آیا فرمول محاسبه BMI در زنان و مردان متفاوت است؟

شاخص توده وزنی برای مردان با فرمول کلی اندازه‌گیری نسبت وزن به مجذور قد محاسبه می‌شود. در این شاخص، بهترین BMI برای مردان در محدوده 24.9 – 18.5 قرار گرفته و در نقطه 22 تعادل اندام کامل را نشان می‌دهد.

اما برخی از متخصصان می‌گویند که این شاخص، چندان هم معتبر و قابل اعتماد نبوده و برای همه قابل تعمیم نیست. مثلا ورزشکاران یا افراد عضلانی، نمی‌توانند این شاخص را معیار سلامت خود بدانند، چون وزن عضله با چربی متفاوت است.

وزن مناسب برای آقایان چگونه تعریف می‌شود؟

چند دهه پیش، ریاضیدانی به نام کوئتلت شاخص توده وزنی بدن را که BMI نام داشت، فرمول‌بندی کرده و توسعه داد. به این ترتیب، نسبت معادلاتی وزن به قد، راهی برای تعیین بهتر وزن ایده‌آل شد.

به‌طورکلی، این شاخص نوعی ابزار برای تعیین وزن مناسب نسبت به قد هر فرد است ولی کلمه «ابزار» به نوعی کلمه‌ای عملی است، درحالی‌که شاخص توده وزنی بدن برای تخمین میزان چربی اضافه یا کم در بدن طراحی شده است و ابزار عملی اندازه‌گیری مستقیم چربی نیست.

به‌همین دلیل، این شاخص اصولا نباید به تنهایی برای تشخیص سلامت بدن یا وزن مناسب به‌کار گرفته شود، چون تصویر دقیقی از وضعیت بدن ارائه نمی‌دهد. برخی عوامل مهم دیگر مانند سن، جنسیت، الگوی توزیع چربی در بدن، سابقه بیماری‌های خانوادگی و سبک زندگی نیز باید برای اعلام نظر قطعی موردتوجه قرار بگیرند.

اما BMI همچنان یک شاخص قابل قبول برای اطلاع اولیه از وجود چربی اضافه یا کمبود چربی در بدن است. چربی اضافه می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های زیر باشد:

• دیابت نوع 2
• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• چاقی

کمبود چربی و لاغری بیش از حد نیز بهترین BMI برای مردان محسوب نشده و می‌تواند به مشکلات زیر منجر شود:

• سوء تغذیه
• تراکم استخوان پایین
• کمبود اعتماد به نفس

محاسبه متوسط وزن مردان معمولا ساده است اما تعیین وزن مناسب، سالم یا ایده‌آل کمی پیچیده به‌نظر می‌رسد. برای محاسبه بهترین BMI برای مردان که تعریف وزن مناسب را هم در پی دارد، باید عدد وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور عدد (برحسب متر) تقسیم شود. محدوده‌های عدد حاصل شده، عبارتند از:

• کمبود وزن: کمتر از 18.5
• وزن سالم: 24.9 – 18.5
• اضافه وزن: 29.2 – 25
• چاقی: بیشتر از 30

اگرچه شاخص توده وزنی، چربی بدن را به‌طورمستقیم اندازه‌گیری نمی‌کند اما نتایج این فرمول تا حدودی به نتایج سایر روش‌های تشخیص و اندازه‌گیری چربی بدن مربوط است. برخی از این روش‌ها را در ادامه نام می‌بریم.

• اندازه‌گیری ضخامت چین خوردگی پوست
• چگالی‌سنجی:مقایسه وزن معمولی با وزن زیر آب
• تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریکی: سنجش توده چربی با کمک الکترود

محدوده BMI برای مردان

نمونه‌ای از محدوده BMI برای مردان با استفاده از قد و وزن به‌صورت زیر است و بهترین BMI برای مردان در رده‌های سنی و وزنی مختلف به صورت ذیل می‌باشد:

• قد ۱۵۰ سانتی‌متر، ۷۵ کیلوگرم – ۲۹= BMI
• قد ۱۸۰ سانتی‌متر، ۷۵ کیلوگرم – ۲۰= BMI
• قد ۱۵۰ سانتی‌متر، ۸۵ کیلوگرم – ۳۳= BMI
• قد ۱۸۰ سانتی‌متر، ۸۵ کیلوگرم – ۲۳ = BMI
• قد ۱۵۰ سانتی‌متر، ۹۵ کیلوگرم – ۳۷ = BMI
• قد ۱۸۰ سانتی‌متر، ۹۵ کیلوگرم – ۲۶ = BMI

در این روش، به‌عنوان مثال فردی که ۱۵۰ سانتی‌متر قد و حدود ۷۵ کیلوگرم وزن دارد، در محدوده اضافه‌وزن قرار می‌گیرد، درحالی‌که مردی که تقریباً ۱۸۰ سانتی‌متر دارد، در محدوده سالم است. اگرچه این یک نگاه اجمالی از نحوه عملکرد BMI است، اما می‌تواند به شناسایی محدوده وزن مردان کمک کند.

