بردسکن ؛ شهر میوه های بهشتی و برج های تاریخی
بَردَسکَن (Bardaskan) از توابع استان خراسان رضوی و از جمله شهرهای دیدنی این استان است. این شهر، در گذشته یکی از مسیرهای اصلی تجاری خراسان به دیگر نقاط ایران از طریق کویر بود. شهری با پیشینه تاریخی کهن، که جاذبههای تاریخی، طبیعی و گردشگری فراوانی را در خود جای داده است.
شهر بردسکن به خاطر داشتن باغات میوهای فراوان (انگور، انار، انجیر و..) به شهر میوههای بهشتی نیز شهرت دارد. وجود منابع زیر زمینی غنی و متنوع و معادن متعدد مهمی چون طلا ، مس و آهن، از دیگر داشتههای حائز اهمیت در این شهرستان است. در این مقاله از ایده آل مگ با جاهای دیدنی بردسکن و اماکن تاریخی و جاذبههای طبیعیاش، بیشتر آشنا میشویم.
ویژگیهای جغرافیایی و آب و هوایی بردسکن
شهرستان بردسکن، در جنوب غربی استان خراسان رضوی و در دامنه جنوب کوه سرخ و کوه میش قرار دارد. این شهر، با وسعت حدود ۸۰۰۰ کیلومتر مربع، 6.1 درصد مساحت کل استان خراسان را به خود اختصاص داده و ۹۸۵ متر نیز از سطح دریا، فاصله دارد. شهرستان بردسکن، از سمت شمال به شهرستان سبزوار ، از غرب به شاهرود در استان سمنان، از شرق به شهرستان کاشمر و از جنوب به شهرستان طبس در استان خراسان جنوبی محدود است. همچنین بردسکن در فاصله حدودا 300 کیلومتری از شهر مقدس مشهد قرار دارد.
از آنجا که شهر بردسکن در نوار بیابانی ایران واقع شده و تحت تاثیر جغرافیای کویری که در غرب این ناحیه است قرار داد، در کل آب و هوایی گرم و خشک دارد. با این وجود و به دلیل اینکه این شهرستان در دشت نیز قرار دارد، آب و هوای آن به دلیل وجود کوهها و نیز قرار داشتن در کناره کویر، گاه متغییر بوده و دو نوع جغرافیا را شامل میشود: بخشهای سردسیری مرطوب و بخشهای گرم و خشک.
چنانچه هوای روستاهایی که در شمال و شرق شهرستان بردسکن قرار دارند معتدل، و روستاهایی که در غرب آن قرار گرفتهاند و به کویر نزدیکتر هستند، آب و هوایی گرم و خشک دارند. روی هم رفته، گرمترین دمای آن گاهی به ۴۵ درجه و سردترین آن به ۵ درجه سانتیگراد زیر صفر میرسد.
شهرستان بردسکن، بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای سه شهر بردسکن، انابد و شهرآباد، هفت دهستان و در مجموع، ۳۹۳ روستای دارای سکنه و خالی از سکنه میباشد. از نقطه نظر آمار و سرشماری جمعیت نیز، در سال ۱۳۹۵ این شهرستان تعداد ۷۵٬۶۳۱ نفر جمعیت در ۲۳٬۷۳۲ خانوار داشته است.
وجه تسمیه نام بردسکن
بردسکن را در گذشته به صورت «بردشکن» مینوشتند. این نام از دو کلمهی «بَردْ» به معنی سرما و «سکن» به معنی ساکن، اسکان، آرامش و اهل خانه تشکیل شده است. میگویند این نام از آنجا آمده که آب بردسکن بسیار سرد بوده و به آب نوبهار شهرت دارد. از طرفی این شهر زمستانهای سرد و خشکی دارد، و به همین جهت برخی منابع، «برد» را به معنای سرزمین سرد و خشک و «اسکن» را به معنای آرامش معرفی میکنند. بنابراین بردسکن در کل به معنای سرزمینی سرد و خشک است که مردمانش با آرامش در آن سکنی گزیدهاند.
این را هم خوب است بدانید که، درباره وجه تسمیه نام بردسکن و نامهایی که تاکنون داشته، میگویند این نامها یا به شهری ویژه یا به کل این منطقه اطلاق میشد. در گذر زمان، بردسکن نامهایی چون: پوشت، پشت، بشت، ولایت پشت، طرشیت، ترشیز، بردمسکن، دست برکن، بردسکن و برداسکن را به خود دیده که در مورد هر یک از این نامها نیز، نظرات مختلفی را نقل میکنند.
از جمله روایاتی که در وجه تسمیه بردسکن وجود دارد این است که: این منطقه درختان میوه بسیاری داشته که بیشترین انواع آن را هم، میوههایی چون انجیر، انگور و گلابی تشکیل میدانند. چیدن این میوهها به سختی و تنها با دست امکانپذیر است. مسافرینی که از راه کویر به نیشابور سفر میکردند و از این مسیر میگذشتند، شاهد رنج و سختی مردم این شهر در چیدن میوهها بوده و اصطلاح بردست کندن را برای آنها به کار میبردند. «بر دست کندن» یعنی مردمی که میوهها را با دست میکندند. در واقع بر به معنی میوه است و دو کلمه بَرْ و دستکن با هم ترکیب شده و به مرور، بردسکن شکل گرفته است.
وجه تسمیه سوم نیز برای بردسکن وجود دارد که با توجه به شواهد و قرائن موجود، صحیحتر به نظر میرسد: ترشیز یا طریثیث (ترِشیت، به لغت اوستایی یعنی محل دور افتاده) مرکز ولایت قدیمی پشت نیشابور (بست، پشت) بوده و بردسکن به عربی یعنی جای بریده و دور افتاده، ترجمه نام ایرانی ترشیز (ترشیت) است. پس با توجه به معنی لفظیاش بردسکن یا شهر دور افتاده، باید همان شهر دور افتاده ترشیز (محل دور دست) بوده باشد.
نژاد و زبان مردم بردسکن
مردم بردسکن از نژاد آریایی به معنای اصیل و نجیب هستند و بیشترین تعداد آنها را آریاییهای پارت تشکیل میدهند. زبان این مردمان فارسی بوده و این زبان را با لهجه خراسانی صحبت میکنند. زبان و گویش مردم این ناحیه، به نسبت دیگر گویشهای زبان فارسی، بکر و دست نخورده باقی مانده و کمتر دستخوش تغییر شده است. اقوام عشایر متنوعی نیز با فرهنگی غنی و میراثی کهن، در بردسکن وجود دارند که از جمله آنها، عشایر شورچاهی، بلوچ خانزائی، طایفه بیگی، تیموری، عبدالسرخ، کلاه درازی، طاهری و ایلخانی قابل اشارهاند.
پیشینه تاریخی شهرستان بردسکن
شهرستان بردسکن تاریخ کهن و چند هزار سالهای را در بطن خود دارد. وجود ابنیه و آثار تاریخی از عصر سلجوقیان (چون برج فیروزآباد) ، از عصر ایلخانان (چون برج علی آباد کشمر) ، و نیز تپههای چوپان که قدمتش به دو هزار سال پیش از میلاد مسیح میرسد، نشان از قدمت کهن این منطقه دارد.
علاوه بر وجود آثار فرهنگی متعدد، بررسیهای باستانشناسی بر روی تپهها و محوطههای قدیمی شهر نیز، نشان میدهد که بردسکن هزار تا دو هزار سال پیش از میلاد، شهری آباد و پر جمعیت بود. مک گریگور و دکتر هانری والتربل، در اشاراتی که به راههای قدیمی خطه خراسان داشتهاند، از بردسکن یاد کردهاند. ظاهرا بردسکن به دلیل دارا بودن راه هموار، آب خوب، آذوقه مناسب و قرار گرفتن بر سر راه تهران، هرات، خواف، ترشیز، طبس و سبزوار، از منازل بین راهی مطلوب آن دوره بود.
در زمان زرتشتیان نیز، شهری در کنار فیروزآباد کنونی قرار داشت که شهر ترشیز قدیم نامیده میشد. ترشیز در نیمه اول قرن چهارم هجری، از شهرهای تابعه نیشابور بوده و بردسکن در مجاورت این شهر قرار داشت و با عنوان «کنار شهر» شهرت داشت. بنا بر متون تاریخی و جغرافیایی معتبر نیز، ناحیه بردسکن در گذشته جزئی از سرزمینی با نام «ترشیز یا طرثیث» به حساب میآمد.
