علائم میکروب معده و راه های درمان

میکروب معده که در علم پزشکی آن را با نام H. pylori می‌شناسند، نوعی باکتری است که می‌تواند باعث زخم یا ورم معده شود. این میکروب در 80 درصد موارد، هیچ‌گونه علائمی ندارد. زخم‌های ناشی از میکروب معده، با آنتی‌بیوتیک‌های ترکیبی درمان می‌شوند.

هلیکوباکتر پیلوری تمایل دارد به سمت دیواره‌های معده حمله کند و تقریبا 60 درصد از جمعیت بزرگسالان جهان، با این میکروب مرموز، دست و پنجه نرم می‌کنند. عفونت‌های ناشی از H. pylori معمولا بی‌ضرر هستند؛ اما با این‌حال، می‌توانند منجر به زخ معده یا زخم روده بزرگ منجر شوند.

در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم شما را با میکروب معده، عوارض و روش‌های درمان آن بیشتر آشنا کنیم. اگر شما هم می‌خواهید راه‌های مبارزه با این میکروب مرموز را یاد بگیرید، حتما تا انتها با ما همراه باشید.

میکروب معده چیست؟

میکروب معده (Helicobacter pylori) به باکتری‌های گفته می‌شود که می‌توانند باعث ایجاد عفونت در معده یا اثنی عشر (قسمت اول روده کوچک) شوند. این میکروب در حال حاضر، شایع‌ترین علت زخم معده در سراسر جهان محسوب می‌شود.

این باکتری هم‌چنین می‌تواند مخاط معده (گاستریت) را ملتهب کند. در موارد معدود، عفونت معده طولانی مدت و درمان نشده، می‌تواند منجر به سرطان معده شود. (البته این اتفاق به ندرت رخ می‌دهد و بسیار نادر است)

H. pylori اغلب در دوران کودکی، معده شما را آلوده می کند. در حالی که عفونت‌ها با این گونه از باکتری‌ها، معمولا علامتی ایجاد نمی‌کنند، در برخی افراد می‌تواند منجر به بیماری‌هایی از جمله زخم معده و بیماری التهابی شود که به آن ورم معده می‌گویند.

شکل مارپیچی‌گونه هلیکوباکتر پیلوری به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به دیواره معده شما نفوذ کنند؛ جایی که توسط مخاط محافظت شده و سلول‌های ایمنی بدن، قادر به رسیدن به آن‌ نیستند.

عوامل ایجاد میکروب معده

با وجود این‌که باکتری‌ها و به ویژه H. pylori هزاران سال است که با انسان زندگی می‌کنند، هنوز علت ایجاد و انتشار دقیق میکروب معده مشخص نشده است. محققان محتمل‌ترین دلیل ورود این باکتری به معده انسان را عدم شستشوی دست‌ها بعد از دفع مدفوع می‌دانند.

H. pylori در بزاق، پلاک روی دندان و مدفوع یافت می‌شود. این عفونت را می‌توان از طریق بوسیدن و انتقال باکتری‌ها از دست کسانی که بعد از دفع مدفوع، آن‌ها را به خوبی شستشو نداده‌اند، منتقل کرد.

علائم میکروب معده

در صورتی که میکروب H. pylori وارد معده شما شده و آن را زخم کرده باشد، ممکن است درد یا سوزش مبهمی را در شکم‌تان احساس کنید. این درد معمولا به صورت مقطعی و بیشتر در زمان‌هایی که معده شما خالی است، خود را نشان می‌دهد. (بین وعده‌های غذایی یا نیمه شب)

این درد معمولا چند دقیقه طول می‌کشد. البته ممکن است بعد از خوردن غذا، نوشیدن شیر یا مصرف آنتی اسید، احساس بهتری داشته باشید. سایر علائم میکروب معده عبارتند از:

1. نفخ
2. آروغ زدن
3. احساس سیری مداوم
4. حالت تهوع
5. استفراغ
6. کاهش وزن بدون دلیل مشخص

زخم‌ها می‌توانند در معده یا روده شما خونریزی کنند و این اتفاق، برای سلامتی شما خطرناک است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فورا به پزشک مراجعه کنید:

1. مدفوع قرمز، خونین یا سیاه
2. مشکلات تنفسی
3. سرگیجه یا غش کردن
4. رنگ پوست کم‌رنگ

نحوه‌ی تشخیص میکروب معده

همان‌طور که در ابتدای مقاله هم اشاره شد، میکروب معده در بیشتر موارد، علائم یا نشانه خاصی ندارد. در صورتی که علائمی که در قسمت‌های قبل ذکر شد را نداشته باشید، پزشک برای شما، آزمایش تشخیص میکروب معده، تجویز نمی‌کند.

پزشک در ابتدا به صورت فیزیکی شما را برای تشخیص میکروب معده، معاینه می‌کند. (با گذاشتن دست روی شما برای تشخیص تورم یا درد). در ادامه، ممکن است راه‌های زیر را نیز امتحان کند:

1. آزمایش خون و آزمایش مدفوع می‌توانند به تشخیص میکروب معده کمک کنند.
2. آزمایش تنفسی اوره: شما مایع خاصی را می‌نوشید که دارای اوره است. سپس در یک کیسه تنفس می‌کنید و پزشک کیسه را به آزمایشگاه ارسال می‌کند. اگر مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری باشید، باکتری‌ها اوره را به دی‌اکسید کربن تبدیل می‌کنند.

