اختلال دوقطبی چیست؟ | همه چیز درباره اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی یک وضعیت کاملا گیج کننده است؛ چه برای خود فرد و چه عزیزان و نزدیکان او. تصور کنید که یک روز سرشار از انگیزه و امید به زندگی هستید و فردا، به شدت احساس افسردگی می‌کنید و این چرخه همیشه در حال تکرار است! این وضعیت روانی همان چیزی است که متخصصان بهداشت روان، به آن اختلال دوقطبی (Bipolar disorder) می‌گویند.

اختلال دوقطبی یک بیماری مزمن است که می‌تواند زندگی فرد را کاملا مختل کند. فراز و فرودهای دائمی عاطفی باعث می‌شود رفتار و خلق و خوی شما، حتی برای خودتان هم قابل پیش‌بینی نباشد؛ چه برسد به دیگران!

در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به بررسی اختلال دوقطبی، علائم و عوامل آن و هم‌چنین روش‌های کنترل و درمان این وضعیت وخیم روانی و شخصیتی بپردازیم. لطفا تا پایان با ما همراه باشید.

اختلال دوقطبی چیست؟

اختلال دوقطبی (Bipolar disorder)، که به عنوان افسردگی مانیک نیز شناخته می‌شود، یک اختلال شخصیت عود کننده است. اختلال دوقطبی، یک وضعیت سلامت روان است که باعث نوسانات شدید خلقی می‌شود؛ که شامل اوج عاطفی (شیدایی یا هیپومانیا) و پایین آمدن عاطفی (افسردگی) است.

هنگامی که خلق و خوی شما به سمت شیدایی یا هیپومانیا (پایین‌تر از شیدایی) تغییر می‌کند، ممکن است احساس سرخوشی، سرشار از انرژی یا تحریک‌پذیری غیرعادی شوید. این نوسانات خلقی می‌تواند بر خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر تأثیر بگذارد.

قسمت‌هایی از نوسانات خلقی ممکن است به ندرت یا چندین بار در سال رخ دهند. در حالی که اکثر افراد علائم عاطفی را بین دوره‌ها تجربه می‌کنند، برخی نیز ممکن است هیچ کدام را تجربه نکنند.

اگرچه اختلال دو قطبی یک وضعیت مادام‌العمر است، اما می‌توانید با دنبال کردن یک برنامه درمانی، نوسانات و سایر علائم خود را مدیریت کنید. در بیشتر موارد، اختلال دوقطبی با داروها و مشاوره روانشناختی (روان‌درمانی) درمان می‌شود.

عوامل بیولوژیکی احتمالا در افراد خاصی آسیب‌پذیری ایجاد می‌کنند و تجربیاتی مانند کمبود خواب، می‌توانند دوره‌های شیدایی را شروع کنند.

علائم اختلال دوقطبی کدامند؟

ویژگی تعیین‌ کننده اختلال دو قطبی، شیدایی است. شیدایی می‌تواند دوره تحریک‌کننده این اختلال باشد که به دنبال آن یک دوره افسردگی به وجود می‌آید؛ یا می‌تواند اولین بار بعد از سال‌ها، بعد از دوره افسردگی بروز کند.

سوئیچ بین شیدایی و افسردگی می‌تواند ناگهانی باشد و حالات، می‌توانند به سرعت در حال نوسان باشند. اما در حالی که دوره شیدایی آن چیزی است که اختلال دو قطبی را از افسردگی متمایز می‌کند، فرد ممکن است زمان بسیار بیشتری را در حالت افسرده بگذراند تا اینکه در یک حالت مانیک یا هیپومانیک قرار گیرد.

اختلال دوقطبی و هیپومانیا 

هیپومانیا می‌تواند فریبنده باشد؛ زیرا اغلب به عنوان یک افزایش انرژی تجربه می‌شود. هیپومانیا می‌تواند احساس خوبی داشته باشد و حتی باعث افزایش بهره‌وری و خلاقیت شود. در نتیجه، شخصی که آن را تجربه می‌کند، ممکن است انکار کند که چیزی اشتباه است.

