شایع‌ترین علائم سرطان ریه را بشناسید
سرطان ریه یکی از سرطان‌های رایج در بین مردم جهان است. علائم سرطان ریه در مراحل ابتدایی غالبا با علائم عفونت‌های تنفسی مشابه است و جدی گرفته نمی‌شود.
اگر شما این علائم را بشناسید، می‌توانید این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهید. تشخیص به موقع بیماری، باعث می‌شود که مراحل درمان شما ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد.
اگر تشخیص سرطان ریه در مراحل پیشرفته بیماری انجام شود، امید به درمان کاهش می‌یابد. این سرطان ممکن است در مرحله پیشرفته به سایر بافت‌ها و اندام‌ها بدن نیز سرایت کند.
در این مقاله از ایده آل مگ قصد داریم تا با شما درباره سرطان ریه، علائم و روش‌های تشخیص و درمان آن صحبت کنیم.
سرطان ریه چیست؟
به طور کلی سرطان‌ها، به دلیل تغییرات مخرب در مولکول‌های DNA ایجاد می‌شوند. این تغییرات بر روی سیستم تقسیم سلولی اثر می‌گذارد و باعث تکثیر بیش از حد آن‌ها می‌شود. این تکثیر غیرقابل کنترل، توده‌ای از سلول‌های غیرطبیعی را ایجاد می‌کند که به آن، توده سرطانی گفته می‌شود.
در سرطان ریه هم، تکثیر غیرقابل کنترل سلول‌ها، بافت‌های سرطانی را ایجاد می‌شود. سرطان ریه، شایع‌ترین نوع سرطان در جهان است.
این سرطان، یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان است ولی در صورتی که در مراحل ابتدایی شناسایی شود، قابل درمان است.
مراحل درمان سرطان ریه بسته به نوع آن متفاوت است. سرطان ریه را براساس سلول‌های درگیر به دو نوع سرطان سلول‌های کوچک (Lung Cancer – Small Cell) و سرطان سلول‌های غیر کوچک (Lung Cancer – Non-Small Cell) تقسیم می‌کنند.
پزشک با توجه به نوع سرطان ریه و تعیین بافتی که سرطان از آن آغاز شده، فرآیند درمان شما را طراحی می‌کند.
سرطان ریه سلول‌های غیر کوچک (NSCLC)
این نوع از سرطان ریه، حدود 80 تا 85 درصد از موارد ابتلا را در برمی‌گیرد. این نوع بیماری، بسته به بافت سرطانی شده، خود به سه گروه زیر تقسیم می‌شود؛
- آدنوکارسینوما: تومور یا بافت سرطانی در سلول‌های تولید کننده مخاط در ریه ایجاد شده است. این نوع معمولا با سرعت کمی پیشرفت می‌کند و تا زمانی که به مراحل پیشرفته برسد، علائمی از خود نشان نمی‌دهد.
- سرطان سلول‌های سنگفرشی ریه: این نوع از سرطان ریه معمولا با ایجاد تومور در لوله‌های هوایی اصلی همراه است. شیوع سرطان سلول‌های سنگفرشی ریه در افراد سیگاری یا افرادی که مدت زیادی به سیگار اعتیاد داشته‌اند، بیشتر دیده می‌شود.
- کارسینومای سلول‌های تمایز نیافته بزرگ: این نوع از سرطان، می‌تواند باعث ایجاد تومور در هر بخشی از ریه شود. کارسینومای سلول‌های تمایز نیافته بزرگ، معمولا به سرعت در بافت‌های ریه منتشر می‌شود و آن‌ها را سرطانی می‌کند.
سرطان ریه سلول‌های کوچک (SCLC)
سرطان ریه SCLC اغلب از نایژ‌ها شروع می‌شود و با سرعت به سایر بخش‌های ریه سرایت می‌کند. احتمال متاستاز در این نوع از سرطان بسیار بالاست.
کمتر از 20 درصد از مبتلایان به سرطان ریه، به این نوع از سرطان دچار می‌شوند. مانند سرطان سلول‌های سنگفرشی، احتمال ایجاد این سرطان در افراد سیگاری نیز بیشتر است. SCLC بسیار تهاجمی است و نیاز به درمان فوری دارد.
