بگیریم؟
این روزها به دلیل فراگیرشدن شبکه‌های اجتماعی با تعداد زیادی تراپیست مواجه هستیم. به دلیل توسعه زیرساخت‌های اینترنت نیز دسترسی به تمام این افراد به راحت‌ترین شکل ممکن امکان‌پذیر شده است.
سؤال اساسی آن است که چگونه فرد متخصص مورد نظرمان را از بین گزینه‌های بی‌شمار موجود انتخاب کنیم؟ به نظر می‌رسد بهترین راه برای این چالش بررسی ویژگی‌های مشاوران باشد.
در ادامه قصد داریم شما را با تعدادی از ضروری‌ترین ویژگی‌های مشاوران خبره آشنا کنیم. تا پایان با ما همراه باشید.
10 ویژگی ضروری مشاوران روان درمانگر
متأسفانه در دنیای امروز شرکت‌های بزرگ داروسازی با استفاده از سلاح تبلیغات، مردم گرفتار در انبوه مشکلات زندگی را به مصرف داروهای تولیدی خود دعوت می‌کنند. آن‌ها با وعده‌های پرزرق و برق برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلالاتی از این دست به سراغ شما می‌آیند. برخی از روان درمانگران و مشاوران روانشناسان نیز با این موج سهمگین همراه شده‌اند.
اما واقعیت این است چاره مشکلات روحی و روانی بیش از آنکه در داروها نهفته باشد، در رسیدگی به افکار و احساسات انسانی است. بررسی‌های متخصصان نشان می‌دهند که روان‌درمانی به شیوه‌ای صحیح می‌تواند تا 80 درصد کارایی بیشتری در حل مشکلات روحی و روانی افراد در مقایسه با داروها ایفا کند.
مشکل از آن جایی شروع می‌شود که پیدا کردن مشاوران روانشناسی برای عموم چندان ساده نیست. فرقی نمی‌کند که به دنبال مشاوره خانواده آنلاین هستید یا حضوری یا استرس و اضطراب شما را رنج می‌دهد و به سراغ روانشناس آنلاین رفته‌اید. با در نظر گرفتن ویژگی‌های زیر می‌توانید بهترین مشاوران روان درمانی را شناسایی کنید.
تسلط بالا در مهارت‌های بین فردی
روان درمانگران حرفهای در درک افکار و احساسات مراجعه‌کنندگان خود زیرک هستند. به خوبی می‌توانند فضای همدلی و صمیمی ایجاد کنند. به این ترتیب با آغوش باز پذیرای صحبت‌های شما هستند. در زمانی که با آن‌ها گفتگو می‌کنید، تمام تمرکز خود را روی حرفهای شما معطوف می‌کنند. برای ارزیابی درمانگر از این حیث باید به سؤالات زیر پاسخ دهید:
- آیا درمانگر می‌تواند با ادبیات قابل فهم و شبیه به شما صحبت کند؟
- آیا بعد از شنیدن حرفهای شما به درک درستی از احساسات‌تان می‌رسد؟
توانایی ایجاد اعتماد در مراجعه‌کننده
خیلی مهم است که مشاور روانشناسی بتواند فضایی مبتنی بر اعتماد بین خود و مراجعه کنندگانش ایجاد کند. واقعیت این است که اگر مراجعه کننده احساس نکند که مشاورش قابل اعتماد است، هیچ‌گاه ارتباط مؤثری با او برقرار نخواهد کرد. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که انسان‌ها در مدت زمان بسیار کوتاهی متوجه می‌شوند که فرد مقابل‌شان قابل اعتماد است یا خیر.
بنابراین مشاور باید بتواند در همان برخورد ابتدایی حس اعتماد را در شما به وجود بیاورد. ایجاد اعتماد صرفاً با گفتگو شکل نمی‌گیرد. بلکه حرکات بدن و فضای گفتگو نیز در این مسئله بسیار مؤثر است. در جلسات ابتدایی گفتگو با مشاور خود حتماً این موضوع را مد نظر قرار دهید.
ایجاد فضای مشترک با مراجعه کننده
اگر مراجعه‌کنندگان احساس کنند با روان درمانگر خود نقاط مشترکی دارند، شانس حل مشکلات‌شان به مراتب افزایش می‌یابد. این اصطلاح در بین متخصصان تحت عنوان اتحاد درمانی شناخته می‌شود.
مشاوران متخصص به خوبی می‌توانند این حس اتحاد و اشتراک را به مراجعه‌کنندگان‌شان منتقل کنند. حتماً از خود بپرسید که آیا مشاورتان سعی در ایجاد اهداف مشترک برای پیشبرد گفتگو دارد یا خیر؟
رفتار انعطاف‌پذیر در طول جلسات
بر خلاف بیماری‌های جسمی که معمولاً علائم یکسان و مشخصی دارند، مشکلات روحی و روانی در افراد با علائم مختلفی ظاهر می‌شوند. علاوه بر آن ممکن است که این علائم در طول دوره درمان دست‌خوش تغییر شوند.
