مهم‌ترین تفاوت های کارما و دارما کدامند؟

بسیاری از ما درباره کارما و اینکه هر چیزی که بکاریم همان را درو می‌کنیم، شنیده‌ایم. اما شاید با دارما و تفاوت کارما و دارما به عنوان دو مفهوم مرتبط اما متفاوت، آشنا نباشیم.

1500 تا 2000 سال است که از کلمه دارما در آیین هند استفاده می‌شود. دارما به وظیفه انسان در این زندگی اشاره دارد؛ اما منظور از کارما اعمالی است که فرد در رابطه با دارما انجام می‌دهد. در حقیقت، می‌توان دارما را به عنوان وظیفه مادام‌العمر تعریف کرد و کارما را مراحلی در نظر گرفت که باید برای تکمیل این وظیفه طی کرد.

مهم نیست که از چه مذهبی پیروی می‌کنید. در همه مذاهب پایبندی به اصول اخلاقی مهم است. پیام اصلی همه ادیان این است که با همنوعان خود مهربان باشید و در نهایت پاداش دریافت کنید.

همه ادیان بومی هند از پیروان خود می‌خواهند که از مفاهیم دارما و کارما پیروی کنند تا نه تنها این زندگی، بلکه زندگی متعاقب آن را هم بهبود بخشند. اگر می‌خواهید بدانید که دارما چه فرقی با کارما دارد این مقاله از ایده آل مگ را تا انتها بخوانید.

کارما چیست؟

کلمه کارما از زبان سانسکریت گرفته شده و به معنی سرنوشت یا اثر است. هندوها معتقدند که اعمال انسان در زندگی می‌تواند سرنوشت او را در زندگی بعدی تعیین کند و این همان‌ چیزی است که به آن کارما می‌گویند. کارما به عنوان عمل یا نتیجه عمل هر شخص در نظر گرفته می‌شود. کارما به زندگی حال و گذشته انسان مربوط است.

کارما فاقد قانون است و هیچ مسیر خاصی برای پیروی از آن وجود ندارد؛ همچنین نمی‌توان معلمی برای آموزش کارما پیدا کرد.

کارما دلیل واقعی ادامه چرخه تولد و مرگ است. تا زمانی که روح پاک نشود و تمام کارماهای خوب و بد را حل و فصل نکند، رهایی حاصل نمی‌شود. هر درد و لذتی نتیجه کارما یا کارهایی است که انجام داده‌ایم. کارما محدود به اعمال بد نیست.

کارما فقط به کاری که انجام می‌دهید مربوط نیست، بلکه نیت انجام کارهای خوب یا بد را هم شامل می‌شود. رفتار انسان فقط در ارتباط با انسان‌های دیگر سنجیده نمی‌شود، بلکه رفتار نسبت به حیوانات و سایر موجودات زنده هم نوعی کارما است.

تمام اعمالی که انجام می دهید، چه خوب و چه بد، ثبت می شوند. بعضی از مردم بر این باورند که اگر اعمال خوب شما بیشتر از کارهای بد باشد، در تولد مجدد به سطح بالاتری خواهید رفت و اگر اعمال بد شما بیشتر از خوبی‎ها باشد، در زندگی بعدی به سطح پایین‌تری می‌روید.

بعضی افراد هم معتقدند که هر عملی به تعادل نیاز دارد. اگر نسبت به کسی خوبی کنید، در این زندگی یا زندگی دیگر او لطف شما را جبران خواهد کرد. در مورد بدهی‌ها ‌هم همین‌طور است.

قوانین کارما

کارما یک چرخه معیوب از زندگی انسان است. افراد کمی هستند که خیلی زود به رهایی می‌رسند، در غیر این صورت چرخه تولد و مرگ برای هزاران سال ادامه دارد. انسان می‌تواند با دلبستگی به خدا به خاطر کارما طلب بخشش کند.

