شرایط نگهداری و تکثیر گیاه پیله آ یا آلومینیومی
گیاه پیله آ یکی از گیاهان بومی جنگل‌های افریقا و از خانواده‌ی اورتیکاسه است که به نام‌هایی مانند گیاه آلومینیومی، گیاه هندوانه‌ای و Pilea cadierei نیز معروف است.
برخلاف بسیاری دیگر از گیاهان آپارتمانی، گیاه پیله آ حساس بوده و نگهداری از آن برای افراد مبتدی ممکن است یک چالش بزرگ باشد.
این گیاه به دلیل برگ‌های بیضی‌شکل، نوک‌تیز با رگه‌های نقره‌ای یا خاکستری بر روی آن‌ها از محبوبیت زیادی برخوردار شده است. هر برگ چهار خط نقره‌ای دارد که تا بالای آن کشیده شده و جلوه‌ی بی‌نظیری به گیاه می‌دهد… اگر شرایط مناسب برای رشد این گیاه فراهم شود می‌تواند تا ارتفاع حداکثر 40 سانتی‌متر رشد کند.
این گیاه به‌ندرت گل می‌دهد اما در شرایط ایده آل گلهای کوچک و سفیدرنگ آن بر روی شاخه‌ها ظاهر می‌شوند. در این مقاله از ایده آل مگ به معرفی گیاه پیله آ، نحوه نگهداری از آن، شرایط مورد نیاز آن، بیماری‌ها و نحوه‌ی درمان آن پرداخته‌ایم؛ در ادامه با ما همراه باشید.
خاک مناسب گیاه پیله آ
بهترین خاک برای رشد یک گیاه آلومینیومی، خاک دارای خاصیت زهکشی است. این‌گونه خاک‌ها یک پایه زغال‌سنگ نارس در انتهای خود دارند. یک قسمت شن و ماسه تمیز (پرلیت) را با دو قسمت زغال‌سنگ نارس ترکیب کنید تا مخلوط خاک موردنظر را برای گیاه خود تأمین کنید. اگر توانایی تهیه جز به‌جز ترکیب را ندارید نگران نباشید، بسیاری از مخلوط‌های گلدان تجاری نیز برای این گیاه مناسب هستند. این‌گونه مخلوط‌ها را می‌توان به‌راحتی از گلخانه‌ها تهیه کرد.
دقت داشته باشید که در بسیاری از مواقع، خاکه‌ای گلدان مستقیم بسیار سنگین بوده و به‌اندازه کافی خاصیت زهکشی نداشته و تخلیه نمی‌شوند. برای حل این مشکل برشی در مخلوط ایجاد کرده و در انتهای گلدان ترکیبی از زغال‌سنگ نارس، شن، ماسه درشت یا مخلوط گلدان سبک‌وزن را اضافه کنید.
توجه داشته باشید که قسمت‌های مساوی از هر یک را در مخلوط خود استفاده کنید تا زهکشی مناسب ایجاد شود؛ در غیر آب اضافی از گلدان خارج نشده و در خاک مِهم‌اند. رطوبت دائمی خاک می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه شده و درنهایت گیاه را از بین ببرد.
نور مورد نیاز گیاه پیله آ
اگر گیاه پیله آ را در بیرون از منزل پرورش می‌دهید، در مکانی که مقداری سایه دریافت کند بهترین رشد را خواهد داشت. تحمل نور مستقیم خورشید برای این گیاه غیرممکن است. حضور در آفتاب کامل و برگ‌ها را نمی‌تواند تحمل کند.
به‌طورکلی گیاهان آلومینیومی فضای داخل خانه و آپارتمان را ترجیح می‌دهند. لمینیومی این گیاه روزانه حداقل به چهار ساعت نور غیرمستقیم و جانبی نیاز دارد. اجازه ندهید این گیاه در معرض تابش شدید و تابش نور مستقیم خورشید قرار بگیرد. آفتاب بیش‌ازحد باعث می‌شود که برگ‌ها سوخته و ساقه‌ی سبز گیاه قهوه‌ای شود. از طرف دیگر از قرار دادن این گیاه در محل نسبتاً تاریک پرهیز کنید؛ زیرا در این صورت رشد گیاه متوقف شده و از بین خواهد رفت.
دمای مورد نیاز گیاه پیله آ
گیاه پیله آ در زیستگاه بومی خود، در شرایط پایدار گرم و مرطوب رشد می‌کند. بهترین دما برای پرورش گیاه پیله آ دمای 15 تا 23 درجه‌ی سانتی گراد است. این گیاه از مقاومت خوبی برخوردار است و اگر در محیطی سردتر یا گرم‌تر از محدوده دمایی ذکر شده قرار گیرد، برای مدتی سازگاری خواهد کرد اما در طولانی‌مدت از بین خواهد رفت. از طرفی قرار گرفتن این گیاه در گرمای بیش‌ازحد باعث خشک شدن و سوختن نوک برگ‌ها خواهد شد.
