طوفان فکری چیست ؟ بررسی مهم‌ترین فواید طوفان فکری در زندگی

مهم نیست که دانشجو هستید یا یک فرد شاغل، به صورت انفرادی کار می‌کنید یا گروهی، در هر صورت برای کسب موفقیت و حل مشکلات خود به ایده‌های تازه و خلاقانه نیاز دارید؛ اما متاسفانه خلاقیت به راحتی به دست نمی‌آید و اغلب به سختی می‌توان ایده‌های جدید را پیدا کرد. پس چه باید کرد؟ راه حل این مشکل استفاده از طوفان فکری است.

طوفان فکری یک مفهوم جهانی است که می‌تواند به همه کمک کند. این تکنیک که هم به شکل انفرادی و هم به صورت گروهی انجام می‌شود، به افراد اجازه می‌دهد که در مورد یک موضوع خاص، آزادانه ایده‌های خود را بیان کنند.

قصد داریم در این مقاله از ایده آل مگ با شما درباره مفهوم طوفان فکری و اهداف و مزایای آن صحبت کنیم. ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.

طوفان فکری چیست؟

به بررسی ایده‌های مختلف توسط یک یا چند نفر که تلاش می‌کنند برای رفع یک مشکل به یک راه‌ حل مناسب و خلاقانه برسند، طوفان فکری می‌گویند. طوفان فکری یک راه سریع و آسان است که می‌توان از آن برای ایده‌پردازی، خلق ایده‌های جدید و حل مسئله استفاده کرد.

طوفان فکری چیست ؟

این تکنیک نام‌های دیگری هم دارد، از جمله بارش فکری، طوفان ذهنی یا طوفان مغزی. طوفان فکری مغز را وادار می‌کند که درباره مشکلات به یک شیوه جدید فکر کند و افراد را تشویق می‌کند که تفکر متعارف و منطقی را کنار بگذارند و با رویاپردازی به ایده‌های جدید و خلاقانه که حتی ممکن است در ابتدا کمی احمقانه به نظر برسند، فکر کنند.

از بعضی از این ایده‌‌ها می‌توان به عنوان راه حل استفاده کرد و به کمک تعدادی از آن‌ها هم می‌توان به راه حل‌های خلاقانه‌تر رسید.

معمولا از این تکنیک افراد و گروه‌های مختلف برای یافتن راه حل‌های خلاقانه جهت رفع مشکلات استفاده می‌کنند؛ اما هر زمان که به ایده‌های جدید نیاز داشته باشید، می‌توانید از آن استفاده کنید.

شرکت‌کنندگان در یک جلسه طوفان ذهنی، در پاسخ به یک مشکل یا سوال خاص، پیشنهادها یا ایده‌های خود را به سرعت و بدون فکر کردن زیاد بیان می‌کنند.

هدف این است که تا حد امکان در زمان کوتاه ایده‌ها و راه حل‌های بیشتری تولید شوند. فرض بر این است که هر چقدر تعداد ایده‌ها زیادتر باشد، شانس رسیدن به یک راه حل جدید و موثر بیشتر می‌شود.

قوانین طوفان فکری

طوفان ذهنی چیزی نیست که یک شبه اتفاق افتاده باشد. الکس آزبورن (Alex Osborn)، مدیر اجرایی تبلیغات، اولین بار در اواسط قرن بیستم این واژه را ابداع کرد؛ یعنی زمانی که متوجه شد نمی‌توان به طور انفرادی راهکارهای خوبی را برای کمپین‌های تبلیغاتی پیشنهاد داد و جلسات تجاری سنتی محیط ایده‌آلی برای به اشتراک گذاشتن ایده‌های جدید نیستند.

الکس آزبورن

آزبورن به دنبال راهی بود که به مردم این اجازه را بدهد که خارج از چارچوب و بدون ترس از انتقاد فکر کنند؛ بنابراین، با توجه به این هدف به ایجاد اصول و ویژگی‌های طوفان فکری پرداخت.

از آن زمان، طوفان ذهنی به یک تکنیک رایج تبدیل شده است که کسب و کارها از آن برای دستیابی به راه حل‌های خلاقانه جهت رفع مشکلات مختلف استفاده می‌کنند.