هر چقدر بیشتر مراقب اعمال و افکار خود باشید، احتمال اینکه در زندگی اتفاقات بهتری را تجربه کنید، بیشتر می‌شود. برای رسیدن به چنین مرحله‌ای کارما قوانین مشخصی دارد که عبارتند از:

1. قانون علت و معلول
2. قانون آفرینش
3. قانون تواضع
4. قانون رشد
5. قانون مسئولیت‌پذیری
6. قانون اتصال
7. قانون تمرکز
8. قانون بخشش و مهمان‌نوازی
9. قانون لحظه حال
10. قانون تغییر
11. قانون صبر و پاداش
12. قانون اهمیت و الهام

دارما چیست؟

قبل از اینکه درباره تفاوت کارما و دارما صحبت کنیم، باید با دارما آشنا شویم. اساطیر هندی دارای آیین‌ها و باورهای متعددی مانند هندوئیسم، بودائیسم، جینیسم و… هستند.

هر دین و آیینی از چند اصل مهم برای جامعه بشری که به سمت الوهیت منتهی می‌شود، حمایت می‌کند. همه مذاهب اعتقاد دارند که راهی برای رسیدن به خدا وجود دارد.

مجموعه‌ای از وظایف و مسئولیت‌ها وجود دارد که با پیروی کردن از آن‌ها می‌توان به رستگاری رسید. دارما یک سری وظیفه و مسئولیت‌ است که راه درست زندگی را نشان می‌دهد. از نظر ریشه‌شناسی، دارما از کلمه سانسکریت «dhr» گرفته شده است که به معنی «محافظت» یا « حمایت» است.

با توجه به قانون دارما، ما انسان‌ها وظیفه داریم که از خود در برابر غم‌ها و ناملایمات محافظت کنیم و وظیفه این کار بر عهده شخص دیگری قرار ندارد. همچنین نیروهای مادی در این مراقبت نقش ندارند، بلکه لازم است که فرد در چارچوب قوانین پاک و الهی زندگی کند و به کسی آسیب نرساند.

دارما اصل مهمی است؛ چون به زندگی معنا می‌بخشد. در کتب مقدس هندو به دارما و اصول آن اشاره شده است. هدف نهایی دارما رسیدن به خدا است. کسی که راه دارما را طی می‌کند، دارای روح پاکی است.

دارما صرفا بر پایه قوانین بشردوستانه یعنی عدم خشونت، سخاوت، راستگویی و معنویت بنا شده است تا انسان را به یک سرمایه برای جامعه تبدیل کند.

گاهی اوقات دارما بد تعبیر می‌شود و در جامعه تفرقه ایجاد می‌کند. اگرچه ممکن است مسیرها متفاوت باشد، اما مقصد یکی است؛ یعنی مقصد و هدف این است که انسان خوبی باشیم و برای رسیدن به الوهیت روح خود را پاک نگه داریم.

تفاوت دارما در ادیان و آیین‌های مختلف

دارما یک مفهوم مهم با چند معنی متفاوت در ادیان مختلف هندی است. هندوئیسم، بودیسم، جینیسم، سیکیسم (آیین سیک) و ​​چندین مورد دیگر درک خاص خود را از معنی دارما دارند، به عنوان مثال:

• هندوئیسم: پذیرش نظم طبیعی برای داشتن زندگی درست
• جینیسم: معتقد است که عدم آزارگری و خشونت بخش اصلی دارما است
• سیکیسم: قرارگیری در مسیر تقوا به معنی دارما است
• بودیسم: دارما به معنی حفظ آموزه‌های معنوی و آزادی است

تعریف دارما ممکن است از دینی به دین دیگر یا از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. گاهی اوقات، آنچه که برای یک جامعه یا یک فرد دارما محسوب می‌شود، می‌تواند برای جامعه یا فرد دیگری به عنوان آدارما (Adharma) یا خلاف دارما در نظر گرفته شود.

خوردن گوشت یکی از مثال‌هایی است که می‌توانیم در این مورد به آن اشاره کنیم. ممکن است یک فرد یا جامعه خوردن گوشت حیوانات را برای حفظ تعادل در زنجیره غذایی دارما بداند؛ اما همین کار برای یک برای فرد یا جامعه دیگر آدارما تلقی شود، چون باعث کشته شدن حیوانات می‌شود که کاری خلاف انسانیت است.