بسته به شکلی که بافت‌های سرطانی SCLC، زیر میکروسکوپ دارند، این نوع از سرطان ریه تقسیم‌بندی می‌شود؛
- سرطان سلول کوچک (سرطان سلول جوی دو سر): سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ، به صورت جوی دو سر دیده می‌شوند.
- کارسینوم سلول کوچک ترکیبی
انواع نادر سرطان ریه
انواع نادری از سرطان نیز وجود دارند؛
- سرطان آدنوسکواموز ریه: این سرطان هنگامی ایجاد می‌شود که هم سلول‌های تولید کننده مخاط و هم سلول‌های سنگفرشی درگیر سرطان شوند.
- Salivary gland-type lung carcinoma: این نوع از سرطان ریه با ایجاد بافت‌های سرطانی در مجاری تنفسی مرکزی همراه است.
- Lung carcinoids: این نوع نادر از سرطان ریه معمولا در افراد جوان ایجاد می‌شود.
- Mesothelioma: در بافتی به نام mesothelium رخ می‌دهد و می‌تواند به بافت‌های داخلی شکم نیز متاستاز دهد.
علائم و نشانه‌های سرطان ریه کدامند؟
علائم سرطان ریه بر اساس میزان پیشرفت بیماری و نوع آن متفاوت است.در ادامه به بررسی این علائم می‌پردازیم.
علائم هشدار دهنده سرطان ریه در مراحل اولیه
سرطان‌های ریه معمولا تا مراحل پیشرفته بیماری از خود علائم واضحی نشان نمی‌دهند اما وجود برخی نشانه‌ها می‌تواند هشداری برای ابتلا به این بیماری باشد؛
- ایجاد سرفه‌های مداوم
- سرفه‌ای که با خون یا خلط خونی همراه باشد
- درد در قفسه سینه، کمر و شانه‌ها که هنگام خندیدن یا نفس کشیدن عمیق بدتر می‌شود
- کاهش وزن بی‌دلیل
- احساس خستگی و ضعف
- از دست دادن اشتها
- عفونت‌های ریوی مداوم مثل ذات‌الریه و برونشیت
- گرفتگی صدا و خس خس سینه
- تورم در صورت و گردن
- مشکل یا درد در هنگام بلع
همه این علائم همزمان در یک فرد ایجاد نمی‌شود اما ایجاد یک یا چند مورد از آن‌ها می‌تواند هشداری برای شما باشد.
علائم سرطان ریه در مراحل پیشرفته
در مراحل پیشرفته سرطان ریه، سلول‌های سرطانی به سایر بخش‌های بدن مانند کبد، مغز و استخوان‌ها سرایت نموده‌اند و این بخش‌ها را تحت تاثیر قرار داده‌اند. به عنوان علائم سرطان ریه بدخیم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود؛
- درد استخوان
- تورم صورت، بازو‌ها و گردن
- سردرد و سرگیجه
- بی‌حسی و ضعف در اندام‌ها
- زردی بدن
- تورم غدد لنفاوی
علائم سرطان ریه سلول‌های غیر کوچک (NSCLC)
این نوع از سرطان ریه معمولا علائم زیر را به دنبال دارد؛
- سرفه مداوم بدون دلیل
- سرفه‌ای که همراه با خون یا خلط خونی باشد
- درد در قفسه سینه یا تنفس دردناک
- تنگی نفس
- خستگی‌های بی‌دلیل
- گرفتگی صدا و خس‌خس سینه
- عفونت مکرر دستگاه تنفسی
در مراحل پیشرفته این بیماری، سلول‌های سرطانی در بدن پخش شده و بیماری متاستاز می‌دهد. در صورت متاستاز NSCLC به سایر بخش‌های بدن علائم زیر نیز ممکن است مشاهده شود:
- تغییرات عصبی: ایجاد سردردهای مداوم یا احساس بی‌حسی و ضعف در اندام‌ها از نشانه‌های متاستاز بیماری به مغز است.