آزبورن که اعتقاد داشت ایده‌پردازی گروهی نسبت به کار انفرادی نتایج بهتری به همراه دارد، می‌گوید:

پیشنهاد ایجاد شده در ذهن یک فردی عادی در گروه، دو برابر پیشنهاد ایجاد شده در حالت انفرادی است.

بعد از آزبورن افرادی دیگری هم بودند که به معرفی روش‌های مختلف طوفان فکری پرداختند. همه این روش‌ها هدف مشترکی دارند، اما به شکل متفاوتی اجرا می‌شوند.

در حال حاضر، طوفان ذهنی فقط یک روش گروهی نیست و همه افراد می‌توانند در هنگام کار روی اهداف و پروژه‌های شخصی از آن بهره ببرند.

دو اصل وجود داشت که آزبورن مدعی بود «کارآیی ایده‌آل» را بهبود می‌بخشد: اجتناب از انتقاد و کمیت به جای کیفیت. این اصول آزبورن را بر آن داشت تا چهار قانون طوفان ذهنی موثر را ایجاد کند:

  • تمرکز بر کمیت
  • خودداری از انتقاد
  • استقبال از ایده‌های غیرعادی
  • ترکیب و بهبود ایده‌ها

1. بر کمیت تمرکز کنید

احتمالا شنیده‌اید که کیفیت بر کمیت ارجحیت دارد، اما وقتی صحبت از طوفان فکری به میان می‌آید، دقیقا برعکس است. شاید برای بسیاری از ما غیرمنطقی به نظر برسد، اما طوفان ذهنی روی کمیت تمرکز می‌کند و بر این اساس شکل گرفته است که هر چقدر تعداد ایده‌ها بیشتر باشد، بهتر است.

ترجیج کمیت بر کیفیت

به جای تلاش برای فکر کردن به یک ایده عالی، به کمیت توجه کنید تا بتوانید به ایده‌های بیشتری برسید. این روش گزینه‌های بیشتری را برای انتخاب کردن در اختیار شما قرار می‌دهد و می‌تواند افراد را برای فکر کردن به ایده‌های جدید ترغیب کند.

قرار نیست همه‌ی ایده‌ها عالی باشند، اما ممکن است یک ایده بد به چند ایده خوب منجر شود. هر چقدر تعداد ایده‌هایی که افراد با هم به اشتراک می‌گذارند بیشتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که به ایده‌های مفیدتری برای حل مشکل برسید.

2. از انتقاد خودداری کنید

ترس از قضاوت دیگران و مسخره شدن توسط آن‌ها از اصلی‌ترین موانع خلاقیت است. به همین دلیل است که انتقاد و منفی‌نگری جایی در جلسه طوفان ذهنی ندارد و شخصی که مدیریت جلسه را بر عهده دارد باید این نکته را بیان کند و از همه اعضا بخواهد که نظرات یکدیگر را مسخره نکنند.

انتقاد از ایده‌ها باعث می‌شود که افراد به دلیل ترس از قضاوت دیگران ساکت باشند و ترجیح دهند نظرات خود را با آن‌ها به اشتراک نگذارند که این موضوع بر خلاف چیزی است که در قانون اول به آن اشاره کردیم.

با حذف انتقاد، محیطی ایجاد می‌شود که افراد می‌توانند در آن آزادانه و بدون ترس درباره ایده‌ها و راه حل‌های خود صحبت کنند؛ در نتیجه، نه تنها ایده‌های بیشتری را به اشتراک می‌گذارند، بلکه ایده‌های سرگرم‌کننده و غیرمعمول خود را هم به راحتی بیان می‌کنند. ایده‌های غیرمعمول کلید طوفان فکری هستند و باید شنیده شوند.

در جلسات طوفان ذهنی افراد می‌دانند که هیچ ایده‌ای بهتر از سایر ایده‌ها نیست و آن‌ها نه تنها اجازه دارند، بلکه تشویق هم می‌شوند که خارج از چارچوب و قواعد مرسوم به یک موضوع فکر کرده و آنچه را که به ذهن‌شان می‌رسد، مطرح کنند.

3. از ایده‌های غیرمعمول استقبال کنید

در ابتدای جلسه لازم نیست که به دنبال گلچین کردن ایده‌ها و انتخاب بهترین نظرات باشید. فقط افراد را تشویق کنید که تمام ایده‌های خود را هر چقدر هم که عجیب باشند، بیان کنند.