نحوه‌ی آبیاری گیاه پیله آ
گیاهان آلومینیوم رطوبت جزئی خاک را خوشایند می‌دانند. این بدان معنا نیست که باید تعداد دفعات و میزان آبیاری خاک را افزاش دهید؛ زیرا در این صورت گیاه دچار پوسیدگی و فاسدشدن و درنهایت از بین رفتن می‌شود. در طول فصل رشد یعنی بهار و تابستان، انگشت خود را در خاک فرو کنید؛ اگر بیش از 2 سانتی‌متر از سطح خاک خشک بود، وقت آبیاری رسیده است. در پاییز و زمستان که فعالیت گیاه کاهش یافته و رشد آن کم می‌شود، آبیاری را کاهش دهید.
علاوه بر تعداد دفعات آبیاری، نوع آبی که برای این کار استفاده می‌کنید، نیز مهم است. اگر آب شیر استفاده می‌کنید که حاوی کلر بالایی است ف اجازه دهید آب از یک شب قبل آماده بماند تا کلر آن بپرد، سپس از آن استفاده کنید. اگر در منطقه‌ای پرباران زندگی می‌کنید، می‌توانید از آب باران جمع آوری شده نیز برای آبیاری گیاهان خود استفاده کنید. دقت کنید دمای آبی که به گیاه می‌دهید باید نزدیک به دمای اتاق باشد.
توجه داشته باشید که نباید اجازه دهید پس از آبیاری گیاه و تخلیه شدن آب اضافی در گلدان، کف گلدان در آب بنشیند. بعد از آب دادن، اجازه دهید خاک حدود 5 دقیقه کاملاً تخلیه شود و سپس سینی زیر آن را خالی کنید. اگر کف گلدان را خالی نکنید، مشکلات پوسیدگی ایجاد خواهد شد.
رطوبت مورد نیاز
در محدوده بومی این گیاه، رطوبت مداوم وجود دارد؛ پس باید که در داخل نیز رطوبت کافی برای آن فراهم شود. اگر گیاه پیله آ رطوبت را دریافت نکند، برگ‌های آن قهوه‌ای خواهد شد. اگر هوای خانه رطوبت کافی ندارد، راه‌های بسیاری برای افزایش این رطوبت وجود دارد.
- سینی رطوبت ساز: اول از همه می‌توان از یک سینی رطوبت ساز استفاده کرد. برای این کار مقداری سنگریزه را درون یک سینی ریخته و سینی را به اندازه‌ای از آب پر می‌کنیم که انتهای گلدان با آب تماس نداشته باشد. سپس گلدان را بر روی سنگریزه‌ها قرار دهید. تنها دقت کنید که کف گلدان با آب تماس نداشته باشد در غیر این صورت گیاه دچار پوسیدگی ریشه خواهد شد.
- مه پاشی: می‌توان با استفاده از یک اسپری برای مه پاشی رطوبت گیاه را افزایش داد. اگر در مکانی گرم و خشک زندگی می‌کنید ممکن است لازم باشد چندین بار در روز این کار را انجام دهید.
- قرار دادن در حمام: اگر حمام خانه شما منطقه‌ای نورگیر است، می‌توانید گلدان گیاه پیله آ را در حمام قرار دهید؛ زیرا حمام‌ها از رطوبت کافی برخوردارند.
گلدهی و هرس کردن
این گیاه طبق یک قاعده مشخص گل نمی‌دهد؛ حتی می‌توان گفت که به‌ندرت گلدهی خواهد داشت. با این حال، برای ترغیب رشد گیاه نیاز به هرس سالانه است. این کار سرعت تولید برگ‌های جدید گیاه را بهبود بخشیده و از ابتلای گیاه به بیماری جلوگیری می‌کند. برای جلوگیری از بلند شدن بیش از اندازه ساقه‌ها نیز می‌توان را هرس را به‌صورت سرزنی انجام داد تا رشد ساقه‌های جانبی تحریک شود. اگر گیاه شما شروع به گلدهی کرد اما رشدش متوقف شد، بهتر است که تعدادی از جوانه‌ها را هرس کنید؛ زیرا جوانه‌ها انرژی گیاه پیله آ را کاهش می‌دهند.
تعویض گلدان گیاه پیله آ
فصل مناسب برای تعویض گلدان فصل بهار است. تا زمانی که ریشه از گلدان بیرون نزده نیازی به تعویض گلدان نیست.