این ناحیه بنا بر شهادت متون تاریخی در فاصله سالهای ۵۲۰ و ۶۵۰ قمری، توسط سلجوقیان و سپاهیان مغول مورد حمله قرار گرفت و پس از آن نیز، از جنگ و درگیری در امان نبوده است. در زمان نادرشاه افشار اما، کمی از حملات و تهاجم اقوام افغان و ترکمن به این ناحیه فروکش کرد و کمی اوضاع آرام گرفت. ناآرامیهای کلی اما در این منطقه، تا حکومت قاجار همچنان ادامه پیدا کرد.
با وجود همه اتفاقاتی که بر این ناحیه و بناهای ارزشمندش گذشت، امروزه در شهرستان بردسکن تعداد 170 اثر تاریخی وجود دارد که 30 اثر آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در ادامه به تعدادی از آثار و ابنیه تاریخی و جاهای دیدنی بردسکن، خواهیم پرداخت.
جاذبههای گردشگری و اماکن دیدنی شهر بردسکن
1- برج یا مناره فیروز آباد
منار فیروز آباد یکی از آثار تاریخی استان خراسان رضوی است که در روستای فیروز آباد از توابع دهستان جلگه، بخش شهرآباد شهرستان بردسکن و ۱۷ کیلومتری جنوب شهر بردسکن قرار دارد. روستای فیروز آباد هم به نام فیروز پادشاه ساسانی، نامگذاری شده و در آن زمان به عنوان پایتخت این پادشاه ساسانی، مطرح بوده است. این روستای قدیمی همچنین، در زمانهای گذشته مرکز جاده طبس نیشابور بوده که به گفته مردمان قدیم، امام رضا (ع) برای رسیدن به مرو، از این مسیر گذشته است.
از لحاظ قدمت بر اساس آثار موجود، منار فیروز آباد را متعلق به قرن پنجم هجری قمری (اوایل دوره سلجوقیان) میدانند. قرائن و شواهد باستانشناسی نیز، نشان از آثار زیستگاهی از صدر اسلام تا سده هفتم هجری در اطراف بنای مزبور دارد.
این اثر تاریخی و دیدنی بردسکن، بنایی استوانهای شکل بوده که از آجر و به صورت دو لایه ساخته شده است. ارتفاع اولیه این منار، ۲۴ متر بوده اما در نتیجه فرسایش در طول زمان، در حال حاضر فقط ۱۸ متر از آن باقی مانده است. مناره فیروز آباد از چهار جهت با حدود ۸ متر از هر جهت، دارای ستونهای زیرزمینی است که از این بنا در مقابل باد و طوفان محافظت میکند.
همچنین در داخل مناره نیز پلکانی بهطور مارپیچ تعبیه شده که دسترسی به بام را امکانپذیر میکند. در این مناره 800 ساله، یکی از زیباترین و ارزشمندترین نمونههای هنر کتیبهنگاری را روی بدنه خارجی بنا ، میتوان مشاهده کرد. ظاهرا از این بنای تاریخی به عنوان برج دیدهبانی استفاده میکردند. این اثر دیدنی بردسکن، در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است.
2- برج یا مناره علی آباد کشمر
برج علی آباد در فاصله ۵ کیلومتری شمالی جاده اصلی بردسکن به شهرستان خلیل آباد، در میان روستای علی آباد کشمر واقع شده و قدمتش به سدهٔ ۸ هجری قمری (دوره كيانيان و اشكانيان) میرسد. این بنا که معتقدند مقبره شخصی ناشناس هم بوده، بر روی بقایا و آوارههای قلعه کهن به نام کوشک ساخته شده و از دیدگاه معماری، با برج رادکان آن را مقایسه میکنند. برج کشمر، بنایی سه طبقه با ارتفاع 31 متر است .
نمای خارجی بنا که بسیار زیبا و هنرمندانه به چشم میآیدیدآ، در پائین و بدنه به صورت دوازده ضلعی و در بالاترین قسمت، به شکل گنبدی مخروطی طراحی شده، که با 48 نیم ستون، به همراه تزئینات هندسی از آجر و کاشی فیروزهای، تزیین شده است. شکل داخلی گنبد هشت گوش و ارتفاع آن 18 متر میباشد.
