نخل ماداگاسکار ؛ معرفی ، شرایط نگهداری و بیماری ها
نخل ماداگاسکار یک گیاه شاداب بومی آفریقای جنوبی و جزیره ماداگاسکار است که به علت شباهت آن به گروه نخل‌ها به نخل ماداگاسکار شهرت یافته است. این گیاه یک تنه خاردار به همراه برگهای كشيده و باريك توليد می‌کند که ظاهری شبيه به درخت نخل کوچک را به آن می‌بخشد.
اين درخت يكي از گياهان بسيار محبوب تزئینی بوده که با ظاهری منحصر به‌فرد، نمايی بی‌نظیر و متفاوت به خانه می‌دهد. گیاه نخل ماداگاسکار بسيار مقاوم بوده و انتخابی عالی برای همه افراد مخصوصاً مبتدی‌ها است. از روی وضعیت ظاهری این گیاه می‌توان به‌راحتی حال آن را متوجه شد برای مثال گیاه، خوشحالی و رضایت خود را از محیط با به وجود آوردن جوانه‌های گل میان برگهای خود به شما نشان می‌دهد.
در این مقاله از سایت ایده آل مگ به برسی کامل گیاه نخل ماداگاسکار، ویژگی‌های آن و نحوه نگهداری از آن می‌پردازیم. با ما در ادامه همراه باشید تا پاسخ تمامی سؤال‌هایتان را بیابید.
ظاهر نخل ماداگاسکار چگونه است؟
نخل ماداگاسكار دارای ریشه‌های فیبری بزرگی است که رطوبت را خیلی سریع جذب می‌کند، زیرا باید از آب باران‌های ناگهانی در زیستگاه طبیعی خود استفاده کند. در مقابل، اکثر گیاهان شیرین دیگر ریشه‌های بسیار ظریفی دارند. این گیاه دارای پوستی ضخیم و براق است که باعث می‌شود تابش نور شدید آفتاب را منعکس کنند و در خشکسالی طولانی‌مدت خود را از خشک شدن محافظت کند.
آیا نخل ماداگاسکار سمی است؟
نخل ماداگاسکار دارای شیره بسیار سمی است که درواقع از زمان‌های قدیم برای ایجاد پیکان‌های سمی برای شکار استفاده می‌شده است. در صورت مصرف، این شیره می‌تواند باعث استفراغ، اسهال، بی اشتهایی، بی‌حالی، ضربان قلب نامنظم و…شوند.
نگهداري از نخل ماداگاسكار
پارامترهای نور، دما، خاک و آبیاری در نگهداري از اين گياه با يكديگر ارتباط متقابل داشته و نباید بدون سه دیگری یکی را تغییر دهید. ازاین‌رو ذکر این نکته حائز اهمیت است که تعادل این چهار پارامتر سلامت یا مرگ نخل ماداگاسکار را تعیین می‌کند.
خاک موردنیاز نخل ماداگاسکار
اولين قدم انتخاب مخلوط خاك تجارتي مناسب و باکیفیت براي گیاه است. این امر باعث می‌شود كه خاک استریل و بدون آفات باشد. بسیاری از اين مخلوط خاک‌ها حاوي مقداري كود پايه براي شروع رشد گياه هستند. اگر می‌خواهید مخلوط خاک را خودتان بسازيد، مقدار يكسان ماسه و خاک مخصوص گلدان را باهم ترکیب کنید.
کاشت گیاه
یک ظرف داراي سوراخ‌های زهکشی انتخاب کنید. اگر گلدان را از پیش انتخاب کرده‌اید و سوراخ‌های زهكشی ندارد، می‌توانید خودتان آن‌ها را ایجاد كنيد. ظرف را با خاك گلدان (5 سانتيمتر از لبه گلدان) پر کنید. برای نگه داشتن ریشه گیاه در مركز گلدان حفره‌ای ایجاد كنيد. حفره بايد به‌اندازه‌ای بزرگ باشد كه ریشه‌های گياه را بدون آسيب ديدن در خود نگه دارد.
این گیاه خارهایی بر روی ساقه خود دارد که بلندی آن‌ها گاهی تا ۶ سانتی‌متر می‌رسد. حتماً برای محافظت از دستانتان از دستکش استفاده کنید.براي کار با گیاهان کوچک و باریک می‌توانید از دستکش‌های لاستیکی استفاده كنيد، اما اگر گیاه خارهای بلند یا تیزی داشته باشد، استفاده از دستکش‌های چرمی توصيه می‌شود.
گیاه را از گلدان آن جدا کنید. ريشه آن را در سوراخ کاشت قرار داده و خاک را محکم در اطراف ریشه‌ها فشار دهید، فقط ریشه را بپوشانید. برای گیاهان خاردار از ابزارهای باغباني براي پخش خاك به دور ريشه استفاده كنيد.
نور مورد نیاز
اگر خانه شما به‌اندازه کافی نورگیر نیست ، بهتر است نخل ماداگاسکار را فراموش کرده و به سراغ گیاهان آپارتمانی سایه دوست و مقاوم به کم نوری بروید. این گیاه بسیار نور دوست بوده و برای رشد به نور زیاد و محیط روشن احتیاج دارد. در صورتی که نور کافی به آن نرسد، رشد گیاه کم و یا برگ‌ها زرد شده و می‌ریزند.
دماي مورد نياز
نخل ماداگاسکار می‌تواند در محدوده دمای 13 تا 50 درجه سانتی گراد به زندگی و رشد کردن خود ادامه دهد.
این گیاه در دماهای بالا مانند زیستگاه‌های ماداگاسکار و آفریقای جنوبی در تابستان مقاومت بالایی دارد اما در دمای زیر 13 درجه سانتی‌گراد سیاه می‌شود. هنگام پرورش اين گياه در داخل خانه در ماه‌های زمستان می‌توانید آن را در نزدیکی بخاری نگه دارید تا اطمینان حاصل کنید که گرم می‌ماند. در طول زمستان، گیاه هرگز نباید در دمای زیر 13 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. در حالت عادی این گیاه در زمستان برگهای خود را از دست می‌دهد اما اگر شرایط محیطی ایده آل را برایش فراهم کنید ريزش برگهای آن نيز كم می‌شود.
آب مورد نیاز نخل ماداگاسکار
در مرحله رشد نخل ماداگاسكار به آب زیادی احتیاج دارد. واقعیت این است که محیط آب و هوایی آن‌ها را وادار می‌کند تا در مدت زمان کوتاهی هرچه بیشتر آب ذخیره کنند. از آنجا که فصل بارانی می‌تواند بسیار کوتاه باشد، این گیاه باید به‌سرعت ذخایر خود را سرمایه‌گذاری کند. بعضی افراد می‌گویند فرصت‌طلب هستند. برای مبتدیان، گاهی اوقات دشوار است که در نظر بگیرید که چه زمانی و چه مقدار آب باید به نخل ماداگاسكار بدهند. بهتر است با آن به هیچ وجه مانند کاکتوس رفتار نکنید. در ابتدا گلدان را به‌طور كامل آبياري كنید تا آب اضافی از انتهای گلدان خارج شود. این اتفاق نشان می‌دهد که خاک کاملاً مرطوب شده و گیاه آب مورد نیاز خود را دریافت کرده است. آب اضافی که در زيرگلدانی جمع شد را دور بریزید. آبیاری حدود هفته‌ای دوبار برای این گیاه کافی است.
براي آبياری مجدد صبر كنيد تا سطح خاك 3-5 سانتی‌متر کاملاً خشک شود. رطوبت خاک را می‌توانید با انگشت خود يا رطوبت‌سنج بررسی کنید. در زمستان به دلیل پایین آمدن سطح نور، گیاه به آب کمتری نیاز دارد. در این فصل آبیاری را تا هفته‌ای یک‌بار کاهش دهید.
