حجامت، سنتی الهی در سیره معصومین (ع) و یکی روش‌های مهم درمان در طب سنتی است. این عمل، ریشه‌ای هفت هزار ساله دارد. خونگیری به روش حجامت، موجب سلامت بدن و پیشگیری از بیماری‌ها می‌شود.
حجامت می‌تواند در روند درمان بسیاری از بیماری‌ها موثر باشد؛ اما می‌دانید که چه روزهای برای حجامت بهتر است و از تقویم حجامت ۱۴۰۲ اطلاع دارید؟
به توصیه ائمه شیعه بهتر است که حجامت در روزهای خاصی از ماه‌های قمری انجام شود. در این مقاله از ایده آل مگ می‌توانید از این روزها اطلاع پیدا کنید. اگر به دنبال تعیین یک برنامه مناسب برای حجامت در سال ۱۴۰۲ هستید، با ما همراه باشید.
تقویم حجامت چیست؟
تقویم حجامت نشان می‌دهد که بهترین روزها برای انجام این روش درمانی کدام هستند. این تقویم بر اساس احادیث و روایات معصومین (ع) تهیه شده است.
پزشکان طب سنتی از این تقویم برای برنامه‌ریزی زمان‌های مناسب برای انجام حجامت استفاده می‌کنند؛ البته بهتر است افرادی که زیاد از این روش درمان استفاده می‌کنند هم از روزهای مناسب برای انجام حجامت اطلاع داشته باشند.
تقویم حجامت ۱۴۰۲
در تصاویر زیر روزهای مناسب هر ماه برای حجامت با رنگ سبز مشخص شده است. شما می‌توانید با بهره گرفتن از مشورت طبیب ماهر طب سنتی و اسلامی، در روزهای مناسب اقدام به حجامت کنید.
روزهای مناسب برای حجامت در تقویم ۱۴۰۲ به رنگ سبز
رنگ سبز، روزهای مناسب برای حجامت است و شامل ۱۲ تا ۱۵ ماه قمری است و همچنین روزهای ۱۷، ۱۹ و ۲۱ ماه قمری و پنج شنبه آخر هر ماه قمری را هم شامل می‌شود.
روزهای عالی برای حجامت در تقویم ۱۴۰۲ به رنگ آبی
رنگ آبی نشان‌دهنده روزهای بسیار مناسب و عالی برای حجامت است:
- روزهای ۷ و ۱۴ ماه رومی حریزان
- اولین سه شنبه ماه رومی آذار که طبق تقویم حجامت ۱۴۰۲ مطابق با ۲۳ اسفند ماه است.
- روزهای سه شنبه‌ای که مصادف با ۱۷، ۱۹ و ۲۱ ماه قمری هستند.
روزهای احتیاط برای حجامت در تقویم ۱۴۰۲ به رنگ زرد
روزهای زرد رنگ مربوط به روزهای چهارشنبه است. در این روزها بهتر است احتیاط و حجامت در صورت لزوم به موارد ضروری محدود شود.
روزهای نامناسب برای حجامت در تقویم ۱۴۰۲ به رنگ قرمز
روزهای جمعه برای حجامت بسیار نامناسب است؛ به‌خصوص قبل از ظهر جمعه که با رنگ قرمز مشخص شده‌اند. به جز روزهای جمعه بهتر است در روزهای زیر هم حجامت انجام نشود:
- روزهای ماه رمضان
- از ۲۳ آذر تا ۲۳ دی
چرا توجه به زمان دقیق حجامت اهمیت دارد؟
روایات ائمه (ع) و کتاب‌های پزشکان طب سنتی و اسلامی نشان می‌دهد که توجه به زمان حجامت بسیار مهم است. در تعیین زمان مناسب انجام حجامت، حرکت وضعی زمین و موقعیت نجومی آن نسبت به کره ماه و سیارات دیگر موثر است. به علاوه، آب و هوای محل زندگی، فصل‌ها و شرایط آب و هوایی را هم باید برای انتخاب زمان مناسب، در نظر گرفت.
تمام مواردی که گفتیم بر جریان و فشار خون تاثیر می‌گذارند. سعی بر این است که در زمان حجامت، خلط‌های کثیف در بالاترین سطح و نزدیک به پوست قرار داشته باشند؛ در این صورت این خلط‌ها، با چند خراش مختصر از بدن خارج می‌شوند.