در علائم شایع تفاوت زیادی دارد، اما ویژگی‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• افزایش انرژی و فعالیت
• بی‌قراری
• خلق و خوی سرخوشی و خوش‌بینی شدید
• تحریک‌پذیری شدید
• افکار مسابقه‌ای
• گفتار تحت فشار یا افکاری که از یک ایده به ایده دیگر پرش می‌کنند
• حواس پرتی و عدم تمرکز
• کاهش نیاز به خواب
• یک باور غیر واقعی به توانایی‌ها و ایده‌های شخص
• قضاوت ضعیف
• رفتار بی‌پروا از جمله هزینه‌های تفریحی، رانندگی سریع، یا رابطه جنسی پرخطر و خطرناک
• رفتار تحریک‌آمیز، مزاحم یا پرخاشگرانه
• انکار اینکه هر چیزی اشتباه است

اختلال دوقطبی و افسردگی

مدت زمان خلق و خوی بالا و فرکانس متناوب آن‌ها با خلق و خوی افسردگی می‌تواند از شخصی به شخص دیگر، بسیار متفاوت باشد. نوسانات مکرر، غیر معمول نیست و حداقل چهار دوره در سال تعریف می‌شود.

دقیقا همانطور که در علائم شایع تفاوت زیادی وجود دارد، از نظر میزان و مدت علائم افسردگی در اختلال دو قطبی هم تفاوت زیادی وجود دارد. ویژگی‌ها عموما شامل موارد زیر است:

• ماندگاری غم‌انگیز
• اظطراب و تهی بودن
• احساس ناامیدی یا بدبینی
• احساس گناه
• بی فایده یا درماندگی
• از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌هایی که یک بار از آن لذت برده‌اید. از جمله رابطه جنسی
• کاهش انرژی و احساس خستگی یا “کند شدن”
• تمرکز، به خاطر سپردن یا تصمیم‌گیری دشوار است
• بی قراری یا تحریک پذیری
• خواب بیش از حد یا عدم توانایی در خواب یا خواب ماندن
• تغییر در اشتها و یا کاهش وزن یا افزایش ناخواسته وزن
• درد مزمن یا سایر علائم جسمی پایدار که در اثر بیماری یا صدمه به حساب نمی‌آیند
• افکار مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی

انواع اختلال دو قطبی

علائم شیدایی و افسردگی، اغلب در دوره‌های “مختلط” اتفاق می‌افتند. علائم حالت مختلط می‌توانند شامل اضطراب، مشکل در خواب، تغییر قابل توجه در اشتها، روان‌پریشی و تفکر خودکشی باشد.

اختلال دوقطبی 1. شما حداقل یک دوره جنون‌آمیز داشته‌اید که ممکن است قبل از آن یا بعد از دوره‌های افسردگی هیپومانیک دنبال شوند. در برخی موارد، شیدایی ممکن است باعث ایجاد روان‌پریشی شود.
اختلال دوقطبی 2. شما حداقل یک دوره افسردگی عمده و حداقل یک دوره هیپومانیک داشته‌اید. اما هرگز دوره جنون‌آمیز نداشته‌اید.

اختلال سیکلوتیمی. شما حداقل دو سال (یا یک سال در کودکان و نوجوانان) بسیاری از دوره‌های علائم هیپومانیا و دوره‌های علائم افسردگی  داشته‌اید.

انواع دیگر این موارد. به عنوان مثال، اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن ناشی از برخی داروها یا الکل یا به دلیل یک وضعیت پزشکی مانند بیماری کوشینگ، مولتیپل اسکلروز یا سکته مغزی است.

اختلال دوقطبی 2 یک نوع خفیف‌تر از اختلال دو قطبی 1 نیست؛ اما یک تشخیص جداگانه است. در حالی که قسمت‌های جنون ناشی از اختلال دو قطبی 1 می‌تواند شدید و خطرناک باشد. افراد مبتلا به اختلال دو قطبی 2، می‌توانند برای مدت طولانی‌تر افسرده شوند و این می‌تواند اختلال قابل‌توجهی ایجاد کند.

