جاهای دیدنی گرمه ؛ شهری در دشت لاله های واژگون
شهرستان گرمه در جنوب غربی استان خراسان شمالی قرار دارد. این شهر از جاذبههای گردشگری فراوانی برخوردار است و سالانه میزبان گردشگران و مسافران زیادی میباشد. این شهر که دارای یک بخش و 7 دهستان است از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از شمال غرب به استان گلستان، از غرب به استان سمنان و از جنوب و شرق به شهرستان جاجرم محدود میشود. در ادامه به معرفی جاهای دیدنی گرمه خواهیم پرداخت
شغل اصلی مردم گرمه کشاورزی است و اقتصاد این منطقه بر پایه کشاورزی و دامپروری میباشد. گرمه از نظر ذخایر آبی از وضعیت متوسطی برخوردار است و به همین دلیل کشاورزی در این شهرستان بیشتر به صورت آبی رواج دارد و محصولات عمده زراعی آن نیز گندم، جو، چغندر قند، پنبه، آفتابگردان، زیره و انواع صیفیجات و محصولات باغی میباشند.
آب و هوا
این شهرستان از نظر آب و هوایی جزو مناطق خشک محسوب میشود و اقلیم سرد و خشک و نیمه بیابانی دارد. در این منطقه رودخانه دائمی وجود ندارد و کشاورزی منطقه بر پایه آبیاری با قنات و چاههای عمیق و نیمه عمیق است.
قدمت گرمه
شهرستان گرمه از گذشته دور بر سر راههای کاروانرو بوده و همواره در تکامل فرهنگی خطه خراسان نقش داشته است. محوطههای بزرگ از دوره های مس- سنگی و عصر مفرغ از قبیل منجاق تپه و تپههای پیش از تاریخی در اطراف روستای دشت شهرستان گرمه دیده میشوند. در این محوطه آثار باستانی دوران اشکانی و ساسانی به صورت پراکنده وجود دارند. این شهرستان در گذشته بر سر راه ابریشم قرار داشته و همین ویژگی بر معادلات سیاسی و تجاری شهرستان گرمه در آن دوران افزوده بود.
محوطه های وسیع از دوره اسلامی از جمله ویرانه های مربوط به چندین قلعه در اطراف شهر درق از قبیل محوطه خواجه سنگاور و نارنج قلعه دیده می شوند. وجود چندین کاروانسرا و رباط همچون رباط عشق، رباط قره بیل و رباط دشت و نیز حوض انبار و آب انبارهای ساخته شده در راههای اصلی و فرعی از داشتههای تاریخی این شهرستان بودهاند. این منطقه تا اواخر دوره قاجار اهمیت خود را حفظ کرد اما با ورود تجهیزات حمل و نقل مدرن، احداث راههای ترانزیتی به تدریج از اهمیت آن کاسته شد.
روستای دشت
اين روستا به عنوان هدف گردشگری در ۸۰ كيلومتري شمال غرب گرمه، در مسیر جاده بجنورد- گرگان قرار دارد. روستای دشت و مناطق اطراف آن، دارای آب و هواي معتدل كوهستانی است و به دلیل نفوذ هوای مرطوب دریای خزر، مراتع سرسبز و جنگلهای پوشیده از درخت و گیاه در این منطقه، روستایی زیبا پدید آمده است.
در این منطقه آثار باستانی به صورت قلعه، سردابه، تپه و محوطه های باستانی وجود دارد. روستای دشت یکی از روستای هدف گردشگری خراسان شمالی محسوب می شود.
کلاه کرکی گرمه
این کلاه از جمله هنرها و جاهای دیدنی گرمه است. کلاه کرکی در فهرست ملی ثبت میراث نامملوس قرار گرفته است. این کلاه به خاطر داشتن حفاظ روی گوش در اصطلاح محلی به کلاه گوشی نیز گفته میشود. کلاه کرکی خاصیت تولید گرمای زیاد دارد که در رنگهای مختلف بافته میشود. این هنر از هنرهای دستی خاص و کهن شهرستانهای گرمه و جاجرم در استان خراسان شمالی میباشد.
ماده اولیه تولید این کلاه کرک بز بوده و به صورت کاملا خام و خود رنگ استفاده میشد و بیشتر مورد استقبال روسها قرار گرفته است. مهمترین خاصیت این کلاه، غیرقابل نفوذ بودن در برابر سرما و نم و رطوبت میباشد.
دشت لاله های واژگون خمبی گرمه
این دشت یکی از جاذبه های منحصر به فرد شهرستان گرمه است. گل دهی لالههای واژگون از اوایل اردیبهشت ماه هر سال آغاز و در فصل بارش پایان مییابد. لاله واژگون که معمولا عمر کوتاهی دارد از گياهان علفی پيازدار و چندساله است كه تا كنون ۱۵ گونه آن در ايران شناسايی شده است. در منطقه سه هزار و 400 هکتاری دشت، پوشش گياهی زيبا و ارزشمند لالههای واژگون، اشك مريم زرد و نيز سایر جاذبهها و تفرجگاه دیده میشوند.
غارهای كفترك
این غارها در منطقهای به همين نام در ۲۰ كيلومتری غرب شهر درق واقع شدهاند. غارهای کفترک در اندازههای بزرگ و کوچک در این منطقه وجود دارند که بزرگترين اين غارها در دامنه كوهی به نام قره ميغ قرار گرفته است. دهانه اين غار تنگ و باريك است و تنها يك نفر میتواند وارد آن شود. در این منطقه رسوبات آهكی در ميليونها سال، ستونها و قنديلهای شگفت آوری ايجاد كرده است كه انتهای آن را نمیتوان پیدا کرد. این غارها از جاذبههای گردشگری این منطقه است که سالانه غارنوردان و گردشگران طبيعت زیادی به این منطقه سفر میکنند.
مسجد جامع ایور
این مسجد در سال 1171 هجری ساخته شده و اکنون به عنوان یکی از جاهای دیدنی گرمه محسوب میشود. در ساخت این مسجد از مصالح خشت و گل استفاده شده است. سقف این مسجد با گنبدهای کوچک ضربی ساخته شده و پایۀ آنها بر روی هفت ستون و شش نیم ستون مدور بزرگ قرار گرفته است.
محوطه باستانی قلعه دهی
این محوطه در یک کیلومتری شمال شرق درق واقع شده است. محوط باستانی قلعه دهی در واقع بقایای یک قلعه خشتی و گلی با پلان مستطیلی میباشد. دروازه اصلی این قلعه و حصار آن در اثر فرسایش به تلی از خاک بدل شده است. براساس بررسیهای باستان شناختی، این قلعه طی قرون ۸-۶ هجری مسکونی بوده و زندگی در آن جریان داشته است.
رباط قره بیل
این رباط در روستای رباط قره بیل شهرستان گرمه قرار دارد. کاروانسرا یا رباط قره بیل یکی دیگر از کاروانسراهای تاریخی شهرستان گرمه است. برخی اسناد قدمت این بنا را به قرون ۵-۴ هجری قمری نسبت میدهند. مصالح بکار رفته در احداث این کاروانسرا سنگ، ساروج، گچ و آجر است. در اطراف حیاط بزرگ غرفههای متعددی احداث شده كه پوشش سقف آنها گنبدی است و زیر سقف با كاربندیهای زیبای گچی تزئین شده است.