استقبال از ایده‌های غیرمعمول

اگرچه ایده‌های منحصر به فرد، غیرمعمول و حتی عجیب و غریب همیشه قابل اجرا نیستند، اما ممکن است با کمی تغییر یا ترکیب با سایر ایده‌ها بتوانند راه حل‌های خلاقانه‌ای را ایجاد کنند که قبلا به آن‌ها فکر نکرده‌اید.

استقبال از ایده‌های غیرمعمول و غیرمتعارف در یک جلسه طوفان ذهنی خلاقیت را تقویت می‌کند و به تعداد ایده‌ها می‌افزاید.

4. ایده‌ها را ترکیب کرده و بهبود دهید

بعد از اینکه همه افراد ایده‌های خود را مطرح کردند، وقت آن است که نظرات مختلف را بررسی کرده و در صورت امکان ایده‌های نزدیک به هم را با یکدیگر ترکیب کنید. گاهی اوقات می‌توان با ترکیب کردن دو یا چند ایده مختلف به یک راه حل کامل‌تر و اثربخش‌تر رسید.

در روش انفرادی، تمام ایده‌های خود را یادداشت کنید تا در انتها بتوانید با ترکیب کردن آن‌ها به نتیجه بهتری برسید. در روش گروهی هم یک نفر را مامور کنید تا تمام ایده‌ها را در جایی مثل تخته وایت‌برد که همه افراد قادر به دیدن آن باشند، بنویسد.

اصلی‌ترین اهداف طوفان فکری کدامند ؟

اکنون که می‌دانید معنی طوفان فکری چیست و این تکنیک چه کاربردی دارد، باید به بررسی اهداف آن بپردازیم. مهم‌ترین اهداف طوفان ذهنی عبارتند از:

بهبود فرآیند ایده‌پردازی و تقویت تفکر خلاق

بسیاری از افراد تمایل ندارند که ایده‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذراند، به خصوص اگر فکر کنند که آن ایده احمقانه یا غیرعملی است. طوفان فکری عمدا محدودیت‌هایی را که مانع از بیان کردن این ایده‌ها می‌شوند، از بین می‌برد و با ایجاد یک محیط آزاد همه افراد را به مشارکت تشویق می‌کند.

تقویت تفکر خلاق

افزایش انگیزه کارکنان

یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش انگیزه کارکنان برگزاری جلسات طوفان فکری است. شما با این کار به همه کارمندان خود اجازه می‌دهید که در یک محیط دوستانه ایده‌هایشان را به اشتراک بگذارند؛ در نتیجه، احساس می‌کنند که صدایشان شنیده می‌شود و ارزشمند هستند.

افزایش تعهد کارکنان

وقتی تمام کارکنان یک شرکت یا اعضای یک گروه در پیدا کردن راه حل مشارکت داشته باشند، نسبت به راه حل انتخاب شده و کاری که قرار است انجام دهند، احساس تعهد بیشتری می‌کنند و برای عملی شدن آن جدیت بیشتری از خود نشان می‌دهند؛ چون در ایده‌پردازی و فرآیند تصمیم گیری نقش داشته‌اند.

ایجاد کار تیمی

وقتی تمام کارکنان با هم در فعالیت‌های طوفان ذهنی شرکت می‌کنند و بدون اینکه یکدیگر را تحقیر کنند به دنبال بهترین راه حل می‌گردند، بین آن‌ها دوستی و رابطه قوی‌ شکل می‌گیرد.

پیدا کردن بهترین راه حل

در جلسات طوفان فکری از همه ایده‌ها، حتی ایده‌های عجیب یا ایده‌هایی که ممکن است غیرمنطقی به نظر برسند، استقبال می‌شود و همه ترغیب می‌شوند که در ایده‌پردازی شرکت کنند و هر چیزی را که به ذهن‌شان می‌رسد بدون ترس از قضاوت دیگران، بیان کنند.

از سوی دیگر، معمولا افراد مختلف با پیشینه، سن، تجربه و عقاید مختلف در کنار هم جمع می‌شوند تا نظرشان را درباره یک موضوع بیان کنند.

این امر باعث می‌شود که هر کدام از افراد از یک جنبه خاص به موضوع بحث نگاه کند و تنوع و غنای ایده‌ها افزایش یابد؛ در نتیجه، تعداد زیادی ایده متنوع به دست می‌آید که می‌توان با بررسی آن‌ها راه حل مناسبی را پیدا کرد.

