طبیعت چالدران – تنها شهر بدون کولر ایران
چالدران از شهرهای دیدنی و تاریخی استان آذربایجان غربی است که دارای جاذبه‌های قابل توجه در صنعت گردشگری می‌باشد.
این شهرستان از شمال به ماکو، از سمت شرق به شهرستان شوط، از غرب به مرز ایران و ترکیه و از جنوب به شهرستان چایپاره محدود می‌شود. چالدران در طول تاریخ، تحولات بسیاری به خود دیده که مهم ترین آن‌ها جنگ چالدران بوده است. این جنگ بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در ۳۱ مرداد ۸۹۳ خورشیدی رخ داد و شرح کامل آن نیز در کتاب‌های درسی آمده است. خیلی از افراد این شهر را با این واقعه تاریخی می‌شناسند.
این شهر به خاطر تاریخ و قدمتش در لیست میراث جهانی یونسکو نیز قرار گرفته است. چالدران دارای آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیاری می باشد. مرداب‌ها و تالاب‌های متنوع، از زیباترین جنبه‌های طبیعت چالدران محسوب می‌شوند. کلیسای طاطائوس یا قره کلیسا که از شهرت جهانی برخوردار است، در روستای قره کلیسا در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی مرکز شهرستان چالدران (سیه چشمه) واقع شده‌است.
چالدران به دلیل داشتن هوای سرد در فصل زمستان و خنک در فصل گرما، یکی از مناطق گردشگری استان محسوب می‌شود. این ویژگی آب و هوایی باعث شده که خانه های چالدران در فصل گرما و تابستان نیازی به کولر و وسایل خنک کننده نداشته باشد. آب و هوای خنک و معتدل چالدران در فصل تابستان، مسافران و گردشگران فراوانی را به این نقطه کشور می‌کشاند تا از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی آن استفاده کنند.
در ادامه نگاهی به طبیعت چالدران و جاذبه‌های گردشگری آن می‌اندازیم.
آبشار عرب دیزج
چالدران دارای آبشارهای مختلفی می باشد که به این منطقه زیبایی خاصی بخشیده‌اند. آبشارعرب دیزج در بخش دشتک یا آواجیق چالدران در ۳۷ کیلومتری شمال‌غرب سیه‌چشمه در حاشیه روستای عرب دیزج قرار گرفته است.
محل این آبشار و حاشیه آن مملو از مناظر زیبایی است که لحظات خوش و مفرحی برای گردشگران در مدت حضور در اینجا فراهم می‌کند. این آبشار دارای چشم‌اندازهای بسیار زیبا و غارهای طبیعی در اطراف کوه‌های مشرف به آبشار است که در نوع خود کم‌نظیر می‌باشند. در این منطقه گیاهان دارویی فراوانی وجود دارند که دارای خاصیت درمانی برای امراض مختلف هستند. وقتی به چالدران و نزدیک این آبشار رسیدید می توانید این گیاهان دارویی را برای نیازهای خود تهیه کنید.
مقبره شیخ صدرالدین
اگر اندکی از آبشارها فاصله بگیریم مقبره شیخ صدرالدین وزیر «شاه اسماعیل اول صفوی» را در کنار خود خواهیم دید که در جنگ چالدران کشته شد. جنگ چالدران جنگی بود که بین نیروهای «شاه اسماعیل اول صفوی» و «سلطان سلیم اول عثمانی» در سال ۱۵۱۴ میلادی رخ داد. در این جنگ خاک مناطق آذربایجان، کردستان و عراق از ایران جدا شد و دولت عثمانی آن‌ها را تصاحب کرد.
آرامگاه این وزیر رشید در حال حاضر یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌رود و مقصد خیلی از گردشگران نیز می‌باشد.
