سرماخوردگی : علایم و راه‌های درمان + تفاوت با کرونا

سرماخوردگی یکی از عفونت‌های مسری دستگاه تنفسی فوقانی است. سرماخوردگی به قدری شایع است که احتمالا بیشتر از هر بیماری دیگری در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوید.

بزرگسالان دو تا سه بار در سال سرما می‌خورند، در حالی که شیرخواران و کودکان خردسال حداقل چهار بار در سال به آن مبتلا می‌شوند.

سرماخوردگی غالبا بی‌خطر است، اما احتمال دارد با عوارض آزاردهنده همراه باشد. اکثر افراد مبتلا به این بیماری در عرض هفت تا 10 روز بهبود می‌یابند؛ با این حال، علائم ممکن است در افرادی که سیگار می‌کشند برای مدت بیشتری ادامه داشته باشد.

برای درمان سرماخوردگی معمولا به مراقبت پزشکی نیاز ندارید؛ اما اگر علائم بهتر نشدند یا به تدریج افزایش یافتند، باید به پزشک مراجعه کنید.

در این مقاله از ایده آل مگ، تمام اطلاعاتی که باید درباره این بیماری داشته باشید را در اختیار شما قرار می‌دهیم. تا انتهای این مطلب همراه ما بمانید.

سرماخوردگی چیست؟

سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است که بینی، گلو، سینوس‌ها و نای را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیش از 200 نوع ویروس مختلف وجود دارد که می‌توانند باعث این بیماری شوند. شایع‌ترین ویروس این بیماری، راینوویروس (Rhinovirus) نام دارد.

علایم سرماخوردگی

علائم این بیماری غالبا یک تا سه روز پس از مواجهه با ویروس شروع می‌شوند. سرماخوردگی شامل سه مرحله زیر است:

مرحله یک: روز اول تا سوم

تقریبا نیمی از بیماران گزگز گلو یا گلودرد را به عنوان اولین علامت خود گزارش می‌کنند. سایر علائمی که ممکن است در این مرحله تجربه کنید عبارتند از:

• عطسه کردن
• آبریزش بینی
• گرفتگی بینی
• سرفه
• گرفتگی صدا

مرحله دو: روز چهارم تا هفتم

علائم معمولا در این مرحله بدتر می‌شوند یا به اوج خود می‌رسند. علاوه بر علائم مرحله یک، ممکن است موارد زیر را هم تجربه کنید:

• بدن درد
• سردرد
• آبریزش چشم و بینی
• خستگی
• تب (در کودکان شایع‌تر است)

مرحله سه: روز هشتم تا دهم

مرحله درمان سرماخوردگی است و معمولا بیماری در این مرحله شروع به کاهش می‌کند، اما تعدادی از علائم ممکن است باقی بمانند. بعضی از افراد دچار سرفه آزاردهنده می‌شوند که می‌تواند تا 2 ماه پس از عفونت تنفسی ادامه یابد.

علائم سرماخوردگی در کودکان

در کودکان، علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• آبریزش بینی
• عطسه کردن
• تب 38/3 تا 38/9 درجه سانتی‌گراد
• از دست دادن اشتها
• افزایش ترشح آب دهان به دلیل گلودرد و مشکل در بلع
• سرفه
• بی‌قراری

تفاوت سرماخوردگی با آنفولانزا، آلرژی و کرونا

سرماخوردگی، آنفولانزا، آلرژی و کرونا علائم مشابه زیادی دارند. برای درک تفاوت این بیماری‌ها می‌توانید از جدول زیر کمک بگیرید:

راه‌های انتقال سرماخوردگی

ویروس سرماخوردگی از طریق دهان، چشم یا بینی وارد بدن می‌شود. این ویروس از راه‌های زیر انتشار پیدا می‌کند:

• قطرات حاوی ویروس که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن بیمار وارد هوا می‌شوند
• تماس با فردی که سرما خورده است
• به اشتراک گذاشتن اشیاء آلوده به ویروس (مانند ظروف، حوله، اسباب‌بازی یا تلفن)
• دست زدن به چشم، بینی یا دهان پس از تماس با ویروس

درمان خانگی سرماخوردگی

درمان خاصی برای سرماخوردگی وجود ندارد و این بیماری معمولا طی هفت تا 10 روز خودبه‌خود از بین می‌رود؛ با این حال، داروهای بدون نسخه (OTC) به رفع علائم کمک می‌کنند. این داروها عبارتند از:

• مسکن‌ها مثل استامینوفن و ایبوپروفن که سردرد و تب را کاهش می‌دهند
• داروهای ضداحتقان مانند سودوافدرین و فنیل افرین برای رفع گرفتگی بینی
• آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن هیدرامین که برای توقف سرفه و آبریزش بینی استفاده می‌شوند
• داروهای سرکوب‌کننده سرفه مثل دکسترومتورفان (کودکان زیر پنج سال نباید از این داروها استفاده کنند)
• اکسپکتورانت‌ها مانند گایافنزین و سایر خلط‌آورها

بهترین راهکار برای درمان سرماخوردگی، استراحت کافی است. حداقل چند روز اول بیماری را از محل کار یا مدرسه مرخصی بگیرید. این کار نه تنها به استراحت کردن شما کمک می‌کند، بلکه مانع انتقال ویروس به دیگران می‌شود؛ علاوه بر این، مایعات زیادی بنوشید تا بینی و گلوی خود را مرطوب نگه دارید. از مصرف الکل و کافئین خودداری کنید، چون باعث کم آبی بدن می‌شوند.