از جمله نکاتی که در این برج زیبا و تاریخی قابل توجه به نظر میرسد، تعیین لحظه تحویل سال شمسی است. میگویند از نور آفتابی که بر یکی از طاقچههای برج میتابید، لحظه تحویل سال مشخص میشد. این اثر دیدنی بردسکن که بیشتر نشان دهنده اسلوب معماری در قرن هفتم است، در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
3- کفه نمکی بردسکن
منطقه طبیعی زیبا و خیال انگیز کفه نمک، با جهتی شمال شرقی ـ جنوب غربی، در فاصله 60 کیلومتری جنوب شهرستان بردسکن و در ۱۲ کیلومتری جنوب روستای رحمانیه در بخش شهرآباد قرار دارد. این کویر نمک حدود ۷۸۸۸ هکتار وسعت داشته و 805 متر هم از سطح دریاهای آزاد، ارتفاع دارد. قدمت کفه نمک بردسکن، به دوران سوم (کرتاسه) و چهارم (آئوسن) زمینشناسی بر میگردد.
چشم انداز طبیعی کفه نمکی بردسکن، نتیجه اتفاقات زمینشناسی و رسوبات تبخیری نمکی میباشد که شاهکاری از طبیعت بیابانی کویری را، در این منطقه پدید آورده است. از دیگر ویژگیهای منحصر به فرد این زیستگاه طبیعی و پهنه نمکی زیبا، جلوههای زیبای بلورهای نمک در حال شکلگیری، تراکم ساختاری بلورهای نمک بر روی شنزارها، ایجاد چالههای نمکی و حوضچههای آب حاصل از تعریق خاک است.
خوب است بدانید که، طبیعت زیبا و منحصر به فرد کفه نمکی بردسکن در سال ۱۳۹۰ به عنوان نخستین اثر طبیعی از استان خراسان رضوی در فهرست آثار تاریخی، طبیعی و معنوی ایران به ثبت رسید. با وجود اینکه این منطقه چندان شناخته شده نیست، اما در تورهای گردشگری کویرنوردی و طبیعت گردی، بسیار مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است. در سفر به این منطقه و کویر نمکی زیبا، باید جانب احتیاط را رعایت کرده و توجه داشته باشید که باتلاقهای نمک در برخی از قسمتها ،میتوانند خطرساز باشند.
4- آب انبار سید باقر
از دیگر اماکن دیدنی و تاریخی بردسکن، آب انبار سید باقر است که نامش را از بانی خود، سید باقر موسوی که مردی فاضل و خیر بود، به یادگار دارد. این بنا در مرکز شهر بردسکن واقع شده و قدمت آن به دوران قاجار میرسد. بنا دارای ساختار معماری خاصی بوده و ۲۲ پلهٔ آجری آن، ورود به پاشیر آب انبار را امکان پذیر می سازد.
از دیگر ویژگیهای بارز این اثر تاریخی ماندگار، وجود ۲ بادگیر بسیار زیباست. یک بادگیر ۴ طرفه بر روی گنبد مخروطی آب انبار و دیگری به ارتفاع ۳ متر از پای دور گنبد مخروطی به جهت شرق ساخته شده است. هر یک از این بادگیرها، ورود هوای مناسب را به مخزن امکان پذیر ساخته و نقش به سزایی در سرد ماندن آب مخزن دارند. این جاذبه تاریخی بردسکن هم در مرداد ماه 1383، به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
5- آب انبار روستای کوشه
یکی دیگر از آب انبارهای تاریخی خطه خراسان و شهر بردسکن، آب انبار قدیمی روستای کوشه است. بنای این آب انبار، در در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان بردسکن و در روستای کوشه بخش شهرآباد قرار دارد و قدمتش به دوران قاجار میرسد. مردم این ناحیه اعتقاد دارند این آب انبار به همت مردی خیر به نام محمد غلامی ثانی بنا شده و معمار آن استاد کربلایی نصرالله معمار شهر آبادی بوده است. مصالح به کار رفته در این بنا، خشت خام میباشد و چون آب انبار سید باقر، بادگیر زیبایی بر بالای آن ساخته شده که بسیار چشمنواز و قابل توجه است.