غار چهل پله خضرلو
غارها یکی از جاذبه های گردشگری بخش مهمی از طبیعت چالدران می‌باشند. این غارها مورد توجه گردشگران و مسافران و حتی مردم این منطقه نیز می‌باشند. غار چهل پله در روستای خضرلو چالدران واقع شده است. این غار متعلق به دوره حکومت باستانی اوراتوری است که با نام «غار قلعه حیدری» نیز شناخته می‌شود.
برای رسیدن به این غار باید پله های مختلفی را طی کنید و علت نامگذاری این غار نیز به دلیل تعداد پله‌های آن است. در گذشته تعداد این پله‌ها بیشتر بوده که با گذشت زمان و فرسایش زمین این تعداد پله‌ها از 40 به 30 مورد رسیده است. از این غار در دوران قدیم به عنوان سرداب استفاده می‌شد و اهالی، آب شرب را از غار و با کوزه تهیه می کردند.
قره کلیسا
کلیسای قره کلیسا از جاذبه های گردشگری پربازدید شهرستان چالدران است که در 15 کیلومتری شرق مرکز این شهر واقع است. این کلیسا در نخستین سال های ظهور مسیحیت از یک واقعه خونین به جا مانده است.برخی مورخان و محققان می‌گویند که اشخاصی به نام «تاتائوس» و «بارتلمیوس» در سال ۴۳ میلادی برای تبلیغ دین مسیحیت راهی ارمنستان شده بودند و پس از پیوستن دختر پادشاه ارمنستان و ۵۰۰ نفر از مردم ارمنستان به این دین، این افراد توسط سربازان پادشاه قتل عام شده و اجسادشان در قره کلیسا دفن شده است.
ارامنه اعتقاد دارند که قره کلیسا نخستین کلیسا در جهان است که پس از این حادثه ناگوار ساخته شده است. قره کلیسا در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است که به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری منطقه در ۱۵ کیلومتری شمال شرق چالدران واقع شده است. هر ساله در اواسط تابستان مصادف با سالگرد وفات «تاتائوس مقدس» و شهدای آن زمان، ارامنه در قره کلیسا برای برگزاری آیین‌های خاص خودشان، دور هم جمع می‌شوند.
دریاچه سد بارون
چالدران دارای رودخانه های متعدد است که سد بارون یکی از بزرگ‌ترین سدهای استان آذربایجان‌غربی است که بر روی رودخانه زنگمار در نزدیکی روستای بارون ساخته شده است. در کنار این سد، کلیسای معروف زور زور قرار دارد که مناظر طبیعی کم نظیری را در این محل شکل داده و خیلی از گردشگران را برای استفاده از منظره های اینجا و همچنین ماهی گیری به شوق می اندازد. این دریاچه یکی از بهترین جلوه‌های طبیعت چالدران محسوب می‌شود.
تالاب ناور
تالاب‌ها از دیگر جاذبه‌های گردشگری چالدران محسوب می‌شوند. تالاب ناور از جمله ۳۰ تالاب ثبت شده در آذربایجان‌غربی است که هرساله میزبان پرندگانی نظیر درنای خاکستری، غازها، اردک‌ها، حواصیل، فلامینگو و پلیکان است. در کنار مناظر طبیعی این تالاب، حضور این پرندگان در این بخش چالدران، طبیعتی سرشار از زیبایی در این منطقه خلق کرده است که سالانه مقصد خیلی از گردشگران به شمار می آید.
کلیسای زور زور
در این منطقه همچنین کلیساهای دیگر با قدمت طولانی وجود دارند. کلیسای زور زور از دیگر میراث ارزشمند جهانی ثبت شده در لیست یونسکو است که با نام‌های «سورسور» و «مریم مقدس» نیز شناخته می‌شود. این کلیسا که در کنار سد بارون در شمال‌غرب قره‌کلیسا قرار گرفته، از اهمیت فرهنگی و تاریخی زیادی برخوردار است. کلیسای زور زور، کلیسایی صلیبی شکل است که بیشتر مانند یک نمازخانه کوچک است.