مشاور روانشناسی باید بتواند به خوبی خود را با شرایط روحی مراجعه کننده سازگار کند. در غیر این صورت به هیچ وجه گزینۀ مناسبی برای مشاوره گرفتن نیست.
ارائه توضیحات شفاف در خصوص برنامه درمانی
در جلسات ابتدایی مشاوره، روان درمانگر سعی می‌کند تا شرح حال کاملی از مراجعه کننده به دست بیاورد. پس از آن که به درک درستی از مشکل و حواشی پیرامون آن رسید، باید برنامۀ درمانی مشخصی را تدوین کند.
علاوه بر آن برنامه درمانی باید به صورت شفاف برای مراجعه کننده توضیح داده شود. چرا که هیچ حس تردیدی از آنچه قرار است در آینده رخ دهد، نباید برای افراد به وجود بیاید. شما بخش اصلی برنامه درمانی هستید. تا زمانی که ندانید برنامه چیست، این احتمال وجود دارد که توصیه‌های مشاور را جدی نگیرید.
توجه به پیشرفت مراجعه کننده
مشاوران حرفهای و متعهد بیش از هر چیزی به فکر درمان مراجعه کنندگان خود هستند. برای آن‌ها مهم است که پس از چند جلسه مشاوره چه تغییراتی در مراجعه کنندگان‌شان رخ می‌دهد. نباید این حس در افراد ایجاد شود که طولانی شدن درمان برای دریافت هزینۀ بیشتر است.
برخی از مشاوران حرفهای حتی خارج از جلسات درمانی، با مراجعه‌کنندگان خود تماس می‌گیرند و جویای احوال آن‌ها می‌شوند. جلسات روانشناسی آنلاین برای آن‌ها برگزار می‌کنند و از تمام ظرفیت‌های موجود برای حرکت افراد به سمت بهبودی استفاده می‌کنند.
ایجاد حس امید در مراجعه کننده
امید به عنوان موتور محرک وجودی انسان شناخته می‌شود. تا زمانی که این موتور روشن باشد، می‌توان نسبت به پیشرفت و حرکت رو به جلو امیدوار بود. بنابراین روان درمانگر باید تلاش کند که امید را در مراجعه کنندگان خود زنده نگه دارد. البته برای این منظور نباید دست به اقدامات مخرب و غیر واقعی بزند.
بلکه پلی بین واقع‌گرایی و امید می‌زند که شما بتوانید به راحتی از آن عبور کرده و به سر منزل مقصود برسید. اگر احساس کردید که مشاور شما نمی‌تواند انگیزه لازم برای بهبود را در شما ایجاد کند، باید به فکر مشاور دیگری باشید.
احترام به ارزش‌های فرهنگی مراجعه کننده
مشاور روانشناسی باید تمام تلاش خود را بکار بگیرد تا به ارزش‌های فرهنگی مراجعه‌کنندگان احترام بگذارد این موضوع باید در انتخاب روش‌های درمانی به طور جدی مد نظر قرار بگیرد.
باورهای مذهبی، آداب و رسوم قومی و روابط خانوادگی از ارزش‌های فرهنگی اساسی هستند که باید از سوی درمانگر مورد احترام قرار بگیرند. در غیر این صورت نه تنها مشکلی از شما حل نمی‌شود؛ بلکه چالش‌های جدیدی نیز برایتان ایجاد خواهد شد.
توانایی مدیریت و کنترل احساسات شخصی
مشاور و روانشناس حرفهای باید به سطحی از مهارت در خودآگاهی رسیده باشد که بتواند احساسات خود در پاسخ به مسائل و مشکلات مراجعه‌کنندگان مدیریت کند.
به عنوان مثال نباید در واکنش به صحبت‌های شما درباره تجربیات شخصی‌اش در زندگی صحبت کند. وظیفۀ او کمک به بهبود مشکلات شما است نه به اشتراک گذاشتن دغدغه‌هایش. دخالت دادن مشکلات شخصی در روند مشاوره دادن، نشانه آشکاری از بی‌تجربگی و ضعف مهارت مشاور است.
فعالیت قانونی
شاید این موضوع که مشاور و روانشناس باید دارای مدرک و مجوز قانونی باشد، امری بدیهی باشد؛ اما متأسفانه شاهد هستیم که افراد زیادی بدون مجوز رسمی در این زمینه فعالیت می‌کنند. حتماً قبل از تصمیم‌گیری نهایی برای مراجعه به درمانگر در خصوص قانونی بودن فعالیت او تحقیق کنید.
کلام پایانی
10 ویژگی مهم برای شناسایی مشاور روانشناسی خوب را مرور کردیم. باید توجه داشته باشید که عوامل متعددی در موفقیت‌آمیز بودن نتایج مشاوره مؤثر هستند و نمی‌توان صرفا به مواردی که اشاره کردیم، اکتفا کرد. شاید در زمانی که گرفتار چالش‌های روحی و روانی هستید، بررسی ویژگی‌های فوق در مشاوران و روانشناس چندان برایتان ساده نباشد. توصیه می‌کنیم که از تجربه اطرافیان خود نیز در این زمینه استفاده کنید تا بتوانید به نتیجه مطلوبی برسید.