آدارما

بالاترین دارما دستیابی به درک معنوی است. دارما را می‌توان راه رسیدن به سوی خدا دانست. دارما دارای حد و مرز مشخصی است که قرار است انسان‌ها در محدوده آن رفتار کنند. خروج از این محدوده یا نادیده گرفتن قوانین آن آدارما در نظر گرفته می‌شود.

دارما را می‌توان در سطوح مختلف انجام داد. گاهی اوقات دارما توسط افرادی انجام می‌شود که سعی دارند اعمال بد خود را جبران کنند. باید بدانید که آدارما را نمی‌توان با انجام اعمال خیر از بین برد.

اگرچه اعمال خیر دارای شایستگی هستند، اما به محض اینکه شخص آدارما را با آگاهی انجام دهد، قانون کارما اعمال می‌شود. تنها راه نجات چنین فردی توبه است.

آدارما می‌تواند در کوتاه‌مدت برای شما شادی و خوشبختی به ارمغان بیاورد، اما همیشه موقتی خواهد بود. ممکن است شخصی برای اطمینان از خوشبختی خود با انگیزه خودخواهانه مرتکب اعمال نادرست شود و در این مسیر به دیگران درد و رنج ببخشد.

وقتی شخص به طور مکرر از مهربانی با دیگران خودداری می‌کند، آدارمی (Adharmi) می‌شود. اگر می‌خواهید از این چرخه مرگ و تولد دوباره رهایی پیدا کنید، باید به جای آدارما، دارما را انتخاب کنید.

تفاوت کارما و دارما

در حالی که کارما و دارما اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد. اکنون بیایید به تفاوت‌های کلیدی بین کارما و دارما نگاهی بیندازیم.

تعریف

گفته می‌شود که کارما به تاثیر اعمالی که در این زندگی انجام می‌دهیم، اشاره دارد. کارما مستقل از شخص نیست، بلکه تاثیر اعمال خود شخص است؛ اما دارما به یک سیستم فکری اشاره دارد که هر موجود زنده باید از آن پیروی کند تا به موکشا یا رهایی از این زندگی دست یابد.

وقتی هدف رسیدن به خدا یا کامل شدن باشد، دارما راه رسیدن به آن هدف است و کارما اقدامی است که برای رسیدن به هدف نهایی انجام می‌شود. اگر کارما در جهت دارما نباشد، فرد از هدف دور می‌شود. دارما مسیری است که باید طی کرد یا راهی است که باید از آن اجتناب کرد.

دلیل

همان‌طور که گفتیم کارما در مورد تاثیر اعمالی است که در این زندگی انجام می‌دهیم؛ با این حال، مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد کارما می‌شود.

اما علت دارما ذهن است. ذهن محصول خواسته‌هایی است که در این زندگی جمع می‌کنیم؛ علاوه بر این، گفته می‌شود که دارما به دلیل نادانی ما و همچنین تمایل به زندگی آینده رخ می‌دهد.

تاثیر

اثر کارما این است که اسارت، رنج و توهم ایجاد می‌کند؛ اما دارما اساس همه خوشبختی‌ها و خوبی‌ها معرفی می‌شود. اعتقاد بر این است که دارما تاثیر مفیدی بر ما، جامعه و جهان پیرامون ما دارد.

دارما ما را به سوی رهایی از این زندگی هدایت می‌کند و ما را قادر می‌سازد که در سعادت ابدی زندگی کنیم.

سایر تفاوت‌ها

• فرق کارما و دارما این است که دارما از بدو تولد وجود دارد، اما کارما در طول زندگی انسان و از طریق اعمالی که انسان انجام می‌دهد، ایجاد می‌شود.
• دارما فقط به زندگی فعلی انسان وابسته است؛ اما کارما از زندگی قبلی انسان هم تاثیر می‌گیرد و می‌تواند بر زندگی آینده هم تاثیر بگذارد.
• کارما در همه مذاهب و آیین‌ها یک معنی دارد؛ بنابراین، یا تفسیرهای نادرست از مفهوم کارما وجود ندارد یا بسیار کم است؛ اما دارما معانی مختلفی دارد و گاهی اوقات سوء برداشت‌هایی از آن ایجاد می‌شود.
• دارما به عوامل مختلفی مثل طبقه اجتماعی، خانواده، سن و… بستگی دارد و به همین دلیل دارمای افراد مختلف با هم متفاوت است؛ اما از نظر کارما هیچ تفاوتی بین افراد مختلف جامعه وجود ندارد.
• دارما قانون‌مند است، اما برای کارما هیچ قانون یا محدودیتی وجود ندارد.
• دارما مرشد و مبلغ دارد، اما کارما فاقد معلم است و به نوعی درس زندگی محسوب می‌شود.
• دارما چیزی است که باید یک عمر برای دستیابی به آن صرف کرد، در حالی که کارما لحظه به لحظه تغییر می‌کند.
• دارمای شما بر نوع کارمایی که اعمال شما به وجود می‌آورند، تأثیر می‌گذارد.