بدترین و بهترین زمان حجامت از نظر طب اسلامی
همان‌طور که گفته شد توجه به زمان حجامت بسیار مهم است. در ادامه، بدترین و بهترین زمان‌های حجامت را از دیدگاه طب اسلامی بیان می‌کنیم.
بدترین و بهترین زمان حجامت بر مبنای فصل
بهترین فصل برای حجامت، بهار است. در حدیثی از امام رضا (ع) آمده است:
«فصل بهار روح زمان‌هاست. در این فصل خون به هیجان در‌می‌آید و از حجامت در این زمان از سال باید استفاده شود.»
پس از بهار، به ترتیب اولویت، پاییز، تابستان و زمستان قرار می‌گیرند. در بهار هم بهترین ماه برای حجامت، فروردین است؛ به علاوه هفتم حزیران که در تقویم شمسی مطابق با ۳۰ خرداد است هم یکی از بهترین زمان‌ها برای انجام حجامت است.
آغاز زمستان یعنی دی ماه، به هیچ عنوان زمان مناسبی برای حجامت نیست؛ به جز مواردی که پزشک طب سنتی این کار را تجویز کند. در زمان‌هایی که فرد مجبور به انجام حجامت در زمان‌های نامناسب است بهتر است پنج کار زیر را انجام دهد:
- قرائت آیت الکرسی
- سه بار طلب خیر کردن از خداوند متعال
- ذکر پر برکت و شریف صلوات
- قرائت سوره‌های معوذتین (فلق و ناس)
- پرداخت صدقه
بدترین و بهترین زمان حجامت بر مبنای روزهای ماه
همان‌طور که در تقویم حجامت ۱۴۰۲ دیدید؛ حجامت در روزهای اول و آخر ماه قمری نهی شده است؛ چون در این روزها اثر جاذبه کره ماه بر بدن انسان بسیار کم است. در این حالت خلط‌های چهارگانه در بدن انسان ساکن هستند و تمایل به عمق بدن دارند؛ اما در نیمه ماه قمری، ماه بالا آمده و جاذبه آن در بیشترین حد خود است.
ماه همان‌طور که باعث جزر و مد آب دریاها می‌شود، خلط های بدن را هم تحریک می‌کند. حجامت نیمه ماه قمری به خصوص روزهای ۱۶ و ۱۷ آن بسیار خوب است. در این روزها ماه رو به نقصان می‌گذارد و قسمت رقیق خلط‌هایی که در نیمه ماه به سطح آمده بودند به عمق می‌روند. در حالی که بخش غلیظ‌تر آن در سطح باقی می‌ماند؛ بنابراین این زمان، مناسب‌ترین موقع برای حجامت است و موجب می‌شود که خلط های غلیظ بیشتری از بدن خارج شوند.
در این مورد، حدیثی از امام رضا (ع) در رساله ذهبیه آمده است:
«هرگاه تصمیم به حجامت داشتی در روزهای ۱۶ و ۱۷ ماه قمری آن را انجام بده که برای سلامتی بدن بهتر است. هنگامی که ماه کامل شد، حجامت نکن مگر آن که اضطراری داشته باشی؛ چرا که خون با کاسته شدن از هلال ماه، کم و با زیاد شدن آن زیاد می‌شود.»
طبق برخی دیگر از روایات اسلامی، اولویت و اهمیت زمان حجامت به این ترتیب است:
- روزهای ۱۷، ۱۹ و ۲۱ ماه قمری
- ایام چهاردهم ماه قمری
- ایام هفتم ماه قمری
بر مبنای همین قاعده، بهترین ساعت برای انجام حجامت را ساعت حضور کره ماه در وسط مدار آسمان می‌دانند.
بدترین و بهترین زمان حجامت بر مبنای روزهای هفته
با در نظر گرفتن ماه قمری و مثلا مصادف نبودن با اول و آخر آن، دوشنبه بهترین روز برای حجامت است. روزهای جمعه به خصوص ظهر جمعه بدترین روز برای انجام حجامت هستند.
بر اساس روایات کتاب شریف بحار‌الانوار، ساعت ۱۱ تا ۱۲ شرعی روز جمعه، حجامت به طور مطلق، ممنوع است. در روایات، دلایل ویژه‌ای برای این موضوع ذکر شده است که باید با قوانین متافیزیک تحلیل و تفسیر شود.