- توده در غدد لنفاوی: برآمدگی و ایجاد توده در این غده‌ها از نشانه‌های درگیری دستگاه لنفاوی با سرطان است.
- سندرم هورنر: سندرم هورنر نیز از نشانه‌های تاثیر سلول‌های سرطانی بر دستگاه عصبی است. از مهمترین نشانه‌های سندرم هورنر می‌توان به افتادگی و کوچک شدن مردمک چشم در یک طرف صورت اشاره نمود.
- سندرم پارانئوپلاستیک: سلول‌های سرطانی ممکن است مواد شیمیایی را از خود آزاد کنند که باعث ایجاد تغییراتی در بدن شود. این تغییرات باعث بروز علائمی می‌شود که به آن‌ها سندرم پارانئوپلاستیک گفته می‌شود. از جمله مهمترین نشانه‌های این سندرم باید به افزایش سطح کلسیم خون، رشد بیش از حد استخوان‌ها و لخته شدن خون اشاره کرد.
علائم سرطان ریه سلول‌های کوچک (SCLC)
این نوع از سرطان ریه هم در مراحل ابتدایی نشانه‌های شاخصی ندارد اما ایجاد یکی از علائم زیر می‌تواند هشداری برای شما باشد؛
- سرفه‌های مداوم و بدون دلیل
- درد قفسه سینه که هنگام خندیدن یا نفس کشیدن عمیق بدتر می‌شود
- کاهش وزن و اشتها
- سرفه خون‌آلود
- خلط‌های خونی
- تنگی نفس
- احساس ضعف و خستگی
- عفونت‌های مکرر در دستگاه تنفسی
علائم سرطان ریه نوع SCLC در مراحل پیشرفته حادتر می‌شود؛
- احساس درد در استخوان‌ها
- سردرد و سرگیجه
- احساس ضعف و بی‌حسی در اندام‌ها
- زردی
- برآمدگی در گردن
- سندرم پارانئوپلاستیک
چگونه می‌توان سرطان ریه را تشخیص داد؟
اگر هر یک از علائم هشداردهنده سرطان ریه را مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک یا تیم پزشکی ممکن است برای تشخیص نوع سرطان ریه و مرحله پیشرفت آن از روش‌های تشخیصی مختلفی استفاده کنند. در ادامه با این روش‌ها آشنا می‌شویم؛
عکسبرداری اشعه ایکس
در این روش، یک عکس رادیولوژی از قفسه سینه شما گرفته می‌شود. در این عکس پزشک می‌تواند وجود توده‌های سرطانی را در ریه‌های شما بررسی کند.
سی‌تی‌اسکن
با استفاده از سی‌تی‌اسکن ریه، پزشک بافت‌های ریه را بهتر بررسی می‌کند. اگر بیمار علائم عصبی سرطان ریه را داشته باشد، ممکن است پزشک سی‌تی‌اسکن مغر را هم انجام دهد. با این کار متخصص متاستاز سرطان به بافت مغز را بررسی می‌کند.
برونکوسکوپی
برونکوسکوپی مجموعه‌ای از روش‌های تشخیصی است که در آن پزشک برای تشخیص سرطان ریه، نمونه‌هایی از بافت، نودول یا مخاط ریه را جمع‌آوری می‌کند. نمونه برای یافتن سلول‌های سرطانی و تعیین تغییرات ژنومی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. در این روش برای کاهش درد، به بیمار بیهوشی عمومی داده می‌شود.
سرطان ریه چگونه درمان می‌شود؟
پزشکان متخصص، بسته به نوع و مرحله سرطان ریه روش‌های درمانی مختلفی را پیشنهاد خواهد نمود. اگر بیماری متاستاز داده باشد، درمان کمی سخت‌تر خواهد شد.
شیمی درمانی
یکی از درمان‌های رایج انواع سرطان است. پزشک ممکن است در مراحل مختلف درمان، از این روش استفاده نماید؛
- شیمی درمانی اولیه: شیمی درمانی اولیه قبل از جراحی تومور یا توده سرطانی انجام می‌شود. این کار به پزشک کمک می‌کند تا پاسخ سلول‌های سرطانی را به این درمان بررسی کند.