چرا آنتی‌بیوتیک‌ها موثر نیستند؟

آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که با عفونت‌های ناشی از باکتری مبارزه می‌کنند. از آنجا که ویروس‌ها باعث سرماخوردگی می‌شوند، آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان این بیماری نقش ندارند.

راه‌های پیشگیری از سرماخوردگی

هیچ واکسنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. برای کاهش سرعت انتشار ویروس می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• دست‌هایتان را بشویید. دست‌های خود را به خوبی با آب و صابون به مدت حداقل 20 ثانیه بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، از ضدعفونی‌کننده دست که حاوی حداقل 60 درصد الکل باشد استفاده کنید. اهمیت شستن دست‌ها را به فرزندان خود بیاموزید. سعی کنید با دست‌های شسته نشده چشم‌ها، بینی یا دهان خود را لمس نکنید.
• سطوح را تمیز و ضدعفونی کنید. سطوحی که با آن‌ها در تماس هستید را تمیز و ضد‌عفونی کنید. این‌ سطوح شامل دستگیره در، کلید برق، لوازم الکترونیکی و میز آشپزخانه هستند. این امر به ویژه زمانی مهم است که یکی از اعضای خانواده شما سرما خورده باشد. اسباب‌بازی‌های کودکان را هم باید به طور منظم بشویید.
• هنگام سرفه و عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی بپوشانید. دستمال‌های استفاده شده را فورا دور بیندازید و دست‌های خود را بشویید. در صورت نداشتن دستمال کاغذی، از آستین لباس‌تان استفاده کنید و سپس دست‌ها را بشویید.
• وسایل خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. لیوان یا سایر ظروف خود را در اختیار اعضای خانواده قرار ندهید.
• از افراد مبتلا به سرماخوردگی دوری کنید. از تماس نزدیک با کسی که سرما خورده است خودداری کنید. سعی کنید وقتی در جمع هستید به چشم‌ها، بینی و دهان خود دست نزنید.
• خودمراقبتی را فراموش نکنید. خوب غذا بخورید، ورزش کنید و خواب کافی داشته باشید تا سالم بمانید.

سرماخوردگی چه زمانی خطرناک می‌شود؟

زمانی سرماخوردگی خطرناک می‌شود که بیش از 10 روز طول بکشد یا با علائمی مثل تب شدید، درد قفسه سینه یا مشکلات تنفسی همراه باشد. از عوارض این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت گوش میانی: این عارضه توسط ویروس یا باکتری ایجاد می‌شود و علائم آن شامل گوش درد یا بازگشت تب به دنبال سرماخوردگی است.
• آسم: سرماخوردگی می‌تواند باعث خس‌خس سینه شود، حتی در افرادی که آسم ندارند. در افراد مبتلا به آسم، سرماخوردگی باعث بدتر شدن علائم بیماری می‌شود.
• سینوزیت: در بزرگسالان و کودکان، سرماخوردگی طولانی به تورم و درد سینوس‌ها منجر می‌شود.
• سایر بیماری‌ها: سرماخوردگی می‌تواند به بیماری‌های ریوی مانند پنومونی یا برونشیت منجر شود. افراد مبتلا به آسم یا دارای سیستم ایمنی ضعیف در خطر ابتلا به این مشکلات هستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بیشتر اوقات، بزرگسالانی که سرما خورده‌اند برای درمان سرماخوردگی به مراقبت پزشکی نیاز ندارند؛ با این حال، در صورت مشاهده مشکلات زیر باید با پزشک تماس بگیرید:

• علائمی که بدتر می‌شوند یا بهبود پیدا نمی‌کنند
• تب بیش از 38/5 درجه سانتی‌گراد که بیش از سه روز طول بکشد
• بازگشت تب پس از بهبودی آن
• تنگی نفس
• خس‌خس سینه
• گلودرد، سردرد یا درد سینوسی شدید

اکثر کودکان هم به درمان نیاز ندارند؛ اما اگر فرزندتان یکی از موارد زیر را داشت، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• تب 38 درجه سانتی‌گراد در نوزادانی که سن‌شان کمتر از 12 هفته است
• افزایش تب یا تبی که بیش از 2 روز طول بکشد
• علائم شدید مانند سردرد، گلودرد یا سرفه
• مشکل در تنفس یا خس‌خس سینه
• درد گوش
• گیجی یا خواب‌آلودگی غیرعادی
• بی‌اشتهایی

کلام پایانی

سرماخوردگی آزاردهنده است، اما معمولا خطرناک نیست. علائم این بیماری با استراحت کردن، نوشیدن مایعات فراوان و مصرف دارو برطرف می‌شوند. اگر ظرف 10 روز بهتر نشدید، به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول