دیه دامیه چیست و چه تفاوتی با دیه حارصه دارد؟
در قانون مجازات‌های اسلامی، دیه به انواع مختلفی تقسیم‌بندی شده است. یکی از مواردی که مشمول پرداخت دیه می‌شود، جراحت است که البته خود، اقسام گوناگونی دارد. دیه دامیه یکی از انواع دیه‌های جراحت است که امروز قصد داریم به صورت کامل به آن بپردازیم.
جراحت در قانون مجازات‌های اسلامی به بخش‌های گوناگونی تقسیم شده است. دامیه و حارصه دو نوع جراحت هستند که برای آن‌ها نرخ دیه به صورت متفاوت در اسلام تعیین شده است.
امروز و در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ به بررسی دیه دامیه و همچنین، تفاوت آن با دیه حارصه خواهیم پرداخت. لطفا تا پایان با ما همراه باشید.
انواع جراحت در قانون مجازات‌های اسلامی
قبل از آنکه وارد بحث دامیه شویم، بهتر است ابتدا با انواع جراحت‌ها بیشتر آشنا شویم. در شرع اسلام، جراحت‌ها بر اساس میزان آسیبی که به بدن انسان وارد می‌کنند، به بخش‌های زیر تقسیم می‌شوند:
| نوع جراحت | تعریف آن در اسلام |
|---|---|
| حارصه | جراحتی است که منجر به خونریزی نمی‌شود و تنها آثار آن، کوفتگی و ورم کردن است. |
| دامیه | جراحتی است که منجر به خونریزی (خواه زیاد یا کم) در یکی از نقاط بدن انسان شود. |
| متلاحمه | جراحتی است که منجر به بریدگی گوشت می‌شود؛ اما به پوست استخوان نمی‌رسد. |
| موضحه | جراحتی است که منجر به نمایان شدن پوست استخوان می‌شود. |
| هاشمه | جراحتی است که منجر به شکستگی استخوان می‌شود. |
| منعله | جراحتی است که منجر به جا به جایی استخوان می‌گردد. |
| مامومه سر و صورت | جراحتی است که به کیسه مغز برسد. |
همانطور که در جدول بالا نیز مشاهده می‌کنید، هر کدام از انواع جراحت‌ها، دیه متفاوتی دارند. لازم به ذکر است که دیه انواع جراحت، بر اساس درصدهایی از دیه کامل انسان محاسبه می‌شوند.
دامیه چیست و چه دیه‌هایی به آن تعلق می‌گیرد؟
دامیه جراحتی است که منجر به ایجاد خونریزی در یکی از نقاط بدن انسان می‌شود. به عبارتی دیگر، اگر جراحت به حدی عمیق نباشد که سبب بریدگی گوشت شود، در ردیف دامیه قرار می‌گیرد.
مقدار دیه دامیه بر اساس نقطه‌ای از بدن که مورد جراحت قرار گرفته است، محاسبه می‌شود. به صورت کلی، قوانین زیر در تعیین مبلغ دیه دامیه تاثیرگذار هستند:
- اگر دامیه ایجاد شده، روی سر و صورت باشد، مبلغ دیه برابر با 2 درصد دیه کامل انسان است.
- اگر دامیه روی سایر اعضای بدن ایجاد شده باشد، مبلغ دیه برابر با 2 درصد از دیه کامل آن عضو خواهد بود.
آیا دیه دامیه همان دیه جراحت است؟
برای پاسخ دادن به این سوال، باید اشاره کنیم که جراحت انواع مختلفی دارد و دامیه، تنها یکی از انواع آن است. به عبارتی دیگر، ما مفهوم مستقلی تحت عنوان دیه جراحت نداریم؛ بلکه بر اساس نوع جراحت (حارصه، دامیه و …) مقدار دیه مشخص می‌شود.
دیه دامیه در ماه‌های حرام چقدر است؟
پاسخ به این سوال بسیار ساده است: مبلغ این دیه در ماه‌های حرام هیچ تفاوتی با دیه دامیه در سایر ماه‌های سال ندارد.
همانطور که میدانید در شرع اسلام به چهار ماه محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه ماه‌های حرام گفته می‌شود. اگر در یکی از این ماه‌ها، فردی مرتکب قتل نفس غیر عمد شود، باید علاوه بر کل مبلغ دیه کامل انسان، یک سوم دیه را نیز به عنوان “تغلیظ” به اولیای دم مقتول بپردازد.
برای آشنایی بیشتر با دیه در ماه‌های حرام، می‌توانید مقاله چرا دیه در ماه حرام با ماه‌های غیر حرام تفاوت دارد؟ را مطالعه نمایید.
تفاوت دیه حارصه و دامیه چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله نیز به شما قول دادیم، امروز به بررسی تفاوت دیه دامیه و حارصه نیز خواهیم پرداخت. بیایید یک‌‌‌‌‌‌بار دیگر، تعریف این دو نوع جراحت را با هم‌‌دیگر مقایسه کنیم:
در قانون مجازات‌های اسلامی، برای حارصه و دامیه، دیه‌هایی به صورت زیر در نظر گرفته شده است:
- حارصه سر و صورت: یک درصد از دیه کامل انسان
- دامیه سر و صورت: دو درصد از دیه کامل انسان
- حارصه سایر اعضای بدن: یک درصد از دیه آن عضو
- دامیه سایر اعضای بدن: دو درصد از دیه آن عضو
بنابراین می‌توان گفت که در قانون مجازات‌های اسلامی دامیه، دو برابر دیه حارصه است. دلیل این امر نیز کاملا مشخص است: آسیبی که در دامیه به فرد وارد می‌شود، بیشتر از آسیبی است که حارصه باعث بروز آن شود.
کلام پایانی
دین اسلام برای انواع جراحت‌های مختلف از جمله دامیه و حارصه، جریمه‌های مختلفی را در نظر گرفته است. امروز به بررسی دو نوع مهم از جراحت، یعنی دیه دامیه و دیه حارصه پرداختیم.
در صورتی که در ارتباط با انواع مختلف دیه، سوال یا ابهامی دارید، لطفا در بخش نظرات همین مقاله مطرح نمایید تا در اولین فرصت، پاسخگوی شما عزیزان باشیم.
سوالات متداول در ارتباط با دیه دامیه
دامیه به نوعی از جراحت گفته می‌شود که در آن، خون از بدن فرد جاری شود. به عبارت دیگر، در صورتی که جراحت وارد شده به شخص ثالث به گونه‌ای باشد که منجر به خونریزی شود، دیه دامیه به آن تعلق می‌گیرد.
دیه دامیه بستگی به محل وقوع جراحت دارد. به صورت کلی می‌توان گفت که برای دامیه سر و صورت، دو درصد از دیه کامل انسان و برای دامیه سایر اعضای بدن، دو درصد از دیه کامل آن عضو، محاسبه و پرداخت می‌شود.
حارصه به جراحتی گفته می‌شود که موجب خونریزی نشده و تنها آثاری مانند کبودی و ورم به جای می‌گذارد. در حالی که دامیه جراحتی است که منجر به رفتن خون از بدن انسان شود.
در قانون مجازات‌های اسلامی برای حارصه، یک درصد از دیه کامل درنظر گرفته شده است؛ در حالی که دامیه، دیه‌ای برابر با دو درصد از دیه کامل دارد.