- شیمی درمانی کمکی: بعد از جراحی یا رادیوتراپی انجام می‌شود تا سلول‌های سرطانی باقیمانده را از بین ببرد.
- شیمی درمانی سیستمیک: در مرحله متاستاز بیماری از این روش شیمی درمانی استفاده می‌شود.
ایمونوتراپی
در ایمونوتراپی، پزشک با تجویز داروهایی، سلول‌های ایمنی بدن را وادار به مبارزه با سلول‌های سرطانی می‌کند. این روش ممکن است با جراحی و شیمی‌درمانی همراه باشد.
پرتودرمانی
پزشک با استفاده از این روش توده‌های سرطانی کوچک را از بین می‌برد. در مواردی که توده‌ها بزرگ هستند، ممکن است پرتودرمانی برای کاهش سایز بافت سرطانی برای انجام جراحی استفاده شود.
عمل جراحی
عمل جراحی یکی از متداول‌ترین روش‌های درمانی انواع سرطان است. در این روش توده سرطانی از بدن خارج می‌شود. بعد از انجام جراحی، ممکن است پزشک شیمی درمانی یا پرتودرمانی را توصیه کند.
چگونه از ابتلا به سرطان ریه پیشگیری کنیم؟
شاید بتوان گفت که ژنتیک مهمترین عامل در ابتلا به سرطان ریه است. ریسک ابتلا به سرطان ریه در افرادی که در خانواده خود، شخص مبتلا به سرطان ریه دارند، بیشتر است. این افراد باید به طور مرتب خود را از جهت ابتلا به این بیماری چک کنند.
بعد از ژنتیک، تاثیر زیاد سیگار در ابتلا به سرطان ریه غیرقابل انکار است. احتمال ابتلای افراد سیگاری یا افرادی که برای مدت طولانی سیگار می‌کشیدند، به این بیماری بسیار بالاست.
بعد از این دو عامل مهم، باید به تاثیر مواد شیمیایی اشاره نمود. تماس طولانی مدت با مواد سرطان‌زایی چون آزبست، آرسنیک و گاز رادون احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه بهتر است؛
- سیگار را ترک کنید.
- از مصرف ماری‌جوانا و سیگار الکترونیکی خودداری کنید.
- در روزهایی که آلودگی هوا زیاد است از منزل خارج نشوید.
- از تماس با مواد سرطان‌زایی مانند آزبست و گاز رادون اجتناب کنید.
- اگر سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان ریه یا سایر انواع سرطان را دارید، به طور دوره‌ای غربالگری سرطان را انجام دهید.
سخن پایانی
ریسک ابتلا به سرطان ریه در افراد غیر سیگاری که به طور مرتب در معرض دود افراد سیگاری قرار دارند نیز بالاست. بهتر است اگر در خانواده خود افراد سیگاری دارید، از آن‌ها بخواهید تا در محیط‌های بسته سیگار نکشند.
اگر در مورد سرطان ریه و علائم آن سوالی دارید می‌توانید آن را با ما درمیان بگذارید.
سوالات متداول
خیر، همه توده‌های موجود در بافت ریه سرطانی نیستند. پزشک متخصص برای تشخیص سرطانی یا غیرسرطانی بودن این توده‌ها از روش‌های دیگری مثل برونکوسکوپی استفاده می‌کند.
بله، افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند و یا در معرض دود سیگار نبوده‌اند نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زایی چون آزبست و گاز رادون، احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.
روش درمان سرطان ریه بستگی به نوع و مرحله پیشرفت بیماری دارد. پزشک متخصص با توجه به این اطلاعات، مراحلی از درمان را برای بیمار طراحی می‌کند. معمولا شیمی درمانی یکی از مراحل مهم درمان سرطان ریه است.
متاسفانه سرطان ریه یکی از سرطان‌های رایج در بین زنان است. زنان بیشتر از مردان به این بیماری دچار می‌شوند.