سه‌شنبه‌های آخر ماه قمری هم زمان مناسبی برای حجامت نیستند. روزهای چهارشنبه و شنبه هم روزهایی هستند که ائمه (ع) در این روزها حجامت انجام می‌داده‌اند؛ اما برای عموم توصیه شده است که در این روزها پیش از اقدام به حجامت، آیت‌الکرسی تلاوت شود.
این روزها هم برای انجام حجامت مناسب‌اند:
- روزهای یکشنبه، سه شنبه و پنجشنبه هم روزهای خوبی برای حجامت هستند.
- روزهای سه‌‌شنبه‌ای که مصادف با روزهای هفدهم، نوزدهم یا بیست و یکم ماه قمری باشند، برای حجامت مناسب‌اند.
- اولین سه‌شنبه ماه آذار رومی، که معمولا با آخرین سه‌شنبه تقویم سال شمسی مطابقت دارد.
- روز هفتم و چهاردهم ماه رومی حزیران
تعیین دقیق روزهای مذکور در روایات ممکن نیست و در این زمینه اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد؛ بنابراین لازم است هم فرد حجامت‌کننده و هم فرد حجامت‌شونده، به قصد قرب و رجا اقدام به انجام حجامت کنند.
بدترین و بهترین زمان حجامت بر مبنای ساعات روز
ابتدا لازم است بگوییم که مبنای محاسبه ساعات روز از طلوع آفتاب است. مثلا ساعت اول روز یعنی ۳.۵ ساعت بعد از طلوع آفتاب. ساعت دوم روز یعنی ۵ ساعت بعد از طلوع آفتاب و ساعت سوم ۷.۵ ساعت بعد از طلوع آفتاب است.
هنگام ظهر هم برای انجام حجامت مناسب نیست؛ چون در این هنگام خلط های لطیف و صالح بدن در سطح قرار دارند. با حجامت این خلط های مفید از بدن خارج می‌شوند؛ در حالی که هدف از انجام حجامت، عکس این موضوع است. در روزهای ابری و طوفانی هم از انجام حجامت پرهیز کنید.
سخن آخر
باز هم یادآوری می‌کنیم که برای بهره‌مندی از فواید حجامت، به زمان، سن، موقعیت اقلیمی و مزاج خود توجه کنید؛ به علاوه حجامت حتما باید با صلاح‌دید فرد متخصص انجام شود.
شما می‌توانید سوالات خود را در مورد زمان و تقویم حجامت ۱۴۰۲ را از ایده آل مگ بپرسید.
سوالات متداول
بر اساس منابع طب اسلامی، حجامت محدودیت سنی ندارد؛ حتی در موارد ضروری برای درمان زردی می‌توان یک نوزاد چند روزه را هم حجامت کرد. برای پایان سن حجامت هم محدودیت خاصی وجود ندارد؛ هرچند که باید شرایط فرد حجامت‌شونده را هم حتما در نظر گرفت.
بر اساس منابع طب سنتی، حجامت می‌تواند از ۲ سالگی تا ۶۰ سالگی انجام شود؛ البته در خارج از این بازه سنی هم ممنوعیت مطلق وجود ندارد.
فصل بهار زمان جوشش و غلیان خون است. خلط های بدن در فصل زمستان به حالت سکون و رکود درمی‌آیند و موجب رسوب‌گذاری در بافت‌های بدن می‌شوند. این خلط ها با جوشش خون به حرکت درآمده و به سطح می‌آیند. در چنین حالتی زمینه برای انواع آلرژی‌ها، مزمن شدن بیماری‌های گذشته و سکته‌های قلبی و مغزی فراهم می‌شود؛ بنابراین بهتر است که به نحوی صحیح، این جوشش و غلیان خون کنترل شود. یکی از بهترین راه‌های کنترل جوشش و غلیان خون حجامت است. با حجامت می‌توان خلط های فاسد و کثیف را از بدن خارج کرد.
بله، حجامت خون آلوده و کثیف را از بدن خارج می‌کند؛ بنابراین می‌تواند در از بین بردن جوش‌ها هم موثر باشد. برای از بین بردن جوش‌ها بهتر است حجامت در ناحیه زیر چانه انجام شود.
کسانی که مشکلات انعقاد خون دارند مثل افراد دچار کمبود پلاکت خون و بیماران هموفیلی نباید حجامت انجام دهند. افرادی که میزان قند خون بالایی دارند هم بهتر است از حجامت خودداری کنند. زنان هم تا پایان ماه چهارم بارداری و در دوران قاعدگی نباید حجامت کنند.