اگرچه اختلال دو قطبی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما به طور معمول در سن نوجوانی یا اوایل دهه 20 تشخیص داده می‌شود. علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشند.

شیدایی و هیپومانیا دو نوع مجزا از دوره‌ها هستند، اما علائم یکسانی دارند. شیدایی شدیدتر از هیپومانیا است و باعث ایجاد مشکلات قابل‌توجه بیشتر در محل کار، مدرسه و فعالیت‌های اجتماعی و همچنین مشکلات در رابطه می‌شود. شیدایی همچنین ممکن است باعث جدا شدن از واقعیت (روان‌پریشی) شود و به بستری شدن نیاز داشته باشد.

هر دو دوره شیدایی و هیپومانیک شامل سه یا بیشتر از این علائم است:

• به طور غیر طبیعی خوش‌بین
• افزایش فعالیت، انرژی یا آشفتگی
• احساس اغراق‌آمیز بهزیستی و اعتماد به نفس (سرخوشی)
• نیاز به خواب را کاهش می‌دهد
• پرحرفی غیرمعمول
• افکار رقابتی
• حواس‌پرتی
• تصمیم‌گیری ضعیف – به عنوان مثال، عیاشی، خطرات جنسی یا سرمایه‌گذاری های احمقانه

عوامل خطر اختلال دوقطبی

عواملی که ممکن است خطر بروز اختلال دوقطبی را افزایش دهند یا به عنوان محرک برای اولین دوره عمل کنند، عبارتند از:

• داشتن یک خویشاوند درجه یک مانند والدین یا خواهر و برادر با اختلال دو قطبی
• دوره‌هایی از استرس بالا، مانند فوت یک دوست یا یک رویداد آسیب‌زای دیگر
• سوء‌مصرف مواد مخدر یا الکل

عوارض اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی بدون درمان، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود که بر هر حوزه زندگی شما تأثیر می‌گذارد:

• مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل
• اقدام به خودکشی یا تلاش برای خودکشی
• مشکلات حقوقی یا مالی
• روابط آسیب‌دیده
• کار ضعیف یا عملکرد ضعیف در مدرسه یا دانشگاه

شرایط همزمان اختلال دو قطبی با دیگر بیماری‌ها

اگر شما اختلال دوقطبی دارید، ممکن است مشکل سلامتی دیگری نیز داشته باشید که همراه با اختلال دو قطبی باید درمان شود. برخی از شرایط می‌تواند علائم اختلال دوقطبی را بدتر کند یا درمان را موفق‌تر کند. مثال‌ها عبارتند از:

• اختلالات اضطرابی
• اختلالات اشتها
• اختلال کمبود توجه / بیش‌فعالی (ADHD)
• مشکلات مصرف الکل یا مواد مخدر
• مشکلات سلامت جسمی مانند بیماری‌های قلبی، مشکلات تیروئید، سردرد یا چاقی

جلوگیری از اختلال دوقطبی

هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از اختلال دو قطبی وجود ندارد. با این حال، اقدام به درمان سریع بعد از پیدایش اولین علائم یک بیماری روانی، می‌تواند در جلوگیری از بدتر شدن اختلال دوقطبی یا سایر شرایط سلامت روان کمک کند.

