جاهای دیدنی جوین | شهری زیبا در استان خراسان رضوی
جاهای دیدنی جوین را می‌شناسید؟ دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، لبریز از زیبایی‌های چشم‌نواز و هیجان‌انگیز است. جاهای دیدنی، رسم و رسومات جذاب، جاذبه‌های فرهنگی و ده‌ها مثال دیگر از این دست می‌توان نام برد که هر رهگذر و مسافری را به سمت خود می کشاند.
شمال، جنوب، شرق و غرب ایران پر هستند از این جاذبه‌ها. در این رهیافت سری خواهیم زد به شمال شرق ایران و با جاهای دیدنی جوین آشنا خواهیم شد.
معرفی شهرستان جوین
- موقعیت نسبی و جغرافیایی
- پیشینه نام جوین
- جمعیت و زبان
موقعیت نسبی و جغرافیایی
یکی از شهرستان‌های دیدنی استان خراسان رضوی، شهرستان جوین بوده که مرکز آن شهر نقاب است. این شهر شامل دو بخش مرکزی و عطاملک می‌باشد. جوین با مساحتی بالغ بر 1656.05 کیلومتر مربع در دامنه‌های شمالی رشته‌کوه جغتای و دامنه‌های جنوبی کوه‌های آلاداغ واقع گردیده است.
از نظر موقعیت نسبی نیز با شهرستان‌های متعددی همسایه بوده چنانچه از سمت شمال با اسفراین، از سمت جنوب با شهرستان‌های داورزن و سبزوار، از طرف شرق با خوشاب و از سمت غرب با شهرستان جغتای همجوار است. از سوی دیگر راه آهن سراسری تهران به مشهد از مرکز این شهر می‌گذرد که امتیاز ویژه ارتباطی به آن بخشیده است. شهرستان جوین در 320 کیلومتری مشهد مقدس قرار دارد.
پیشینه نام جوین
اسم اصلی جوین در گذشه به صورت گویان تلفظ می‌شده ولی به تدریج و با حمله اعراب و گسترش زبان عربی در منطقه، به جویان تغییر یافت. بنا بر جلد دوم کتاب لسان العرب جون یا گون، نام نوعی گیاه است که از شدت رنگ سبز به سیاه متمایل بوده است.
جمعیت و زبان
شهرستان جوین که در سال 1386 به شهر تبدیل شد، جمعیتی در حدود 55 هزار نفر را در خود جای داده است. از آنجا که استان خراسان رضوی اقوام گوناگونی را به آغوش خود پذیرفته؛ حدود پنجاه درصد مردم جوین به زبان ترکی، چهل درصد آن‌ها به زبان فارسی و ده درصد نیز به زبان کردی(گویش کرمانجی) صحبت می‌کنند.
از آنجا که شهرستان جوین در میان ارتفاعات آلاداغ و جغتای قرار داشته دارای طبیعتی زیبا و دیدنی‌هایی فراوان است که با هم به مرور آن‌ها خواهیم پرداخت.
دیدنی‌های طبیعی شهرستان جوین
- روستای گردشگری بیدخور
- سد یام
- آبشار بید جوین
روستای گردشگری بیدخور
مجموعه سیاحتی و تفریحی بیدخور یکی از روستاهای هدف گردشگری بوده که در دهستان براکوه واقع است و در حدود 45 کیلومتر با شهر نقاب فاصله دارد. زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های خوش آب و هوا و معتدل، این روستای کوهستانی را به یکی از جاهای دیدنی جوین تبدیل کرده است.
این منطقه گردشگری به دلیل داشتن طبیعتی زیبا برای اکوتوریسم و از سوی دیگر به دلیل واقع شدن بقعه امامزاده سید احمد (ع) در آن، دارای پتانسیل برای توسعه گردشگری مذهبی نیز می‌باشد. در اطراف این روستای دیدنی آثار و بناهای تاریخی چون حمام قدیمی و برج قلعه نیز قرار داشته که می‌تواند گردشگران فرهنگی را به خود جذب نماید.
سد یام
سد یام بزرگ‌ترین سد خاکی با هسته رسی در شهرستان جوین، دارای 1.5 میلیون مترمکعب حجم مخزن است. از این مقدار آب تنها حدود 40 درصد آن به مصرف کشاورزی می رسد و بقیه به سمت زمین‌های شن‌زار سرازیر می‌گردد. این هدررفت آب سد نیز به دلیل بی‌توجهی مسئولان به لوله‌گذاری در مسیر آب می‌باشد.
ارتفاع این سد از بستر رودخانه 20 متر می‌باشد. سد یام می‌تواند به جاذبه گردشگری تبدیل شود ولی هم اکنون از نبود فضاهای گردشگری و تفریحی رنج می‌برد. از طرف دیگر این سد از ظرفیت و پتانسیل بالایی برای ایجاد اشتغال در بخش‌های کشاورزی و محیط طبیعی نیز برخوردار است.
آبشار بید جوین
این آبشار زیبا در فاصله 40 کیلومتری شهر نقاب در روستای بید قرار دارد که از جاهای دیدنی جوین می باشد. چشم‌اندازهای طبیعی و سرسبز و وجود درختان چنار در مسیر آبشار بید، به آن زیبایی دوچندانی بخشیده است. در ابتدای مسیر آبشار غاری نیز به اسم بید واقع گردیده که در زبان محلی به غار اژدر نیز شهرت دارد.
