قرص ضد بارداری یاز | طریقه مصرف و عوارض یاز
قرص ضد بارداری یاز ترکیبی از پروژسترون ( دروسپیرونون ) و استروژن ( اتیلن استرادیول ) می‌باشد. این قرص حاوی هورمون‌های زنانه است و با جلوگیری از ایجاد تخمک، از بارداری جلوگیری به عمل می‌آورد.
یاز همچنین باعث ایجاد تغییراتی در مخاط دهانه رحم شده و رسیدن اسپرم و اتصال تخم باورشده به رحم را سخت‌تر می‌کند. این قرص همچنین در خانم‌هایی که حداقل 14 سال سن دارند و دوران قاعدگی آن‌ها شروع شده است؛ برای درمان آکنه و جوش‌های صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از یاز همچنین برای درمان علائم اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی (PMDD) استفاده می‌شود. این اختلال می‌تواند منجر به علائمی مانند : اضطراب، افسردگی، تحریک پذیری، تمرکز مشکل، کمبود انرژی، تغییر در خواب، حساسیت به پستان، درد مفاصل، سردرد و افزایش وزن گردد.
اطلاعات مهم درباره یاز
در صورتی که باردار شده‌اید یا به تازگی زایمان داشته‌اید؛ هرگز از قرص ضد بارداری یاز استفاده نکنید. همچنین به یاد داشته باشید که مصرف این قرص می‌توان خطر ایجاد لخته خونی، سکته مغزی و حملات قلبی را افزایش دهد. قبل از اینکه شروع به مصرف قرص یاز نمایید؛ حتما با پزشک خود درباره سوابق پزشکی، جراحی‌ها، داروهایی که مصرف می‌کنید و بیماری‌هایتان مشورت نمایید. در صورتی که به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و اضافه وزن مبتلا هستید؛ بیشتر در معرض خطرات مصرف این قرص قرار خواهید داشت.
خطر سکته مغزی یا لخته شدن خون در اولین مصرف قرص یاز، در بالاترین حالت خود قرار دارد. همچنین اگر بعد از یک وقفه بیش از 4 هفته‌ای، اقدام به مصرف دوباره این قرص نمایید نیز ممکن است خطر ابتلا به لخته خون و سکته مغزی افزایش یابد. در صورتی که بی حرکت هستید ( مواردی مانند نقاهت بعد از عمل جراحی ) از مصرف این قرص پرهیز نمایید.
همانطور که می‌دانید سیگار کشیدن می‌تواند خطر لخته شدن خون و ابتلا به سکته مغزی را افزایش دهد. بنابراین اگر سیگار می‌کشید و بیشتر از 35 سال نیز سن دارید؛ به طور جدی از مصرف قرص ضدبارداری یاز پرهیز کنید.
عوارض جانبی یاز
در صورتی که علائم مربوط به حساسیت آلرژیک به یاز را مشاهده نمودید؛ سریعا با اورژانس تماس بگیرید. این علائم شامل : تنفس دشوار، تورم گلو و زبان و تورم لب‌ها می‌باشند. در صورتی که با هر یک از علائم زیر برخورد کردید؛ سریعا مصرف یاز را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید:
- بی حسی یا ضعف ناگهانی، سردرد شدید و ناگهانی، عدم تعادل و مشکل در بینایی
- احساس درد، تورم و گرما در یک یا هر دو پا
- تنگی نفس، تنفس سریع و سرفه ناگهانی
- سرفه خونی
- از بین رفتن ناگهانی بینایی یا تاری دید
- درد یا فشار قفسه سینه، حالت تهوع و تعریق
- از بین رفتن اشتها، درد معده و ادرار تیره
- علائم افزایش فشار خون مانند سردرد شدید و ضربان در گردن و گوش
- مشکلات خواب، تغییر در خلق و خوی و احساس خستگی
موارد بالا عوارض خطرناک مصرف قرص ضد بارداری یاز بودند. اما این قرص دارای یک سری عوارض رایج نیز می‌باشند که معمولا نیازی به مراقبت پزشکی ندارند:
- حالت تهوع و استفراغ
- حساسیت به پستان
- افزایش وزن
- تیرگی پوست
- تغییر در دوران قاعدگی
- کاهش میل جنسی
موارد مصرف
این قرص علاوه بر جلوگیری از بارداری، می‌تواند در موارد دیگری نیز مورد استفاده قرار بگیرد که در ادامه نگاهی به آن‌ها خواهیم انداخت :
قرص یاز و درمان جوش
یکی از هورمون‌های زنانه که به هورمون زیبایی نیز معروف است؛ هورمون استروژن می‌باشد که به مقدار زیاد در قرص یاز یافت می‌شود. بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از خانم‌ها برای زیبایی و شفافیت بیشتر پوست، به صورت خودسر اقدام به مصرف یاز می‌نمایند. به علاوه استروژن در کاهش آندوژن و در نتیجه کاهش سموم و کم شدن آکنه و جوش های صورت نقش موثری دارد. بنابراین قرص ضد بارداری یاز در درمان جوش و آکنه عملکرد خوبی دارد. اما با توجه به عوارض زیاد مصرف این قرص، هرگز نباید بدون مشورت با پزشک اقدام به مصرف آن نمایید.