6- آبشار درونه
در مسیر بردسکن به طبس، روستایی با نام درونه واقع شده که یکی از جاذبههای طبیعی و زیبای بردسکن را در خود جای داده است. آبشار زیبای درونه در کنار دو آبشار دیگر، در فاصله 55 کیلومتری غرب شهرستان بردسکن، یکی از مناظر بکر و چشمنواز این ناحیه را تقدیم گردشگران میکند.
آبشار درونه در میان درهای سرسبز و زیبا به نام دهانه آب قرار گرفته، درهای خوش آب و هوا در محدوده منطقه حفاظت شده درونه که تا روستای درونه 2 کیلومتر فاصله دارد. وجود آبشارها، چشمههای جوشان در دل کوه زرد و جویبار جاری در منطقه، در کنار قلعههای تاریخی گورا و دختر، محیط دلانگیز و دوست داشتنی را برای دوستداران طبیعت و علاقهمندان به میراث و فرهنگ این مرز و بوم، توامان تدارک دیده است.
7- منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع درونه
یکی از مناطق دیدنی و خاص بردسکن، منطقه شکار ممنوع درونه است که یکی از زیستگاههای یوزپلنگ آسیایی هم به حساب میآید. این منطقه حفاظت شده، با وسعت ۶۶٬۷۲۶ هکتار در غرب شهرستان بردسکن و در مجاورت منطقه حفاظت شده سید مرتضی و نزدیک به منطقه حفاظت شده توران واقع شده است. منطقه حفاظت شده درونه، با تنوع زیستگاه حیات وحش و قابلیتهایی که در زمینه حفظ یا احیای گیاهان و جانوارن دارد، در سال 1375 به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شد. سپس در سال 1385 به منطقه حفاظت شده ارتقا یافت، و به طور کامل تحت مدیریت سازمان محیط زیست قرار گرفت.
این منطقه زیبا، محل زندگی جانورانی نظیر آهو، قوچ، میش، روباه، گرگ، شغال، خرگوش و کفتار میباشد. علاوه بر آن در این قسمت، پرندگان زیبایی مانند طرقه یاجل، سهره، گنجشک زرد، کبک، تیهو، قناری وحشی، گل به سر، دم جنبانک، هدهد، سبز قبا، جغد، عقاب، شاهین، باز کلاجک، کبوتر چاهی و گنجشک صحرایی زندگی میکنند.
در تیر ماه ۱۳۹۱ برای اولین بار از یک قلاده یوز آسیایی توسط دوربینهای تلهای در این منطقه عکس برداری کردند. همچنین در سال ۱۳۹۳ نیز حضور چهار قلاده یوز در این منطقه اعلام و ثبت شد که بر اهمیت این منطقه افزود.
8- پناهگاه حیات وحش دشت لاغری
از دیگر جاهای دیدنی و طبیعی بردسکن، پناهگاه حیات وحش دشت لاغری بردسکن میباشد که در شمال غربی این شهرستان و در بخش انابد قرار دارد. منطقه لاغری (Laghri) با وسعت ۲۶۲۱۳ هکتار، یکی از مهمترین زیستگاههای پرندگان وحشی نظیر زاغ بور (زاغ ایرانی)، هوبره، سیاه سینه، کبوتر چاهی، کبک، تیهو، سنگ چشم و انواع گنجشک سانان است.
از پستانداران وحشی این منطقه هم، میتوان به یوزپلنگ آسیایی، گربه وحشی، گرگ، کفتار، روباه و آهو اشاره کرد. گونه غالب گیاهان این منطقه هم، پوشش «قیچ» است. منطقه دشت لاغری، در 31 اردیبهشت سال 1391 شمسی، به عنوان پناهگاه حیات وحش به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوست.
9- رباط کبودان
یکی دیگر از جاذبههای گردشگری شهر بردسکن، رباط کبودان است که در میان روستایی به همین نام، در ۱۰ کیلومتری بردسکن قرار دارد. قدمت این بنا به دوران قاجار میرسد و بنا به روایات موجود، شخصی با نام حاجی میرزا احمدی مجتهد کاشمری واقف این رباط بوده و ساختمان رباط هم، به همت و تلاش کربلائی غلامرضا طبسی بنا نهاده شد.
