با شناخت این 10 علامت سکته مغزی، زندگی عزیزانتان را نجات دهید

سکته مغزی از انسداد یا پارگی شریان مغز ناشی می‌شود. بیشتر سکته‌های مغزی به دلیل لخته شدن خون رخ می‌دهند (سکته مغزی ایسکمیک) و سایر موارد این بیماری به خونریزی مغزی مرتبط هستند (سکته مغزی هموراژیک). آشنایی با علائم سکته مغزی بسیار مهم است. زیرا زمان، حیاتی‌ترین عاملی است که روی اثربخشی درمان تاثیر می‌گذارد.

بسیاری از بیماران، به‌دلیل تاخیر در مراجعه به بیمارستان دچار عوارض جدی می‌شوند یا حتی جان خود را از دست می‌دهند. یکی از دلایلی که باعث این تاخیر می‌شود، آشنا نبودن با علائم هشداردهنده سکته مغزی است.

به همین دلیل، مقاله امروز ایده آل مگ را به معرفی علائم این بیماری مهم اختصاص داده‌ایم. اگر می‌خواهید در مواقع اضطراری بتوانید جان خود یا عزیزان‌تان را نجات دهید، این مقاله را تا انتها دنبال کنید.

مهم‌ترین علائم سکته مغزی

مناطق مختلف مغز، هر‌کدام بخش خاصی از بدن را کنترل می‌کنند، بنابراین علائم سکته مغزی به ناحیه آسیب‌دیده بستگی دارد. علائم این بیماری می‌تواند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

1. مشکل در بینایی یا تاری دید

در یک مطالعه، محققان با بررسی بیماران مبتلا به سکته‌ مغزی دریافتند که این افراد، آگاهی کمی درباره علائم هشداردهنده دارند و 82.6 درصد آن‌ها نمی‌دانند که مشکلات بینایی از علائم بالقوه سکته مغزی هستند.

سکته مغزی می‌تواند باعث دوبینی، تاری دید یا از دست دادن بینایی در یک چشم شود. با‌این‌حال، این علامت ممکن است به خوبی سایر علائم (از‌ جمله ضعف صورت، ضعف بازو و مشکلات گفتاری)، تشخیص داده نشود؛ بنابراین، یکی از علائمی است که باید حتما به آن توجه کنید.

2. مشکل در صحبت کردن

سکته مغزی می‌تواند روی عضلات دهان و گلو تاثیر بگذارد و توانایی صحبت کردن یا درک گفتگوها را مختل کند. یکی از راه‌های تشخیص سکته مغزی این است که تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی یا پزشکان، از فرد مراجعه‌کننده می‌خواهند که یک عبارت را تکرار کند. اگر صحبت‌ فرد بیمار نامفهوم باشد، از کلمات اشتباه استفاده کند یا قادر به حرف‌زدن نباشد، به احتمال زیاد، این شخص سکته کرده‌ یا در حال سکته کردن است.

3. ضعیف شدن دست یا پا

در حین سکته مغزی، معمولا یک بازو یا پا (یا هر دو) به طور ناگهانی ضعیف، بی‌حس یا فلج می‌شود. در بیشتر موارد، سکته مغزی در نیم‌کره راست، باعث فلج شدن سمت چپ بدن می‌شود و سکته مغزی در نیمکره چپ، روی سمت راست بدن تاثیر می‌گذارد.

اگر وقتی هر دو دست خود را به‌طور هم‌زمان بالا می‌آورید، یکی از دست‌ها به سمت پایین بیفتد، این نشانه ضعف عضلانی است که از سکته مغزی ناشی می‌شود. همچنین می‌توانید برای بررسی تعادل خود، هر پا را به طور جداگانه و با چشم‌های باز، بلند کنید.

4. سرگیجه یا از دست دادن تعادل

مشکل در راه رفتن باعث می‌شود زمین بخورید یا تعادل خود را از دست بدهید. اگر دچار سرگیجه، حالت تهوع یا مشکل در راه رفتن هستید، ممکن است دیگران فکر کنند که از نوشیدنی‌های الکلی استفاده کرده‌اید. اما در حقیقت، این می‌تواند یکی از علائم سکته مغزی باشد.