جدول زیر به طور خلاصه مهم‌ترین تفاوت‌ کارما و دارما را نشان می‌دهد:

حقایق جالب درباره کارما و دارما

در ادامه مقاله قصد داریم شما را با چند نکته جالب درباره کارما و دارما آشنا کنیم. آشنایی با این نکات به شما در درک بهتر تفاوت کارما و دارما کمک می‌کند:

برای دارما یک ترجمه انگلیسی تک واژه‌ای وجود ندارد

دارما از ریشه سانسکریت dhr است که به معنای حمایت کردن، نگهداشتن یا حفظ تلقی می‌شود. در متون اولیه ودایی، دارما به عنوان قوانینی توصیف می‌شود که به جهان نظم می‌دهند و نبود آن‌ها باعث هرج و مرج می‌شود.

متون و داستان‌های مقدس از دارما به عنوان اقدامی که برای حفظ خانواده و جامعه بسیار مفید است، حمایت می‌کنند؛ بنابراین جای تعجب نیست که ترجمه‌های انگلیسی تک‌ واژه‌ای که توسط محققان برای این کلمه ارائه شده‌اند متعدد هستند. 

از جمله کلماتی مانند قانون، وظیفه و عرف که همه آن‌ها در نهایت به حفظ یا کنار هم نگه داشتن ساختار یک سیستم سازمان یافته کمک می‌کنند.

البته قوانین، وظایف و آداب و رسوم از فردی به فرد دیگر، از فرهنگی به فرهنگ دیگر، از مکانی به مکان دیگر و از یک دوره زمانی به دوره دیگر تغییر می‌کنند و به همین دلیل تشخیص اینکه چه زمانی واقعا شخصی مطابق دارما عمل می‌کند و چه زمانی کاری عکس آن را انجام می‌دهد، سخت است.

دارما یکی از چهار هدف زندگی است

بر اساس آیین ودایی، انسان به طور طبیعی چهار هدف شامل اعمال درست (دارما)، امنیت مادی (آرتا)، شادی مادی (کاما) و رهایی معنوی (موکشا) را دنبال می‌کند.

بنابراین، دارما یک اصل مهم است که تمام اهداف دیگر از طریق آن به دست می‌آیند و نشان می‌دهد که راه درستی برای همه مردم وجود دارد تا به نحوی زندگی کنند که بتوانند بهترین خدمات را به خودشان و اطرافیان‌شان ارائه دهند.

از چرخ دارما به عنوان نشان آیین بودا استفاده می‌شود

چرخ دارما از سه قسمت شامل دایره، لبه چرخ و پره‌ها تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها معنی متفاوتی دارد:

• دایره نشانه کمال است که توسط بودا تعلیم داده می‌شود
• لبه چرخ که به تمرکز حواس، هوشیاری و مراقب بودن اشاره دارد
• پره‌ها که می‌تواند بسته به تعداد مفاهیم متنوعی داشته باشد (غالبا پره‌ها هشت عدد هستند)

دارما از 10 قانون مهم تشکیل شده است

دارما شامل 10 قانون اساسی است که با توجه به آن‌ها می‌توان مسیر درست زندگی را پیدا کرد:

• صبر یا دهریتی (dhriti): با حفظ آرامش درونی خود ایمن بمانید.
• بخشش یا کشما (kshama): چیزهایی را که به شما کمک نمی‌کنند، رها کنید.
• تقوا، خویشتن‌داری یا داما (dama): بهترین چیزها نصیب کسانی می‌شود که منتظرند.
• صداقت یا استیا (asteya): این قانون بیشتر در مورد دزدی است و به این اشاره دارد که نباید چیزی را که متعلق به شما بگیرید.
• تقدس یا شاوچ (shauch): به معنی حفظ پاکیزگی در ذهن، بدن و روح است.
• کنترل حواس (indraiya-nigrah): به فواید مراقبه و کنترل نیروی زندگی اشاره دارد.
• دلیل (dhi): هدایت زندگی با عقل و دلیل، شما را به یک موفقیت بزرگ می‌رساند.
• دانش یا یادگیری (vidya): به دست آوردن مهارت‌هایی که به طور قابل توجهی به توانایی شما می‌افزایند، گام بزرگی به سوی موفقیت است.
• راستگویی یا ساتیا (satya): راستگویی بالاترین نتیجه را برای شما و دیگران به همراه دارد.
• عدم وجود خشم (krodha): خشم توانایی انسان را برای هدایت زندگی خود به شیوه مثبت و قدرتمند از بین می‌برد.

این‌ها دستورالعمل‌هایی هستند که به شما کمک می کنند مسیر درست را پیدا کنید و زندگی خود را به چیزی واقعا رضایت‌بخش تبدیل کنید.

از نظر قانون کارما، انرژی شما چند برابر برمی‌گردد

وقتی یک عمل خوب یا بد را انجام می‌دهید، نباید انتظار داشته باشید که به همان اندازه هم نتیجه کار خود را دریافت کنید. بر اساس قانون کارما، انرژی حاصل از عمل شما چند برابر می‌شود و سپس به سوی شما برمی‌گردد.

به عنوان مثال وقتی به کسی کمک می‌کنید، به او انرژی می‌دهید که روز خود را به خوبی شروع کرده و حال خوبش را به دیگران منتقل کند؛ در نتیجه، افراد زیادی این انرژی خوب را که شما آغازگر آن بوده‌اید، دریافت می‌کنند و با ادامه پیدا کردن این چرخه، انرژی زیادی به سمت خود شما بر‌می‌گردد. این موضوع در مورد اعمال بد هم صادق است.

قانون کارما برای همه افراد به یک اندازه قابل درک نیست

بعضی از افراد خیلی زود به نتایج قانون کارما پی می‌برند، اما افرادی هم هستند که یا دیر متوجه قانون کارما می‌شوند یا اصلا آن را درک نمی‌کنند. هر چقدر باطن شخص شفاف‌تر باشد، احتمال اینکه زودتر قانون کارما را بفهمد، بیشتر است.

همه چیز را نمی‌توان به قانون کارما مرتبط دانست

جهان از قوانین زیادی تشکیل شده است که کارما یکی از آن‌ها است. همه این قوانین می‌توانند در حوادث و رویدادهای زندگی نقش داشته باشند و به همین دلیل نمی‌توان همه چیز را با قانون کارما تفسیر کرد.

کلام پایانی

افرادی که اطلاعات زیادی درباره ادیان هند ندارند، از تفاوت کارما و دارما بی‌اطلاع هستند. کارما به عمل انسان اشاره دارد و شخص را مسئول اعمال خود می‌داند. اعمال خوب باعث شادی می‌شوند و اعمال بد به رنج و بدبختی در زندگی فعلی یا بعدی منجر می‌شوند.

ما دائما در حال انجام کارما هستیم، چه از نظر جسمی و چه از نظر ذهنی و احساسی. اعمال گذشته انسان روی وضعیت فعلی او تاثیر دارند و اعمال حال او روی آینده اثر می‌گذارند. به عبارت دیگر، انسان تا حدی خالق سرنوشت خود است.

بر اساس این ایده که اعمال انسان روی زندگی او تاثیر می‌گذارند، اصطلاح دیگری مطرح می‌شود که دارما نام دارد و به معنی وظیفه‌ای است که باید در زندگی انجام دهیم.

علیرغم تفاوت کارما و دارما این دو مفهوم به هم وابسته هستند و اگر یکی از آن‌ها نباشد، نمی‌توان به رستگاری رسید. دارما هدف است و کارما کاری است که برای رسیدن به هدف باید انجام داد.

سوالات متداول