اگر به اختلال دوقطبی مبتلا شده‌اید، برخی از راهکارها می‌توانند به جلوگیری از تبدیل شدن علائم جزئی به قسمت‌های کامل شیدایی یا افسردگی کمک کنند:

• به علائم هشدار‌دهنده توجه کنید. پرداختن به علائم زود هنگام می‌تواند از بدتر شدن دوره‌ها جلوگیری کند. شما ممکن است الگویی را برای دوره‌های دو قطبی خود و اینکه چه چیزی باعث آنها می‌شود، مشخص کرده باشید. اگر احساس می‌کنید در یک دوره از افسردگی یا شیدایی قرار دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. اعضای خانواده یا دوستان خود را در دنبال کردن علائم هشدار دهنده درگیر کنید.
• از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید. استفاده از الکل یا داروهای تفریحی می‌تواند علائم شما را بدتر کند و باعث بازگشت مجدد آن‌ها شود.
• داروهای خود را دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف کنید. ممکن است شما وسوسه شوید که درمان را متوقف کنید؛ اما این کار را نکنید. متوقف کردن داروی خود یا کاهش خود به خود مقدار آن، ممکن است باعث بروز عوارض ترک شود؛ یا علائم شما را بدتر کرده یا آن‌ها را بازگرداند.

تشخیص اختلال دوقطبی

برای تعیین اینکه آیا اختلال دوقطبی دارید، معاینه شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه بدنی. پزشک شما ممکن است معاینه فیزیکی و آزمایشگاهی انجام دهد تا مشکلات پزشکی که می‌توانند باعث علائم شوند را تشخیص دهد.
• معاینه روانپزشکی. پزشک ممکن است شما را به روانپزشک ارجاع دهد، که در مورد افکار، احساسات و الگوهای رفتاری، با شما صحبت خواهد کرد. همچنین ممکن است شما یک پرسشنامه خودارزیابی روانشناختی را پر کنید. با اجازه شما ممکن است از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک خواسته شوند تا در مورد علائم شما اطلاعاتی را ارائه دهند.
• نمودار حالت. ممکن است از شما خواسته شود که روزانه از روحیه، الگوهای خواب یا سایر عواملی که می‌توانند در تشخیص و یافتن درمان مناسب به شما کمک کنند، ثبت و یادداشت داشته باشید.
• معیارهای اختلال دو قطبی. روانپزشک شما ممکن است علائم شما را با معیارهای اختلال دوقطبی و مرتبط با آن در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) مقایسه کند.

تشخیص در کودکان

اگرچه تشخیص کودکان و نوجوانان با اختلال دو قطبی همان معیارهایی را دارد که برای بزرگسالان استفاده می‌شود؛ اما علائم در کودکان و نوجوانان اغلب الگوهای مختلفی دارند و ممکن است به طور مرتب، در دسته‌های تشخیصی قرار نگیرند.

همچنین کودکانی که اختلال دوقطبی دارند اغلب با سایر شرایط سلامت روان مانند اختلال کمبود توجه / بیش‌فعالی (ADHD) یا مشکلات رفتاری نیز تشخیص داده می‌شوند که این امر، می‌تواند تشخیص را پیچیده‌تر کند. مراجعه به روانپزشک با تجربه کودک در اختلال دو قطبی توصیه می‌شود.

چه عواملی باعث اختلال دوقطبی می‌شوند؟

هم عوامل ژنتیکی و هم محیطی می‌توانند آسیب‌پذیری در برابر اختلال دوقطبی را ایجاد کنند. در نتیجه، علل آن در افراد مختلف متفاوت است. در حالی که این اختلال می‌تواند در خانواده‌ها رخ دهد؛ هیچ‌ مطالعه‌ای، به طور قطعی ژن‌های خاصی را شناسایی نکرده است که خطری برای ایجاد این بیماری ایجاد کنند.

تصور می‌شود وقایع زندگی از جمله انواع آسیب‌های دوران کودکی، همانند سایر اختلالات، در اختلال دوقطبی نیز نقش داشته باشد. محققان می‌دانند که به محض بروز اختلال دوقطبی، وقایع زندگی می‌توانند عود آن را تسریع کنند. حوادث دشوار و سوء‌استفاده بین فردی، بیشتر با ایجاد این اختلال همراه است.

درمان اختلال دوقطبی

از آنجا که اختلال دوقطبی یک بیماری مکرر است، درمان طولانی مدت، کاملا ضروری است. داروهای تثبیت‌کننده حالت به طور معمول برای جلوگیری از نوسانات خلقی تجویز می‌شوند. لیتیوم شاید شناخته شده‌ترین تثبیت‌کننده خلقی باشد.