قرص یاز و چاقی
هنوز هیچ ادعای ثابت شده و علمی در زمینه تاثیر قرص یاز و سایر قرص‌های ضد بارداری بر روی اضافه وزن و چاقی وجود ندارد. البته از آنجایی که هورمون استروژن باعث تجمع آب در بدن شما می‌شود؛ ممکن است در روزهای اول مصرف قرص یاز، با یک افزایش وزن جزئی رو به رو شوید. این افزایش وزن کاملا موقتی بوده و بعد از دو یا سه ماه از بین خواهد رفت.
قرص یاز برای تنبلی تخمدان
یکی از مهم‌ترین داروهایی که برای تنبلی تخمدان تجویز می‌شود؛ داروهای ضد بارداری است. قرص ضد بارداری یاز نیز ممکن است به این منظور تجویز شود. از آنجایی که این قرص‌ها از بارداری نیز جلوگیری می‌کنند؛ برای خانم‌هایی که تنبلی تخمدان دارند و در عین حال می‌خواهند باردار شوند؛ مناسب نمی‌باشند.
قرص یاز برای درمان کیست تخمدان
از آنجایی که یکی از کارهای قرص یاز در بدن، جلوگیری از تخمک‌گذاری می‌باشد؛ از این قرص می‌توان به عنوان داروی درمان کیست تخمدان نیز استفاده کرد. پزشک بعد از معالجه شما ممکن است برای درمان کیست از قرص‌های ضد بارداری استفاده نماید.
موارد پیش از مصرف
در صورتی که به تازگی زایمان داشته‌اید؛ حداقل 4 هفته صبر کنید و بعد اقدام به مصرف قرص یاز نمایید. همچنین در صورتی که با موارد زیر مواجه هستید؛ از مصرف این قرص اجتناب کنید:
- داشتن سابقه لخته شدن خون
- داشتن مشکلات قلبی یا اختلالات ارثی خون
- داشتن سردردهای میگرنی
- داشتن فشار خون بالا
- مشکلات مربوط به گردش خون
- کلسترول یا تری گلیسیرید بسیار بالا
- پانکراتیت فعلی یا قبلی ناشی از تری گلیسیرید بالا
- بیماری شدید کبدی، سرطان کبد یا تومورهای خوش خیم کبد
- داشتن سابقه یرقان ناشی از بارداری
- بیماری شدید کلیوی یا نارسایی کلیه
- داشتن خونریزی غیر معمول واژن
همچنین در صورتی که هر یک از مشکلات زیر را دارید؛ قبل از مصرف قرص یاز و برای راحتی بیشتر خیالتان، با پزشک مشورت نمایید:
- افسردگی
- بیماری‌های مربوط به تیروئید
- بیماری‌های مربوط به کیسه صفرا
- لوپوس
- بیماری التهاب روده
طریقه مصرف قرص یاز
این قرص را دقیقا مطابق با دستور پزشک مصرف کرده و به تمامی دستورالعمل‌هایی که در این زمینه صادر شده است؛ دقت کنید. هرگز یاز را بیشتر یا کمتر از دوز توصیه شده مصرف ننمایید. همچنین در اولین مصرف این قرص، سعی کنید از روش‌های ضدبارداری دیگر از قبیل کاندوم نیز استفاده نمایید.
