آزمایش ALT یا SGPT چیست و به چه دلیل اندازه گیری می شود؟
آزمایش ALT مقدار آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (alanine aminotransferase) را در بدن اندازه‌گیری می‌کند. پزشکان از این آزمایش، برای تشخیص بیماری‌‌ها و آسیب‌های احتمالی کبد استفاده می‌کنند.
آلانین آمینوترانسفراز که معمولا به آن ALT گفته می‌شود، یک آنزیم مهم است که معمولا در کبد، متمرکز می‌شود. بنابراین اندازه‌گیری مقدار آن، می‌تواند اطلاعات مهمی را در رابطه با سلامتی یا بیماری و آسیب کبد، در اختیار پزشکان قرار دهد.
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به بررسی آزمایش ALT و تفسیر نتایج آن بپردازیم. اگر به سلامتی کبد خود اهمیت می‌دهید (که قطعا همینطور است) حتما تا پایان با ما همراه باشید.
آزمایش ALT چیست؟
همانطور که اشاره شد، ALT آنزیمی است که معمولا در کبد و کلیه یافت می‌شود و به طور عمومی، زمانی که بدن انسان در وضعیت نرمال قرار دارد، مقدار کمی از آن در خون یافت می‌شود.
زمانی که به هر دلیلی کبد با آسیب رو‌به‌رو شود، مقدار این آنزیم در خون، به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل است که این آزمایش خون، برای تشخیص مشکلات کبدی، بسیار مفید است.
آزمایش ALT را نام آزمایش SGPT هم می‌شناسند. آلانین آمینوترانسفراز، آزمایش GPT، آلانین ترانس آمیناز (Alanine Transaminase) وسرم گلوتامیک پیرویک ترانس آمیناز از دیگر نام‌های این تست محسوب می‌شوند.
کبد یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن انسان است. به همین دلیل، آزمایش ALT یا SGPT هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برخی از مهم‌ترین کارهایی که کبد برای ما انجام می‌دهد عبارتند از:
- با ساخت مایعی به نام صفرا، به هضم غذا در بدن کمک می‌کند.
- مواد زائد و سایر سموم را از خون شما دفع می‌کند.
- به تولید پروتئین و کلسترول کمک می‌کند.
آزمایش ALT در چه مواقعی تجویز می‌شود؟
همانطور که گفته شد، آزمایش خون ALT، یک نوع آزمایش عملکرد کبدی است. این آزمایش همچنین می‌تواند به تشخیص مشکلات کبدی کمک کند. بنابراین در صورتی که پزشک به آسیب کبدی مشکوک شود، تست خون ALT را برای شما تجویز می‌کند.
برخی از علائم و نشانه‌های آسیب کبدی عبارتند از:
- درد معده یا تورم
- حالت تهوع
- استفراغ
- وضعیتی به نام زردی
- ضعف
- خستگی شدید
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع به رنگ روشن
- خارش پوست
علاوه بر این، در صورتی که در معرض هر کدام از وضعیت‌های زیر قرار گرفته باشید، پزشک حتی بدون مشاهده علائم بالا، آزمایش ALT را برای شما در نظر می‌گیرد:
- قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت
- مصرف بیش از حد مشروبات الکلی
- داشتن سابقه خانوادگی بیماری کبد
- اضافه وزن بالا
- دیابت
مراحل آماده سازی برای آزمایش خون ALT
برای انجام آزمایش ALT یا SGPT نیاز به آمادگی خاصی ندارید. البته ممکن است پزشک از شما بخواهد چند ساعت قبل از نمونه‌گیری برای این آزمایش، ناشتا بمانید (چیزی نخورید و آب ننوشید)
قبل از انجام تست ALT حتما پزشک را در جریان داروهایی که مصرف می‌کنید قرار دهید. زیرا برخی از این داروها، در نتایج این آزمایش، تاثیر مستقیم خواهند داشت.
برای نمونه‌گیری آزمایش ALT، متخصص مراقبت‌های بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک، از رگ بازوی شما نمونه خون می‌گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال، جمع‌آوری می‌شود.
آزمایش خون ALT معمولا بی‌خطر است. با این حال، ممکن است برخی از عوارض زیر را تجربه کنید:
- خونریزی
- کبودی
- عفونت
- غش کردن یا احساس سرگیجه
- درد خفیف در هنگام وارد کردن سوزن
این عوارض در اکثر موارد، به سرعت و تنها بعد از چند دقیقه، از بین می‌روند. بنابراین جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد.
تفسیر نتایج آزمایش ALT یا SGPT
مقدار نرمال ALT در بدن، بین 7 تا 55 واحد در هر لیتر خون (U/L) است. به طور کلی مقدار این آنزیم در بدن مردان، کمی بیشتر از زنان است.
دلایل زیر، می‌توانند سطح ALT خون را به مقدار کمی افزایش دهند:
- سوء مصرف الکل
- بیماری سیروز (آسیب طولانی مدت کبد)
- داروهایی مانند استاتین‌ها، آسپرین و برخی داروهای خواب‌آور
سطح نسبتا بالای ALT ممکن است به یکی از عوامل زیر، مربوط باشد:
- بیماری مزمن کبدی
- انسداد مجاری صفراوی
- حمله یا نارسایی قلبی
- آسیب کلیه
- آسیب عضلانی
- آسیب به گلبول‌های قرمز
- گرمازدگی
- سطح بسیار زیاد ویتامین A
سطح بسیار بالای ALT ممکن است بر اثر یکی از عوامل زیر، ایجاد شود:
سایر آزمایش‌های کبد
ALT معمولا به عنوان بخشی از یک گروه از آزمایشات عملکرد کبدی به نام پانل کبد انجام می‌شود. این پنل همچنین شامل آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) است.
برای پیدا کردن نوع بیماری کبدی، پزشک ممکن است سطح آنزیم‌های دیگر و پروتئین‌های موجود در کبد شما را هم آزمایش کند. از جمله این آنزیم‌ها و پروتئین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلبومین
- فسفاتاز قلیایی
- بیلیروبین
- لاکتات دهيدروژناز (LDH)
- مجموع پروتئین
کلام آخر
کبد یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اندام‌های بدن است. آزمایش ALT به عنوان یکی از مهم‌ترین مقیاس‌های سلامتی یا بیماری کبد، مورد استفاده بسیاری از پزشکان قرار می‌گیرد. به همین دلیل، در این مقاله به بررسی این آزمایش و تفسیر نتایج آن پرداختیم.
در صورتی که همچنان در رابطه با آزمایش ALT یا SGPT سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات هیمن مقاله با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.
سوالات متداول
سطح نرمال آنزیم ALT در بدن، بین 7 تا 55 واحد در یک لیتر خون، متغیر است. به طور معمول، سطح ALT مردان نسبت به زنان، بیشتر است.
آزمایش ALT به منظور تشخیص بیماری‌های کبدی در بدن تجویز می‌شود. در صورتی که سطح ALT در خون بالاتر از حد طبیعی باشد، نشان دهنده آسیب کبدی است.