اما نشان داده شده است که داروهای جدیدتری مانند لاموتریژن باعث عوارض جانبی کمتری می‌شود؛ در حالی که نیاز به داروی ضد افسردگی را کاهش می‌دهد. داروهای ضد افسردگی به تنهایی می‌توانند شیدایی را کاهش دهند. به دست آوردن طیف گسترده‌ای از علائم تحت کنترل، ممکن است به داروهای دیگری نیز (کوتاه مدت یا بلند مدت) نیاز داشته باشد.

همچنین به نظر می‌رسد که رویکردهای تغذیه‌ای، دارای ارزش درمانی هستند. مطالعات نشان می‌دهند که اسیدهای چرب امگا 3 ممکن است به کاهش تعداد یا دوز داروهای مورد نیاز کمک کنند. اسیدهای چرب امگا 3 در عملکرد تمام سلول‌های مغزی نقش دارند و در ساختار غشای سلول‌های مغزی گنجانیده شده‌اند.

مشکلات کاری و ارتباطی هم می‌تواند علت و هم اثر دوره‌های دو قطبی داشته باشند و باعث می‌شوند درمان روان‌درمانی بسیار مهم باشد. مطالعات نشان می‌دهد که چنین درمانی باعث کاهش تعداد دوره‌های خلق و خوی بیماران می‌شود.

درمان به بهترین وجه، توسط پزشک متخصص انجام می‌شود که در تشخیص و معالجه شرایط سلامت روان (روانپزشک) در معالجه اختلالات دوقطبی و اختلالات مرتبط، تخصص دارد. ممکن است شما یک تیم درمانی داشته باشید که یک روانشناس، مددکار اجتماعی و پرستار روانپزشکی نیز در آن حضور داشته باشد.

درمان در مدیریت علائم است

اختلال دوقطبی یک وضعیت مادام‌العمر است و درمان به معنی در مدیریت علائم است. بسته به نیاز شما، ممکن است درمان شامل موارد زیر باشد:

• داروها. غالبا باید بلافاصله شروع به مصرف دارو کنید تا حالات خود را متعادل کنید.
• ادامه درمان. اختلال دوقطبی حتی در دوره‌هایی که احساس بهتری می‌کنید نیاز به درمان مادام‌العمر با داروها دارد. افرادی که درمان نگهداری را پشت سر می‌گذارند، در معرض خطر عود مجدد علائم یا تغییر جزئی خلقی قرار دارند.
• برنامه‌های درمانی روزانه. پزشک شما ممکن است یک برنامه درمانی روزانه را توصیه کند. این برنامه‌ها ضمن دریافت علائم تحت کنترل، پشتیبانی و مشاوره مورد نیاز شما را ارائه می‌دهند.
• درمان سوءمصرف مواد. اگر با الکل یا مواد مخدر مصرف می‌کنید، به درمان سوء‌مصرف مواد نیز نیاز خواهید داشت. در غیر این صورت، مدیریت اختلال دوقطبی بسیار دشوار است.
• بستری شدن. اگر دارای رفتارهای خطرناك (خودكشی می‌كنید یا از واقعیت جدا می‌شوید) هستید، پزشك ممکن است بستری شدن را به شما توصیه كند. انجام معالجه روانپزشکی در بیمارستان می‌تواند به آرامش و امنیت شما و تثبیت روحیه کمک کند.

درمان‌های اولیه برای اختلال دوقطبی شامل داروها و مشاوره روانشناسی (روان‌درمانی) برای کنترل علائم است. همچنین ممکن است شامل گروه‌های آموزشی و پشتیبانی باشد.

داروهای موثر برای درمان اختلال دوقطبی

تعدادی از داروها برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند. انواع و دوز داروهای تجویز شده براساس علائم خاص شما است.