محاسبه BMI در ورزشکاران چگونه انجام می‌شود؟

ورزشکارانی که توده عضلانی بالاتری دارند، باید از محاسبه BMI چشم‌پوشی کنند برای محا. از آن‌جایی که عدد (Body Mass Index)BMI نمی‌‎تواند اجزای مختلف تشکیل‌‎دهنده وزن کل بدن را تشخیص دهد، ورزشکار با استفاده‌از اندازه‌گیری مستقیم ترکیب و چربی بدن، بهتر می‌‎تواند به مقصود خود دست یابد.

درصد چربی بدن ورزشکاران کمتر از جمعیت عمومی است، اگرچه ورزشکاران زن به دلیل نیاز به فرزندآوری، هنوز به‌طور طبیعی چربی بدن بیشتری نسبت‌به مردان دارند. درصد طبیعی چربی بدن برای زنان بین ۲۵ تا ۳۱ درصد و برای مردان بین ۱۸ تا ۲۴ درصد است. برای ورزشکاران، درصد چربی بدن معمولاً ۱۴ تا ۲۰ درصد برای زنان و ۶ تا ۱۳ درصد برای مردان است.

فرمول محاسبه اضافه وزن مردان چیست؟

به مقدار انرژی که بدن برای فعالیت‌های خود در طی شبانه روز به آن نیاز دارد، متابولیسم پایه گفته می‌شود. محاسبه BMRنیز مانند BMI یکی از محاسبات مربوط به چربی و اضفه وزن است که در کنار یکدیگر نتیجه‌گیری نهایی را راحت‌تر می‌کنند. برای محاسبه متابولیسم پایه علاوه بر اندازه گرفتن قد و وزن، سن و جنسیت فرد نیز مهم است. به‌همین دلیل، BMR برای مردان با زنان تفاوت داشته و از فرمول زیر پیروی می‌کند:

BMR = 66.5 + (13.75 * وزن (کیلوگرم)) + (5.003 * قد (سانتی‌متر)) – (6.75 * سن)

برای محاسبه BMI به لینک https://kermany.com/bmi مراجعه کنید.

BMIنیز با تعیین چند محدوده وزنی برای مردان و زنان، بدون درنظرگرفتن سن، جنس، نژاد، ترکیب بدن و سایر عوامل، میزان چربی بدن و نزدیکی یا دوری فرد از سلامت را ارزیابی می‌کند.

آیا محاسبه BMI شاخص خوبی برای تشخیص BMI مردان است؟

شاخص توده وزنی، همیشه معیار خوبی برای ارزیابی وزن مردان نیست و پیدا کردن بهترین BMI برای مردان با تکیه بر این شاخص به تنهایی، کاری دشوار است. چون در این ابزار، مولفه‌های زیادی اصلا تعریف نشده و مد نظر قرار نگرفته‌اند. یکی از این مولفه‌ها، سنجیدن وزن عضلات دربرابر چربی‌هاست.

به‌عنوان مثال، در این فرمول این احتمال وجود دارد که وزن یک مرد بدنساز یا وزنه‌بردار بیشتر از یک مرد عادی هم‌قد خودش برآورد شود اما به لحاظ سلامت کلی بدن، از امتیاز بالاتری برخوردار باشد. چون عضله نسبت به چربی، از بافت متراکم‌تری برخوردار است و همین موضوع به بالاتر رفتن وزن کمک می‌کند.

هرچند تاثیر جنسیت را هم نباید نادیده گرفت. واقعیت این است که زنان نسبت به مردان، از بافت چربی بیشتری در ساختار بدنی خود برخوردارند. همچنین، بدن زنان و مردان مسن نیز ذخیره چربی بالاتری داشته و توده عضلانی کمتری نسبت به جوانان هم‌قد خود دارند. پزشکان معمولا افرادی را سالم می‌دانند که در کنار سایر مشخصات سلامتی، دارای BMI در محدوده طبیعی باشند.

افرادی که عددی بالاتر یا پایین‌تر از این محدوده کسب کنند، به احتمال زیاد دچار کمبود وزن یا اضافه وزن هستند. اما به دلایلی که گفته شد، استفاده از شاخص توده وزنی به تنهایی، معیار کافی و دقیقی برای تشخیص سلامت وزن و بدن فرد نیست.

بهترین BMI برای مردان چقدر است؟

بهترین BMI در مردان مربوط به محدوده وزنی نرمال (24.9 – 18.5) می‌شود اما نقطه میانی 22 عموما سالم‌ترین و بهترین وزن برای مردان و نقطه 21 سالم‌ترین و بهترین نقطه وزنی برای زنان به‌شمار می‌رود.

محدوده‌های وزنی در این شاخص، بدون درنظر گرفتن جنسیت اعمال می‌شوند و برای بزرگسالان بالای 20 سال مناسب هستند. مردان کمتر از 19 سال یا کودکان و نوجوانان پسر برای تفسیر نمرات این شاخص باید از ماشین حساب صدک استفاده کنند.