بسیاری از مردم، علائم سکته مغزی را با سایر بیماری‌ها، مثل بیماری پارکینسون، میگرن یا حتی کووید-19 (کرونا)، اشتباه می‌گیرند. حتی گاهی اوقات، سرگیجه ناگهانی به یک سندرم ویروسی نسبت داده می‌شود.

5. درد

نتیجه یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که درد، علامت نامتعارف یا استثنایی سکته مغزی است؛ به‌عبارت‌دیگر، از علائم رایج این بیماری نیست، اما بعضی از افراد شاید آن را قبل از سکته کردن تجربه کنند. بنابراین، اگر به طور ناگهانی در بازو، پا، یک طرف صورت یا قفسه سینه خود احساس درد کردید، آن را نادیده نگیرید.

6. سردرد شدید

سردرد ناگهانی و شدید که شاید بدترین سردردی باشد که تجربه می‌کنید، یکی از علائم شایع سکته مغزی است. گاهی اوقات، سردرد با استفراغ، سرگیجه یا کاهش هوشیاری همراه است.

سال 2021 گروهی از محققان در مطالعه‌ای بالینی، آگاهی بیماران مبتلا به پرفشاری خون و دیابت را درباره علائم سکته مغزی بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که درصد بالایی از افراد، نمی‌دانند که سردرد شدید می‌تواند علامت سکته مغزی باشد و در صورت وقوع چنین سردردی باید به دنبال درمان بروند.

7. افتادگی صورت

احساس ضعف یا بی‌حسی ناگهانی در یک سمت صورت، از علائم سکته مغزی است. این یکی از اولین علائمی است که باید به آن توجه کرد. برای تشخیص سکته مغزی، پرسنل فوریت‌های پزشکی از شما می‌خواهند که لبخند بزنید یا دندان‌های خود را نشان دهید. اگر یک طرف صورت شما آویزان شود یا حرکت نکند، به‌ این‌ معنی‌ است که دچار سکته مغزی شده‌اید.

8. خستگی یا تغییرات ذهنی

خستگی می‌تواند یکی از علائم مهم سکته مغزی باشد. هنگامی که یک فرد به‌طور ناگهانی احساس خستگی می‌کند و علت دقیق آن را نمی‌داند، ممکن است دچار سکته مغزی شده باشد.

مطالعه‌ای در مورد تفاوت علائم سکته مغزی ایسکمیک (سکته مغزی ناشی از لخته‌ شدن خون) بین مردان و زنان، نشان می‌دهد که زنان مبتلا به سکته مغزی بیشتر از مردان، علائمی مثل ضعف عمومی، خستگی، ناتوانی در جهت‌یابی و تغییر در وضعیت روانی را تجربه می‌کنند.

9. سکسکه

معمولا سکسکه بی‌خطر است، اما دلیل آن می‌تواند از سریع غذا خوردن تا مشکلات پزشکی دیگر، مثل نفخ و اختلالات سیستم عصبی مرکزی (از جمله سکته مغزی) گسترده باشد. هنگامی که سکته مغزی روی مرکز تنفس مغز تاثیر می‌گذارد، باعث ایجاد یک سکسکه ناگهانی و طولانی می‌شود.

10. تنگی نفس یا تپش قلب

چنانچه شخصی برای نفس کشیدن مشکل دارد یا قلب او خیلی تند می‌زند، ممکن است دچار سکته مغزی شده باشد. اگر سابقه ابتلا به مشکلات قلبی یا تنفسی دارید، باید مراقب سکته مغزی باشید. اختلالات تنفسی حین خواب می‌توانند یک عامل خطر مستقل برای سکته مغزی باشند؛ علاوه‌بر‌این، ضربان قلب نامنظم، خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد.