مهم‌ترین فواید طوفان فکری

بدون شک، طوفان ذهنی معایب و مشکلات خاص خود را دارد، اما دلایل زیادی وجود دارد که باعث شده این تکنیک در دنیای کسب و کار مدرن بسیار محبوب باشد. در ادامه مطلب به بعضی از مهم‌ترین مزایای طوفان فکری می‌پردازیم.

فواید طوفان فکری

تفکر خلاق را تشویق می‌کند

وقتی نیاز به خلاقیت دارید، مغز شما می‌تواند بدترین دشمن‌تان شود؛ چون ممکن است با یک ایده مبهم روبرو شوید یا افکار مختلف در ذهن شما درهم و برهم شوند و نتوانید به وضوح به آن‌ها فکر کنید. یکی از مزایای طوفان فکری این است که می تواند به فرصتی برای بیرون کشیدن ایده‌های درهم ریخته از ذهن شما تبدیل شود.

طوفان فکری به یک فرد یا تیم نیاز دارد که خلاقانه فکر کند و راه حل‌هایی را ارائه دهد که به ایده‌ها و پیشنهادهای بهتر منجر شود. وقتی گروهی از افراد دور هم جمع می‌شوند تا درباره یک موضوع یا مشکل صحبت کنند، خلاقیت افزایش پیدا می‌کند، هر ایده به شکل‌گیری یک ایده دیگر کمک می‌کند و افراد از ایده‌های یکدیگر به راه حل‌های جدید می‌رسند.

با توجه به اینکه غالبا طوفان ذهنی به صورت گروهی انجام می‌شود، ما را مجبور می‌کند که از تعصبات خود فاصله بگیریم و به دیدگاه‌های دیگران بدون انتقاد کردن توجه کنیم. حتی فراتر از آن، ما را وادار می‌کند که بر اساس ایده‌ها و راه حل‌های سایر افراد عمل کنیم که این موضوع به کسب نتیجه بهتر ختم می‌شود.

وقتی بتوانید آزادانه فکر کنید، یافتن راه حل خیلی آسان‌تر می‌شود؛ اما مراقب باشید که در این کار زیاده‌روی نکنید؛ چون ممکن است از موضوع مورد بحث خیلی دور شوید.

اغلب در مدت زمان کوتاه ایده‌های بیشتری تولید می‌شود

اگر بتوانید ایده‌های بیشتری تولید کنید، احتمال اینکه به تعداد بیشتری از ایده‌های خوب و حتی عالی برسید، افزایش می‌یابد. در صورتی که جلسه طوفان ذهنی به طور موثر و سازنده برگزار شود، گروه می‌تواند به سرعت به ده‌ها ایده برسد که هر یک از این ایده‌ها خودشان می‌توانند ده‌ها ایده دیگر را ایجاد کنند.

به دست آوردن ایده‌های بیشتر

به کار تیمی بهتر و انسجام گروهی بیشتر منجر می‌شود

طوفان فکری بدون وجود سایر افراد اتفاق نمی‌افتد، چراکه معمولا این تکینک به صورت گروهی انجام می‌شود. وقتی از سایر همکاران خود دعوت می‌کنید که در یک جلسه طوفان ذهنی شرکت کنند، یک تیم تشکیل می‌دهید و برای رفع مشکل از آن‌ها کمک می‌خواهید.

تحقیقات زیادی وجود دارند که تایید می‌کنند طوفان فکری سطح کار تیمی را بهبود می‌بخشد و گروه‌هایی که هم بر کمیت ایده‌ها و هم روی ایده‌های دیگران تمرکز می‌کنند، به طور قابل توجهی انسجام خود را افزایش می‌دهند.

وقتی طوفان فکری را به صورت گروهی انجام می‌دهید، یک نفر احساس نمی‌کند که کل بار کاری شرکت را به دوش می‌کشد یا احساس مالکیت نسبت به تیم در او شکل نمی‌گیرد. از سوی دیگر، همه افراد حاضر در جلسه طوفان فکری یاد می‌گیرند که چگونه باید با هم همکاری کنند.