دیدنی‌های تاریخی و فرهنگی جوین
- شهر و بنای تاریخی آق قلعه
- مقبره امامزاده قاسم (ع)
- بقعه تاریخی و متبرک هفت امامزاده کروژده
- آرامگاه سعدالدین حمویه
- آرامگاه خواجه نجم‌الدین کبری
شهر و بنای تاریخی آق قلعه
این بنای تاریخی مربوط به دوره ایلخانان بوده که هم‌عصر با مسجد سلطانیه زنجان می‌باشد. آق قلعه دارای یک ایوان بزرگ ورودی است که به گنبد خانه بزرگ آن منتهی می‌گردد. در ضلع‌های شرقی و غربی گنبدخانه نیز دو شبستان بزرگ احداث کردیده‌اند. ایوان این مسجد کهن دوازده متر ارتفاع دارد که به سمت شمال باز شده و از طریق یک درگاه به گنبدخانه متصل می‌شود.
در معماری ایوان از طاق جناغی بهره برده‌اند که از خصیصه‌های معماری دوره ایلخانان به شمار می‌آید. در هر دو طرف طاق نیز دو نیم‌ستون قرار دارند که به صورت مناره طراحی شده‌اند. مصالح به کاربرده شده در این اثر گران‌سنگ نیز بیشتر آجر و ملات گچ می باشد.
مقبره امامزاده قاسم (ع)
بقعه امامزاده قاسم (ع) در پنج کیلومتری شهر نقاب است و نوع معماری این اثر به دوره ایلخانان و تیموریان بر می‌گردد. نمای بیرونی مقبره به شکل هشت ضلعی بوده که ضلع جنوبی آن دارای ایوان می‌باشد، ایوان آن پوششی گنبدی دارد و در دو طرف آن سکوهایی قرار داده شده است.
معماری درون آرامگاه از سه طرف دارای شاه‌نشین‌های عمیق با طاق‌هایی در اطراف می باشد. این مقبره از نظر معماری شباهت فراوانی با مقابر شاهزاده عبدالله جغتای و آرامگاه هفت معصوم کروژده دارد.
بقعه تاریخی و متبرک هفت امامزاده کروژده
از جاهای دیدنی جوین می‌توان به بقعه امامزادگان کروژده اشاره کرد که به مقبره هفت معصوم نیز معروف است. این آرامگاه تاریخی در شمال روستای کروژده جوین قرار دارد و از مکان‌های با ارزش این دیار محسوب می‌گردد. در دوران حکومت صفویان گنبد و ایوانی بر این بقعه متبرک بنیان نهاده‌اند.
در ورودی این مکان مذهبی و تاریخی، سه کتیبه وجود دارند که حکایت از مرمت این بنا در سال 1337 قمری دارد. معماری داخلی آن نیز به شکل هشت ضلعی بوده که در ضلع‌های سه‌گانه آن نیز طاقنماهای دو اشکوبه‌ای قرار دارند. گنبدی سبز رنگ آرامگاه کروژده نیز زائران را از مسافت‌های طولانی به سوی خود می‌خواند. این مقبره تاریخی از دیدنی‌های ایران محسوب می‌شود و سالانه گردشگران زیادی را به زیارت خود دعوت می نماید.
آرامگاه سعدالدین حمویه
سعدالدین حمویه یکی از عارفان بزرگ خراسان بوده که در قرن هفتم هجری می زیسته است. ایشان در سال 587 هجری قمری در روستای بحرآباد جوین به دنیا آمد. وی برای کسب علم و حکمت به خوارزم رفت و سپس در مدرسه سلطانیه نیشابور به تدریس و تعلیم علم پرداخت. همچنین او از مریدان شیخ نجم‌الدین کبری بوده است.
آرامگاه خواجه نجم‌الدین کبری
شیخ نجم‌الدین کبری یکی از بزرگان طریقت کبراویه و از درویش‌های این فرقه در شهرستان جوین بوده که آرامگاه نجم‌الدین کبری متعلق به وی می‌باشد. این بقعه تاریخی از آثار معماری حکومت ایلخانان به شمار می‌آید. علاوه بر این، خصوصیاتی از معماری دوران سلجوقیان نیز در آن به کار رفته است.
این بنا یکی از جاهای دیدنی جوین بوده که در کنار روستای تاریخی زیرآباد در دهستان بالاجوین قرار دارد. فاصله مقبره از شهر نقاب هفت کیلومتر می باشد. از نظر ساختار و نوع معماری، این بقعه به لحاظ نمای بیرونی، شش متر ارتفاع دارد و همچنین دارای شکل شانزده ضلعی بوده که گنبدی نیز روی آن قرار دارد.
سخن آخر
استان خراسان رضوی، قدمت تاریخی زیادی دارد و می توان در جای جای این استان پهناور آثار و بقایای کهن بودن آن را یافت. در این جستار نیز سعی کردیم گوشه‌ای از عظمت آن را هر چند کوتاه ارائه دهیم. شهرستان زیبا و با ارزش جوین همچون قطره‌ای از دریای خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت. امیدواریم بتوانیم نوشته‌های بیشتر و بررسی‌های گسترده‌تری را در ایده‌آل مگ برای شما کاربران گرامی به اشتراک بگذاریم که رضایت خاطر شما را بتوانیم جلب کنیم.