تفاوت علائم سکته مغزی در مردان و زنان

مردان و زنانی که دچار سکته مغزی می‌شوند اغلب علائم مشابهی مانند افتادگی صورت، ضعف بازو و مشکل در گفتار را تجربه می‌کنند. سایر علائم رایج برای زنان و مردان عبارتند‌از: مشکلات بینایی در یک یا هر دو چشم و مشکل در حفظ تعادل یا هماهنگی.

علاوه‌بر‌این، زنان ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:

• ضعف عمومی
• گیجی و سردرگمی یا مشکلات حافظه
• خستگی، حالت تهوع یا استفراغ

بعضی از نشانه‌های سکته مغزی در زنان، آن‌قدر خفیف هستند که نادیده گرفته می‌شوند. این موضوع می‌تواند درمان را به تاخیر بیندازد.

علائم سکته مغزی در کودکان

شاید عجیب به نظر برسد، اما سکته مغزی می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. حتی نوزادان، شیرخواران و کودکان بسیار کم سن و سال هم ممکن است دچار این بیماری شوند. شایع‌ترین عوامل خطر سکته مغزی در کودکان عبارتند‌از:

• بیماری قلبی مادرزادی یا اکتسابی
• اختلالات ژنتیکی که بر عروق خونی مغز تاثیر می‌گذارند
• بیماری سلول داسی‌ شکل
• اختلالات خودایمنی
• ضربه به سر یا گردن
• عفونت‌هایی که روی مغز تاثیر می‌گذارند، مانند مننژیت

سکته مغزی در کودکان با علائم زیر همراه است:

• سردرد شدید و ناگهانی همراه با استفراغ و خواب‌آلودگی
• از دست دادن بینایی یا دوبینی
• سرگیجه شدید
• از دست دادن تعادل یا هماهنگی
• تشنج در یک طرف بدن
• بی‌حسی یا ضعف در یک طرف بدن
• مشکل در صحبت‌کردن یا درک صحبت‌های دیگران

در کودکان خردسال، ممکن است پزشک علائم سکته مغزی را به یک بیماری شایع‌تر نسبت دهد. از سوی دیگر، کودک ممکن است نتواند بعضی از علائم را گزارش کند. همه این‌ها باعث می‌شوند تشخیص، چالش‌برانگیز شود. با این حال، اگر مشکوک هستید که فرزندتان مشکل دارد، هرگز در مشورت کردن با پزشک تردید نکنید.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم یا نشانه‌های سکته مغزی، حتی اگر این علائم به طور دوره‌ای می‌آیند و می‌روند، فورا به پزشک مراجعه کنید.

تست «FAST» به شما کمک می‌کند که سکته مغزی را راحت‌تر شخیص دهید. نام این تست از اولین حرف کلمات زیر گرفته شده است:

• F یا Face Drooping (افتادگی صورت): آیا یک طرف صورت افتادگی دارد یا بی‌حس است؟ از بیمار بخواهید لبخند بزند. آیا در حین لبخند زدن یک طرف صورت می‌افتد؟
• A یا Arm Weakness (ضعف بازو): آیا بازو ضعیف یا بی‌حس است؟ از فرد بخواهید هر دو دست خود را بالا بیاورد. آیا یک دست به سمت پایین حرکت می‌کند؟
• S یا Speech Difficulty (مشکل در تکلم): آیا صحبت‌های بیمار نامفهوم است؟
• T یا Time to Call 115 (زمان): زمان مهم است. در صورت مشاهده علائم سکته مغزی، فورا با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید.

کلام پایانی

سکته مغزی یک بیماری جدی است که می‌تواند برای شخص تجربه‌کننده و اطرافیان او بسیار وحشتناک باشد. اما خوشبختانه، به دلیل پیشرفت علم پزشکی، این روزها راه‌های بهتری برای درمان آن وجود دارد.

اگر علائم سکته مغزی را در خود یا نزدیکان‌تان مشاهده کردید، بلافاصله به دنبال مراقبت پزشکی باشید. هر چقدر درمان سریع‌تر انجام شود، عوارض بیماری کمتر خواهد بود. تاخیر در درمان می‌تواند به آسیب دائمی مغز و مرگ منجر شود.

سوالات متداول