داروها ممكن است شامل موارد زير باشند:

• تثبیت‌کننده حالت. برای کنترل قسمت‌های جنون یا هیپومانیک به طور معمول به داروهای تثبیت‌کننده خلق و خو نیاز دارید. نمونه‌هایی از تثبیت‌کننده خلقی عبارتند از: لیتیوم (لیتوبید)، اسید والپروئیک اسید(Depakene) ، سدیم دیوالپورکس (Depakote) ، کاربامازپین، لاموتریژین (Lamictal)
• ضد روان‌پریشی. اگر علائم افسردگی یا شیدایی به رغم درمان با سایر داروها همچنان ادامه داشته باشد، افزودن داروی ضد روان‌پریشی مانند اولانزاپین (Zyprexa) ، ریزپریدون (Risperdal) ، quetiapine (Seroquel) ، آریپیپرازول (Abilify) ، ziprasidone (Geodon) ، لورازیدون (Latuda) یا آسناپین (سافریس) ممکن است کمک کند. پزشک شما ممکن است برخی از این داروها را به تنهایی یا همراه با یک تثبیت‌کننده خلقی تجویز کند.
• داروهای ضد افسردگی. پزشک شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی را برای کمک به مدیریت افسردگی اضافه کند. از آنجا که یک داروی ضد افسردگی گاهی اوقات می‌تواند یک دوره دیوانه‌کننده را ایجاد کند، معمولاً همراه با یک تثبیت‌کننده خلقی یا ضد روان‌پریشی تجویز می‌شود.
• داروهای ضد افسردگی-ضد روان‌پریشی. داروی Symbyax ترکیبی از ضد افسردگی فلوکستین و الانزاپین ضد روان‌پریشی است. این به عنوان یک درمان افسردگی و تثبیت‌کننده خلقی کار می‌کند.
• داروهای ضد اضطراب. بنزودیازپین‌ها ممکن است در اضطراب و بهبود خواب کمک کنند. اما معمولاً به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شوند.

اثرات جانبی

با یافتن داروهای مناسب و دوزهایی که برای شما مفید است، عوارض جانبی خفیف اغلب بهبود یافته و بدن شما با داروها تنظیم می‌شود. اگر عوارض جانبی آزاردهنده دارید با پزشک یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید.

ممکن است بسیار افسرده شوید، احساس خودکشی کنید یا به یک دوره دیوانه‌وار یا هیپومانیک بروید. اگر فکر می‌کنید نیاز به ایجاد تغییر دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.

داروها و بارداری

تعدادی از داروها برای اختلال دو قطبی می‌توانند با نقایص هنگام تولد همراه باشد و می‌توانند از طریق شیر مادر به کودک شما منتقل شوند. برخی از داروهای خاص مانند والپروئیک اسید و سدیم دیبالوپراکس، نباید در دوران بارداری استفاده شوند.

همچنین، داروهای ضدبارداری همراه با برخی از داروهای اختلال دوقطبی، می‌توانند اثر خود را از دست دهند. در صورت امکان، در مورد گزینه‌های درمانی با پزشک خود صحبت کنید. اگر برای درمان اختلال دوقطبی خود دارو مصرف می‌کنید و فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، سریعا با پزشک خود صحبت کنید.

روان‌درمانی در اختلال دوقطبی

روان‌درمانی یک بخش اساسی در درمان اختلال دوقطبی است و می‌تواند در محیط‌های فردی، خانوادگی یا گروهی ارائه شود. چندین نوع درمان ممکن است مفید باشد که شامل موارد زیر است:

• درمان ریتم بین فردی و اجتماعی (IPSRT). بر تثبیت ریتم‌های روزانه، مانند خواب، بیداری و وعده‌های غذایی تمرکز دارد. یک ریتم مداوم، امکان مدیریت بهتر خلق و خو را فراهم می‌کند. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است از ایجاد ریتم روزانه برای خواب، رژیم و ورزش استفاده کنند.
• درمان شناختی رفتاری (CBT). تمرکز در شناسایی باورهای ناسالم، رفتارهای منفی و جایگزینی آن‌ها با موارد مثبت و سالم است. درمان شناختی رفتاری می‌تواند در شناسایی قسمت‌های دوقطبی شما کمک کند. شما همچنین می‌توانید استراتژی‌های مؤثر برای مدیریت استرس و مقابله با شرایط ناراحت‌کننده را یاد بگیرید.
• آموزش روانی. یادگیری در مورد اختلال دوقطبی (آموزش روانشناختی) می‌تواند به شما و عزیزانتان کمک کند تا شرایط را درک کنید. دانستن اینکه چه اتفاقی می‌افتد، می‌تواند به شما در گرفتن بهترین پشتیبانی، شناسایی موضوعات، و مدیریت برنامه‌ای برای جلوگیری از عود به درمان کمک کند.
• درمان خانواده محور. پشتیبانی و ارتباطات خانوادگی می‌تواند به شما در برنامه درمانی کمک کند و به شما و عزیزان کمک کند علائم هشدار دهنده نوسانات روحی را تشخیص داده و مدیریت کنید.

بسته به نیاز شما، ممکن است سایر روش‌ های درمانی به افسردگی شما اضافه شود. در طول درمان با شوک الكتريكي (ECT)، جريان‌های الكتريكي از مغز عبور مي‌كنند و عمدا باعث شوک كوتاه می‎‌شوند. به نظر می‌رسد ECT باعث ایجاد تغییراتی در شیمی مغز می‌شود که می‌تواند علائم بیماری‌های روانی خاص را معکوس کند.

اگر شما با داروها بهتر نشوید، ممکن است داروهای ضد افسردگی را به دلایل سلامتی مانند بارداری مصرف نکنید؛ و یا اگر در معرض خطر خودکشی هستید، ممکن است ECT یک گزینه برای درمان دوقطبی باشد.

علاوه بر این، تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) به عنوان گزینه‌‌ای برای کسانی که به داروهای ضد افسردگی پاسخ نداده‌اند، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

درمان در کودکان و نوجوانان

بسته به علائم، عوارض جانبی دارویی و عوامل دیگر، معمولا برای کودکان و نوجوانان تصمیم گرفته می‌شود. به طور کلی، درمان شامل موارد زیر است:

• داروها. كودكان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی معمولا همان داروهایی كه در بزرگسالان استفاده می‌شود را دریافت می‌کنند. تحقیقات کمتری در مورد ایمنی و اثربخشی داروهای دوقطبی در کودکان نسبت به بزرگسالان وجود دارد. بنابراین تصمیمات مربوط به درمان، اغلب بر اساس تحقیقات مربوط به بزرگسالان است.
• روان‌درمانی. درمان اولیه و طولانی‌مدت می‌تواند به بازگشت علائم کمک کند. روان‌درمانی می‌تواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا کارهای روزمره خود را مدیریت کنند؛ مهارت‌های مقابله‌ای را توسعه دهند؛ مشکلات یادگیری را برطرف کنند؛ مشکلات اجتماعی را برطرف کنند و به تقویت پیوندهای خانوادگی و ارتباطات کمک کنند.
• آموزش روانی. تربیت روانی می‌تواند شامل یادگیری علائم اختلال دوقطبی و نحوه تفاوت آن‌ها با رفتارهای مربوط به سن رشد فرزند، وضعیت و رفتار فرهنگی مناسب باشد. درک درست در مورد اختلال دوقطبی، همچنین می‌تواند به شما در حمایت از فرزندتان کمک کند.
• پشتیبانی. همکاری با معلمان و مشاوران مدرسه و تشویق حمایت از خانواده و دوستان، می‌تواند به شناسایی خدمات و ترغیب موفقیت کمک کند.