کوددهی گیاه پیله آ
برای رشد متراکم، در طول فصل رشد یعنی بهار و تابستان، هر دو تا چهار هفته گیاهان آلومینیومی را کوددهی کنید. برای کوددهی می‌توان از کود گیاهی مایع محلول در آب، کودهای خانگی و… استفاده کرد. سعی کنید از کودهای خیلی قوی و غلیظ استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است شاخ و برگ گیاهان آلومینیومی را بسوزانید. در طول پاییز و زمستان که گیاه فعالیت زیادی نداشته و به‌اصطلاح در خواب زمستانی به سر می‌برد به کوددهی نیازی ندارد.
دقت کنید اگر مخلوط گلدانی شما حاوی کودهای جذب آهسته باشد، تا سه ماه اول نیازی به کوددهی گیاه نیست؛ زیرا این کودها می‌توانند تا 12 ماه گیاه را به‌آرامی تغذیه کنند. هر 3 الی 4 ماه خاک را شستشو دهید تا از نمک‌های اضافی باقیمانده از کوددهی ها پاک شود.
تکثیر گیاه پیله آ
تکثیر این گیاه مانند بسیاری دیگر از طریق قلمه زدن و استفاده از پاجوش‌ها ممکن است.
قلمه زدن: برای این کار باید از ساقه‌های بلندتر گیاه قلمه‌های حدوداً 8 الی 10سانتی‌متری بگیرید. باید برگ‌های انتهای ساقه را چیده و ته ساقه را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کرده و در خاک قرار دهید. خاک مورداستفاده باید دارای زهکشی و رطوبت کافی باشد. یک چهارم گلدان را با خاکی پر کنید و گیاه را در مرکز آن بکارید.
استفاده از پاجوش: برای این روش باید ریشه گیاه را به همراه پاجوش‌های آن درآورده، سپس پاجوش‌ها را در گلدان موردنظر خود بکارید.
بیماری‌ها و نحوه درمان:
- ایجاد نقاط خاکستری و زخمی بر روی برگ: عامل این بیماری قارچ بوتری تیس است. برای رهایی از آن سم قارچ‌کش تهیه کنید و سم‌پاشی کنید. (علت اصلی آبیاری بیش از حد و سپس حمله قارچ است)
- ایجاد سوختگی بر روی برگ‌ها: عامل ایجاد سوختگی استفاده از مواد براق‌کننده برگ‌ها، تابش نور مستقیم خورشید و یا غبار پاشی در مقابل آفتاب است.
- سیاه شدن برگ‌ها در زمستان: اگر دز زمستان برگ‌های گیاه پیله آ به شیشه‌های سرد بچسبند تیره خواهند شد. برگ‌ها را از تماس با شیشه خارج کنید.
- سیاه شدن و ریزش برگ‌ها: سرمای بیش از حد چنین موقعیتی را ایجاد خواهد کرد. گلدان را به محل گرم‌تری انتقال دهید.
- افزایش تنها طول ساقه‌ها به‌صورت نامرتب: کمبود نور باعث می‌شود که تنها ساقه‌ها دراز و منحرف رشد کنند و علاوه بر آن فاصله برگ‌های گیاه نیز زیاد خواهد شد. گیاه را به منطقه‌ای پرنورتر انتقال دهید اما نه در مقابل نور مستقیم خورشید.
- ایجاد زخم‌های پنبه‌ای شکل روی گیاه: عامل این بیماری، سفیدک پودری است. برای رهایی از دست این افت با پنبه‌ای آغشته به سم حشره‌کش لکه‌ها را پاک کنید و یا هر دو هفته یک‌بار سم‌پاشی کنید.
- کوچک و ضعیف بودن برگ‌های جدید: رایج‌ترین عامل آن متراکم بودن ریشه‌ها است. ریشه‌ها را چک کنید و در صورت نیاز گیاه پیله آ را به گلدان بزرگ‌تری منتقل کنید. اگر مشکل از گلدان نباشد، گیاه به تغذیه بیشتر نیاز دارد. هر دو هفته یک‌بار گیاه را کوددهی کنید تا اندازه برگ‌ها نیز افزایش یابد.
- ریزش مداوم برگ‌ها در تابستان: کمبود آب عامل اصلی است. گیاه را آبیاری کرده و در تابستان هرروز گیاه را غبار پاشی کنید.
به طور کلی اگرچه مراقبت از این گیاه نسبت به سایر گلهای آپارتمانی دردسر بیشتری دارد اما ظاهر دل‌نشین این گیاه علاقه‌مندان زیادی را جذب خود کرده که به پرورش این گیاه مشغول‌اند. این کار در ابتدا سخت است اما با رعایت نکات ذکرشده در این مقاله، به‌راحتی اصول کار را آموخته و می‌توانید شاهد رشد بی‌نظر گیاه پیله آ در منزل خود باشید.
