علائم کبد چرب حاد و شدید + روش های درمان
علائم کبد چرب حاد و شدید موضوعی است که امروز قصد پرداختن به آن را داریم. کبد چرب امروزه یک بیماری پزشکی بسیار رایج است و اگرچه در بیشتر موارد رفتاری خوش خیم دارد، اما گاهی اوقات می‌تواند به بیماری شدید تبدیل شود و به آسیب کبدی برگشت‌ناپذیری به نام سیروز ختم شود.
تخمین زده می‌شود که 20٪ از جمعیت بزرگسال از کبد چرب رنج می‌برند. در میان آنها، از هر چهار نفر، یک نفر التهاب مزمن نیز دارد که می‌تواند منجر به سرطان کبد شود.
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده‌آل مگ با ما همراه باشید تا درباره علائم کبد چرب حاد و شدید، بیشتر بدانید.
آشنایی با بیماری خطرناک کبد چرب
کبد، بزرگترین اندام درون بدن است که به هضم غذا، ذخیره انرژی و دفع سموم کمک می‌کند.
بیماری کبد چرب وضعیتی است که در آن، چربی در کبد جمع می‌شود و به دو نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:
- بیماری کبد چرب غیرالکلی
- بیماری کبد چرب الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی چیست؟
بیماری کبد چرب غیرالکلی نوعی کبد چرب است که ارتباطی با مصرف الکل ندارد. این بیماری، خود به دو نوع مختلف تقسیم می‌شود:
- کبد چرب ساده: چربی در کبد وجود دارد، اما التهاب یا صدمه به سلول‌های کبدی کم یا هیچ است. به طور کلی، کبد چرب ساده، نمی‌تواند منجر به سرطان کبد و یا عوارض جدی شود.
- استئاتوز کبدی بدون الکل: التهاب و آسیب به سلول‌های کبدی و چربی وجود دارد که می‌تواند باعث فیبروز یا اسکار کبد شود. استئاتوز نیر ممکن است در نهایت، باعث سیروز یا سرطان کبد شود.
بیماری کبد چرب الکلی چیست؟
همانطور که از نام آن مشخص است، بیماری کبد چرب الکلی، ناشی از مصرف زیاد الکل است. کبد شما بیشتر الکل‌هایی را که می‌نوشید تجزیه می‌کند تا در نهایت توسط بدن شما دفع شوند. اما روند تجزیه الکل، می‌تواند باعث ایجاد مواد مضر شود.
این مواد می‌توانند به سلول‌های کبدی آسیب برسانند، باعث التهاب شوند و دفاع طبیعی بدن را تضعیف کنند. هرچه الکل بیشتری بنوشید، به کبد شما آسیب بیشتری می‌رسد. بیماری کبد چرب الکلی، اولین مرحله بیماری الکلی کبدی است. مراحل بعدی می‌توانند شامل هپاتیت الکلی و سیروز باشند.
مراحل کبد چرب
انواع کبد چرب را می‌توان با توجه به شدت آن به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:
- درجه 1 یا استئاتوز کبدی ساده: چربی اضافی بی‌ضرر در نظر گرفته می‌شود. به طور کلی، بیمار هیچ علامتی ندارد و فقط از طریق آزمایش خون معمولی، مشکل کشف می‌شود.
- استئاتوز کبدی درجه 2 یا غیر الکلی: علاوه بر چربی اضافی، کبد ملتهب می‌شود. به طور کلی، بیمار علائمی مانند درد در سمت راست شکم و تورم شکم دارد. در این مرحله علائم کبد چرب گرید 2 ممکن است مورد توجه قرار گیرد.
- درجه 3 یا فیبروز کبدی: چربی و التهاب وجود دارد که باعث تغییراتی در اندام و رگ‌های خونی اطراف آن می‌شود، اما کبد هنوز به طور طبیعی کار می‌کند.
- درجه 4 یا سیروز کبدی: این مرحله جدی‌ترین مرحله بیماری است و پس از سال‌ها التهاب به وجود می‌آید، با تغییر در کل کبد مشخص می‌شود که باعث کاهش اندازه و شکل نامنظم می‌شود. سیروز می‌تواند به سرطان یا مرگ کبد تبدیل شود، که در این موارد، پیوند عضو لازم است.در این مرحله، علائم کبد چرب حاد و شدید مورد توجه قرار می‌گیرند.
بنابراین، علاوه بر ارزیابی میزان چربی در کبد، بررسی وجود التهاب نیز مهم است، زیرا علت اصلی مرگ سلول‌های این اندام است. برای ارزیابی پیشرفت بیماری، می‌توان از الاستوگرافی کبد، که یک معاینه سریع و بدون درد است، استفاده کرد.
علائم هر مرحله از بیماری کبد چرب
کبد چرب معمولا علائمی ایجاد نمی‌کند. بعضی از افراد احساس خستگی می‌کنند یا ناراحتی شکمی مبهمی دارند. کبد تمایل به بزرگ شدن دارد که توسط پزشک در حین معاینه قابل تشخیص است.
طبق یک مطالعه اخیر، بین 6 تا 7 درصد از مردم جهان فیبروز کبدی دارند و آن را نمی‌دانند؛ زیرا هیچ علامتی ندارند. غالبا مردم نمی‌دانند که با کبد خود مشکلی دارند؛ مگر این‌که در آزمایشاتی که به دلیل دیگری انجام شده است، چیزی تشخیص داده شود. هر علامتی که ظاهر شود، غیر اختصاصی است و مردم اغلب آنها را رد می‌کنند و علت را چیز دیگری می‌دانند.
فیبروز یک بیماری است که اگر در مراحل اولیه شناسایی شود و اقدامات لازم برای جلوگیری از آسیب بیشتر مانند اقدامات درمانی یا تغییر شیوه زندگی صورت بگیرند، قابل درمان است.
شناسایی و درمان علت، معمولا می‌تواند فیبروز اولیه را معکوس کند. اگر آسیب مجددا عود کند یا مداوم باشد (مانند هپاتیت مزمن طولانی مدت)، سلول‌های کبدی سعی می‌کنند خود را ترمیم کنند، اما ممکن است در نتیجه این عمل، بافت زخمی ایجاد شود. طی چند ماه و سال، این چرخه می‌تواند فیبروز پیشرفته و قابل توجه‌تری ایجاد کند که در نهایت می‌تواند تبدیل به سیروز شود.
علائم فیبروز کبدی
بعضی اوقات افراد مبتلا به فیبروز، ممکن است علائم کبد چرب حاد و شدید زیر را تجربه کنند:
- یک درد مبهم یا دردناک در قسمت راست بالای شکم (در قسمت پایین سمت راست دنده‌ها): بیماران به طور کلی آن را به عنوان یک درد مستمر ضربان‌دار یا چاق کننده توصیف می‌کنند.
- خستگی شدید و ضعف: محققان متذکر شده‌اند که خستگی و ضعف شایع‌ترین علائم آسیب کبدی است. متأسفانه، دلایل خاص خستگی مربوط به بیماری کبد و خستگی عمومی، به طور کامل شناخته نشده است. محققان حدس می‌زنند که علت اصلی خستگی مزمن مربوط به بیماری کبدی، ممکن است به دلیل تغییر در شیمی مغز و سطح هورمون‌های ناشی از اختلال در عملکرد کبد باشد. به طور خاص، ممکن است سطح تغییر یافته کورتیکوتروپین‌ها، سروتونین و نوراپی نفرین در ریشه سطح انرژی تخلیه شده باشد. محققان همچنین خاطر نشان کردند که علائم مربوط به خستگی به دلیل افزایش کلی وجود مواد جانبی سمی در خون، که کبد آسیب دیده نمی‌تواند به اندازه کافی آنها را از بین ببرد، احتمالا بدتر می‌شود.
- کاهش وزن غیر قابل توضیح و کم شدن اشتها
علايم کبد چرب خفیف
کبد چرب خفیف به خودی خود علائمی ایجاد نمی‌کند، بنابراین افراد معمولا هنگام انجام آزمایش‌های پزشکی به دلایل دیگر، با کبد چرب خود آشنا می‌شوند. کبد چرب بدون ایجاد علائمی، می‌تواند برای سال‌ها یا حتی دهه‌ها به کبد شما آسیب برساند.
در بیشتر موارد، تشخیص در زمینه مشخصات مناسب فاکتور خطر و افزایش تصادفی ترانس آمینازها مشکوک است.
علائم کبد چرب حاد و شدید
به دلیل آسیب شدید کبد، افراد علائم قابل توجهی دارند. با پیشرفت بیماری به سیروز، علائم کبد چرب حاد و شدید ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- زردی پوست و سفیدی چشم که به آن زردی نیز گفته می‌شود: این زردی پوست و سفیدی چشم در نتیجه بیلی روبین (رنگدانه صفرا) است. بیلی روبین در خون جمع می‌شود و نمی‌تواند به عنوان زباله از بدن دفع شود.
