مهم‌ترین علائم کبد چرب در زنان کدامند ؟

ممکن است در ابتدا کمی عجیب به نظر برسد؛ اما واقعیت این است که بیش از 25 درصد از خانم‌ها (1 نفر از هر 4 زن) به چرب شدن کبد مبتلا هستند! به همین خاطر است که دانستن علائم کبد چرب در زنان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

امروزه بیماری کبد چرب به یکی از بیماری‌های رایج در بین بانوان تبدیل شده است. شناخت علائم این بیماری خطرناک، به تشخیص زودهنگام آن کمک می‌کند.

متاسفانه بیماری کبد چرب در مراحل پیشرفته باعث از بین رفتن بافت‌های کبد و در برخی موارد سرطان می‌شود. سرطان کبد یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان است.

با وجود پیشرفت‌های زیاد علم پزشکی، هنوز درمان مشخص و قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما در مراحل اولیه بیماری می‌توان با برخی اقدامات، سلامت کبد را دوباره به دست آورد. از این رو تشخیص بیماری در مراحل اولیه بسیار حیاتی است.

در این مقاله از ایده آل مگ به سراغ بررسی علائم کبد در چرب در زنان رفته‌ایم. با ما همراه باشید.

کبد چرب چیست و چرا به آن مبتلا می‌شویم؟

کبد انسان به طور معمول مقداری چربی در بافت خود دارد. اگر مقدار این چربی از 5 درصد وزن آن بیشتر شود، فرد به کبد چرب مبتلا می‌شود.

پزشکان گاهی بیماری کبد چرب را بیماری خاموش می‌نامند. این نامگذاری از جهت آن است که گاهی بیماری تا مراحل پیشرفته هم هیچ علامتی ندارد.

علائم کبد چرب در مراحل اولیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• از دست دادن اشتها
• احساس درد سمت راست و مرکز شکم
• استفراق بی‌دلیل
• کاهش وزن بی‌دلیل
• خستگی

به طور کلی دو نوع بیماری کبد چرب داریم؛

1. بیماری کبد چرب الکلی
2. بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)

در ادامه با دلایل ابتلا و مراحل پیشرفت این دو نوع کبد چرب آشنا می‌شویم.

بیماری کبد چرب الکی

این نوع از بیماری به دلیل مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی ایجاد می‌شود. با مصرف نوشیدنی‌های الکلی، مولکول‌های الکل به کبد می‌روند و در آن‌جا تجزیه می‌شوند.

با تجزیه این مولکول‌ها مواد مضری ایجاد می‌شود. این مواد مضر به سول‌های کبد آسیب می‌رساند و باعث تجمع چربی در آن‌ها می‌شود. با زیاده‌روی در مصرف الکل تجمع چربی در بافت کبد افزایش می‌یابد. اگر مقدار این چربی‌ها از 5 درصد فراتر رود، فرد به کبد چرب مبتلا می‌شود.

اما با مصرف بیشتر نوشیدنی‌های الکلی، مواد مضر ناشی از تجزیه الکل، باعث ایجاد التهاب در بافت کبد می‌شود.

بیماری کبد چرب الکلی می‌تواند به سیروز کبدی (التهاب شدید کبد که برای درمان آن نیاز به پیوند کبد است) منجر شود.

بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)

NAFLD شاخص‌ترین شکل بیماری است. بیماری کبد چرب غیرالکلی دارای دو مرحله است؛ کبد چرب ساده (NAFL)، استئو هپاتیت غیرالکلی (NASH)

کبد چرب ساده: در این مرحله تنها چربی در سلول‌های کبد تجمع یافته اما آسیب و التهابی در بافت کبد دیده نمی‌شود. در صورتی که کبد چرب ساده زود شناسایی شود، قابل درمان است.

استئوهپاتیت غیرالکلی: فرد مبتلا به این بیماری، دارای بافت التهابی در کبد خود است. در این وضعیت به سلول‌های کبد آسیب وارد شده و عملکرد کبد تحت تاثیر قرار گرفته است.

چرا کبد چرب یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در زنان است؟

پزشکان دلایل مختلفی برای ابتلای زنان به کبد چرب عنوان کرده‌اند. آن‌ها اولین و مهم‌ترین دلیل ابتلا به این بیماری را ژنتیک می‌دانند. افرادی که در خانواده خود سابقه وجود این بیماری را دارند، از ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری برخوردارند.

از دیگر عوامل موثر در ابتلای زنان به این بیماری باید به موارد زیر اشاره کرد:

• اضافه وزن و چاقی
• فشار خون بالا
• دیابت نوع 2
• مقاومت به انسولین
• چربی خون بالا
• ابتلا به عفونت هپاتیت C
• کاهش سریع وزن
• مصرف برخی از داروها مثل دیلتیازم
• مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکی (در ابتلا به کبد چرب الکی نقش دارد)
• تغییرات هورمونی در دوران یائسگی، بارداری و شیردهی
• چربی خون بالا

علائم کبد چرب در زنان کدامند؟

همان‌طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، بیماری کبد چرب را بیماری خاموش می‌نامند چون علائم واضحی مثل درد یا کبودی ندارد اما وجود برخی نشانه‌ها می‌تواند هشداردهنده ابتلا به این بیماری باشد.