باعث ایجاد همدلی در بین اعضای گروه می‌شود

در جلسه طوفان فکری همه افراد دور هم جمع می‌شوند و بدون اینکه یکدیگر را قضاوت یا تحقیر کنند، درباره نظرات و راه حل‌های پیشنهادی خود صحبت می‌کنند؛ در نتیجه، به هم نزدیک‌تر می‌شوند و بین آن‌ها همدلی و صمیمیت شکل می‌گیرد.

تمام ایده‌ها پذیرفته می‌شوند

ایده‌های ارائه شده در یک جلسه طوفان ذهنی هرگز اشتباه نیستند. آن‌ها فقط ایده هستند و به همین دلیل می‌توانید بدون ترس از شکست یا تمسخر دیگران، ایده‌های خود را برای سایر اعضای گروه مطرح کنید.

از دیدگاه‌های مختلف استقبال می‌کند

در هر کسب و کاری، اگر فقط یک نفر مسئول ایده‌پردازی باشد، بعد از مدتی احتمالا ایده‌های او قدیمی یا تکراری می‌شوند، اما با طوفان فکری می‌توان به ایده‌های بیشتر و متنوع‌تری رسید.

افزایش تنوع ایده‌ها

با توجه به اینکه هر کدام از افراد حاضر در جلسه طوفان ذهنی سوابق، علایق و انگیزه‌های مختلفی دارند، می‌توانند درباره یک موضوع دیدگاه‌های منحصربه‌فردی را ارائه دهند.

بهتر است تنوع را در انتخاب افرادی که در چنین جلساتی شرکت می‌کنند، رعایت کنید و طیف وسیعی از افراد با سنین مختلف و تجربه‌های متفاوت را دعوت کنید.

ممکن است تمام ایده‌هایی که در طول جلسه طوفان فکری مطرح می‌شوند، درخشان یا حتی قابل اجرا نباشند، اما هر کدام از آن‌ها این قابلیت را دارند که به یک راه حل تازه و موثر تبدیل شوند.

به همه افراد فرصت شنیده شدن را می‌دهد

تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از 50 درصد افراد حرفه‌ای در محل کار نظر خود را مطرح نمی‌کنند و ایده‌های خود را نه با همکاران و نه با مدیران به اشتراک نمی‌گذارند.

یکی از مهم‌ترین مزایای طوفان ذهنی این است که برای تمام افراد این فرصت را فراهم می‌کند که در تصمیم گیری‌ها مشارکت داشته باشند؛ در نتیجه، باعث می‌شود که همه آن‌ها احساس کنند که عضو یک تیم هستند و ایده‌ها و نظرات‌شان ارزشمند است؛ به همین دلیل، در پیدا کردن راه حل مناسب مشارکت بیشتری از خود نشان می‌دهند.

یک جلسه طوفان فکری با ساختار مناسب، به اعضای درون‌گران‌تر تیم اجازه صحبت کردن می‌دهد. این افراد ممکن است در حالت عادی نظرات خود را بیان نکنند.

تفکر انتقادی را تشویق می‌کند

تفکر انتقادی به این معنی است که یک موضوع یا موقعیت خاص را در نظر بگیرید و به روشی منطقی و فارغ از تعصبات شخصی به آن فکر کنید.

ارتباط طوفان فکری با تفکر انتقادی

طوفان فکری به اعضای تیم اجازه می‌دهد که برای حل یک مشکل خاص یا پیدا کردن یک ایده خلاقانه به طور انتقادی فکر کنند. هر چقدر از این تکنیک به میزان بیشتری استفاده کنید، در مواجهه با مشکل و تفکر انتقادی درباره آن بهتر عمل می‌کنید.

رسیدن به راهکارهای مناسب را آسان‌تر می‌کند

وقتی همه اعضا برای بررسی یک موضوع و پیدا کردن راه حل مناسب با هم مشارکت داشته باشند و بتوانند آزادانه ایده‌های خود را مطرح کنند، قطعا می‌توانید به راه حل بهتر و کاربردی‌تری دست پیدا کنید.

هیجان‌انگیز و آسان است

درک مفهوم طوفان ذهنی به خودی خود چیز سختی نیست. شما به راحتی مشکل یا موضوع مورد نظر را مطرح می‌کنید و سپس همه افراد هر ایده‌ای را که به ذهن‌شان خطور می‌کند، بیان می‌کنند.