رباط کبودان، بنایی سنگی با طرح و نقشه یک ایوانی است که با قسمتهای مختلفی چون حیاط مرکزی، دوازده اتاق، نماز خانه، محل نگهداری چهار پایان (اصطبل) و… طراحی و شکل گرفته است. این اثر تاریخی بردسکن هم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
10- مسجد و مقبره عبدل آباد
مقبره یا آرامگاه عبدل آباد، از دیگر اماکن دیدنی و تاریخی بردسکن است که در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی بردسکن و در روستای عبدل آباد واقع شده است. قدمت این مسجد و مقبره به دوران ایلخانی میرسد و بنای آن را متعلق به قرن هشتم هجری قمری میدانند.
از لحاظ ساختار معماری، این بقعه با خشت و آجر احداث شده و بنایی به ارتفاع تقریبی 10 متر میباشد. بر فراز بقعه هم، گنبدی طراحی شده که فضای زیرین آن مخروطی شکل به نظر میرسد. این فضا به انضمام دیوارهای داخلی بقعه، تنها با گچبریهای ساده و لوزی شکل طراحی شده است. آرامگاه عبدل آباد بردسکن نیز، در فهرست آثار ملی ایران در سال 1382 به ثبت رسید.
11- مسجد جامع سیف آباد
این مکان دیدنی و مذهبی بردسکن، در ۱۰ کیلومتری جنوب این شهر و در روستای سیف آباد، واقع شده است. بنا بر شواهد موجود، معماری مسجد جامع سیف آباد با ساختار یک ایوانی در سده سیزدهم هجری بنیان شد.
بخش شرقی بنا، بیشترین فضای مسجد را به خود اختصاص داده و به شکل شبستان ستوندار با پایههای چهار ضلعی به ابعاد ۱٫۵ متر طراحی شده است. گنبدی با ظاهر ساده بر رأس پوشش گنبد خانه و دو ستون کوچک آجری که نمادی از ماذنه میباشد، بر بالای ایوان مسجد وجود دارد. محراب داخل بنا و پوشش زیر گنبد هم با آجرهای خفته راسته تزئین شده است. این اثر دیدنی بردسکن هم در مرداد ماه 1383 به ثبت ملی رسید.
12- قلعه رحمانیه بردسکن
در روستای رحمانیه و در ۱۹ کیلومتری جنوب غربی بردسکن، بنای تاریخی قلعه رحمانیه قرار دارد که یادگار قرون هشت تا دوازده هجری قمری است. این جاذبه گرشگری بردسکن هم در سال 1383 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بر اساس شواهد موجود و قرار گرفتن بنا در ارتفاع، قلعه رحمانیه بردسکن یکی از ابنیه نظامی و مستحکم دوران خود بود. معماری بنا، پلانی دایرهای شکل بوده و فضاهای داخلی آن نیز به صورت دایرهای و متحدالمرکز ساخته شده است. مصالح به کار رفته در قلعه رحمانیه هم، تنها ملات کاهگل و خشت بود.
13- دهانه بیجورد و آبشار سربرج
یکی دیگر از جاذبههای طبیعی بردسکن و مناطق مفرح و خوش آب و هوای این شهرستان، دهانه بیجورد میباشد. این منطقه زیبا، در شمال بردسکن و در بین کوهها و کوهپایههای بیجورد قرار دارد. از جمله ویژگیهای خاص منطقه که توجه گردشگران و مسافران را به خود جلب میکند، دو چنار بزرگ به ارتفاع تقریبی پنجاه متر است.
این منطقه بسیار سر سبز و خرم و خوش آب و هوا بوده و با آب و هوای معتدل و چشمهها و آب فراوانش، از پوشش گیاهی ویژهای نیز برخوردار است. آبشار سربرج از دیگر جاذبههای طبیعی بردسکن در این منطقه به حساب میآید که در ناحیهٔ شمالی شهر بردسکن قرار گرفته است.
کلام پایانی
شهرستان بردسکن با سوابق تاریخی چندین سالهاش، باغات میوه متنوعش و آثار فرهنگی و قدمت دیرینهاش، جاذبه های گردشگری فراوانی را روبروی نگاه گردشگران قرار داده است. در سفر به شهر میوههای بهشتی استان خراسان رضوی، علاوه بر مواردی که در بالا به آن اشاره کردیم، حتما سراغی هم از سایر جاهای دیدنی بردسکن چون روستای خوشاب، دره آسیاب خوشاب، قلعه شادی آباد، امامزاده الله آباد و اقامتگاه بومگردی سُبنی کبودان بگیرید.