این بیماری در مراحل اولیه ممکن است علائم زیر را ایجاد کند؛

• احساس خستگی بی‌دلیل
• احساس درد خفیف در مرکز و سمت راست شکم
• بزرگی بی‌دلیل شکم

کبد چرب در زنان در مراحل پیشرفته‌تر علائم مشخص‌تری دارد؛

• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن بی‌دلیل
• خون‌دماغ شدن
• زردی رنگ پوست
• زردی سفیدی چشم
• خارش پوست
• تورم پاها
• گیجی
• ضعف و خستگی شدید و بدون دلیل
• تورم رگ‌های پوست

علائم کبد چرب در زنان باردار

متاسفانه به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، خطر ابتلا به کبد چرب در زنان باردار افزایش می‌یابد. این خطر زمانی بیشتر می‌شود که بارداری‌ها با زمان کم اتفاق افتد.

کبد چرب در این زنان علاوه بر علائمی چون استفراق، تورم پا، زردی پوست، زردی سفیدی چشم، خارش پوست، از دست دادن اشتها، خستگی شدید و … باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت بارداری، زایمان زودرس، افزایش فشار خون و خونریزی پس از زایمان می‌شود.

علائم کبد چرب در زنان شیرده

مادران شیرده نیز باید بدانند که تغییرات هورمونی در دوران بارداری، دیابت بارداری و اضافه وزن این دوران می‌‌تواند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش دهد.

علائم کبد چرب در این سری از زنان معمولا مشهود نیست و هر فرد ممکن است برخی از این علائم را تجربه کند. با این حال اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید بهتر است با پزشک مشورت کنید؛

• زردی عمومی بدن
• احساس درد در شکم مخصوصا بخش سمت راست و مرکز
• قرمزی کف دست‌ها
• خارش غیرعادی پوست
• زردی بخش سفید رنگ چشم
• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش میزان اشتها
• افزایش تری‌گلیسرید و کلسترول خون
• تورم رگ‌های زیر پوست به گونه‌ای که به طور واضح دیده شوند

چگونه از ابتلا به کبد چرب در زنان جلوگیری کنیم؟

پیشگیری از بیماری همواره بهتر از درمان است. زنان می‌توانند با از بین بردن عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، تا حدی زیادی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند.

برای پیشگیری از کبد چرب زنان باید موارد زیر را رعایت کنند:

• داشتن وزن نرمال
• درمان بیماری‌های عفونی کبد مثل هپاتیت B و C
• خوردن غذاهای با کالری کمتر
• درمان فشار خون بالا و کنترل آن
• ورزش
• درمان چربی خون بالا
• کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکلی

همه‌چیز درباره درمان کبد چرب

در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی وجود ندارد. اگر این بیماری در مرحله کبد چرب ساده تشخیص داده شود، فرد می‌تواند با ایجاد برخی از اصلاحات سلامت کبد خود را دوباره به دست بیاورد.

تغییر سبک زندگی

فردی که به کبد چرب ساده مبتلا است می‌تواند برای پیشگیری از پیشرفت بیماری، سبک زندگی خود را تغییر دهد. این افراد باید از یک رژیم غذایی با میزان کمتر چربی و کربوهیدرات استفاده کنند.

ورزش نیز یکی از ارکان مهم سبک زندگی سالم است. افرادی که برای درمان بیماری خود این روش را انتخاب می‌کند باید به طور مرتب ورزش کنند.

با تغییر سبک زندگی، وزن فرد کاهش می‌یابد و میزان چربی کبد کم کی‌شود.

درمان بیماری کبد NASH

همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد هنوز درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. افراد مبتلا به این نوع از کبد چرب نیز باید سبک زندگی را تغییر  و وزن خود را کم کنند.

پزشکان با روش‌های جانبی و تجویز برخی داروها تنها از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کنند. آن‌ها با استفاده از داروهای ضد چربی خون باعث کاهش تجمع بیشتر چربی‌ها در کبد می‌شوند.

درمان سیروز کبدی

متاسفانه سیروز کبدی زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌های آسیب‌دیده و التهابات به بخش‌های زیادی از کبد گسترش یافته است. در این حالت کبد عملکرد مناسبی نخواهد داشت.

پزشک معالج در چنین شرایطی ممکن است بخش‌های آسیب‌دیده کبد را از بدن خارج کند. در مراحل حاد و پیشرفته سیروز کبدی، نیاز به پیوند کبد خواهد بود.

سخن پایانی

علائم کبد چرب در زنان اختصاصی نیست. اگر یک یا چند مورد از علائمی که گفته شد را در خود یا سایر افراد خانواده مشاهده کردید. اصلا نگران نباشید.

قبل از هر گونه قضاوت و نگرانی به یک متخصص داخلی مراجعه کنید و علائم را برای او شرح دهید. پزشک با انجام آزمایشاتی وجود بیماری را بررسی خواهد کرد.

اگر درباره علائم این بیماری و روش‌های درمان آن سوالی برای شما پیش آمده است، می‌‌توانید آن را از ما بپرسید.