كوددهی نخل ماداگاسکار
کود، مواد معدنی و مغذی مورد نیاز گیاه را تأمین کرده و به رشد بهتر آن کمک خواهد کرد. قبل از کوددهی به یاد داشته باشید که گیاه را آبیاری کنید در غیر این صورت ممکن است برگهای نخل ماداگاسکار بسوزند و یا تغیر رنگ دهند. در فصل رشد این گیاه (بهار و تابستان) باید دو مرتبه در ماه کوددهی شود. در فصول سرد (فصل خواب)، کوددهی را نصف کنید
استفاده از کودهای خانگی و بی هزینه مانند آب آکواریوم، پوست تخم‌مرغ، پوست موز و تفاله چای برای این گیاه توصیه می‌شود. این کودها علاوه بر بی هزینه بودن، عملکردی عالی بر روی گیاه دارند.
همچنین کودهای شیمیایی مختلفی ازجمله گرانول، مایع، طبيعی، آلی یا مصنوعی در بازار وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. میان کودهای شیمیایی برای نخل ماداگاسکار کودهایی که به‌مرور زمان مواد غذایی را در خاک آزاد کنند (مانند کودهای خانگی) بهترين گزينه هستند.
توجه داشته باشید که کوددهی بیش از حد می‌تواند به گیاهان آسیب برساند، بنابراین مهم است که دستورالعمل های روي بسته كود را دنبال کنید تا مشخص شود که چه مقدار و هر چند وقت یک‌بار تغذیه گیاهان انجام شود.
هرس کردن نخل ماداگاسکار
برای جدا کردن قسمت‌های مرده یا آسیب‌دیده، حفظ اندازه یا شکل خاص، می‌توان از هرس كردن گياه استفاده کرد. هرس كردن رشد و انشعاب بيشتر گياه نخل ماداگاسکار را تشویق می‌کند. همچنين باعث پرورش ریزوم های گیاه كه براي تكثير آن لازم است می‌شود.
هرس کردن تقاضای گیاه را برای ایجاد یک سیستم ریشه بزرگ‌تر نیز کاهش می‌دهد زیرا ریشه‌ها در یک فضای محدود قرار دارند و نباید بیش از حد رشد کنند.
آفات و بیماری‌های نخل ماداگاسکار
خوشبختانه، گياه ماداگاسكار به ندرت مورد حمله حشرات و قارچ‌ها قرار می‌گیرد. معمولاً مشکلات اين گياه ناشي از آبياري يا كوددهی نامناسب است (مانند پاشیدن آب روی برگ‌ها، هنگام سوسک شدن). ازین رو بزرگ‌ترین تهدید برای سلامتی نخل ماداگاسکار آب بیش از حد و در نتیجه آن پوسیدگی ریشه است.
- ریزش برگ در زمستان کاملاً طبیعی است. حتی ممکن است تمام برگهای این گیاه در زمستان بریزند اما نگران نباشید. با بازگشت بهار و هوای گرم، برگهای بیشتری دوباره رشد می‌کنند. هنگامی که برگهای جدید شروع به جوانه زدن کردند باید آبیاری و کوددهی را شروع کنید. اگر گیاه را به اندازه کافی آبیاری نکنید، گیاهان ممکن است علاوه بر زمستان، در طول تابستان نیز ریزش برگ را تجربه کنند.
- جابجایی، نور کم و بیماری‌های قارچی هم ممکن است باعث زرد شدن و ریزش برگ‌ها شود. اگر برگ‌ها زرد شدند، ممکن است لازم باشد از کود مایع گیاه استفاده کنید.
- علت ایجاد زخم‌های پنبه‌ای شکل روی برگهای نخل ماداگاسکار آفت شپشک آردآلو و کنه هستند که با کمک سم و قارچ‌کش می‌توان به خوبی آن‌ها را کنترل کرد. بهتر است برای درمان این مشکل از سم مخصوص شپشک (کنفیدر) استفاده کنید.
- علت سوختگی نوک برگهای آبیاری بیش از حد است. در صورت مشاهده این مشکل، ابتدا خاصیت زهکشی را چک کرده و مطمئن شوید که سوراخ‌های انتهایی گلدان‌ها باز هستند سپس آبیاری را کاهش دهید..
- . لارو مگس سفید و کنه‌ها نیز ممکن است به‌صورت نقاطی قرمز بر روی سطح این گیاه ظاهر شوند که با استفاده از حشره‌کش‌های غیر سمی و قارچ‌کش‌ها به شکل اسپری می‌توان گیاه را درمان کرد.
- شل شدن تنه نخل ماداگاسکار، نشان دهند آبیاری زیاد و پوسیدگی ریشه است. این موضوع اگر ادامه پیدا کند ممکن است باعث شکستگی یا خم شدن تنه‌ی گیاه شود.
نحوه تکثیر نخل ماداگاسکار
تکثیر نخل ماداگاسکار به دو روش استفاده از بذر و از طریق جدا کردن جوانه از گیاه مادر است. در ادامه با ما همراه باشید تا گام به گام این روش‌ها را بیاموزید.
استفاده از بذرها :
- بذر تنها وسیله‌ای است که گیاهان در طبیعت به‌وسیله‌ی آن تولیدمثل می‌کنند.
- ابتدا خاک مناسب ( پیت ماس ) نخل ماداگاسکار را از گلخانه‌ها تهیه و سپس آن را با قارچ‌کش ضدعفونی کنید.
- سطح خاک را صاف‌کرده و بذرها را به‌صورت افقی بر سطح خاک آماده شده قرار دهید.
- برای تحریک بیشتر روی بذرها را با اسپری آب‌پاشی کنید و با استفاده از پلاستیک روی گلدان را بپوشانید تا رطوبت حفظ شده و زودتر ریشه بزنند.
- گلدان حاوی بذرها را باید در مقابل نور زیاد در دمای 27 تا 35 درجه سانتی‌گراد نگه دارید تا جوانه زنی سریع اطمینان حاصل شود. اگر بذرها پس از 6 هفته جوانه نزدند، آن بذرها خاصیت خود را از دست می‌دهند.
استفاده از قلمه‌های ساقه:
در انتهای ساقه‌ی نخل ماداگاسکارهای مسن و بالغ جوانه‌هایی مشاهده می‌کنید که با این جوانه‌ها، امکان تکثیر فراهم می‌شود. در فصل تابستان قلمه‌های 100-220 میلی‌متر از جوان‌ترین شاخه‌ها را جدا کنید تا نتیجه ریشه‌زایی آن‌ها بهتر باشد.
با این کار ترشحاتی را مشاهده خواهید کرد که مانع ریشه‌زایی می‌شوند. برای مقابله با این موضوع جوانه‌ها را به مدت ۴ تا ۸ روز در روزنامه قرار داده و این روزنامه را در مکانی خشک با دمای ۱۶ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. پس از خشک شدن این ترشحات جوانه هارا در خاک کاشته و سپس گلدان گیاه را در مکانی پر نور و گرم قرار دهید.
سخن پایانی
در این مقاله پاسخ بسیاری از سؤالاتی از جمله نخل ماداگاسکار چیست، سمی است یا خیر ؟ نحوه نگهداری و تکثیر این گیاه را به‌طور کامل برسی کردیم. امروزه در بسیاری از کشورها این گیاه علاوه بر زیبایی ظاهری، به خاطر خاصیت تصفیه کنندگی هوا نیز از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار شده است. اگر به نگهداری از گیاهان علاقه‌مندید اما مبتدی هستید با رعایت نکات ذکرشده در این مقاله می‌توانید بهترین شرایط رشد را برای گیاهان خود فراهم کنید.