برای شرکت در یک جلسه طوفان فکری لازم نیست نابغه باشید یا مدرک دانشگاهی داشته باشید. غالبا ماهیت ساختار گروه به گونه‌ای است که می‌تواند طوفان فکری را به یک فرآیند سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز تبدیل کند.

انواع سبک‌های طوفان فکری کدامند؟

طوفان ذهنی هم به شکل سنتی و هم به صورت مدرن قابل اجرا است. در روش سنتی، گروهی از مردم دور هم جمع می‌شوند و هر ایده‌ای را که به ذهن‌شان خطور می‌کند، بیان می‌کنند. هیچ کدام از افراد صحبت‌های دیگران را مسخره نمی‌کنند و مورد قضاوت قرار نمی‌دهند؛ به همین دلیل، همه بدون احساس ناراحتی به بیان ایده‌های خود می‌پردازند.

انواع طوفان فکری

در روش مدرن، فرآیند کار کمی تغییر می‌کند تا افراد بتوانند خلاقانه‌تر فکر کنند و به ایده‌های بهتر و موثرتری برسند. این روزها، انواع طوفان فکری وجود دارد که رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

تحلیل فکری

زمانی که نیاز دارید از همه جهات به یک ایده نگاه کنید یا یک مشکل را به طور کامل بررسی کنید، بهتر است به سراغ طوفان فکری تحلیلی بروید. این تکنیک به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود، از جمله:

ستاره افشانی

در وسط کاغذ یک ستاره بزرگ شش‌پر بکشید و ایده مورد نظر را در وسط آن بنویسید. در هر پر ستاره یکی از کلمات «چه کسی؟»، «چه چیزی؟»، «کجا؟»، «چرا؟»، «چه زمانی؟» و«چطور؟» را بنویسید و سپس هر سوالی را که می‌تواند به آن ایده مربوط باشد، مطرح کنید. به ‌عنوان مثال، چه کسی این محصول را می‌خرد یا چه زمانی باید این برنامه را اجرا کنیم؟

پنج چرا

با این تکنیک می‌توانید قدرت یک ایده را ارزیابی کنید. خودتان را به چالش بکشید و حداقل پنج بار درباره یک مشکل یا ایده سوالی را بپرسید که با چرا شروع می‌شود. سپس سعی کنید برای هر سوال پاسخ مناسبی پیدا کنید.

تجزیه و تحلیل SWOT

SWOT مخفف کلمات نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف‌ (Weaknesses)، فرصت‌ها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) است. وقتی می‌خواهید از این تکنیک برای بررسی یک ایده استفاده کنید، می‌توانید سوالات زیر را بپرسید:

  • نقاط قوت: این ایده چگونه باعث برتری ما نسبت به رقبا می‌شود؟
  • نقاط ضعف: آیا نقصی در این ایده وجود دارد؟
  • فرصت‌ها: بر اساس این ایده روی چه چیز دیگری می‌توان سرمایه‌گذاری کرد؟
  • تهدیدها: در صورت عمل به این ایده ممکن است چه مشکلاتی رخ دهد؟

نقشه ذهنی

موضوع یا ایده اصلی را در وسط کاغذ بنویسید و سپس تمام موضوعات مرتبط با آن را در اطرافش یادداشت کرده و با خط به آن وصل کنید. هر کدام از این موضوعات هم می‌توانند به شاخه‌های دیگری وصل شوند که به آن‌ها زیرشاخه می‌گوییم.

نقشه ذهنی

طوفان فکری آرام

این تکنیک برای کسب و کارهایی که با کمبود وقت مواجه هستند یا اعضای آن‌ها از افراد درون‌گرا تشکیل شده‌اند، مناسب است. طوفان فکری آرام به روش‌های زیر انجام می‌شود:

ذهن‌نویسی

در این روش باید به همه افراد حاضر در جلسه یک خودکار و برگه بدهید و از آن‌ها بخواهید که بدون نوشتن نام خود ایده‌هایشان را بنویسند. سپس کاغذها را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را بخوانید. می‌توانید این کار را چند بار تکرار کنید تا تمام ایده‌ها جمع‌آوری شوند.