اخیرا یک معادله جدید برای تعیین بهترین وزن پیشنهاد شده است که فرمول آن به‌صورت زیر است:

= وزن بر حسب کیلوگرم2.2 * BMI + (BMI x 3.5) x (Height [متر] – 1.5)

یعنی برای رسیدن به عدد 22 در شاخص BMI، وزن یک زن با قد 150 سانتی‌متر، حدود 54 کیلوگرم و وزن یک مرد با قد 150 سانتی‌متر، حدود 57.5 کیلوگرم خواهد بود. یکی دیگر از مسائل درمورد شاخص توده وزنی این است که برای تمام افراد میسر نیست که حتی با ورزش زیاد یا رژیم غذایی دقیق و سالم هم به اعداد محدوده سالم برسند که ورزشکاران حرفه‌ای از این جمله هستند.

همان‌طور که افراد زیادی هستند که علیرغم خوردن غذاهای ناسالم یا نداشتن تحرک کافی، در محدوده سالم BMI قرار می‌گیرند. بنابراین، برای رهایی از این سردرگمی‌ها بهترین استراتژی، توجه و تمرکز روی ارتقای سلامت عمومی بدن است. پیشنهاداتی که در ادامه برای شما خواهیم داشت، به این موضوع کمک زیادی می‌کنند:

فعالیت ورزشی در اغلب روزهای هفته برای مدیریت BMI

توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در ایالات متحده آمریکا برای بزرگسالان سالم، 150 دقیقه ورزش هوازی در هفته با شدت متوسط است. این ورزش‌ها می‌توانند پیاده‌روی یا دویدن به همراه دو بار تمرینات قدرتی در هفته برای ساخت عضله باشند.

داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای مدیریت BMI

همان اندازه که مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری برای بدن مضر است، رفتن به سمت رژیم‌های سریع و زودبازده که فاقد مواد مغذی کافی هستند، نیز اشتباه است. باید توجه داشت که افزایش وزن گاهی می‌تواند نشانه بیماری‌های زمینه‌ای مانند تیروئید باشد.

آیا فرمول محاسبه BMI در زنان و مردان متفاوت است؟

باوجود این‌که فاکتورهای مهمی مانند محل تجمع چربی، سن، وضعیت عضلانی بدن و جنسیت، برای تعیین سلامت بدن ضروری هستند اما محاسبه شاخص توده وزنی بدن یک فرمول کاملا همگانی است و جنسیت یا شاخصه خاصی را هدف قرار نمی‌دهد.

علاوه‌براین، حتی در افرادی که قد یکسانی دارند هم نمی‌توان به‌طور قطع گفت که باید در محدوده وزنی یکسانی باشند، تا سالم قلمداد شوند. عواملی که عمدتا در تفاوت وزن نقش دارند، شامل موارد زیر هستند:

• تناسب: محل قرارگیری عضلات و چربی بدن براساس کوتاهی یا بلندی دست و پا تغییر می‌کند.
• عضلانی بودن: برخی افراد بدن ماهیچه‌ای دارند، به‌عنوان مثال مردان نسبت به زنان عضله بیشتر و زنان به‌طور طبیعی چربی بیشتری دارند.
• فرم بدن: اندام گلابی شکل زنان دربرابر اندام مستطیلی شکل و شانه‌های پهن‌تر مردان، شاخص حمل وزن و شاخص توده وزنی را تغییر می‌دهد.
• سن: هرچه سن بالاتر باشد، چربی بیشتری در بدن ذخیره شده و عضلات تحلیل می‌روند.
• ذخیره‌سازی چربی: ذخیره چربی در بدن به ژنتیک فرد هم بستگی دارد. برخی از افراد به‌طور خانوادگی چربی بیشتری روی ران‌ها و برخی دیگر روی تنه یا باسن چربی بیشتری دارند.

اصولا شاخص‌های توده بدنی مردان و زنان با یکدیگر متفاوت است اما روش‌های محاسبه وزن ایده‌آل بدن و BMI برای هردو جنسیت یکسان است. به‌همین دلیل ابزار BMI یک شاخص مفید اما نه کاملا دقیق برای پیش‌بینی وزن سالم و ایده‌آل مردان و زنان محسوب می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود از این معیار، استفاده شده اما سایر معیارها نیز مدنظر قرار گیرد.

بهترین BMI برای مردان، در محدوده 24.9 – 18.5 قرار دارد. تحقیقات جدید، عدد طلایی 22 را برای تناسب اندام مردان و عدد 21 را برای زنان اعلام کرده‌اند.

اما به این دلیل که در فرمول شاخص توده وزنی، عوامل مهمی مانند جنسیت، سن، عضلانی بودن بدن و ژنتیک درنظرگرفته نشده است، نمی‌توان به‌طور کامل به آن تکیه نمود. بااین‌حال، این شاخص باز هم یک ابزار خوب برای تعیین وضعیت سلامت، تغذیه و وزن بدن محسوب می‌شود.

این مقاله نقل شده از سایت kermany.com است که میتوانید به سایت دکتر کرمانی مراجعه کرده و مقالات دیگر BMI را مطالعه کنید.