شهر صفی آباد | شهری زیبا با تاریخی کهن

صفی آباد یکی شهرهای استان خراسان شمالی است که از پیشینه غنی و تاریخی کهن برخوردار می‌باشد. این شهر مرکز بخش بام و صفی ‌آباد از توابع شهرستان اسفراین است که با توجه به موقعیت قرارگیری در جاده ابریشم و بهره مندی از منابع طبیعی فراوان، دارای جاذبه‌های فرهنگی-تاریخی و طبیعی است. شغل اصلی مردم صفی آباد، کشاورزی است و گندم، جو و زیره از محصولات عمده این سرزمین می‌باشند.

قدمت صفی آباد

این شهر از پیشینه زیادی برخوردار است. نام صفی آباد فعلی بیشتر به دوره نادرشاه بر می‌‌گردد و  پیش‌تر دهستان بوده اما اکنون به شهر تبدیل شده است. براساس آثار بجامانده، صفی آباد در سال های ۱۱۴۰–۱۱۴۵ هجری قمری به دست صفی خان بغایری ساخته شده است. این منطقه در دوره‌های مختلف تاریخی حاکمان متعددی به خود دیده است. حاکم صفی آباد در دوره قاجاریه و در زمان محمد خان قاجار (سال ۱۲۱۱) لطفعلی خان بغایری بوده است.

روستای گِسک

این روستا از روستاهای زیبای شهر صفی آباد است. روستای گسک با برخورداری از آثار طبیعی و تاریخی کمتر شناخته شده است. یکی از جاذبه‌های گردشگری این روستا، غار گسک است. این غار در شمال روستای گسک واقع شده است و موسوم به غار پرقیسان می‌باشد. غار یاد شده در 100 کیلومتری بجنورد و در ارتفاعات کوه یارم جان واقع شده است. این غار به عنوان غار زنده محسوب می‌شود و دارای سه چاه به عمق‌های 10 و 15 و 45 متر است. غار گسک محل زندگی تعدادی خفاش می‌باشد. فردی به نام ” محمد رضا شیخ ” این غار را کشف کرده است و به همین دلیل به آن غار شیخ نیز می‌گویند.

کاروانسرای راونیز

این بنا متعلق به دوره تیموری است. ویرانه‌های بنای سنگی مشهور به کاروانسرا یا رباط راونیز در شمال شهر صفي آباد واقع است. این رباط که دارای دو دروازه در ضلع شمالي و جنوبي می‌باشد حدود ۲۵۰۰ متر مربع مساحت دارد. این بنا یکی از رباط‍‌هایی است که در امتداد مسیر مواسلاتی و کاروانروی نیشابور به گرگان احداث شده است و دوره‌ای کاروانیان در آن اتراق می‌کرده‌اند. این کاروانسرای در شهرستان اسفراین، ۱ کیلومتری شمال صفی آباد واقع است.

آب ‌انبار صفی‌ آباد

این آب انبار متعلق به دوره افشار-دوره قاجار است و در شهرستان اسفراین، بخش بام وصفی آباد، مرکز شهر صفی آباد واقع شده است. آب انبار صفی آباد، آبان ۱۳۸۶ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آب ‌انبار صفی آباد در سال ۱۳۴۴ مرمت شده است.

آرامگاه شاهزاده محمد

آرامگاه یاد شده که در روستای باغشجرد واقع شده یکی از بقاع متبرکۀ شهر صفی آباد محسوب می‌شود. آرامگاه شاهزاده محمد متعلق به دوره صفوی است و در فهرست آثار ملی ثبت شده ‌است. این بنا با معماری دوره قاجاریه ساخته شده است. پلان بنا به صورت مربع شكل بوده و چهار ورودی در جهات اصلي دارد.

امروزه  فقط ورودی شرقی باز است و سایر ورودی‌ها به شکل تاق نما درآمده اند. پلان بنا به صورت مربع شكل است و ۹۹ متر مربع مساحت دارد. در این بنا كتيبه‌هايي با متن آيه الكرسي با اندود گچ تزئين گرديده و پايين‌تر از كتيبه‌ها كمربندي با نقوش گل و بوته با رنگ‌هاي اصلي به صورت قرينه كشيده شده‌ است. این نوع معماری جلوه‌ای خاص به فضای داخلي بنا داده است .

آرامگاه امامزاده حمزه بن موسی

بقعه امامزاده حمزه بن موسی در روستای دهنه شيرين در ۷۵ كيلومتری شرق شهر اسفراين و ۱۰ كيلومتری شرق شهر صفی آباد قرار دارد. این بنا که در دامنه تپه‌ای با شيب ملايم واقع شده دارای طرح کلی پلان بنا مربع شكل است. ضلع جنوبی بنای این امامزاده دارای ايوان كاشيكاری شده‌ای می‌باشد در حالی که فضای داخلی مقبره با نقوش بسيار زيبا و گل و بوته و كتيبه‌ای از آيات قرآنی مزين شده ‌است.

درگِدر روستای گِسک

درگِدر (dargedar)  یکی از مناطق زیبای روستای گِسک می‌باشد. این منطقه مملو از انواع میوه است. میوه‌های این منطقه بیشتر آلو بخارا، انگور، گردو و بادام می‌باشد. روستای گسک یکی از روستاهای زیبا و دیدنی شهرستان اسفراین شهر صفی آباد می‌باشد.

روستای بام

این روستا از مناطق دیدنی و زیبای شهر از توابع شهرستان اسفراین در استان خراسان شمالی و بخش صفی آباد محسوب می‌شود. یکی از ویژگی‌های این منطقه، نژاد مردم این روستاست. نژاد این مردمان از دو نژاد بیات و بغایری هستند که نژاد بیات در پیش از اسلام و نژاد بغایری‌ها در زمان حمله هولاکوخان به ایران از منطقه فراقوم ترکمنستان به این منطقه آمده‌اند. مهاجرت ترکمن‌ها به این منطقه باعث شد که  اکثر مردم آن به زبان ترکی تکلم می‌کنند.

رودخانه گرماب

این رودخانه به عنوان یک رودخانه فصلی از مهم‌ترین رودخانه‌های منطقه صفي آباد محسوب می‌شود. رودخانه گرماب نقش تعيين كننده‌اي در شكل گيري محوطه‌ها و آبياري زمین‌های مسير خود ايفا می‌‌کند. این رودخانه از دامنه‌های باختري قوچ خوار واقع در 58 كيلومتري جنوب شرقي اسفراين سرچشمه می‌‌گیرد. شاخه‌های اولیه این رودخانه از شمال شرقی-جنوب غربی اسفراین عبور کرده و سبب تغذیه منابع آب های سطحی این منطقه می شود.