اسکمپر

تکنیک اسکمپر (SCAMPER) مخفف کلمات زیر است:

  • جایگزینی (Substitute)
  • ترکیب (Combine)
  • تطبیق (Adapt)
  • اصلاح (Modify)
  • استفاده برای کاربردهای دیگر (Put to another use)
  • حذف (Eliminate)
  • وارونه کردن (Reverse)

برای انجام این تکنیک باید با توجه به موضوعات بالا درباره یک ایده هفت سوال مطرح کنید. به عنوان مثال:

  • جایگزینی: اگر یک جنبه از یک راه حل را با راه حل دیگر عوض کنیم، چه اتفاقی می‌افتد؟
  • ترکیب: اگر یک جنبه از یک راه حل را با راه حل دیگر ترکیب کنیم، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
  • تطبیق: چگونه می‌توانید یک ایده یا راه حل را با یک شرایط جدید تطبیق دهید.
  • اصلاح: چگونه می‌توان یک ایده را تغییر داد تا تاثیر بیشتری داشته باشد؟
  • استفاده برای کاربردهای دیگر: چگونه می‌توان از یک ایده برای سایر اهداف استفاده کرد؟
  • حذف: چه چیزی را می‌توان از ایده یا راه حل مورد نظر حذف کرد تا ساده‌تر شود.
  • وارونه کردن: شاخص‌ها، اهداف و… را برعکس کنید تا به ایده‌های جدید برسید. برای مثال، این سوال را مطرح کنید که چگونه می‌توانیم انگیزه کارکنان را کاهش دهیم.

طوفان فکری بازی نقش

یک تکنیک بسیار خلاقانه است که برای انجام آن اعضای گروه یک سری نقش را انتخاب می‌کنند و بر اساس آن مانند یک بازیگر به طور بداهه به بیان ایده‌های خود می‌پردازند. این نقش‌ها می‌توانند از نقش‌های واقع‌بینانه (به عنوان مثال یک مشتری عصبانی) تا نقش‌های عجیب (مثل سوپرمن) متغیر باشند.

طوفان فکری بازی نقش

وقتی اعضای تیم خودشان را در نقش شخص دیگری تصور می‌کنند، می‌توانند از یک زاویه دیگر به موضوع نگاه کنند؛ در نتیجه، پاسخ‌های متنوع‌تری به یک سوال می‌دهند و ایده‌هایی را مطرح ‌می‌کنند که قبلا به آن‌ها فکر نکرده بودند.

وقتی در پروژه‌های مختلف با ایده‌های تکراری روبرو می‌شوید، می‌توانید از این روش برای تولید ایده‌های خلاقانه‌تر استفاده کنید.

ابزارهای رایگان طوفان فکری

ابزارهای زیر می‌توانند به سازمان‌دهی و تجریه و تحلیل دقیق ایده‌ها و راه حل‌های موجود، مدیریت آسان‌تر پروژه، افزایش بهره‌وری، اختصاص بهینه وظایف و… کمک کنند:

ابزار EdrawMind

نام یک نرم‌افزار در زمینه مدیریت طوفان ذهنی است که با داشتن امکانات متعدد به شما کمک می‌کند که ایده‌های خود را پیاده‌سازی و مدیریت کنید. شما با استفاده از این نرم‌افزار می‌توانید نقشه‌های ذهنی‌ خود را ایجاد کرده و آن‌ها را به صورت اسلاید نمایش دهید.

با استفاده از نرم‌افزار EdrawMind می‌توان انواع مطالب آموزشی و همچنین راهکارها و ایده‌های ذهنی را به کمک نمودارهای گرافیکی ترسیم کرد و از آن‌ها برای ارائه مفاهیم و انتقال صحیح مطالب به مخاطبان بهره برد.

یکی از مهم‌ترین مزایای این نرم‌افزار پشتیبانی از انواع نمودارهای گرافیکی رایج است. بعد از اینکه با استفاده از تصاویر و اشکال موجود نقشه دلخواه خود را ترسیم کردید، می‌توانید از آن در فرمت‌های مختلف مثل Word ، PDF، JPG، SVG، HTML و… خروجی بگیرید.

ابزار Google Docs

گوگل داکس یک ابزار رایگان و یک واژه‌پرداز مبتنی بر وب است که توسط گوگل برای رقابت با نرم‌افزارهای آفیس ماکروسافت ارائه شده است. این ابزار از فرمت‌های مختلف فایل از جمله txt، docx، doc و… پیشتیبانی می‌کند.

