جاهای دیدنی آق قلا | شهر گل فشان ها در استان گلستان
آق قلا یکی از شهرستان‌های استان گلستان است که به خاطر داشتن آثار تاریخی، طبیعی و صنایع دستی فراوان یکی از مقاصد محبوب گردشگری می‌باشد.
این شهرستان در کنار رودخانه گرگانرود قرار دارد. آق قلا از لحاظ موقعیت جغرافیایی از شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به شهرستان گرگان و علی آباد، از شرق به شهرستان گنبد و از غرب به شهرستان ترکمن محدود می‌شود.
آق قلا سرزمین گل فشان های دیدنی و همچنین صنایع دستی مانند قالی و پشتی ترکمن است. این شهر یک منطقه ترکمن نشین است و بسیاری از ساکنان آن را هموطنان ترکمن تشکیل می‌دهند.
در ادامه با جاهای دیدنی آق قلا بیشتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
قدمت آق قلا
این شهر دارای قدمتی بس طولانی است. در حدود سال 964 هجری قمری ( حدود 450 سال پیش) شاه طهماسب اول صفوی دستور داد قلعه یا دژ مبارک آباد را در جایگاه فعلی آق قلا احداث کنند. این قلعه پس از شاه طهماسب ویران شد؛ ولی به دستور شاه عباس تعمیر و مجددا ساخته شد. اما نام آق قلا یا آق قلعه احتمالا بعدها یا با اسکان قاجارهای ترک در آنجا برای مبارک آباد انتخاب شد. فتحعلی شاه در اوایل جوانی مدتی در آق قلا زیست. از همین مکان بود که فتحعلی شاه قاجار توانست با فتح استرآباد، مازندران و چند مکان دیگر، شهرت کسب کند.
پس از قتل فتحعلی شاه، پسرش یعنی محمدحسن خان قاجار (پدر آقامحمدخان) در ترکمن صحرا و حوالی آق قلا با حمایت ترکمن‌ها، سالها دست به مقابله و مقاومت در برابر سپاهیان و سرداران نادرشاه افشار و قشون زندیه زد.
جاهای دیدنی آق قلا
این شهر دارای دیدنی‌ها و جاذبه‌های گردشگری فراوانی است. تالاب اینچه که در ۲۳ کیلومتری شمال شهرستان آق قلا قرار دارد، از دیدنی‌های این منطقه محسوب می‌شود. در بخش غرب تالاب، گلفشان اینچه قرار دارد که از جاذبه‌های گردشگری بالایی برخوردار است. این تالاب محل زیست پرندگان مهاجر گوناگونی چون فلامینگوها، قوها، غازها و حواصیل است. پرواز این پرندگان مهاجر در این تالاب، مناظر رویایی در این بخش ایجاد می‌کند که خیلی از گردشگران را مجذوب خود کرده است.
این تالاب مملو از انواع ماهی‌هاست. از ماهيان اين تالابها ميتوان به کولی، اورنج، سيم پرک و شيشه ماهی اشاره کرد. اين مجموعه تالابها و مردابها دارای راههای دسترسی، محوطه‌های اطراق، چشماندازهای دشتی، مرغزارهاي وسيع و پرندگان بومی و مهاجر، همچنين استفادههای طبی ميباشند. همین ویژگی باعث شده که این تالاب یک کانون توریستی محسوب شود.
سد وشمگیر
این سد از جاهای دیدنی آق قلا محسوب می‌شود. سد وشمگیر در فاصلهٔ ۶۲ کیلومتری شمال شرق گرگان و در محلی بنام سنگر سوار بر روی رودخانهٔ گرگان احداث شده است. سد وشمگیر در 24 کیلومتری کشور ترکمنستان قرار دارد. در تمام این مسیر مناظر دیدنی و گردشگری منحصر به فردی وجود دارند. این سد دارای یک مخزن اصلی با طراحی اولیه ۶۰ میلیون مترمکعب و سه منبع ذخیره است که در مجموعه ذخایر آن به 36 میلیون مترمکعب می رسد. هدف اولیه احداث سد، تنظیم و تقسیم ۳۲۵ میلیون مترمکعب آب زراعی سالانه برای آبیاری ۲۵۰۰۰ هکتار اراضی تحت کشت است.