برای مطالعه دقیق و تخصصی زخم‌ها، پزشک ممکن است از موارد زیر نیز استفاده کند:

1. آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی: پزشک از لوله‌ای با دوربین کوچک به نام آندوسکوپ استفاده می‌کند تا به پایین گلو و معده و قسمت فوقانی روده کوچک شما نگاه کند.
2. آزمایشات دستگاه گوارش فوقانی: شما مایعی را می‌نوشید که دارای ماده‌ای به نام باریم است و پزشک به شما اشعه ایکس می‌دهد. این مایع گلو و معده شما را می‌پوشاند و آن‌ها را به وضوح در تصویر برجسته می‌کند.
3. اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): یک اشعه ایکس قوی که تصاویر دقیقی از داخل معده را به پزشک نشان می‌دهد.

درمان میکروب معده

در صورتی که به میکروب معده مبتلا شده باشید، برای از بین بردن میکروب‌ها، درمان دیواره معده و جلوگیری از بازگشت زخم‌ها به درمان نیاز خواهید داشت. طول دوره درمان این بیماری، معمولا بین 1 تا 2 هفته، طول خواهد کشید.

پزشک ممکن است برخی از انواع داروهای زیر را برای شما تجویز کند:

1. آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی سیلین، کلاریترومایسین، مترونیدازول، تتراسایکلین و …
2. داروهایی که با مسدود کردن پمپ‌های کوچک تولید کننده اسید معده، میزان آن را کاهش می‌دهند. (اسومپرازول، لانسوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول و …)

حدود 1 تا 2 هفته پس از اتمام درمان، پزشک ممکن است دوباره نفس یا مدفوع شما را آزمایش کند تا مطمئن شود عفونت از بین رفته است.

پیشگیری از میکروب معده

با همان اقداماتی که برای جلوگیری از میکروب‌های دیگر انجام می‌دهید، می‌توانید خود را از ابتلا به عفونت H.pylori محافظت کنید:

1. بعد از استفاده از حمام سرویس بهداشتی و قبل از تهیه یا خوردن غذا، دستان خود را بشویید.
2. از تمیز بودن آب یا غذایی که مصرف می‌کنید، مطمئن شوید.
3. از غذاهای کاملا پخته شده استفاده کنید.
4. از خوردن غذاهایی که توسط افرادی آماده شده‌اند که دست‌های خود را نشسته‌اند، خودداری کنید.

با پزشک خود در رابطه با مدیریت استرس، رژیم غذایی مناسب و ترک سیگار (در صورتی که سیگاری هستید) صحبت کنید تا روند درمان خود را با سرعت بیشتری سپری کنید.

درمان خانگی میکروب معده

مطالعات زیادی در رابطه با درمان خانگی میکروب معده انجام شده است. اگرچه هیچ‌کدام از این درمان‌ها در ریشه‌کن کردن دائمی H.pylori موثر نبوده‌اند، اما می‌توانند تعداد این میکروب‌ها را به شکل قابل توجه‌ای کاهش دهند.

تذکر: قبل از شروع به مصرف داروهای طبیعی و خانگی میکروب معده، حتما با پزشک خود مشورت کنید. شما هرگز نباید روش‌های دارویی تجویز شده توسط دکتر را ترک کنید و فقط به خوراکی‌های طبیعی اکتفا کنید.

با تأیید پزشک، می‌توانید از درمان‌های طبیعی به عنوان درمان کمکی استفاده کنید. این خوراکی‌ها ممکن است اثرات داروهای معمولی را افزایش دهند.

پروبیوتیک ها

بر اساس مطالعات، پروبیوتیک‌ها می‌توانند به تعادل باکتری‌های خوب و بد روده کمک کنند. ، مصرف پروبیوتیک‌ها قبل یا بعد از درمان استاندارد H.pylori ممکن است میزان ریشه‌کنی این میکروب را بهبود ببخشد. آنتی‌بیوتیک‌ها، باکتری‌های خوب و بد معده را از بین می‌برند. پروبیوتیک‌ها به تجدید باکتری‌های خوب کمک می‌کنند.

چای سبز 

بر اساس تحقیقاتی که در سال 2009 و روی موش‌ها انجام شد، چای سبز می‌تواند به نابود کردن یا کند کردن رشد میکروب معده کمک کند. این مطالعه نشان داد که مصرف چای سبز قبل از عفونت، از التهاب معده جلوگیری می‌کند.

عسل

عسل نیز توانایی خود را در مقابله با H.pylori نشان داده است. البته هیچ تحقیقی تا به امروز نشان نداده است که عسل می‌تواند باکتری‌ها را به تنهایی از بین ببرد. محققان پیشنهاد می‌کنند که استفاده از عسل با درمان‌های استاندارد، ممکن است زمان درمان را کوتاه کند.

نکته: عسل خام و عسل مانوکا ممکن است بیشترین اثر ضد باکتریایی را داشته باشند.

روغن زیتون 

مطالعه‌ای در سال 2007 نشان داد که روغن زیتون دارای توانایی ضد باکتریایی قوی در برابر هشت نوع از باکتری H.pylori است. این در حالیست که 3 نوع از این باکتری‌ها، کاملا در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم هستند.

کلام پایانی

میکروب معده به شکل گشترده‌ای، بسیاری از افراد را در سراسر جهان درگیر خود می‌کند. این باکتری در نهایت می‌تواند به زخم و درد معده تبدیل شده و شما را به دردسر بیندازد. حتی در موارد معدودی، H.pylori ممکن است به سرطان معده نیز منجر شود.

در این مقاله به بررسی میکروب معده، علل و عوامل آن، رو‌ش‌های درمان و پیشگیری از H.pylori پرداختیم. در صورتی که هم‌چنان در این رابطه سوال یا ابهامی دارید، در بخش نظرات همین مقاله مطرح کنید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.

سوالات متداول