گوگل داکس به شما این امکان را می‌دهد که در هر زمان یا مکان به تولید و ویرایش اسناد متنی خود بپردازید؛ چون اسناد به جای اینکه در حافظه یک دستگاه ذخیره شوند، از طریق سرویس ابری در دسترس شما قرار می‌گیرند.

گوگل داکس

علاوه بر این، چون گوگل داکس یک واژه‌پرداز آنلاین است، می‌توانید سندهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و همزمان به طور گروهی روی آن‌ها کار کنید.

اگر به اینترنت و مرورگر وب دسترسی داشته باشید، می‌توانید روی همه دستگاه‌ها از گوگل داکس استفاده کنید. برای این کار فقط به یک حساب کاربری گوگل نیاز دارید.

ابزار Visual Thesaurus

Visual Thesaurus یک دیکشنری تعاملی برای آموزش زبان است که در آن به بیش از 145 هزار  لغت انگلیسی و 115 هزار معنی دسترسی پیدا می‌کنید.

شما به کمک این ابزار می‌توانید کلمه مورد نظر خود را پیدا کنید، با تلفظ صحیح آن آشنا شوید و مفاهیم مربوط به آن را دنبال کنید؛ در نتیجه، درک شما از زبان انگلیسی تقویت می‌شود و بهتر با معنی دقیق کلمات‌ آشنا می‌شوید.

ابزار Visual Thesaurus علاوه بر کلمات مترادف، روابط معنایی مرتبط بین آن‌ها را هم نشان می‌دهد. به عنوان مثال، شما می‌توانید متوجه شوید که بینی یکی از اجزای صورت را تشکیل می‌دهد.

کلام پایانی

اگر برای حل یک مشکل به بن‌بست رسیده‌اید یا به ایده‌های جدید نیاز دارید، طوفان فکری را امتحان کنید. کمترین مزیت طوفان ذهنی این است که باعث می‌شود در مورد یک موضوع به روش خلاقانه‌تری فکر کنید و به نتیجه مطلوب‌تری برسید.

طوفان فکری این امکان را برای افراد فراهم می‌کند که همه با هم به راه ‌حل‌های اثربخش فکر کنند. این کار نه تنها برای فردی که جلسه را برگزار کرده مفید است، بلکه روی سایر افراد گروه هم تاثیر می‌گذارد و آن‌ها را به تفکر خارج از چارچوب تشویق می‌کند.

طوفان فکری یکی از مهم‌ترین مهارت‌های رهبری است که به شما کمک می‌کند رضایت و تعهد کارکنان خود را نسبت به هر کاری که به آن‌ها محول می‌شود، افزایش دهید و در نتیجه بهره‌وری را تقویت کنید.

سوالات متداول

معایب طوفان فکری چیست؟

این تکنیک به یک رهبر نیاز دارد که کنترل جلسه را در دست بگیرد و از رسیدن به نتیجه رضایت‌بخش مطمئن شود. همچنین ممکن است به دلیل اختلاف نظر بین اعضای گروه فرآیند تصمیم گیری پیچیده‌تر شود. ایراد دیگر این است که احتمال دارد بعضی از افراد از پذیرش ایده‌های دیگران خودداری کنند یا موثرتر از آن‌ها صحبت کنند.

قواعد اصلی طوفان فکری کدامند؟

این تکنیک از چهار قانون تشکیل شده است: 1) کمیت مهم‌تر از کیفیت است، 2) از مسخره کردن ایده‌های دیگران خودداری کنید، 3) به همه اعضا اجازه دهید که حتی ایده‌های غیرمعمول خود را بیان کنند و 4) ایده‌ها را با هم ترکیب کرده و آن‌ها را بهبود دهید.

چگونه می‌توان یک جلسه طوفان ذهنی برگزار کرد؟

در ابتدای جلسه موضوع مورد بحث را بیان کنید و در مورد آن توضیح دهید. سپس قوانین و قواعد طوفان فکری را به همه اعضا یادآوری کرده و از آن‌ها بخواهید که به نوبت ایده‌های خود را بگویند. تمام ایده‌ها را ثبت کرده و در انتها بهترین نظرات را پیدا کرده و در صورت لزوم آن‌ها را تغییر دهید یا با هم ترکیب کنید.

امتیاز شما به این پست
منبع lucidchart atlassian asana
ممکن است شما دوست داشته باشید
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x