شهر تیتکانلو | سفر به سرزمین انگور و کشمش

تیتکانلو یکی از شهرهای استان خراسان شمالی و مرکز بخش خبوشان است که از بزرگترین تولیدکنندگان محصول انگور و کشمش در منطقه به شمار می رود. این شهر از طریق راه زمینی در فاصله ۷ کیلومتری شمال فاروج ، ۳۰ کیلومتری غرب قوچان و ۳۷ کیلومتری شرق شیروان قرار گرفته است . شهر تیتکانلو با نوار مرزی ایران ترکمنستان تقریبا ۴۸ کیلومتر فاصله دارد.

شهر یاد شده پیش از سال 1388 یکی از روستاهای استان خراسان شمالی محسوب می‌شد اما از این تاریخ به بعد به شهر تبدیل شد. شغل اصلی مردم این منطقه کشاورزی است و درآمد آنان از این راه کسب می‌شود. تیتکانلو منطقه مملو از درخت انگور است و این شهر یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انگور و کشمش در این منطقه می‌باشد. سالانه مقادیر فراوانی از این محصول در این شهر تولید می‌شود و به شهرهای دیگر صادر می شود.

راه های تیتکانلو

این شهر از راه‌ها و مسیر مواصلاتی مناسبی برای تردد برخوردار نیست و همین راه‌های نامناسب به ویژه مسیر شیروان و قوچان باعث شده که سالانه تعدادی از اهالی همین شهر در ترددهای بین جاده‌ای جان خود را از دست دهند. برای سفر به این شهر دو راه وجود دارد اگر می‌خواهید از سمت قوچان به تیتکانلو سفر کنید باید 20 کیلومتر را به سمت شهر فاروج طی نمایید و پس از رسیدن به دو راهی تیتکانلو به سمت راست حرکت کنید و سپس با گذر از روستاهای جعفر آباد، مزغزارو روستای حاجی تقی، به این شهر برسید.

راه دوم سفر به این شهر از سمت شهر فاروج است که در این مسیر باید ابتدا به روستای یام بروید و سپس از این منطقه به شهر تیتکانلو دسترسی پیدا کنید.

موقعیت جغرافیایی شهر تیتکانلو

این شهر دارای چهار معبر اصلی است که از شمال به کوه‌های شاه داغ و از جنوب به یام و از شرق به حاجی تقی و از غرب به خواجه‌ها و خبوشان محدود شده است. در تیتکانلو شما کوه‌ها و رودخانه‌ای را خواهید دید که مناظر بسیار چشم نوازی در این منطقه خلق کرده است. در فاصله ۱۷ کیلومتری ضلع جنوبی این شهر رشته کوه‌های شاه جهان و ۳ کیلومتری شمالی رود خانه اترک قرار دارد. در مسیر همین رودخانه ، فضاهای بسیار دیدنی و با جاذبه‌های گردشگری منحصر به فردی شکل گرفته است.

آب و هوای تیتکانلو

این شهر دارای آب و هوای نیمه معتدل و مناسب برای گردشگری در اغلب فصول سال است. آب و هوای تیتکانلو در زمستان‌ها سرد و تابستان ها نیز گرم می‌باشد. ریزش جوی از ویژگی‌های اقلیم آب و هوایی این شهر است. این ریزش جوی از اواخر مهر ماه آغاز و تا اواسط آذر ماه به صورت باران ادامه می یابد. ریزش جوی از اواسط آذر ماه تا پایان اسفند ماه به صورت برف می‌باشد و ریزش باران در این شهر از فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت خواهد بود.

نامگذاری

چگونه این منطقه به تیتکانلو نامگذاری شده است؟ محل کنونی روستای «تیتکانلو» در گذشته پوشیده از خار بوده است و در زبان ترکی نیز به خار «تیکان» گفته می‌شود، به همین دلیل این منطقه به این نام خوانده می شود. پسوند «لو» نیز احتمالا به خاطر حضور قوم و طایفه‌ای با این نام در این منطقه بوده که به واژه «تیکان» اضافه شده است.

دامپروری و کشاورزی

شغل اصلی مردم تیتکانلو کشاورزی و باغداری است اما در کنار این شغل، به دامپروری نیز مشغول می‌باشند. دامنه‌های کوه شاه داغی که در شمال این شهر قرار دارد مملو از مراتع چرای دام‌هاست و چوپانان این منطقه معمولا این نقطه را برای چرای دام‌های خود انتخاب می‌کنند. بخشی از چراگاه‌های این دام‌ها نیز ته مانده زمین‌های کشاورزی و باغات انگور است که محل مناسبی برای چرای این دام‌ها محسوب می‌شود.

پرورش دام‌های بزرگ مانند گاو گوشتی و شیری نیز در تیتکانلو رواج دارد که معمولا این فعالیت در منازل مردم این منطقه انجام می‌شود.

صنایع دستی

مردم تیتکانلو علاوه بر کشاورزی، دامپروری و باغداری؛ در بخش صنایع دستی نیز فعال هستند. فعالیت در این صنایع، بخشی از درآمدهای آنان را تشکیل می‌دهد. معمولا زنان تیتکانلو در صنایع دستی فعال هستند. بافتن قالی و گلیم و سایر مصنوعات از جمله صنایع دستی این منطقه است که این محصولات علاوه بر مصرف خانواده‌های خود، برای فروش نیز تولید می‌شود.

طبیعت گردی

تیتکانلو از کوهستان‌های بکر و دست نخورده‌ای برای رونق طبیعت گردی برخوردار است. طبیعت این منطقه مملو از انواع پرندگان است که می‌تواند طبیعت گردهای بیشتری به این منطقه جذب کند. در این منطقه پرندگان مختلفی مانند قرقاول و کبک وجود دارد که جاذبه‌های دیدنی و زیبایی در تیتکانلو ایجاد کرده است. دیدنی‌های این منطقه به همین جا محدود نمی‌شود بلکه این منطقه مملو از جاذبه‌های طبیعی دیگری است. تیتکانلو یک منطقه ییلاقی محسوب می‌شود و ییلاق اطراف چشمه دند که آب شیرین و گوارایی نیز دارد سالانه مردم و توریست‌های فراوانی به این منطقه جذب می‌کند.

فصل برداشت انگور

تیتکانلو در فصل برداشت محصول انگور مملو از جمعیت می‌شود. در اواخر مرداد تا ۲۰ شهریور فصل برداشت انگور این شهر است. در این مدت تیتکانلو پذیرای مهمانان و گردشگران زیادی است تا این محصول را برای خود و وابستگانشان تهیه کنند.  از اواخر شهریور تا اواسط مهر هر سال، جمع آوری محصول انگور آغاز می‌شود که در این زمان، شور و نشاط و جنب و جوش مردم منطقه دوچندان می‌شود. صحنه برداشت این محصول برای هر گردشگر و مسافری جالب توجه است.