معمولا قرص یاز به صورت یک بسته 28 عددی تجویز می‌شود. 24 عدد از این قرص‌ها به رنگ صورتی بوده و دارای هورمون هستند؛ در حالی که 4 قرص باقیمانده، سفید رنگ و بدون هورمون می‌باشند. ابتدا باید به مدت 24 روز و هر روز یک عدد قرص صورتی مصرف نمایید؛ و سپس به مدت 4 روز و هر روز یک عدد قرص سفید.
نباید بین مصرف قرص‌ها بیشتر از 24 ساعت فاصله بیفتد. بنابراین روزانه حداقل یک قرص مصرف نمایید. در صورتی که بیش از 24 ساعت اختلاف بین دو وعده مصرف این قرص داشته باشید؛ احتمال بارداری شما افزایش خواهد یافت.
ممکن است در 3 ماه اول مصرف قرص ضد بارداری یاز، خونریزی واژن را تجربه کنید. اگر این خونریزی بیش از 3 ماه ادامه داشت و یا مقدار آن به تدریج افزیش یافت؛ با پزشک خود در این زمینه مشورت نمایید.
یاز را در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری نمایید.
چه داروهایی با یاز در تداخل هستند ؟
بهتر است قبل از اینکه شروع به مصرف این قرص نمایید؛ پزشک را از تمام داروهایی که استفاده می‌کنید؛ مطلع سازید. اما در صورتی که از داروهای زیر استفاده می‌نمایید؛ اطلاع دادن به پزشک ضرورت بیشتری دارد:
- داروهای هپاتیت C
- داروهای تشنج ( از جمله فنیتوئین، فنوباربیتال، کاربامازپین، توپیرامات، اگزکاربازپین، پریمیدون، فلبامات و سایر موارد )
- ریفامپین
- آنتی بیوتیک‌ها
- داروهای فشار خون
- رقیق کننده های خون
- مکمل های پتاسیم
تفاوت قرص یاز و یاسمین
قرص‌های یاز و قرص یاسمین هر دو برای موارد ضد بارداری استفاده می‌شوند. اما در عین شباهت در موارد استفاده، دارای تفاوت‌هایی نیز می‌باشند. یکی از تفاوت‌های این دو قرص در درمان اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی می‌باشد. در حالی که قرص یاز برای درمان این اختلال تجویز می‌شود؛ قرص یاسمین هیچ اثری بر روی درمان آن نمی‌گذارد. علاوه بر این یاز برای درمان جوش‌های صورت و آکنه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در حالی که یاسمین در این زمینه نیز نمی‌تواند کمکی به شما بکند.
دیگر تفاوت این دو قرص در طریقه مصرف آن‌ها می‌باشد. هر دو قرص در بسته‌های 28 تایی عرضه می‌شوند؛ اما یاز داری 24 قرص هورمونی و 4 قرص بدون هورمون است. در حالی که یاسمین دارای 21 قرص هورمونی و 7 قرص بدون هورمون می‌باشد.
عوارض جانبی این دو قرص به طور کامل شبیه به همدیگر هستند.
قرص یاز تا 98 درصد در جلوگیری از باردای موثر است؛ در حالی که این عدد در قرص یاسمین 99 درصد است.
عوارض قرص یاز و یاسمین
همانطور که گفته شد؛ این دو قرص دارای عوارض جانبی مشترکی می‌باشند. رایج‌ترین عوارض جانبی یاز و یاسمین و هر قرص ضد بارداری دیگری شامل موارد زیر می‌شود:
- حالت تهوع یا استفراغ
- خونریزی/لک بینی بین دوره های قاعدگی
- افزایش وزن
- حساسیت پستان ها
- سردرد
قرص یاز بهتر است یا یاسمین ؟
به نظر می‌رسد این دو قرص بسیار نزدیک و شبیه به هم عمل می‌کنند. بنابراین نمی‌توان به طور قطعی درباره بهتر بودن یکی از این دو قرص صحبت کرد. با این حال شما دقیقا همان قرصی را مصرف نمایید که پزشک برای شما تجویز کرده است.
مراکز فروش قرص یاز
این قرص در اکثر داروخانه‌ها یافت شده و می‌توانید آن را تهیه نمایید. با اینحال در مصرف قرص یاز بسیار هوشیار عمل کرده و هرگز بدون مشورت با پزشک و به صورت خودسرانه اقدام به خوردن آن ننمایید.