- استفراغ یا احساس مریضی (حالت تهوع): احساس تهوع مداوم ناشی از کاهش توانایی بدن در پردازش و دفع سموم و همچنین تغییر در متابولیسم و هضم غذا است. مشکلات گوارشی مانند سوهاضمه و رفلاکس معده به مری، می‌تواند با آسیب کبدی رخ دهد و منجر به استفراغ شود.
- خارش پوست: باز هم این مسئله به میزان بالای بیلی روبین مرتبط است و کبد نمی‌تواند صفرا را پردازش کند. این کمبود جریان مایع، اغلب در سطح پوست به صورت لکه‌های خارش‌دار و پوسته دیده می‌شود.
- درد یا نفخ معده: با حفظ میزان آلبومین و پروتئین در خون و مایعات، می‌تواند افراد را باردار به نظر برساند (وضعیتی که اغلب به آن آسیت گفته می‌شود). در حالی که آسیت می‌تواند به دلیل بیماری‌های پزشکی متعددی ایجاد شود، سیروز کبدی شایع‌ترین دلیل آن است.
- ادرار زرد تیره یا دفع ادرار و اسهال: ادرار ممکن است به دلیل افزایش سطح بیلی روبین در جریان خون بدن، زرد تیره و سیاه شود.
- تمایل به خونریزی یا کبودی به راحتی: هنگامی که کبد آسیب ببیند، تولید پروتئین‌های لازم برای لخته شدن خون را کاهش داده یا متوقف می‌کند.
- تورم در پاها، مچ پا و پاها ناشی از تجمع مایعات (ادم): اختلال در عملکرد کبد، توانایی بدن را در تولید و گردش پروتئین‌ها مهار می‌کند، این اتفاق به نوبه خود، باعث مشکلات گردش خون می‌شود. احتباس مایعات همچنین می‌تواند با کاهش عملکرد کلیه، که می‌تواند همراه با آسیب شدید کبد باشد، ایجاد یا بدتر شود.
- تغییر شخصیت، گیجی، مشکل در تمرکز، از دست دادن حافظه یا توهم: کبد نمی‌تواند خون را به طور عادی فیلتر کند و مواد مضر را از جریان خون خارج کند، بنابراین سموم می‌توانند جمع شده و به مغز بروند، که منجر به گیجی و از دست دادن حافظه می‌شود.
علائم دیگر آسیب جدی کبد
مواردی که در بالا مطرح شدند، مهم‌ترین علائم کبد چرب شدید و حاد بودند. با این‌حال این بیماری می‌تواند علائم زیر را نیز به همراه داشته باشد:
- تب و لرز
- خطوط قرمز کوچک (مویرگ‌های خون) روی پوست بالای کمر
- از دست دادن میل جنسی
- مشکل در حفظ وزن
- در زنان، دوره‌های غیر عادی
- در مردان، پستان‌های بزرگ شده، بیضه متورم یا بیضه‌های کوچک شده
روش های درمان کبد چرب حاد و شدید
درمان کبد چرب عمدتا با تغییر در رژیم غذایی، ورزش منظم و حذف مصرف الکل انجام می‌شود. علاوه بر این، کاهش وزن و کنترل بیماری‌هایی که مشکل را بدتر می‌کنند، مانند دیابت، فشار خون و کلسترول بالا نیز ضروری است.
هیچ داروی خاصی برای درمان این مشکل وجود ندارد، اما پزشک ممکن است واکسن‌های هپاتیت B و C را برای جلوگیری از بیماری کبدی بیشتر توصیه کند.
برخی از داروهای خانگی نیز می‌توانند برای کمک به درمان استفاده شوند. توصیه‌هایی برای کاهش عوامل خطر به شما پیشنهاد می‌شود. این توصیه ها شامل موارد زیر است:
- نوشیدنی های الکلی را محدود یا از آنها اجتناب کنید
- سطح کلسترول و قند خود را کنترل کنید
- مصرف قند و اسیدهای چرب اشباع را کاهش دهید
- لاغر شدن
- قند خون خود را کنترل کنید
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی علائم کبد چرب شدید و حاد پرداخته شد. همانطور که گفتیم، اگر بتوانید چرب شدن کبد را در همان مراحل اولیه شناسایی کنید، شانس شما برای مهار این بیماری، بسیار بیشتر است. بنابراین توصیه می‌کنیم به صورت مستمر بر عملکرد کبد خود نظاررت داشته باشید و آزمایش‌های لازم را به صورت سالانه انجام دهید.