گل فشان قارنیارق
این گل فشان در شمال غرب آق قلا قرار دارد که پدیده طبیعی و آتشفشانی پیر و فرسوده است. در گذشته از دهانه آن به جای مواد مذابی و گدازه گل همراه گاز از آن خارج می شده است. این گل فشان اکنون به صورت تپه‌ای مخروطی است که تاثیر فرسایش در آن کاملا مشهود است. منشاء، گازهای گل فشان نیزاز تله‌های نفتی و گازی موجود در اعماق زمین تامین می‌شود و شباهت مکانیسم گل فشان به فوران آتشفشان‌ها موجب شده که نام آن را آتشفشان گل بخوانند.
پنجشنبه بازار و صنایع دستی
یکی از جاذبه‌های دیدنی و گردشگری آق قلا بازارهای آن است. در کنار این بازار نیز انواع صنایع دستی تولید این منطقه به علاقه‌مندان عرضه می‌شوند. بازار این شهر، پنجشنبه هر هفته برگزار می‌شود که در این بازار انواع محصولات و تولیدات آق قلا عرضه می‌گردند. صنایع دستی ظرفیت دیگر این منطقه است که به دست هنرمندان ترکمن تولید می‌شوند. قالی، قالیچه و پشتی ترکمنی از معروف‌ترین این صنایع است. قالی و قالیچه‌های ترکمنی دستبافی پرزدار و زیباست که از طریق درگیری تار و پود و پرز با نقوش هندسی روی دار قالی بافته می‌شود. مواد اولیه این هنر پشم، کرک، نخ پنبه‌ای و ابریشم می‌باشند.
پل آق قلا
این پل یکی از بناهای قدیمی این شهر می‌باشد که با آجر بر روی رودخانه گرگان ساخته شده است. این پل متعلق به دوران صفویه می‌باشد. امروزه پل دیگری بر روی این رودخانه ساخته اند که با احداث آن، رفت و آمد از روی پل قدیمی صورت نمیگیرد، و از آن تنها به عنوان یکی از آثار قدیمی نگهداری می‌شود. این پل دارای 5 چشمه با ساختمان قدیمی است و تعمیرات جدیدی نیز در آن انجام شده است. طول آن 35 متر، عرض آن 4 متر و ارتفاع آن و 10 متر است. این پل حدود 18 کیلومتری شمال گرگان واقع شده است. پل آق قلا به طول حدود 70 متر و عرض گذرگاه حدود 30/4 متر و حداکثر ارتفاع حدود 14 متر ـ از سطح آب ـ یکی از نمونه‌های منحصر به فرد در این منطقه است . مصالح اصلی پل، آجر و ملات گچ و آهک بوده و در تعمیرات دوره اخیر، از سیمان و مصالح جدید نیز در آن استفاده شده است.
پل مزبور دارای چهار دهانه با طاق جناغی و پایه‌هایی مستحکم است. پایه‌های پل در جهت خاوری (مخالف جریان آب) برای شکستن فشار آب به صورت مثلثی (موج شکن) شکل گرفته و در جهت باختری (موافق جریان آب) به صورت نیم دایره است. پل آق قلا به عنوان یک اثر تاریخی به ثبت ملی رسیده است.
دیوار دفاعی سد اسکندر
اگر می‌خواهید منطقه احداث بزرگترین دیوار دفاعی جهان پس از دیوار چین را ببینید به آق قلا مسافرت کنید. دیوار دفاعی سد اسکندر، بزرگترین دیواردفاعی جهان پس از دیوارچین با مسافتی بالغ بر 170 کیلومتر زمانی در این منطقه بوده است که متاسفانه به دلیل عدم نگهداری صحیح به کلی از بین رفته و تنها خرابه‌هایی از آن باقی مانده که قابل دیدن نیست! این دیواردفاعی به نام‌های سد اسکندر، سد انوشیروان، سد فیروز و قزل آلان(مار سرخ) در طی دوره‌های مختلف شهرت یافت.
دیوار دفاعی سد اسکندر از شرق دریای خزر در ناحیه گمیشان شروع و پس از گذر از شمال آق قلا و گنبد کاووس به طرف شرق ادامه داشته و در کوههای پیشکمر(شمال شهر کلاله) محو می‌گردد. طول دیوار حدود 155 کیلومتر است. در مسیر این دیوار محوطه‌های باستانی مهمی چون قره شیخ تپه، ملا علی تپه، آبادان تپه، ملک علی تپه و قره محمد تپه واقع شده اند.