سبک زندگی و داروهای خانگی موثر بر اختلال دوقطبی

برای متوقف کردن چرخه‌های رفتاری که باعث اختلال دوقطبی شما می‌شود، احتمالا باید تغییراتی در شیوه زندگی ایجاد کنید. برای این منظور، در اینجا چند مرحله آورده شده است:

• نوشیدن الکل یا استفاده از داروهای تفریحی را ترک کنید. یكی از بزرگترین نگرانی‌های مربوط به اختلال دوقطبی، عواقب منفی رفتارهای پرخطر و سوء‌مصرف مواد مخدر یا الكل است. اگر در ترک خود مشکل دارید، از افراد متخصص کمک بگیرید.
• روابط سالم ایجاد کنید. خود را با افرادی که تأثیر مثبت دارند احاطه کنید. دوستان و اعضای خانواده می‌توانند از علائم هشدار‌دهنده تغییر روحیه پشتیبانی کنند و به شما کمک کنند.
• یک روال سالم ایجاد کنید. داشتن ریتم منظم برای خواب، غذا خوردن و فعالیت بدنی می‌تواند به متعادل کردن روحیه شما کمک کند. قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید. یک رژیم غذایی سالم بخورید. اگر لیتیوم مصرف می‌کنید، در مورد مصرف مناسب مایعات و نمک با پزشک خود صحبت کنید. اگر در خواب مشکل دارید، درمورد آنچه می‌توانید انجام دهید با پزشک یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید.
• قبل از مصرف سایر داروها ابتدا آنها را بررسی کنید. قبل از مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک دیگر یا هرگونه مکمل یا داروی بدون نسخه، با پزشک معالج خود تماس بگیرید. بعضی اوقات، بعضی از داروها باعث ایجاد افسردگی یا شیدایی می‌شوند؛ و یا ممکن است با داروهایی که برای اختلال دوقطبی مصرف می‌کنید، اختلال ایجاد کنند.
• یک الگوی خلق و خوی را در نظر بگیرید. ثبت سابقه‌ای از روحیات روزانه، روش‌های درمانی، خواب، فعالیت‌ها و احساسات ممکن است در شناسایی محرک‌ها، گزینه‌های درمانی مؤثر و در صورت نیاز به تنظیم درمان، کمک کند.

مقابله با مشکلات و پشتیبانی

مقابله با اختلال دوقطبی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در اینجا چند استراتژی وجود دارد که می‌توانند به شما کمک کنند:

• در مورد اختلال دوقطبی مطلع شوید. آموزش در مورد وضعیت شما می‌تواند شما را توانمند سازد و شما را ترغیب کند تا به برنامه درمانی خود بپیوندید و تغییرات خلق و خو را بشناسید. به آموزش خانواده و دوستان خود در مورد آنچه که با آن درگیر هستید، کمک کنید.
• بر اهداف خود متمرکز شوید. یادگیری مدیریت اختلال دوقطبی می‌تواند زمان ببرد. با یادآوری اهداف خود، به خود بگویید که می‌توانید برای ترمیم روابط آسیب‌دیده و سایر مشکلات ناشی از نوسانات روحی خود تلاش کنید.
• به یک گروه پشتیبانی بپیوندید. گروه‌های حمایتی برای مبتلایان به اختلال دوقطبی می‌توانند به شما کمک کنند تا با دیگران در مواجهه با چالش‌های مشابه ارتباط برقرار کرده و تجربیات را به اشتراک بگذارید.
• راه‌های سالم پیدا کنید. راه‌های سالم برای هدایت انرژی خود، مانند سرگرمی، ورزش و فعالیت‌های تفریحی را کشف کنید.
• روش‌های آرامش و مدیریت استرس را بیاموزید. یوگا، تای‌چی، ماساژ، مراقبه یا سایر تکنیک‌های آرامش‌بخش می‌توانند کمک کننده باشند.

کلام پایانی

اختلال دوقطبی یک وضعیت حاد روانی است که در آن، نوسانات دائمی عاطفی، زندگی فرد را مختل می‌کنند. به همین دلیل، شناخت علائم این اختلال و روش‌های مدیریت آن، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

در این مقاله به بررسی اختلال دوقطبی و همه بایدها و نبایدهای پیرامون آن پرداختیم. در صورتی که همچنان در این رابطه سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.